اواخر دهه شصت، اتفاقي مهم و خيزش كاراته...


با نگاهي به تاريخ دو دهه گذشته و سالشمار مدال آوريهاي كاراته ايران در مسابقات آسيايي و جهاني و تاثيرات مسائل حاشيه اي در داخل كشور بر روند مدال آوريها را مورد ارزيابي قرار مي دهيم.
در اين راستابايد به تصاحب اولين مدالهاي آسيايي طلا، نقره و برنز در مسابقات آسيا و اقيانوسيه ‹‹آپوكو›› اشاره كنيم كه اولين مدال طلاي ايران در استراليا توسط عليرضا تاجيك و اولين نقره آسيا توسط فريبرز جهانبخش و اولين مدالهاي برنز توسط حسين شعفي، محسن ونكي و شعبان ساعدي براي كشورمان به دست آمد.
جالب است بدانيد كه هر پنج مدال طلا، نقره و برنز توسط ملي پوشان كاراته كشورمان كه از سبك نوپاي شيتوريو بودند به دست آمد.
البته همانطور كه هفته گذشته اشاره داشتيم يك مدال با ارزش طلا نيز در رشته ‹‹شوبو ايپون›› توسط افشين كشاورز به اردوي ايران هديه شد كه به دليل نمايشي بودن مسابقات ‹‹شوبو ايپون›› در رده بندي نهايي محاسبه نشد.
اما قبل از پيگيري سال شمار مدال آوري هاي ايران در عرصه هاي بين المللي قصد داريم به يك اتفاق تاريخي كه در اولين روزهاي پاييز 1368 در كاراته كشور رخ داده و سرنوشت اين رشته را تحت تاثير خود قرار داد بپردازيم.
قبل از سال 1368 تنها پنج سبك، شوتوكان jka ، وادوريو، كان ذن ريو، ايشين ريو و كيوكوشين كاي به طور رسمي زير نظر فدراسيون كاراته به فعاليت مشغول بودند اما اتفاق مهمي كه در سال 1368 و قبل از رياست حبيب اله ناظريان توسط محمد علي زماني رياست وقت فدراسيون كاراته اتفاق افتاد و آن رسميت يافتن سبك شيتوريو بود كه ماهها قبل گروه كثيري به طور غير رسمي در ايران مشغول به فعاليت در آن بودند.
سبك شيتوريو كه يكي از چهار سبك اصلي كاراته به حساب مي آيد در سال 1365 و زماني كه به دعوت فدراسيون وقت ‹‹كوسانو›› مدرس ژاپني براي برگزاري استاژ كاتا، كوميته و همچنين كلاس داوري به ايران آمده بود معرفي شد، پس از بازگشت وي به ژاپن عليرضا احساني يكي از مربيان قديمي و قهرمانان و ملي پوشان اسبق طي سفرهاي مكرر به ژاپن به فراگيري كاتاها و ديگر مشخصات فني اين سبك پرداخته و نهايتا اين سبك را در ايران بنيان نهاد.
يك تلگراف چند خطي و تزريق خون تازه به رگهاي كاراته...
فدراسيون كاراته به رياست محمد علي زماني طي تلگرافي كه در تاريخ اول مهر 1368 به ادارات كل تربيت بدني، هياتهاي كاراته استانها، تربيت بدني نيروهاي مسلح و ديگر نهادها و مراكز فعال در كاراته با امضا رئيس فدراسيون وقت مخابره كرد فعاليت سبك شيتوريو را در سطح كشور رسمي اعلام كرد.
متن تلگراف چنين است:
(به موجب مصوبه هيات رئيسه و كميته فني مركزي فدراسيون كاراته، سبك شيتوريو از سبك هاي رسمي و مورد تاييد اين فدراسيون بوده و مربيان و ورزشكاران اين سبك مجاز به تمرين در سطح كشور و استفاده از تكنيك ها و كاتاهاي سبك مذكور مي باشد. متن كامل بخشنامه متعاقبا ارسال مي گردد).
آري با اين تلگراف چند خطي در سال 1368 نقطه عطفي در تاريخ كاراته ايران آغاز مي شود و يكي از سبك هاي چهارگانه بعد از شوتوكان و وادوريو به ايران پاي مي گذارد تا خون تازه اي به كاراته ايران دميده شود و رقابت سالم در جهت پيشرفت كاراته كشور در بين سبكها رقم بخورد.
بايد يادآوري كرد كه بخش عمده اي از بزرگان و سران و مسئولان اجرايي، آموزشي و فني فدراسيونهاي كاراته ژاپن و آسيا و جهان را اساتيدي از سبكهاي چهارگانه تشكيل مي دهند در اين جا فرصت را مغتنم شمرده و به طور مختصر به معرفي سبك شيتوريو كه ورودش باعث تحول شگرفي در كاراته كشور شد مي پردازيم.
