بازار دیجیتال- مرگ استیو جابز هرچند بسیاری از رقبا را به احترام این پرنفوذترین مرد جهان به واکنش واداشت، ولی واقعیت این است که بسیاری از آنها از نبود این نابغه جهان آی تی نفس راحتی کشیدند.

اما مهم‌ترین رقیب جهانی که جابز برای خود ساخته بود کسی نبود جز سیستم عامل آندروید گوگل. از میان اندک مواردی که از کتاب زندگینامه رسمی استیو جابز (که قرار است تا دو روز دیگر عرضه آن آغاز شود) لو رفته موردی بسیار جلب نظر می‌کند، جایی که جابز تاکید می‌کند که آندروید را نابود خواهد کرد.

اما از جهان رویاها و آرزوها که بیرون بیاییم مي‌بینیم استیو جابز فرصت از بین بردن آندروید را پیدا نکرد و حالا این سیستم‌عامل مشهور همچنان رقیب نخست iOS اپل به شمار می‌آید که نسخه ۵ آن همین چند روز قبل و همزمان با گوشی آیفون4S عرضه شد.

جنگ کجاست؟
اپل و گوگل دو رویکرد متفاوت به بازار دارند، ولی هر دو رویکرد در نهایت به یک بازار ختم می‌شود؛ تلفن همراه. اپل از ابتدا با ساخت یک اکوسیستم تلاش کرد که هر چیزی را درون دایره این بازار، اختصاصی کند. به این ترتیب عملا سود عمده آنچه از فروش گوشی، فروش نرم‌افزار، فروش موسیقی، فروش و اجاره فیلم، تبلیغات و... به دست مي‌آید را به خود اختصاص می‌دهد. اپل صرفا یک نوع گوشی را ساخته و تنها در این سال‌ها آن را پرورش داده است.
ایده این شرکت ساخت بهترین گوشی با بهترین کیفیت و استفاده از بهترین سیستم‌عامل است. اپل را بسیاری از مشتریانش نه فقط به خاطر سخت‌افزار یا نرم‌افزار که به عنوان برندی می‌شناسند که هر چیزی اعم از لپ تاپ یا مانیتور که تولید کند یک چیز را حفظ می‌کند و آن کیفیت محصول است.

از همین رو قیمت محصولات اپل همواره بالا بوده هر چند طی سال‌های اخیر استراتژی اپل در کاهش قیمت محصولات و استفاده بخش‌های متوسط جامعه از محصولات آن نیز پاسخ خوبی داده است.

گوگل اما هیچگاه گوشی ساز یا اساسا سخت‌افزار ساز نبوده است. آنچه گوگل پس از عرضه ناموفق چند مدل گوشی به آن رسید این بود که روی آنچه بیشتر توان کار دارد تمرکز کند و از این رو روی سیستم‌عامل آندروید متمرکز شد. گوگل همچنین این سیستم‌عامل را رایگان کرد تا هر شرکت سازنده گوشی که تمایل به داشتن یک سیستم‌عامل لمسی جذاب داشت از این سیستم‌عامل استفاده کند. بسیاری از شركت‌های سازنده گوشی که خود قادر به ساخت یا پرورش سیستم‌عامل‌هاي خود نبودند یا صرفا به فروش گوشی اکتفای سود می‌کردند.
این گروه از شركت‌ها که آندروید را برای عقب نماندن از قافله رقابت با دیگر گوشی‌ها راه فرار مناسبی می‌دیدند عملا بهترین خدمت را به گوگل کردند؛ چراکه عملا در گسترش امپراتوری آندروید پیاده نظامی بودند که راه را برای عبور راحت گوگل باز کردند.

اما اگر نه سیستم‌عامل و نه گوشی توسط گوگل فروخته نمی‌شود پس سود گوگل کجاست؟ می‌توان پاسخ داد در اکوسیستمی که هنوز از طریق فروشگاه نرم‌افزار آندروید یا آندروید مارکت در اختیار این شرکت است.

باز هم نبرد سخت‌افزار
جنگ اپل و گوگل روز به روز فشرده‌تر مي‌شود. سیستم عامل جدید اپل برای دستگاه‌هاي تلفن همراه و آی پد و آی پاد که نسخه ۵ آن اخیرا عرضه شده به اعتقاد این شرکت کامل‌ترین سیستم‌عامل دستگاه‌هاي موبایل در جهان است. آیفون4S اپل هرچند در تقارن با مرگ جابز در حاشیه خبری قرار گرفت، اما به نسبت یک پرش به حساب مي‌آمد. آیفون جدید از امکانی به نام Siri بهره می‌برد که شاید بتوان گفت نمونه ارتقا یافته هوش مصنوعی برای ارتباط یک دستگاه دیجیتالی با انسان باشد.

با استفاده از این امکان حالا می‌توان دستورات مختلفی را به تلفن همراه داد، دستوراتی که برخلاف نمونه‌های فعلی با یک پاسخ مشخص روبه‌رو نمی‌شوند. به جز این سیستم‌عامل قبلی اپل در این نسخه ارتقاهای قابل‌توجهی یافته و کاربری آن بسیار کارآمدتر و بهتر شده است.
گوگل و سامسونگ هم در همکاری مشترکی حالا گالاکسی نکسوس را عرضه کرده‌اند. موبایل جدیدی که همین چند روز قبل عرضه شد و از امکانات خاصی برخوردار است. سیستم‌عامل آن Ice cream sandevich است که نسخه ارتقا یافته آندروید است. یکی از ویژگی‌هاي گوشی جدید بهره‌گیری از بارومتر است که بنا به اظهارات مهندسان سیستم‌عامل آندروید بارومتر به قفل کردن سریع و دقیق GPSکمک می‌کند و در واقع باعث می‌شود سیگنال GPS سریع‌تر محاسبه و نقطه مکانی مشخص شود.

