آثار شل سيلور استاين

[sorna]

پرنده عجیب:

وقتی که همه پرنده ها برای زمستون
به سوی جنوب حرکت می کنن.
یه پرنده ی عجیب و غریب راهشو کج کرده به سمت شمال
بال بال زنون و جیک جیک کنون٬
توی سرما به سرعت به سمت شمال پرواز می کنه.
پرنده می گه٬"دلیل به شمال رفتن من این نیست که
یخ با سوز باد و زمین پر از برف رو دوست دارم.
به خاطر این به شمال می رم
که تنها پرنده ی شهر بودن خیلی خوب و باحاله."

من دوست دارم

خدا هر کسی رو که مثله من خوب باشه دوست داره

اما هر کسی رو که مثله تو بد باشه دوست نداره

اما من تو را با همه بدی هات دوست دارم

چون دلم واست میسوزه وقتی میبینم هیچکس دوست نداره


شیرینی مساله ساز

اگر فقط یک شیریتی دیگه بخورم میمیرم

اگر نتونم یک شیرینی دیگه هم بخورم باز میمیرم

با این حساب معلومه که در هر حالی میمیرم

پس بهتره خوش باشم و یک شیرینی دیگه هم بخورم

هوم .... وای .....بده

ملچ........ ملوچ .......و

خداحافظ.......................

[sorna]

شل سيلوراستاين ، در 25 سپتامبر 1932 درايلينوس شيکاگو متولد شد .
بعضي از منابع ، سال تولد او را 1930 ذکر کرده اند ، پدرش ناتان ( Natan ) و مادرش هلن ( Helen )نام داشت و نام خودش « شلدن آن سيلور استاين » « Sheldon Allen Silverstein » بود . وي در سال 1950 در ارتش آمريکا به خدمت فراخوانده شد و از همان زمان ، کار نقاشي کارتوني را براي برخي مجلات ( Pacific Stars, Strip ) آغاز کرد .
سيلوراستاين از کودکي استعداد ذاتي خاصي در نقاشي ونوشتن داشت .
خودش بعدها در جاي مينويسد که اين دو کار _نقاشي و نوشتن_ تنها اموري بودند که وي در آنها موفق بود:

« وقتي بچه بودم ، حدود 12 الي 14 سالگي ، بيشتر ترجح مي دادم که يک بازيکن بيس بال باشم ويا با دوستانم معاشرت داشته باشم . اما بيس بال بلد نبودم و خوشبختانه دختران وپسران دور وبرم هم چندان از من خوششان نمي آمد . در اين مورد ، کاري از دست من برنم آمد . بناباين شروع به نوشتن ونقاشي کردم و خوشبختانه در اين دو زمينه کسي را نداشتم که از او تقليد کنم ، و يا تحت تاثيرش قرار بگيرم . بنابراين کم کم به سبک خودم دست پيدا کردم و قبل از اينکه با آثار نويسندگان ديگر آشنا شوم مشغول کار خلاقه شدم . در واقع حدود سي سالگي بود که به طور جدي با آثار نويسندگان ديگر آشنا شدم . در آن زمان با وجود اينکه مورد توجه مردم قرار گرفته بودم ، ام باز هم کار را به هر چيز ديگر ترجيح مي دادم ، چون ديگر کار کردن برايم به شکل عادت در آمده بود . »
__________________

[sorna]

گذار چیزی باشم

اگه نمی توانم همیشه مال تو باشم
اجازه بده گاهی زمانی از آن تو باشم

و اگه نمی توانم گاهی زمانی از آن تو باشم
بگذار هر وقت که تو میگویی ، کنار تو باشم

اگر نمی توانم دوست خوب و پاک تو باشم
اجازه بده دوست پست و کثیف تو باشم

اگر نمی توانم عشق راستین تو باشم
بگذار باعث سرگرمی تو باشم

اما مرا اینگونه ترک نکن
بگذار در زندگی تو ، دست کم چیزی باشم

[sorna]

