دم tail: دم هواپیما بر حسب تعریف: عبارت است از مجموع دو سکان افقی و عمودی که وظیفه اصلی آنها تامین پایداری و کنرل وسیله نقلیه پرنده می باشد. و معمولا در منتهی الیه یک وسیله نقلیه پرنده سنگین تر از هوا یا یک کشتی هوایی قرار دارند.
به طور کلی دم به دو قسمت تقسیم می شود:
آ_دم عمودی : سکانی است عمود بر قسمت انتهایی تنه یک وسیله پرنده که شامل دو قسمت ثابت پایدار کننده عمودی (VERTICAL STABILIZER)و متحرک (RUDDER) می باشد.
RUDDER: سکانی است که به قسمت عقب سکان عمودی چسبیده و حول محور عمودی خود بر روی پاشنه به سمت چپ یا راست می چرخد و حرکت هواپیما را حول محور عمودی تامین می کند. یعنی هواپیما بدون تغییر ارتفاع به چپ یا راست حرکت می کند.به این نوع چرخش YAW می گویند.
VERTICAL STABILIZER : قسمت ثابت دم عمودی است که RUDDER به آن متصل می شود.
ب_ دم افقی HORIZONTAL TAIL : عبارت است از سکانی افقی و ثابت که که در انتهای وسیله نقلیه پرنده قرار می گیرد. این سکان از دو قسمت تشکیل شده، یکی سطح ثابت یا سکان ایستاور (HORIZONTAL STABILIZER) و دیگری سطح متحرک یا سکان فرازبر (ELEVATOR) و از نظر وزن تنها 2 تا 3 درصد وزن هواپیما را موقع برخاستن تشکیل می دهد.
ELEVATOR: سکانی است که معمولا با لولا به سکان افقی ثابت متصل بوده و وظیفه بالا یا پایین بردن دماغه هواپیما را بر عهده دارد. به این نوع چرخش PITCH می گویند.
باید خاطر نشان کرد که در برخی موارد، تمام سکان افقی به صورت یکپارچه بوده و از یک قسمت تشکیل شده و دو قسمت نیست. برای بالا یا پایین رفتن هواپیما تمام آن به صورت یک پارچه حول یک لولا می چرخد و به آن پایدارگر (STABILATOR) می گویند. این نوع سکان افقی در دم هواپیماهایی نظیر فانتوم F-4 ، ایگل F-15 و F-16 استفاده شده است.
منبع: 1.مجموعه علوم هوانوردی-جلد1
نویسنده: کاشانیان
پاسخ با نقل قول
علاقه مندی ها (بوک مارک ها)