آشنایی با زیر و بم پردازنده‌های جدید آشنایی با زیر و بم پردازنده‌های جدید





چند ماه دیگر نيز نوبت به Intel خواهد رسید که با مدل‌های Core i3، Core i5، Core i7 و Core i9 ملت را عذاب دهد.
---------------------------------------------------------------------------------------------------
تاریخ انتشار : ۲۴ مرداد ۱۳۸۸ ----------------------------------------------------------------------------------------------------
من هم مثل شما گاهی از دست Intel و AMD گیج می‌شوم زيرا همین‌طور بی‌خبر! شیوه نام‌گذاری محصولات پردازشی خود را تغییر می‌دهند و کلی آدم را به زحمت می‌اندازند. دانستن تفاوت میان موجودات کنونی AMD اعم از Phenom، Phenom II، Athlon X2 و Athlon II در حال حاضر کلی آدم را سر کار گذاشته است.

چند ماه دیگر نيز نوبت به Intel خواهد رسید که با مدل‌های Core i3، Core i5، Core i7 و Core i9 ملت را عذاب دهد.
مطلب این هفته را به معرفی و بحث درباره پردازنده‌های جدید Phenom II و Athlon II اختصاص داده‌ام و امید دارم که مثمرثمر واقع شود.

درباره Phenom II

پردازنده‌های خاندان Phenom نتوانستند چنگی به دل هواداران AMD بزنند و اندکی بعد متخصصان این شرکت دست به کار شدند و گونه جدیدی تحت عنوان Phenom II را روانه بازار کردند. انعطاف بالا در افزایش سرعت فرکانس، سازگاری با نسل حافظه‌های DDR2 و DDR3 و قابلیت کاهش مصرف مدل‌های چهارهسته‌ای به کمتر از 100 وات از ویژگی‌های جالب توجه این مدل‌ها بود.

پردازنده‌های Phenom II از سه هسته پردازشی متفاوت Deneb، Heka و Callisto -که درباره آن صحبت خواهم كرد- استفاده مي‌كنند. این را نيز بگویم که تمامی هسته‌های زیر از دو کنترل حافظه 64 بیتی برای حافظه‌های نسل DDR2 و DDR3 استفاده می‌کنند.

هسته اصلی پردازشی Deneb

این موجود با تکنولوژی 45 نانومتری ساخته شده، چهارهسته‌ای است و هر یک از هسته‌های چهارگانه آن شامل 128 کیلوبایت حافظه موقت Cache L1‌ و 512 کیلوبایت حافظه موقت Cache L2 هستند.

همچنين یک حافظه موقت 6 مگابایتی به‌ عنوان Cache L3 به‌ طور مشترک در اختیار هسته‌های چهارگانه پردازشی قرار دارد. در حال حاضر سرعت فرکانس انواع مدل‌های این هسته اصلی بین 2500 تا 3200 مگاهرتز و مصرف انرژی انواع مدل‌های آن نیز 65، 95 و 125 وات اعلام شده است.

این هسته از سوکت AM2+ و AM3 و حافظه‌های نسل DDR2 با سرعت فرکانس 1066 و DDR3‌ با سرعت فرکانس 1333 مگاهرتز پشتیبانی می‌کند. مدل‌هایی که از هسته اصلی Deneb بهره می‌برند به شكل Phenom II X4 مشخص می‌شوند.

تنوع مدل‌ها با اعداد سه رقمی مشخص می‌شود. به ‌طور کلی دو گونه چهارهسته‌ای Phenom II X4 9xx و Phenom II X4 8xx وجود دارند. مدل‌هایی که با 8 آغاز می‌شوند 2 مگابایت حافظه موقت Cache L3 دارند و در دیگر موارد مشابه گونه اول هستند. در حال حاضر مدل‌های Phenom II X4 805 تا Phenom II X4 955 معرفی شده‌اند.