او در سال 1950 در ارتش آمریکا به خدمت فراخوانده شده و از همان زمان، کار نقاشی کارتونی را برای برخی مجلات آغاز کرد.
سیلوراستاین از کودکی استعداد ذاتی خاصی در نقاشی و نوشتن داشت. خودش بعدها در جایی می نویسد که این دو کار- نقاشی و نوشتن- تنها اموری بودند که وی در آنها موفق بود:
"وقتی بچه بودم، حدود 12 الی 14 سالگی، بیشتر ترجیح دادم که یک بازیکن بیس بال باشم و یا با دوستانم معاشرت داشته باشم. اما بیس بال بلد نبودم و خوشبختانه دختران و پسران دور و برم هم چندان از من خوششان نمی آمد. در این مورد، کاری از دست من بر نمی آمد. بنابراین شروع به نوشتن و نقاشی کردم و خوشبختانه در این دو زمینه، کسی را نداشتم که از او تقلید کنم، و یا تحت تأثیرش قرار بگیرم. بنابراین کم کم به سبک خودم دست پیدا کردم و قبل از این که با آثار نویسندگان و هنرمندان دیگر آشنا شوم، مشغول کارهای خلاقانه شدم.
در واقع حدود سی سالگی بود که به طور جدی با آثار نویسندگان دیگر آشنا شدم. در آن زمان با وجود این که مورد توجه مردم قرار گرفته بودم، اما باز هم، کار را به هر چیز دیگر ترجیح می دادم، چون دیگر کار کردن برایم به شکل عادت درآمده بود."
معروف ترین آثار سیلور استاین، آثاری است که او برای کودکان نوشته است، هر چند بیشتر آثار او در گروه سنی خاصی نمی گنجد و به نظر می رسد که همه آدمها در هر سنی می توانند مخاطب او قرار بگیرند.
آثاری از او که در کتابفروشی های کودک به فروش می رسند هم از سوی مخاطبان بزرگسال مورد توجه زیادی قرار می گیرند و این از ویژگیهای خاص اشعار اوست که همه گروههای سنی می توانند با آن هم ذات پنداری کنند.
اشعار او، در عین برخورداری از عنصر طنز، صریح، ساده و تکان دهنده هستند و هر یک، جنبه ای از زندگی را از بعدی جدید، به نمایش می گذارند. بعدی که با نظریات شناخته شده فلسفی، روان شناختی و جامعه شناسی کاملاً تفاوت دارد و نوع نگاه و فلسفه جدیدی را به زندگی مطرح می کند.
فلسفه ای که در طی آن، انسان با ابزار طنز و سادگی، به درک صادقانه ای از خود و جهان پیرامونش نائل می شود
سبک نگارش سیلوراستاین، سرشار از شور و انرژی و احساسی است. ویژگی اساسی نگاه او، آزادی و رهایی از هر گونه قید و بندی است که احساس و ادراک انسان را دچار قالبها و کلیشه های از پیش تعریف شده می کند.
خود او در مقدمه کتاب «چراغی زیر شیروانی» می گوید: "من آزادم، هر کجا که دلم می خواهد می روم و هر کاری که دلم می خواهد انجام می دهم و معتقدم هر کسی باید چنین زندگی کند. نباید به هیچ کس وابسته بود".
...
بسیاری از کسانی که فکر می کنند سیلوراستاین تنها نویسنده ای برای کودکان است، وقتی می فهمند که بزرگسالان بیشتر از کودکان، از آثار او استقبال می کنند، بسیار متعجب می شوند.
اما بزرگ ترها سیلوراستاین را بخشی از وجود خود می دانند. چرا که حرفهای ناگفته آنها را با زبان طنز بیان می کند. یکی از لقب هایی که در مورد سیلوراستاین داده شده این است: "مردی که کودکی اش را در چمدانی با خود می برد".
وقتی که سیلوراستاین در سال 1960، نخستین کتاب کودکش را به نام «درخت بخشند» به چاپ رساند، خیلی زود به عنوان نویسنده موفق کودکان به شهرت رسید.
هجو، نوعی سادگی و نادانی ماهرانه و بازی استادانه با لغات، از ویژگی های کار اوست. گویی که او با طبیعت انسان های هر سنی آشناست. برخلاف آنچه به نظر می رسد سیلوراستاین از ابتدا تصمیم نداشت نویسنده یا تصویر گر کتابهای کودکان شود.
اولین بار یکی از دوستانش سیلوراستاین را قانع کرد که برای کودکان بنویسد و اولین کتاب او "درخت بخشنده" که بعدها با موفقیت زیادی روبرو شد.
ابتدا توسط یک ویراستار مردود شناخته شد. چرا که به نظر می رسد کتاب میان ادبیات کودک و بزرگسال دست و پا می زند و چون مخاطب مشخصی ندارد، فروش خوبی نخواهد داشت.
البته بعدها هر دو گروه کودک و بزرگسال از این کتاب استقبال کردند و کتاب "رقصهای مختلف" که حاوی مجموعه شعرها و قصه هایی برای کودکان است نیز مورد توجه بزرگسالان قرار گرفت. نویسنده در این کتاب از ورای طنز، نگاهی به پوچی و هرج و مرج حاکم بر جامعه بزرگسالان دارد و همین موضوع جاذبه اصلی کتاب از دید بزرگترها است.
سیلوراستاین، با نگاه دو گانه و طنزآمیز خود، نویسنده ای است که تحت هیچ قالب معین و بر چسب خاصی نمی گنجد.
روح جسور و آزاد او هیچ گونه محدودیتی را بر نمی تابد و این سرزندگی مورد توجه هر انسانی با هر سن و موقعیتی قرار می گیرد.
سبک او، نو و منحصر به فرد است، چرا که به قول خودش: "خوشبختانه کسی در اطرافم نبود که از او تقلید کنم، پس راه خودم را دنبال کردم...."
سرانجام ،شل سیلوراستاین که علاوه بر ادبیات کودک در کاریکاتور ، نمایشنامه ، شعر و حتی آهنگسازی و خوانندگی دست داشت ، در سال 1999 در خانه شخصی خودش در کالیفرنیا ، بر اثر سکته قلبی در گذشت .

