يادداشت مهمان/ نقش زنان در فعاليت هاي تجاري: از حاشيه به متن


خبرگزاري آريا-روند تحول مباحث توسعه در نظر و عمل، مبين اهميت روزافزون بعد انساني توسعه است.
به بيان ديگر در اين روند تعريف توسعه از تاكيد بر ابزارهاي پيشرفت، به تاكيد بر انسان به عنوان عامل و حامل توسعه گذر كرده است.
از همين روست كه در وضعيت كنوني با تساهل مي توان گفت كه مطالعات توسعه به تبيين عوامل تاثيرگذار بر توسعه انساني معطوف شده است.
در اين ميان نقش و جايگاه "زنان" به عنوان نيمه ديگر اجتماع، نيمه اي كه در مطالعات كلاسيك اين حوزه از جايگاهي برخوردار نبود، دچار دگرگوني شده و بخش مهمي از بحث ها به توانمندسازي اين قشر و لزوم حضور روزافزون آنان در صحنه هاي مختلف اجتماعي اختصاص يافته است.
عرصه بازرگاني و تجارت يكي از حوزه هايي است كه به طور تاريخي زنان در آن نقشي نداشته اند اما اين وضعيت در دهه هاي اخير البته با آهنگي كند در حال تغيير است.
در وضعيت كنوني بر مبناي گزاشات نهادهايي چون سازمان ملل و بانك جهاني، نقش زنان در اجتماع از جمله در فعاليت هاي تجاري يكي از شاخص هاي توسعه يافتگي محسوب مي شود.
البته هنوز در سطح جهاني زنان نقش چنداني در فعاليت هاي تجاري ندارند.
بر مبناي آمارهاي سال 2009 در ميان 500 شركت برتر جهان تنها مدير اجرايي 9 شركت زن بوده اند.
اين امر به خوبي نشان دهنده نقش اندك زنان در فعاليت هاي كلان اقتصادي و تجاري در جهان است.
در اين ميان وضعيت كشورهاي توسعه يافته طبيعتا بسيار بهتر از كشورهاي در حال توسعه است، به گونه اي كه از ميان 50 زن بازرگان برتر در جهان در سال 2009 تنها 15 نفر از آنان از كشورهاي در حال توسعه بوده اند.
در حالي كه كشورهاي در حال توسعه بخش عمده جمعيت جهان را در خود جاي داده اند.
بر همين مبنا يكي از اولويت هاي نهادهاي بين المللي توسعه اي در سال هاي اخير به توانمندسازي زنان و نيل به برابري جنسيتي در عرصه هاي مختلف اجتماعي متمركز شده است.
از منظر اين نهادها توانمندسازي زنان و افزايش حضور آنان در عرصه هاي مختلف اجتماعي، بويژه در فعاليت هاي اقتصادي و نيل به برابري جنسيتي فوايد و دستاوردهاي متعددي را براي جوامع در بر خواهد داشت؛ نظير بنيادگذاري اقتصادي قوي، ايجاد جوامع باثبات تر و عادلانه تر، نيل به اهداف جهانشمولي چون توسعه پايدار و حقوق بشر، ارتقاي كيفيت زندگي براي زنان، مردان، خانواده ها و اجتماعات است .
در همين راستا نهادهاي بين المللي، راهكارهايي را براي ارتقاي نقش زنان در فعاليت هاي اجتماعي، به ويژه در حوزه اقتصاد و تجارت پيشنهاد داده اند.
در اين خصوص مي توان به مواردي از قبيل شكل دهي به رهبري و مديريت مشاركتي در سازمانها براي نيل به برابري جنسيتي، ايجاد فرصت ها برابر كاري فارغ از نگاههاي جنسيتي ، به كارگيري بنگاههاي كاريابي، زنجيره تامين و فنون بازاريابي براي توانمندسازي زنان اشاره كرد.
با عنايت به مباحث فوق الذكر مي توان گفت كه نقش زنان در حوزه فعاليت ها تجاري در وضعيت كنوني بويژه در كشورهاي در حال توسعه حاشيه اي است، اما توجه ويژه اي در سالهاي اخير به توانمندسازي آنان از سوي نهادهاي بين المللي بويژه سازمان ملل متحد و بانك جهاني صورت گرفته است.
در صورت توفيق تلاش هاي اين نهادها مي توان انتظار داشت كه در آينده اي ميان مدت جايگاه حاشيه اي زنان در تجارت بين الملل تغيير يابد.