به جز این نکسوس جدید به فناوری تشخیص چهره هم مجهز است.
تقلید و کپی
تقلید و کپی همواره مذموم شمرده شده اما واقعیت این است که در جهان تکنولوژی همین تقلید و کپی باعث شده که شركت‌ها هر کدام به سمت نوآوری خاصی پیش بروند. در این میان البته آنها که تقلیدهای بیشتری انجام می‌دهند باید دردسرهای آن را هم بپذیرند.
مثلا تقلیدهایی که گوگل در گالاکسی تب از روی آی پد انجام داد، باعث شد که این شرکت شکایت‌های متعددی را علیه رقیب کره‌ای خود انجام دهد و در مواردی در اروپا و استرالیا باعث جلوگیری فروش گالاکسی تب هم شد.

شركت‌های بزرگ که عمدتا مورد تقلید واقع می‌شوند، تلاش می‌کنند با حفاظت از حق انحصاری اختراعات و ابداعات خود از این سرمایه هم محافظت کنند. با این حال می‌توان گفت که همین تقلید و کپی شركت‌ها باعث بسیاری از نوآوری‌ها و رشد تکنولوژی شده است.

تکنولوژی‌هایی چون مولتی تاچ، فروشگاه نرم افزار و … از جمله این تقلیدات است . در این میان اپل همواره در جبهه شركت‌های نوآوری قرار داشته که مورد تقلید واقع می‌شوند، ولی شرکای گوگل عمدتا در زمره تقلیدکنندگان قرار داشته‌اند.

مایکروسافت هم می‌خواهد باشد
مایکروسافت هر چند طی سال‌های اخیر در زمینه تکنولوژی یک شرکت نه‌چندان نوآور نشان داده اما نتایج مالی اخیر این شرکت نشان می‌دهد که وضع فروش محصولات آن همچنان خوب است. استیو بالمر، مدیر اجرایی مایکروسافت در کنفرانس وب ۲ حتی از رقابت در عرصه موبایل به عنوان یکی از بازارهای اصلی و آینده این شرکت نام برده و حتی به کنایه گفته است که برای استفاده از ویندوز فن (سیستم‌عامل موبایل مایکروسافت) ‌نیازی نیست متخصص باشید در حالی که برای استفاده از سیستم‌عامل آندروید باید دانشمند انفورماتیک باشید.

مایکروسافت حالا چشم به شریک سخت‌افزاری و مشهور خود نوکیا هم دارد که قرار است در گوشی‌های آینده خود از ویندوز فن استفاده کند و به این ترتیب باید منتظر ماند و دید پیوند مایکروسافت و نوکیا در آینده تا چه حد می‌تواند معادلات دو طرفه فعلی بازار موبایل را به هم بزند.
این آندروید درآمدزا
درآمد گوگل در آخرین نتایج مالی این شرکت نشان دهنده رشد ۳۴ درصدی این شرکت است. اما از میان ۱۹۰ میلیون دستگاهی که در سراسر جهان به آندروید مجهز شده حدود ۱۰ میلیارددلار نصیب گوگل مي‌ شود. با توجه به اینکه گوگل نه سخت افزار و نه نرم افزارش را نمی فروشد عملا این سود ناشی از بخش فروش نرم افزار و تبلیغات در این بازار است.

بر اساس آنچه کام اسکور منتشر کرده محصولات iOS در حدود ۵۹ درصد و آندرویدی‌ها در حدود ۳۳ درصد از موبایل‌های آمریکایی‌ها را به خود اختصاص داده‌اند همچنین آمارها نشان‌دهنده این است که به‌رغم رشد سریع آندروید و تعداد بالای نرم‌افزارهای آن همچنان فروشگاه اپل درآمد بیشتری را نصیب این شرکت می‌کند.

به طور ساده می‌توان گفت اپل به تنهایی هنوز از ترکیب گوگل و دیگر شرکت‌هاي تولید گوشی برتر است. همچنین آمارهای دیگری نیز حاکی است که برنامه‌های نرم‌افزاری گران‌قیمت اپل به مراتب بیشتر از گوگل است و این نشان می‌دهد که ترکیب درآمدزایی سازندگان برنامه‌هاي اپل عملا بیشتر از گوگلی‌ها است.

قطعا طی روزها و ماه‌هاي آینده باید منتظر رقبای دیگری هم بود. زمزمه‌هایی مبنی بر ارائه گوشی توسط فیس بوک یا دیگر غول‌های فناوری به گوش مي‌رسد قطعا می‌توان گفت این بازار حالا منتظر تحولات بسیاری است. شركت‌هایی چون گوگل و اپل که پیش‌بینی امروز را کرده بودند حالا برندگان امروزند، اما شركت‌هایی چون اچ پی و پالم و بلک بری که هیچ برنامه و پاسخی برای نوآوری‌های این جهان نداشته‌اند روزهای سختی را مي‌گذرانند. باید دید فردا را چه کسی بهتر پیش‌بینی می‌کند.