استادان به نام شوريته وناهاته!
سبك شيتوريو را مرحوم كنوامابوني (متولد 1889 متوفي 1952) ابداع و به جهان رزمي عرضه كرد.
وي شاگرد ‹‹ايتوسو›› مبتكر روش ‹‹شوريته›› و اصالتا شوريته كار بود.
اما چون با ‹‹مياگي›› صميميت و دوستي داشت با او قدم به دوجو استاد ‹‹هيگااونا›› نهاد و روش ‹‹ناهاته›› را هم همراه مياگي از هيگااونا فرا گرفت مياگي بنيانگذار گوجوريو است.
‹‹ايتوسو›› مبتكر شوريته و همدوره ‹‹آزاتو›› كه او نيز فوناكوشي بنيانگذار شوتوكان را تربيت كرد و هيگااونا مبتكر ناهاته به قدري در ساخت فكري و فني مابوني رياضت كشيده سرمايه نهادند كه وقتي هر دو چشم از جهان فرو بستند، مابوني به نشانه قدرشناسي از دو استادش در دو روش متفاوت سبك خود رابه نام آنان نام نهاد.
درسي كه مابوني به رهروان كاراته مي دهد
شيتوريو يعني راه كاراته ‹‹شيتو›› شيتو از سيلابهاي ‹‹شي›› و ‹‹تو›› پديد آمده ‹‹شي›› نام مستعار ايتوسو و ‹‹تو›› نام مستعار هيگااونا در زمان جنگ و فعاليتهاي مخفي‏شان در بين رزمي كاران ژاپني بوده است.
بدين ترتيب ‹‹شي و تو›› و در نهايت شيتوريو مدرسه و مكتب ايتوسو و هيگااونا معني مي دهد و نشانه نهايت احترام بنيانگذار اين سبك نسبت به استادان اصيلش مي باشد.
مابوني هنر ‹‹كوبودو›› را هم از استاد ‹‹آراكاگي›› و هنر به كارگيري سلاحهاي رزم را از استاد ‹‹ساكوموتو›› فرا گرفت و وقتي كه در سال 1915، ايتوسو و در سال 1916 (هيگااونا) چشم از جهان فرو بستند به فكر ابداع كاراته اي برآمد كه تركيب و تلفيقي از بهترين آموخته ها و انتخاب هاي او در مكتب دو استاد و دو مبتكر شوريته و ناهاته بود.
مابوني دوست داشت در مركز ژاپن تشكيلات شيتوريو را پي ريزي كند، اما سختي معيشت فوناكوشي از راه تعليم كاراته باعث شد تا به احترام دوست و همدوره اش به اوزاكا مهاجرت كرده و مركز تولد و توسعه شيتوريو دور از پايتخت قرار دهد و خود را از نظر ارتباطات جهاني دچار مشكل سازد، اين حركت جوانمردانه مابوني مي تواند درس بزرگي براي پيشكسوتان و مربيان و.... ما باشد!! تا بلكه حريم نان و نمك و دوستي و رفاقت را بيشتر دانسته و احترام بگذاريم!!
استاد مابوني گروهي از كاتاهاي شيتوريو را با انديشه و تفكر خود ساخت گروهي را براساس تحقيق و تعمق در هنرهاي رزمي چين، و گروهي را نيز براساس آنچه در انديشه بزرگان نسل اول موج مي زد و به مرحله عمل در نيامده بود.
مابوني براي غناي كاتاهاي شيتوريو نه تنها از شوريته و ناهاته كمال بهره را گرفت بلكه از روش ‹‹توماريته›› هم كاتاهايي مثل وانشو، توماري، باساي، توماري روهاي، اونشو، سوچين، آنانكو و.... را هم وارد شيتوريو كرد و سبك خود را به معني اخص كلمه كامل و جامع ساخت. مابوني در 13 سالگي از يك خانواده سامورايي به جرگه كاراته كاها پيوسته بود و در سن 65 سالگي يعني پس از 53 سال فعاليت در دوجوهاي كاراته جان سپرد.
دو اتفاق قابل تحسين در دوره رياست زماني در كاراته كشور
اما در دوره كوتاه رياست محمد علي زماني بر كاراته كشور در نيمه اول سال 1368 دو اتفاق مهم و قابل تحسين رخ داد اولي كوشش در راه شكست طلسم خانه نشيني كاراته و اعزام تيم به ژاپن بود و ديگري رسميت بخشيدن به سبك شيتوريو كه قدر مسلم بر غنا بخشيدن به كاراته كشور كمك موثري داشت...