پارتیشن بندی آسان با Gparted

Gparted چیست؟ابزار Gparted در حقیقت یک رابط گرافیکی برای GNU/Parted می‌باشد. GNU/Parted ابزاری برای ایجاد، پاک کردن، تغییر اندازه، بررسی و کپی پارتیشن‌ها و فایل سیستم‌های موجود بر روی آنهاست. این ابزار انجام عملیات ایجاد فضا برای نصب سیستم‌عامل‌های جدید و تنظیم مجدد فضاهای پارتیشن‌های مختلف را تسهیل می‌کند. علاوه بر پارتیشن‌ها و فرمت‌های مورد پشتیبانی GNU/Parted، ابزار Gparted قادر است تا از فرمت‌ها و فایل سیستم‌های دیگری را که در سیستمی که در آن اجرا می‌شود، مورد پشتیبانی هستند، استفاده کند. برای مثال GNU/Parted مستقیما قادر به تغییر اندازه یا ویرایش پارتیشن‌های NTFS نیست، ولی در صورتی که بر روی سیستم مجموعه ntfsprogs نصب باشد، Gparted می‌تواند از آن برای ایجاد و تغییر اندازه پارتیشن‌های NTFS استفاده کند.

Gparted ابزار مناسبی برای کسانی است که حوصله سر و کله زدن با ابزار GNU/Parted در خط فرمان را ندارند.

Gparted به زبان ++C و با استفاده از کتابخانه gtkmm نوشته شده است و تحت مجوز GNU/GPL منتشر می‌شود. تصویر زیر پنجره اصلی Gparted را نمایش می‌دهد.

نصب Gparted
صفحه خانگی پروژه Gparted در نشانی http://gparted.sf.net قرار دارد. از این نشانی می‌توانید کدهای منبع یا بسته‌های قابل نصب آنرا دریافت کنید. برخی از توزیع‌ها Gparted را در مخازن خود به صورت آماده برای نصب ارائه می‌کنند. برای مثال در صورتی که از دبیان یا توزیع‌های مبتنی بر آن استفاده می‌کنید، می‌توانید با دستور زیر آنرا نصب کنید:
# apt-get install gparted

ویژگی‌های Gparted
همانطور که بالاتر نیز اشاره شد، Gparted ابزاری جهت ایجاد، تغییر اندازه، کپی، انتقال و حذف پارتیشن‌های دیسکها می‌باشد. جدول زیر وضعیت پشتیبانی از فایل سیستم‌های مختلف را در Gparted نمایش می‌دهد. همانطور که می‌بینید، برخی از فایل سیستم‌ها بصورت درونی پشتیبانی شده و برخی از آنها تنها در صورت نصب بودن بسته‌ ابزارهای مربوطه قابل پشتیبانی هستند.

[1] کپی توسط ابزار dd انجام می‌گیرد.
[2] به پشتیبانی هسته از این فایل سیستم نیاز می‌باشد.
[3] امکان جمع کردن مستقیم پارتیشن‌های XFS وجود ندارد، ولی می‌توانید این پارتیشن‌ها را با کپی کوچک کنید.
[4] بصورت درونی توسط GNU/Parted پشتیبانی می‌شود.

یکی دیگر از قابلیت‌های Gparted توانایی آن در تبدیل فایل سیستم‌های پارتیشن‌ها به یکدیگر می‌باشد. البته Gparted برای این کار پارتیشن‌ها را فرمت می‌کند و طبیعتا داده‌های موجود در آن از بین خواهد رفت.

نکته: برای انجام هر گونه عملیات بر روی پارتیشن‌های مختلف، باید آن پارتیشن را از حالت اتصال (mount) خارج کنید. در صورتی که می‌خواهید عملیات تغییر اندازه را بر روی پارتیشن ریشه یا پارتیشن دیگری که امکان unmount کردن آن وجود ندارد انجام دهید، باید سیستم را با استفاده از دیسک‌های زنده بوت کرده و تغییرات خود را بر روی پارتیشن اعمال کنید. دیسک زنده Parsix به همراه این ابزار ارائه شده است.

در بالای پنجره اصلی Gparted وضعیت پارتیشن‌های مختلف و در جدول زیر آن نیز جزئیات دقیق پارتیشن مانند فرمت، فضای استفاده شده و فضای آزاد و اطلاعات دیگری نمایش داده می‌شود. برای انجام هر گونه عملیات بر روی پارتیشن مورد نظرتان کلیک راست کرده و عملیاتی را که مد نظر دارید، اجرا کنید. برای مثال برای تغییر اندازه یک پارتیشن بر روی آن کلیک راست کرده و گزینه Resize/Move را انتخاب کنید. پنجره جدیدی نمایش داده شده و بوسیله آن می‌توانید با استفاده از ماوس یا وارد کردن مقادیر عددی، اندازه جدید پارتیشن را وارد کنید.

پس از اتمام انتخاب تمامی عملیات‌های مورد نیاز، برای اعمال تغییرات باید بر روی دگمه Apply موجود بر روی نوار ابزار برنامه کلیک کنید. توجه داشته باشید پیش از کلیک بر روی دگمه Apply امکان انصراف از انجام تغییرات با کلیک بر روی دگمه Undo وجود دارد.

با اینکه Gprarted هنوز در مراحل بسیار اولیه توسعه است، بسیار خوب کار می‌کند و من به شخصه در موارد زیادی از آن استفاده کرده و به مشکلی بر نخورده‌ام.