اتوسکوپ (Otoscope) يا اوريسکوپ (Auriscope)، نام وسيله‌اي پزشکي است که براي مشاهده داخل گوش از آن استفاده مي‌شود. پزشکان از اين وسيله به منظور غربالگري برخي بيماري‌ها در معاينات دوره‌اي معمول و يا بررسي برخي شکايات مرتبط با سيستم شنوايي استفاده مي‌کنند. با کمک اتوسکوپ مي‌توان گوش خارجي و مياني را مورد معاينه قرار داد.
اتوسکوپ از يک «دسته» و يک «سر» تشکيل شده است. «سر»،‌ حاوي يک منبع الکتريکي توليد نور و يک عدسي با قدرت بزرگ‌نمايي کم است. انتهاي قدامي اين وسيله داراي ناحيه‌اي به منظور اتصال يک اسپکولوم پلاستيکي براي ورود به داخل مجراي گوش مي‌باشد.
انواع اتوسکوپ
در بسياري از مدل‌هاي اتوسکوپ، دريچه عدسي به صورت متحرک و قابل جداسازي بوده که به وسيله آن مي‌توان برخي از ابزار معاينه را با هدايت اتوسکوپ وارد مجراي گوش کرد. از اين خاصيت به عنوان مثال، در خارج کردن ترشحات گوش (سرومن) استفاده مي‌شود. برخي ديگر از مدل‌ها، داراي محلي به منظور وارد کردن هوا از طريق اسپکولوم به داخل مجرا براي ارزيابي ميزان تحرک پرده تمپان مي‌باشند. بسياري از اتوسکوپ‌هاي مورد استفاده در مطب‌ها، از نوع ثابت بوده، در حالي که برخي نيز قابل حمل هستند. انواع ثابت با کمک يک رابط به منبع الکتريسيته متصل مي‌شوند، در شرايطي که انواع قابل حمل، اغلب حاوي باتري‌هاي قابل شارژ هستند.
اتوسکوپ‌ها مي‌توانند بدون نياز به کارگذاري اسپکولوم، جداگانه براي معاينه بيني نيز مورد استفاده قرار گيرند.
چگونگي استفاده از اتوسکوپ
در معاينه گوش، شايد به جاي داشتن اطلاعاتي وسيع از کليه پاتولوژي‌هاي موجود در اين ناحيه، داشتن مهارت در استفاده از اتوسکوپ و نيز مشاهده هر چه بيشتر مجراي گوش خارجي در افراد طبيعي، کمک قابل توجهي به پزشک ارايه کند.از کافي بودن نور لامپ اتوسکوپ براي معاينه و سالم بودن باتري، اطمينان حاصل کنيد. نور ناکافي، تغييرات مختصر مانند تغيير رنگ پرده تمپان را به درستي نشان نخواهد داد.
نحوه معاينه گوش
ابتدا بايد بيمار را از چگونگي نحوه انجام کار، مطلع ساخت و به او توضيح داد که اين معاينه مي‌تواند مختصري ناخوشايند و نه دردناک باشد. از يک اسپکولوم متناسب با قطر مجراي گوش استفاده کرده، آن را به اتوسکوپ متصل کنيد. طبيعتا کودکان را بايد با اسپکولوم باريک‌تر مورد معاينه قرار داد. همواره وسيله را در دستي بگيريد که گوش همان سمت را معاينه مي‌کنيد. (به عنوان مثال، از دست راست براي معاينه گوش راست و برعکس). بتدا گوش سالم را معاينه کنيد. اين عمل ضمن پيشگيري از انتقال عوامل عفوني به گوش غيرمبتلا، به شما اين امکان را مي‌دهد تا با مشاهده آناتومي نرمال گوش، سمت مبتلا را با آن مقايسه کنيد. با دست آزاد خود، نرمه گوش را به آرامي بکشيد تا مجراي خارجي گوش، مسير مستقيم‌تري بگيرد، البته اين اقدام در دوران کودکي به علت مسير مستقيم مجرا، چندان ضروري نيست. به هنگام ورود اسپکولوم به داخل مجرا، به علت تحريک شاخه‌هاي جلدي عصب دهم (واگ) بيمار ممکن است دچار سرفه شود.
اتوسکوپ را چگونه در دست بگيريم؟
شما مي‌توانيد اتوسکوپ را به صورت «قلم» يا «چکش» در دست بگيريد. حالت اول، به شما اين امکان را مي‌دهد که با تکيه دادن کناره‌هاي دست روي ناحيه گيجگاهي بيمار، از آسيب احتمالي مجراي گوش در اثر حرکت ناگهاني سر، جلوگيري کنيد. اين خطر به هنگام معاينه گوش کودکان يا بيماران با مجراي دردناک همواره وجود دارد.
بسياري از پزشکان ترجيح مي‌دهند که اتوسکوپ را به حالت «چکش» به دست گيرند، چرا که استفاده از اين روش، راحت‌تر و عملي‌تر است، اگر چه به علت کنترل کمتر و تحريک پوست مجراي گوش به وسيله نوک اسپکولوم براي بيمار خوشايند نخواهد بود.
لزوم ارزيابي کيفي دستگاه
اتوسکوپ‌هاي با کيفيت بالا، اغلب گران‌قيمت هستند و شايد وجود تنها يک دستگاه با چنين ويژگي‌هايي، در اغلب بخش‌ها و يا درمانگاه‌ها، کافي باشد. بسياري از دانشجويان، ترجيح مي‌دهند که با پرداخت مختصر هزينه‌اي، از يک مجموعه تشخيصي اتوسکوپ – افتالموسکوپ استفاده کنند. در اين‌گونه مجموعه‌ها، لزوم ارزيابي کيفي اجزاي اتوسکوپ حايز اهميت است، چرا که يک دستگاه با کيفيت پايين، با وجود مهارت فرد معاينه کننده، نخواهد توانست جزييات دقيقي از وضعيت پرده صماخ ارايه نمايد.