آنچه که يک زوج بايد در مورد ناباروري بدانند
تعريف :ناباروري وضعیتي رايج اما اغلب قابل درمان است. از ھر ٦ زوج يک زوج مبتلا
ميگردند.ھر چه سن بالاتر باشد شیوع اين حالت بیشتر است. روال اين است که اگر
يک زوج به مدت يک سال براي باروري ھمت نمايند. ولي به نتیجه نرسند نابارور
قلمداد ميشوند اگرچه استثنائات زيادي نیز بر اين قانون وجود دارد. در جھت بالا بردن
شانس حاملگي لازم است که زوج بدانند چه زماني بھترين وقت درخواست کمک
است. لذا به اين منظور دانستن بعضي اصول در ناباروري قبل از مراجعه به پزشک لازم
است.
اساس باروري:
تخمک ھا :ھر خانمي با تمامي تخمک ھايي که قرار است در طول زندگي داشته
باشد به دنیا ميآيد. در موقع تولد يک دختر تقريباً يک میلیون تخمک در تخمدانھايش
دارد. اما در زمان اولین قاعدگي اين تعداد به 400000 عدد ميرسد. در طول زندگي
باروري يک خانم تقريباً ٤٠٠ تخمک از تخمدان ھا آزاد می شود اين بدين معنی است
که ھر بار ١٠٠٠ تخمک تحريک به رشد شده و فقط يکعدد آن کامل شده بقیه از بین
ميروند يعني ھر بار ٩٩٩ عدد.
ھورمون ھا:
براي اينکه ھر ماه يک تخمک کامل آزاد گردد بدن يک خانم دو نوع ھورمون ايجاد و وارد
خوانده ميشوند. بدين ترتیب که درست قبل از آزاد شدن FSH و LH خون مينمايد که
خون سه تا چھار برابر ميگردد .و باعث تھیه ھورمون ديگري LH تخمک میزان ھورمون
به نام پروژسترون از تخمدان ميشود. تخمک ھم داخل يک کیست کوچک به نام
فولیکول رشد کرده تکمیل و آزاد ميشود .
پروژسترون باعث افزايش مختصر درجه حرارات بدن ميشود که معمولاً يک درجه
فارنھايت است اما اين تغییر ناچیز در درجه حرارات را ميتوان با تب سنج دقیقي اندازه
گیري و ثبت کرد. به زبان ساده تر، ھر خانمي با اندازه گیري روزانه درجه حرارت قبل از
خروج از تخت و ثبت آن ميتواند به زمان تخمک گذاري خود آگاھي پیدا نمايد.
تخمک ھا کجا ميروند؟
يا انگشتان لوله ھاي تخمداني در ھر طرف Fimbria وقتي تخمکي از تخمدان آزاد شد
(راست و چپ) آنرا ميگیرد.
داستان باروري!
براي اينکه خانمي حامله شود تخمک بايد اسپرم يا سلول باروري مردانه را داخل لوله
ھاي تخمداني ملاقات نمايد. اسپرم مسافرت خود را از طريق واژن آغاز مينمايد در
حالیکه در يک محلول مغذي به نام
که از ورود اين محلول جلوگیري و فقط اسپرم ھا حق ورود به داخل حفره رحمي دارند.
از آن به بعد اسپرم ھا شنا کنان خود را به لوله ھاي تخمداني ميرسانند. بعد از
ملاقات اسپرم و تخمک عمل باروري صورت ميگیرد بدين شکل که در اطراف تخمک
صدھا ھزار اسپرم به اين پوشش ميچسبند Zona pellucida پوششي قرار دارد به
اما فقط يک عدد اسپرم آن ھم از نوع کاملترين آن ميتواند وارد تخمک گردد و بلافاصله
بعد از آن پوشش مذبور سفت و سخت شده از ورود سايرين جلوگیري ميگردد. بعد از
رسیدن اين دو بھم در داخل تخمک سلول ھاي جديدي شکل ميگیرند که به نام
خوانده ميشود. پس از لقاح، آمبريو شروع به تقسیم شدن ميکند، embryo جنین يا
از يک سلول به دو سلول و از دو به چھار و ھمینطور ادامه مييابد. در اين حال آمبريو
يا جنین اولیه به طرف حفره رحم رفته و در اين مدت نیز ھورمونھاي ياد شده در بالا
درون رحم يا اندومتريوم را به صورت بستري مناسب براي جايگزيني آمبريو آماده کرده
است.