هسته اصلی پردازشی Heka

این موجود با تکنولوژی 45 نانومتری ساخته شده، سه‌هسته‌ای است و هر یک از هسته‌های سه‌گانه آن شامل 128 کیلوبایت حافظه موقت Cache L1‌ و 512 کیلوبایت حافظه موقت Cache L2 هستند.

همچنين یک حافظه موقت 6 مگابایتی به ‌عنوان Cache L3 به ‌طور مشترک در اختیار هسته‌های سه‌گانه پردازشی قرار دارد. در حال حاضر سرعت فرکانس انواع مدل‌های این هسته اصلی بین 2500 تا 2800 مگاهرتز و مصرف انرژی انواع مدل‌های آن نیز 65 و 95 وات اعلام شده است.

این هسته از سوکت AM3 و نسل حافظه DDR3 با سرعت فرکانس 1333 مگاهرتز پشتیبانی می‌کند. مدل‌هایی که از هسته اصلی Heka بهره می‌برند به شكل Phenom II X3 مشخص می‌شوند.

مدل‌های سه ‌هسته‌ای برخلاف پسرعموهای چهارهسته‌ای خود فقط يك‌گونه دارند و به شكل Phenom II X4 7xx نمایش داده می‌شوند. در حال حاضر مدل‌های Phenom II X3 705e تا Phenom II X3 720 معرفی شده‌اند.

از پسوند e در انتهای نام مدل‌هایی استفاده می‌شود که کم‌ترین مصرف انرژی را دارند. گونه‌های هسته پردازشی Heka شامل دو گونه 65 و 95 واتی و مدل‌هایی که پسوند e دارند از انواع 65 واتی هستند. اگر به خاطر داشته باشد در مدل‌های قدیمی پردازنده‌های Athlon64 و Sempron از پسوند LE استفاده می‌شد و همین معنا را حمل می‌کرد.

هسته اصلی پردازشی Callisto

این موجود نیز با تکنولوژی 45 نانومتری ساخته شده، دو‌هسته‌ای است و هر یک از هسته‌های دو‌گانه آن شامل 128 کیلوبایت حافظه موقت Cache L1‌ و 512 کیلوبایت حافظه موقت Cache L2 هستند. همچنين یک حافظه موقت 6 مگابایتی به‌ عنوان Cache L3 به ‌طور مشترک در اختیار دو هسته پردازشی قرار دارد.

در حال حاضر سرعت فرکانس انواع مدل‌های این هسته اصلی بین 3000 تا 3100 مگاهرتز و مصرف انرژی انواع مدل‌های آن نیز 80 وات اعلام شده است. این هسته از سوکت AM3 و نسل حافظه DDR3 با سرعت فرکانس 1066 مگاهرتز پشتیبانی می‌کند.

مدل‌هایی که از هسته اصلی Heka بهره می‌برند به ‌صورت Phenom II X3 مشخص می‌شوند. مدل‌های دوهسته‌ای همچون برادران ناتنی سه‌هسته‌ای خود، تنها یگ گونه هستند که به شكل Phenom II X2 5xx نمایش داده می‌شوند. در حال حاضر مدل‌های Phenom II X2 545 تا Phenom II X2 550 معرفی شده‌اند.

درباره Athlon II

پردازنده‌های خاندان Athlon نزدیک به 10 سال می‌شود که معرفی شده‌اند و نسل‌های موفقی مانند Athlon XP، Athlon64 و Athlon64 X2 را در بازار توزیع کرده‌اند. همین اواخر پسوند 64 از انتهای نام برند Athlon حذف شد و در مدل‌های موخر به شكل Athlon X2 مورد استفاده قرار گرفت.

چند وقتی است که از نام تجاری جدید Athlon II در کنار نام‌های قبلی استفاده می‌شود. پسوند X2 حذف نشده، اما نکته جالب اینكه قرار است پردازنده‌های Athlon II در سه گونه معمولی (X1)، دوهسته‌ای (X2) و چهارهسته‌ای (X4) در بازار توزیع شوند. پردازنده‌های Athlon X2 از دو هسته پردازشی استفاده می‌کنند که با تکنولوژی 65 نانومتری ساخته شده‌اند و از معماری نسل هشتمی Kuma بهره می‌برند.