[sorna]

ايستادن ، بيرون از پناهگاه تو

بيرون پناهگاهت مي مانم و درون را نگاه مي كنم ،
در حالي كه در اطرافم ، از ، هر سو ، بمب مي ريزند ،
تو در داخل پناهگاهت چقدر سرحال و در امان و خوشحال به نظر مي آيي ،
آيا گفته بودم كه من به اين چيزها توجه مي كنم؟
آيا گفته بودم كه چه شگفت آور هستي؟
و چقدر ناراحتم كه از هم جدا شده ايم.
عزيزم ، من بيرون پناهگاه تو ايستاده ام ،
اما اميدوارم كه در قلب تو باشم

[sorna]

در جستجوي سيندرلا


از صبح تا غروب،

از شهر به شهر،

بدون هيچ نام و نشاني،

من دنبال آن پاي باريك و لطيف مي گردم.

از صبح تا غروب

از شهر به شهر،

اين كفش را به پاي هر دختري امتحان مي كنم.

من هنوز هم آنها را دوست دارم اما،

واي! از هر چه پاست بيزار شده ام.

[sorna]

25 دقيقه مهلت
براي اين كه دوستت بدارم
25 دقيقه مهلت
براي اين كه دوستم بداري
25 دقيقه مهلت براي عشق
زمان كوتاهي است ...
با اين همه
من 25 دقيقه از عمرم را كنار مي گذارم
تا به تو فكر كنم
تو هم اگر فر صت داري
25 دقيقه
فقط 25 دقيقه به من فكر كن !...
بيا 25 دقيقه از عمرمان را براي همديگر پس انداز كنيم ...

[sorna]

دعاي کودک خودخواه
ميخواهم بخوابم
از خداي بزرگ ميخواهم که روحم را حفظ کنه...
و اگه در خواب مردم،
تمام اسباب بازيهامو ب***ه،
تا بچه ديگه از اون استفاده نکنه!
آمين!
«شل سيلور استاين»

_________________________

بچه خفاش
نوزاد خفاش ،
با ترس فریاد زد :
کلید تاریکی را بزن !
من از روشنایی میترسم

_____________________

دوستی
راهی را پیدا کردم ،
که تا ابد با هم دوست باشیم .
راهم خیلی ساده است .
« من می گویم چکار کنی ، تو هم همان کار را می کنی .»

_____________________

تیر
صبح تیری به طرف آسمان رها کردم ،
تیرم به خطا به سینه ابری خرد .
ابر افتاد و روی ساحل جان داد .
دیگه هرگز تیراندازی نخواهم کرد .

[sorna]

خانه ي درختي
خانه اي درختي، خانه اي آزاد
خانه اي سّري،براي تو و من
آن بالا، در شاخه هاي پربرگ
گرم، چون هر خانه ي روشن
خانه اي شهري، خانه ي هرچيزي جايخودش
خانه ي مراقب باش و پاک کن پاها يتو دمِدرِش
چنين خانه اي را دوست ندارم اصلا
بيا زندگي کنيم در خانه اي درختي وروشن

[sorna]

دارکوب

غم انگیزترین صحنه ای که به عمرم دیدم
دارکوبی بودکه به درخت پلاستیکی نوک می زد.
دارکوب نگاهی به من کرد و گفت:
_ دوست من! درخت هم درخت های قدیم!