بر اساس آخرین تحقیقات، در هنگام خندیدن حداقل میزان ۴ هورمون که در زمان استرس و ناراحتی ترشح می شوند، در بدن ما کاهش می یابد.

ماجرا مربوط است به ابتکار و خلاقیت یک پزشک قدرتمند و خوش ذوق هندی به نام دکتر مالان کاتریا که برای اولین بار در سال ۱۹۹۵میلادی در حوالی شهر بمبئی دست به ابتکار جالبی زد و یک سخنرانی بزرگ در مورد فواید خنده ترتیب داد. از همان موقع، روز دهم ژانویه به عنوان روز جهانی خنده انتخاب شد. در سال ۱۹۹۹ میلادی، این پزشک، باشگاه جهانی خنده را افتتاح کرد و هر سال به تعداد اعضای این باشگاه در سرتاسر دنیا افزوده می شود.اما سوال این است که آیا واقعا خنده تاثیری برسلامت روان دارد یا نه؟ در این باره با دکتر حسین اسعدی، روان شناس و عضو هیات علمی دانشگاه شیراز و یکی از اعضای باشگاه خنده ایران به گفتگونشسته ایم...

▪ آقای دکتر! خنده چه تاثیری بر سلامت روان دارد؟

ـ حوادث زندگی گاهی ما را به عکس العمل هایی وامی دارد که گهگاه شرایط زمانی و مکانی، اجازه بروز این عکس العمل ها را به ما نمی دهد. در نتیجه، مقدار زیادی انرژی در بدنمان ذخیره می شود که می توانیم با خنده آزادش کنیم. در واقع، خنده پدیده ای است که غالبا برای ابراز شادمانی به کار می رود و در بین موجودات زنده فقط انسان است که از این توانایی به صورت کامل برخوردار است. روان شناسان بر این باورند که مقدار زیادی انرژی به واسطه خنده در بدن ذخیره می شود و این انرژی به همراه استرس های دورنی از طریق خنده از ذهن و بدن ما تخلیه می شود. به همین دلیل است که همیشه بعد از خنده، احساس آرامش و تمرکز ذهنی به وجود می آید.

▪ بعضی ها می گویند خنده می تواند به برقراری تعادل روانی مان کمک کند. شما با این حرف موافقید؟

ـ بله، خنده در روان شناسی دارای جایگاه ویژه و پرارزشی است و موجب کاهش هورمون های استرس زا (کورتیزول، آدرنالین، دوپامین و هورمون رشد) می شود و افزایش مقدار هورمون هایی مانند آندورفین را به همراه دارد که نوعی حس آرامش و تعادل روانی را القا می کند. کسی که می خنداند بیشتر از آن که می خندد، اثر مفید خنده را بر بدن خود به جا می گذارد و آستانه تحمل خود را در برابر بروز خشم و عصبانیت بالا می برد. حتی اگر شما یک دقیقه بخندید، آن خنده می تواند گاهی تا ۴۵ دقیقه باعث آرامش شما شود و فشار روانی تان را کمتر کند.

▪ چیزی به عنوان خنده درمانی در بحث سلامت روان داریم یا نه؟

ـ خب، بسیاری از روان شناسان خنده درمانی را به عنوان یکی از روش های درمانی موثر در برطرف کردن اختلالات رفتاری می دانند و حتی برخی تحقیقات نشان می دهد این روش در بیماران مبتلا به افسردگی تاثیر مثبت زیادی دارد. در عین حال، لبخند روی لب اطرافیان موجب القای حس آرامش ما می شود و در کاهش استرس های روزمره مان موثر است. زود فهمیدن، حافظه قوی، قدرت استدلال و منطق بیشتر و سازگاری مطلوب اجتماعی از دیگر مزایای خندیدن است. اصولا چهره خندان جذابیت را بیشتر می کند و از نظر علم روان شناسی افراد جذاب، تاثیرگذارترند. در مقابل، عبوس بودن به روابط اجتماعی لطمه می زند و استرس را به مخاطبان القا می کند.

▪ بعضی ها خیلی سخت می خندند و بعضی ها با کوچک ترین اتفاق خنده دار قهقهه می زنند. آیا خنده هم راه و روش متعادلی دارد؟

ـ ببینید؛ افرادی که خیلی سخت می خندند معمولا از نظر روانی افراد پرتنش و پر استرسی هستند و باید از مزایای خندیدن آگاه شوند، با دوستان و خانواده دور یک میز بنشینند و وقایع خنده دار برای هم بازگو کنند، فیلم ها یا تئاترهای خنده دار ببینند و... هر موقعیت بدی واقعا آن طور که ما فکر می کنیم، نیست و می توانیم شکل خنده داری از آن را هم تعریف کنیم. با این روش می توانیم سختی ها را تحمل کنیم و یا از آنها عبور کنیم و اجازه ندهیم استرس و خشم و عصبانیت بر ما غلبه کند.

▪ حرف آخر؟

ـ بر اساس آخرین تحقیقات، در هنگام خندیدن حداقل میزان ۴ هورمون که در زمان استرس و ناراحتی ترشح می شوند، در بدن ما کاهش می یابد. هر انسان بالغ به طور متوسط روزی ۱۷ بار می خندد و به سلامت روان خود کمک می کند. مشکلات مختلفی مثل مشکلات اقتصادی، صنعتی شدن زندگی، ترافیک، مشکلات خانوادگی، استرس های شغلی و... تاثیر منفی بر سلامت روان دارند و خنده یکی از مهم ترین عوامل برطرف کننده تنش ها و استرس هاست. محققان معتقدند بیش از ۸۰ درصد بیماری های متداول در زندگی، بیماری های روان تنی هستند؛ یعنی بیماری هایی که منشأ عصبی و فکری دارند اما متاسفانه بیشتر مردم این نوع بیماری ها را با بیماری های جسمی اشتباه می گیرند و فقط از دارودرمانی استفاده می کنند. این در حالی است که خنده و بهره بردن از یک روحیه شاداب در درمان حداقل به میزان ۳۰ درصد بر این نوع بیماری ها تاثیرگذار است.

● رکود خنده شکست

مسابقه بین المللی خنده که به بهانه روز جهانی خنده در تایلند برگزار شد، با پیروزی یک معلم تایلندی در کتاب رکوردهای جهانی گینس به ثبت رسید. در این مسابقه ۱۳۶ نفر به رقابت پرداختند و سرانجام یک معلم ۵۴ ساله تایلندی به نام «جیتارات وانگ» توانست ۱۲ دقیقه و ۲۶ ثانیه از ته دل بخندد و صاحب بلندترین، طولانی ترین و زیباترین خنده جهان شود و سه هزار دلار جایزه بگیرد.

و ۶ نکته «خنده» دار

▪ صدای خنده زنان، آهنگین تر از مردان است.

▪ زنان ۱۲۶ درصد بیشتر از مردان می خندند.

▪ اولین خنده انسان ها در رحم مادر اتفاق می افتد.

▪ کودکان گاهی تا ۳۰۰ بار در روز و بزرگسالان به طور متوسط ۱۷ بار در روز می خندند.

▪ جری لوییس، کمدین سرشناس آمریکایی در روز جهانی خنده امسال به عنوان خوش خنده ترین چهره هالیوود برگزیده شد.

▪ با یک دقیقه خندیدن از ته دل می توانید به اندازه ۱۰ دقیقه پیاده روی، کالری بسوزانید.

اینکه «خنده، خنده می آورد» و «شادی مسری است» از یافته های جدید محققان است.