کشف حاملگي:
وقتي آمبريو وارد حفره رحم شد به ديواره آن متصل ميشود. از اين به بعد خود شروع
ميکند که جستجوي اين ھورمون در خون اين HCG بر ترشح ھورمون جديدي به نام
خانم منجر به تشخیص حاملگي ميگردد. به علاوه مقداري از اين ھورمون ھم در ادرار
ظاھر ميشود که از اين طريق نیز ميتوان به تشخیص حاملگي رسید.
چه کسي بھتر است بررسي ناباروري داشته باشد:
اگر آن شخص خانم باشد و:
1- رگل نامرتب يا عدم رگل داشته باشد.
2- بین دوره ھاي رگل خونريزي اضافه داشته باشد.
3- موقع نزديکي درد داشته باشد.
4- سابقه عفونت لگني داشته باشد.
5- تاريخچه يک پارگي آپانديس يا جراحي لگني داشته باشد .
6- سن بالاي ٣٥ سال داشته باشد .
اگر آن شخص مرد باشد و:
1- مشکل برقراري نعوظ داشته باشد.
2- عدم توانايي در انزال داشته باشد.
3- سابقه صدمه به بیضه ھا داشته باشد.
4- سابقه عفونت ھاي دستگاه ھاي تناسلي داشته باشد .
5- سابقه اوريون در دوران بلوغ داشته باشد.
سابقه بیضه نزول نکرده داشته باشد.
آزمايشاتي ھست که زوج ميتوانند در خانه انجام دھند:
يکي از مھم ترين سوالاتي که پزشک مينمايد اين است:" ھر ماه تخمک آزاد
ميکنید؟" براي جواب به اين سؤال دو آزمايش ساده در خانه قابل انجام است که نیاز
است سفري کوتاه به داروخانه نزديک منزل داشته مقداري ھم خرج نمايید.
اندازه گیري درجه حرارت بدن:
با يک تب سنج دقیق از اولین روز رگل ھر روز صبح قبل از خروج از تخت درجه حرارت
١٤روز اول درجه حرارت - بدن را اندازه گیري و ثبت نموده در آخر ماه توجه کنید ١٠
١٤روز بعدي است. اين تغییر حرارت نشانه تخمک گذاري است. بھتر - پائین تر از ١٠
است اين دما سنجي سه ماه انجام گردد تا دقیقاً زمان ھاي تخمک گذاري مشخص
شود. لذا شما ميتوانید زمان نزديکي را با اين اطلاعات تنظیم نمايید تا شانس باروري
بیشتر شود اين اطلاعات براي پزشک مشاور نیز بسیار سودمند خواھد بود.
ابزار جستجو گر براي تخمک گذاري:
آزمايش دوم براي بررسي تخمک گذاري با ابزاری است که پس از تھیه از داروخانه در
منزل قابل انجام است. اين ابزار به شما اجازه ميدھد ادرار خود را از نظر وجود
کنترل نمايید. به محض بالا رفتن مقدار اين ھورمون يعني درست قبل از LH ھورمون
تخمک گذاري با وارد نمودن يک کاغذ حساس به داخل ادرار بر روي آن تغییر رنگ ايجاد
ميگردد. توصیه ميشود اين آزمايش از روز دھم قاعدگی شروع و ھر روز انجام شود
تا تغییر رنگ به وجود آيد. سپس ھمان روز يا روز بعدي را براي نزديکي انتخاب نمايید.
به ھر حال ثبت تغییرات مثبت يا منفي در اين آزمايش به پزشک مشاور کمک زيادي
مينمايد.
-آزمايشاتي ھست که تمام زوج ھاي نابارور نیاز دارند انجام شود:
اولین آزمايش، آزمايش مني است. اين را بايد بدون توجه به اينکه قبلاً پدر شده يا خیر
- انجام دھد. بدين دلیل که شمارش يا تعداد اسپرم در طول زمان تغییر مينمايد و ٣٠
٤٠ % تمام ناباروي ھا را به دلیل عامل مرد ميدانند.
٣روز بعد از آخرين نزديکي بھتر است انجام شود آزمايش بعدي - اين آزمايش ٢
راديوگرافي رنگي از داخل رحم و لوله ھاي آن است تا باز بودن فضا ھاي داخلي آن
مشخص گردد.
اقدام بعدي بررسي دھانه رحم است که آمادگي پذيرا بودن براي اسپرم را تخمین
ميزند.
