بعد از ۱۵۰ سال: رازگشایی از عجیب‌ترین آدم جان به در برده از صدمه مغزی
در سال ۱۸۴۵ میلادی، سرکارگری به نام «فاینس گیگ» که در یک پروژه احداث خط راه آهن مشغول به کار بود، در حال آماده کردن مقدمات کار برای منفجر کردن صخره‌ای در مسیر بود. در یکی از روزها، او در حال فشار دادن یک میله آهنی به حفره‌ای در یک صخره بود که مواد منفجره در آن کارگذاری شده بود، اما این کار باعث شد غفلتا جرقه‌ای ایجاد شود و انفجاری صورت بگیرد، انفجاری که میله آهنی یک متری را با شدت هر چه تمام‌تر به مانند نیزه‌ای به سمت سرش پرتاب کرد. میله آهنی از گونه او وارد سرش شد و از بالای سرش خارج شد. میله بعد از عبور کامل از سر او، ده متر آن سوتر پرتاب شد.
اما او که در آن زمان ۲۵ ساله بود از این جراحت وحشتناک جان سالم به در برد. پزشکان خرده‌ریزهای استخوان لای زخم او را تمیز کردند و حفره ایجاد شد در جمجمه او را ترمیم کردند. چند روز بعد به علت عفونت، فاینس گیگ به کما رفت، اما در حالی که نزدیکانش او را برای مراسم تدفین آماده می‌کردند، او از بستر برخاست و بهبود پیدا کرد.
متعاقب این حادثه، رفتار و شخصیت فاینس گیگ دگرگون شد، تا پیش از آن کارفرماها او را فرد کارا و مؤثری می‌دانسنتند، اما بعد از جراحت، او تبدیل به فرد دمدمی‌مزاج و بی‌ملاحظه و ناسزاگویی شده بود و از عهده کار مشترک با همکارانش برنمی‌آمد. او خشن شده بود و در موقعیت‌های اجتماعی رفتارهای نامتناسبی بروز می‌داد.
مورد عجیب آقای گیگ، در محافل پزشکی مطرح می‌شد، نورولوژیست‌ها از آن به عنوان مدرکی بر علیه عقیده کسانی استفاده می‌کردند که شخصیت را ساخته و پرداخته عملکرد مغز نمی‌دانستند.
گیگ بعد از آن مدت‌ها کارش این شده بود که با میله‌ای که حادثه را برایش به وجود آورده بود به شهرهای مختلف سفر کند و داستانش را برای مردم تعریف کند و از آنها پول بگیرد.
در سال‌های پایانی او در سانتا کلارا زندگی می‌کرد، تا اینکه در پی دوره‌ای از بیماری که در آن دچار تشنج‌های شدید می‌شد، در سال ۱۸۶۰ درگذشت.
جمجمه او در دانشکنده پزشکی هاروارد در موزه آناتومی «وارن» به همراه میله معروف، نگهداری شد.
اما با گذشت ۱۵۰ سال از مرگ گیگ، پژوهشگران به این فکر افتادند که مدلی از آسیب راه‌های عصبی درست کنند. از آنجا که بافت مغز گیگ نگهداری نشده بود، کار دانشمندان خیلی دشوار بود. در سال ۲۰۰۱، اجازه اسکن جمجمه به دانشمندان داده شد اما اسکن انجام شده، مدتی در گوشه‌ای خاک می‌خورد و از آن استفاده علمی نشده بود.
به تازگی با استفاده از همین اسکن جمجمه گیگ را به صورت سه‌بعدی بازسازی کردند. دانشمندان با استفاده از این اسکن و اطلاعات دیگری مثل ابعاد میله یا واقعیت‌های بالینی مثل اینکه گیگ بعد از حادثه قادر به حرف زدن بود، تکه‌های پازل را کنار هم چیدند تا آسیب بافت‌های مغزی او را حدس بزنند.
در مرحله بعدی دانشمندان از مغز ۱۱۰ مرد با سن و سالی نزدیک به گیگ در هنگام حادثه، اسکن برداشتند، تا مدلی از مغز بسازند که با حفره جمجمه گیگ جور باشد. با استفاده از ترکیب این تصاویر، آنها نهایتا موفق با ایجاد مدل نهایی آسیب شدند.
طبق تحقیقات آنها میله از شیار پیشانی فوقانی قسمت پیشانی مغز در سمت چپ گذر کرده و به قشر مغز اینسولار رسیده است. شیار پیشانی فوقانی مسئول فرایند خودآگاهی است و قشر اینسولار هم احساسات را کنترل می‌کند.
برخلاف حدس‌های قبلی، میله از فضای بین دو نیمکره مغز عبور نکرده، بلکه وارد قسمت‌هایی از نیمکره راست مغز هم شده است.
برآوردها انجام شده نشان می دهند که ۴ درصد قشر مغز و ۱۱ درصد کل ماده سفید مغز گیگ در پی حادثه از بین رفته است.
آسیب ماده سفید در بخش پشیانی معز، می‌تواند منجر به بیماری دمانس یا زوال عقل شود و علایم گیگ هم تقریبا شبیه بیماران مبتلا به همین عارضه بود. این پژوهش بینشی تازه از پیامدهای رفتاری متعاقب آسیب مغز، در اختیار ما نهاده است.
منبع: نیوساینتیست و گاردین
1پزشک
پاسخ با نقل قول
علاقه مندی ها (بوک مارک ها)