اما مدل‌های Athlon II نيز با تکنولوژی 45 نانومتری ساخته شده‌اند و از معماری نسل دهمی AMD K10‌ بهره می‌برند. به‌ بیان دیگر پردازنده‌های Athlon II‌ را می‌توان نوعی جدید از خاندان AMD Phenom II به حساب آورد. شاید گفتن این جمله از بعد فنی چندان دقیق نباشد، اما می‌توان گفت که مدل‌های Athlon II در واقع همان Phenom II بدون حافظه Cache L3 هستند!

در حال حاضر سه هسته اصلی پردازشی Propus برای مدل‌های چهارهسته‌ای (X4)، هسته اصلی Rana برای مدل‌های سه‌هسته‌ای (X3) و هسته اصلی Regor برای استفاده در مدل‌های دوهسته‌ای (X2) خاندان Athlon II معرفی شده است.

این را نيز اضافه کنم که حذف حافظه موقت Cache L3 باعث کاهش اندازه پردازنده و تعداد ترانزیستورهای داخل آن شده و به‌ همین دليل توان مصرفی این خانواده به شکل قابل ملاحظه‌ای کاهش یافته است. براي مثال، میزان توان مصرفی برخی از مدل‌های Athlon II X4 تنها 45 وات اعلام شده است که اگر حقیقت داشته باشد تحولی در دنیای پردازنده‌های چهارهسته‌ای ایجاد خواهد کرد!

در حال حاضر تنها مدل 3 گیگاهرتزی Athlon II X2 250 در بازارهای جهانی توزیع و این‌گونه شنیده شده است که مدل‌های چهارهسته‌ای Athlon II X4 6xx به زودی در بازار توزیع خواهند شد.

تا یادم نرفته قدری نيز درباره نامگذاری این مدل‌ها صحبت کنم. بر اساس اعلام رسمی شرکت AMD تنوع مدل‌های چهارهسته‌ای به‌ شكل Athlon II X4 6xx مشخص خواهد شد و مدل‌های دوهسته‌ای نیز به‌ شكل Athlon II X2 2xx متمایز می‌شوند. درباره تنوع مدل‌های سه‌هسته‌اي مطلبی منتشر نشده است!

نکته دیگر اینكه، نامگذاری مدل‌ها شانسی انجام نمی‌شود و هر یک از سه رقمی که به نام مدل اختصاص خواهد یافت بر اساس مدلی مشخص انتخاب خواهند شد. در‌باره معنی و مفهوم اعداد سه رقمی، حدود سه چهار ماه پیش مطلب مفصلی در همین صفحه منتشر شده است. اگر علاقه‌مند بودید می‌توانید آن را از وب‌سایت هفته‌نامه دریافت و مطالعه کنید.

نکته پایانی

در متن بالا گفته شد که حذف حافظه موقت Cache L3 از بطن پردازنده‌های Athlon II باعث کاهش ابعاد هسته اصلی و توان مصرفی شده است.

کاهش ابعاد و تعداد ترانزیستورها شاید غیرقابل باور باشد،‌ زيرا در مدل‌های 45 نانومتری Phenom II X2 حدود 758 میلیون ترانزیستور در 258 میلی‌متر مربع جای گرفته است.

اين در حالي است كه در مدل 45 نانومتری Athlon II X2 حدود 234 میلیون ترانزیستور فقط 117 میلی‌متر مربع را اشغال کرده است! به این نکته نيز اشاره کنم که برخی از مدل‌هایی که در بازار کنونی با نام Athlon X2 توزیع شده‌اند، در واقع عضوی از خاندان Phenom هستند، اما با همان نام قدیمی وارد بازار شده‌اند.
مدل‌های Athlon X2 7750 و Athlon X2 7850 که هر دو با 2 مگابایت حافظه Cache L3 تولید شده‌اند از این سري محسوب می‌شوند.