به طور خلاصه سه بررسي کلي براي ھر خانم نابارور لازم است: کیفیت دھانه رحم،
باز بودن فضاي داخلي رحم و لوله ھا و تخمک گذاري .
ساير آزمايشات تشخیصي:
آزمايش خون :
شامل بررسي ھورمونھاي غدد تیروئید، غدد فوق کلیوي و يا غده صنوبري مغز است
که توسط بعضي از پزشکان توصیه ميگردد
Pct): آزمايش بعد از نزديکي
اين آزمايش به صورت نمونه برداري چند ساعت بعد از نزديکي از دھانه رحم است
نمونه در زير میکروسکوپ از نظر تعداد اسپرم زنده يا در حال حرکت بررسي ميگردد.
آزمايش نمونه برداري از مخاط رحم:
با وسیله اي مخصوص از درون رحم نمونه برداري ميشود اين آزمايش درست قبل از
رگل انجام ميشود تا ده دقیقه بعد از آن درد مختصري در شکم حس خواھد شد. با
اين آزمايش پزشک به طور غیر مستقیم از تخمک گذاري به دنبال تغییرات ھورموني
که روي مخاط رحم ايجاد ميشود مطلع ميگردد.
ھیستروسکوپي و لاپاراسکوپي:
اين آزمايشات که به نوعي جراحي محسوب ميشوند پزشک را قادر ميسازد که
درون رحم را ببینید و از محیط اطراف آن اطلاعات کسب نمايد. انواع پولیپ ھا، فیبروم،
چسبندگي ھا و يا اندومتريوز به اين طريق قابل تشخیص است.
آزمايشات ايمني:
بحث و گفتگوي زيادي در مورد مفید بودن آزمايشات ايمني براي زوج ھاي نابارور مطرح
است. در حال حاضر انجمن ھاي علمي مربوطه در دنیا انجام آن را ضروري نميدانند.
روش ھاي درمان:
بعد از اينکه پزشک بررسي ھاي ناباروري را تکمیل نمود، زمان تصمیم گیري براي نوع
درمان فرا مي رسد در حال حاضر فرمول ساده اي براي انتخاب بھترين درمان فقط بر
اساس آزمايشات به عمل آمده و جود ندارد.
(IUI): تلقیح داخل رحمي
اين روش که گاھي تلقیح مصنوعي نیز خوانده ميشود. عبارت است از قرار دادن
اسپرم در داخل حفره رحمي بدين ترتیب که اسپرم از پروتئین ھا و خنثي کننده ھاي
مايع مني جدا شده و حدود زمان تخمک گذاري تلقیح مي گردد.
تحريک به ايجاد تخمک گذاري:
ھدف از معرفي داروھاي باروري در خانم ھا اغلب موارد ايجاد تخمک گذاري است .اين
تزريقي است. به طوريکه تخمک بیشتري را در اختیار HCG داروھا کلومیفن خوراکي يا
اسپرم براي لقاح قرار ميدھند .عوارض اين داورھا در صورت حاملگي گاھي دوقلو يا
سه قلو شدن جنین است. گاھي معرفي اين داروھا ھمراه با لقاح مصنوعي است.
قاح آزمايشگاھي: IVF
در اين روش با تحريک دارويي تخمک گذاري، تخمک ھا جمع آوري شده و در
آزمايشگاه در کنار اسپرم شوھر قرار داده ميشود، که لقاح صورت پذيرد. ٤تا ٥ روز بعد
آن را داخل رحم مادر قرار ميدھند.
-با توجه به پیشرفت علم و تکنولوژي روشھاي باروري متعدد ديگري نیز انجام ميگیرد
که منوط به تصمیم گیري پزشک معالج خواھد بود .
خلاصه :
ناباروري وضعیت شايعي است که با درصد بالايي قابل درمان ميباشد. زوج با درک
اينکه مشکلي در میان است ميتوانند به خود کمک نمايند.
اين امر با انجام آزمايشات ساده قابل انجام و اطلاعات مھمي را در اختیار زوج قرار
ميدھد.
لذا اگر فکر ميکنید که مشکل ناباروري مطرح است با پزشک مربوطه مشاوره نمايد
که وجود راه ھاي درماني متعدد در اين را ه به شما کمک خواھد کرد
منبع : وطن دوست
پاسخ با نقل قول
علاقه مندی ها (بوک مارک ها)