واکنش دارویی دیس‌تونیک
علائم
بیمار با حالت بدنر خاص یا سختی در حرف‌زدن مراجعه می‌کند، و معمولاً نگران و مضطرب از داشتن سکته هستند. اغلب هیچ سابقه‌ای نمی‌دهند. بیمار ممکنست قادر به صحبت نباشد، از مصرف فنوتیازین‌ها یا بوتیروفنون‌ها (مانند هالدول که برای ترک هروئین بکار رفته است) آگاه نباشد، مصرف داروی سایکوتروپیک را تأیید نکند، یا ارتباطی بین علائم و دارو بیان نکند (مانند مصرف یک دوز Compazine برای استفراغ). دیس‌تونی حاد معمولاً همراه با یک یا بیشتر از علائم زیر است:
· بوکولینگوال (buccolingual): احساس برآمدگی یا کشیدگی زبان
· تورنیکولیک (torticollic): خم‌شدگی گردن یا اسپاسم عضله فاشیال
· اکولوگیریک (oculogyric): نگاه منحرف شده یا بی‌هدف
· تورتی‌پلوک (tortipelvic): رژیدیتی و دردشکم
· اپی‌ستوتونیک (opisthotonic): اسپاسم کل بدن
علائم دیس‌تونی حاد می‌تواند مشابه تشنج پارشیال، سایکوز وضعیتی، یا اسپاسم تتانوس، سم استریکنین، یا عدم‌تعادل الکترولیتها دیده شود. عوارض‌جانبی عصبی مزمن فنوتیازین‌ها بیشتر عبارتنداز بی‌تابی آکاتازیا (restlessness of akathisia)، دیس‌کینزی تأخیری، و پارکینسونیسم، که معمولاً مانند دیس‌تونی حاد به درمان دارویی پاسخ نمی‌دهند.
آنچه باید انجام داد:
· ۲mg بنزتروپین یا ۵۰mg دیفن‌هیدرامین iv بدهید، ودرعرض ۵دقیقه روند بهبودی را مشاهده کنید. این مرحله هم درمانی و هم تشخیصی است. بنزتروپین عوارض کمتری دارد، وکمی مؤثرتر است، اما دیفن‌هیدرامین بیشتر در ED در دسترس است.
· از بیمار بخواهید آن دارو را دیگر مصرف نکند و درصورتی که دارو نباید قطع شود فالوآپ کنید. درصورتیکه آن دارو طولانی‌اثر است، بنزتروپین ۲mg یا دیفن‌هیدرامین ۲۵mg po q4h برای ۲۴ساعت تجویز کنید تا از عود علائم پیشگیری شود.
آنچه نباید انجام داد:
· درصورتیکه پاسخ به درمان سؤال‌برانگیز است یا پاسخی دیده نشد، روی آن پافشاری نکنید، و بدنبال علت دیگری بگردید (تتانوس، تشنج، هیپومنیزیمی، هیپوکلسمی، آلکالوز، بیماری ماهیچه‌ای و غیره).
· درابتدا از دیازپام وریدی استفاده نکنید، چون اسپاسم ناشی از سایر علائم را پوشانده و تشخیص را قطعی نمی‌کند.
توضیحات:
سیستم حرکتی اکستراپیرامیدال وابسته به نوروترانسمیترهای محرک کولینرژیک و مهارکنندة دوپامینرژیک است، که این دومی مستعد بلوک شدن توسط داروهای فنوتیازین و بوتیروفنون است. داروهای آنتی‌کولینرژیک باعث تعادل در تحریک-مهار می‌شوند.
یک دوز وریدی بنزتروپین یا دیفن‌هیدرامین بی‌ضرر بوده و بسرعت باعث تشخیص می‌شود، و اولین حرکت در برخورد با بیمار با یک واکنش دیس‌تونیک است.