آسیب و شکستگی بینی ( مبحث آسیب سر و صورت ) پیش زمینه
در ورزشکاران شکستگی بینی در اثر ضربه در ورزشهای تماسی و یا افتادن رخ می دهد. شکستگی استخوانهای بینی شایعترین شکستگی ناحیه گونه ای صورتی می باشد . بخاطر قرار داشتن بینی در خط وسط و در جلوی ساختارهای مهم صورت پزشک باید نواحی زیر بینی را نیز مد نظر داشته باشد.
شکستگی بینی در مردان دو برابر زنان رخ می دهد. شایعترین علت شکستگی بینی را ضایعات ورزشی و مجادلات بین افراد می باشند. سایر علل نادر شامل افتادن و صدمات ناشی از پرتاب شدن از روی دوچرخه یا موتور می باشد.
آناتومی کاربردی
بینی از دو بخش استخوانی و غضروفی شکل می گیرد. تیغه میانی بینی که شایعترین محل آسیب های بینی می باشد در عقب از 4 استخوان نازک و در جلو از غضروف میانی بینی تشکیل می گردد. خونرسانی بینی توسط شاخه های صورتی و چشمی (افتالمیک) و کامی صورت می گیرد.
بیومکانیک ورزش
هر نوع ضربه به قسمت میانی صورت چه از روبرو چه از طرفین می تواند منجر به آسیب استخوانی یا غضروفی بینی گردد. ضربات از روبرو نسبت به از طرفین باید قدرت بیشتری داشته باشند تا سبب آسیب و شکستگی بینی شوند.
در بچه احتمال آسیب غضروفی بیشتر است چرا که میزان و نسبت غضروف به استخوان بینی در بچه ها بیشتر است. از سویی بخاطر خاصیت الاستیک استخوان در بچه ها احتمال شکستگی استخوانی جابجا نشده یا به اصطلاح ( green stick ) بیشتر است.
شرح حال
هر شرح حالی از افتادن یا ضربه به وسط صورت باید شک به شکستگی بینی را برانگیزد.
باید جزئیات ضربه مثل جهت آن و شدت ضربه پرسیده شود.
معاینه
در موارد شکستگی بینی باید شواهد این امر بررسی گردد مهمترین یافته تغییر شکل بینی است. سایر علائم شامل تورم، خراشیدگی پوست بینی و صورت، خونمردگی و خونریزی از بینی است. باید معاینه دقیق اعصاب جمجمه ای انجام گیرد.
بررسی های تصویری
• عکس رادیوگرافی ساده: 50% شکستگی های بینی را نشان نمی دهد بعلاوه ضایعات غضروف های بینی را نیز نشان نمی دهد لذا بصورت روتین استفاده نمی گردد.
• facial x-ray series : در صورتی که به آسیب ساختارهای صورت مشکوک بودیم انجام می دهیم.
• CT scan : بهترین اطلاعات در مورد وسعت و نوع آسیب به بینی و ساختمانهای صورتی را به ما می دهد. اگر چه می تواند ضایعات غضروفی را نشان ندهد.
درمان
در فاز حاد آسیب قرار دادن یخ روی بینی و بالا نگه داشتن سر برای کاهش تورم انجام میگیرد.
مداخله جراحی صورت تغییر شکل واضح و یا انسداد بینی و یا آسیب به مجرای بینی – اشکی و یا ساختارهای صورتی اندیکاسیون دارد.
بازگشت به مسابقه
شکستگی های بدون عارضه بدون تغییر شکل بینی نباید ورزشکار را از میادین دور کند و فرد می تواند در عرض دو هفته با استفاده از محافظ صورت ورزشهای غیر تماسی را انجام دهد.
در فرد بالغ سالم شکستگی بینی در عرض 3 هفته جوش می خورد.