خودروهاي كار و تجاري با كيفيت بالا در بازار ايران گران و محصولات كم كيفيت موجود در اين بازار نيز ارزان هستند. فاصله بين گران‌هاي با كيفيت و ارزان‌هاي كم كيفيت به اندازه‌اي رسيده كه مي‌توان با عرضه خودروهايي با كيفيت نزديك به محصولات غربي و در عين حال ارزان‌تر از آنها، خلاء موجود در بازار ماشين‌هاي كار و تجاري ايران را پر كرد.

اين اقدام پاسخي خواهد بود به نياز مشترياني كه حاضرند بابت دريافت محصولي بهتر از خودروهاي چيني، پول بيشتري پرداخت كنند. درست همين جا و با همين انگيزه محصولات كار و تجاري ژاپني وارد بازار ايران مي‌شود و به رغم كاهش آمار توليد خودروهاي سنگين و نيمه سنگين در كارخانه‌هاي بزرگ كشور طي سال جاري، محصولات ژاپني رشد توليد را نشانه مي‌روند.
لطفاً به اين دو مطلب توجه كنيد
* مطلب اول: ميزان توليد خودروهاي كار و تجاري با برندهاي غربي و چيني در ايران طي نيمه نخست امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود 18درصد كاهش يافت.
* مطلب دوم: ميزان توليد خودروهاي كار و تجاري ژاپني در ايران طي نيمه نخست امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود 36درصد افزايش يافت. به راستي چرا ميزان توليد محصولات غربي و چيني در ايران كاهش مي‌يابد اما توليد محصولات مشابه ژاپني در كشور ما همچنان روند رو به رشد دارد؟
خبرنگار دنياي‌خودرو پاسخ اين سئوال‌ها را هفته گذشته از فردين قنبري رئيس سازمان فروش و خدمات پس از فروش شركت بهمن‌ديزل جويا شده است. قنبري كه هم‌اكنون استاد دانشگاه است و طي چهار سال، سازمان فروش شركت بهمن ديزل را مديريت مي‌كند، پيش از همه اينها مدير كل بازاريابي مستقيم شركت پست جمهوري اسلامي ايران بوده است.
شركت بهمن ديزل، كه قنبري هم‌اكنون مديريت فروش محصولات آن را عهده‌دار است، به عنوان توليدكننده و عرضه‌كننده انحصاري محصولات ايسوزو ژاپن در ايران محسوب مي‌شود.
بازار تشنه است
* آقاي قنبري! شما دلايل آن كاهش توليد را مقابل اين افزايش توليد، در چه مي‌دانيد؟
ببينيد! من معتقدم بازار خودروهاي كار و تجاري ايران تشنه است اما اينكه چرا كارخانه‌ها با برندهاي موجود، كاهش توليد دارند بايد بگويم اين مساله به خاطر عدم انتخاب صحيح محصول بوده است يعني كاميون يا كاميونت مناسب بازار ايران براي توليد از سوي شركت‌ها انتخاب نشد و آنچه تاكنون توليد و عرضه شد يا گران بودند و يا ارزان كم كيفيت.
در چنين شرايطي مشتري به بازار بدبين مي‌شود و نياز واقعي پشت رونق كاذب پنهان مي‌گردد در نتيجه بعد از يك دوره رشد توليد شما اكنون شاهد كاهش توليد مي‌شويد.
* اما اين اتفاق چرا در مورد محصولات كار و تجاري ژاپني رخ نداد؟
قابليت‌ها و ويژگي‌هاي محصولات ژاپني به گونه‌اي است كه مشتريان بازار از آنها استقبال مي‌كنند. به عنوان مثال قيمت اين محصولات از خودروهاي كار و تجاري غربي ارزان‌تر و در عين حال از تكنولوژي روز برخوردار هستند از طرفي كسي كه مثلاً يك كاميون يا كاميونت را خريداري مي‌كند انتظار دارد از آنجا كه با خودرويش قسط مي‌دهد به خاطر نبود قطعه يدكي و يا خدمات پس از فروش نامناسب، يا نياز به تعميرات زودرس، ماشينش در تعميرگاه‌ها نماند. در كنار قيمت مناسب، كيفيت بالا و خدمات خوب بايد شرايط آسان فروش را نيز در رشد توليد محصولات ژاپني بي‌تاثير ندانست هم‌اكنون 40درصد خودروهاي كار و تجاري شركت بهمن‌ديزل به صورت ليزينگي عرضه مي‌شود.
ژاپني‌ها بازار را قبضه مي‌كنند
* آيا مستنداتي هم داريد كه نشان دهد توليد محصولات كار و تجاري ژاپني در ايران روند رو به رشد دارد؟
بله! به عنوان مثال در شركت بهمن ديزل به عنوان عرضه كننده محصولات كار و تجاري ژاپني در ايران طي سال 1384 ميزان توليد سالانه فقط يك هزار و 800 دستگاه بود، در سال بعد از آن اين ميزان به 3 هزار و 500 دستگاه و در سال 1386 به هفت هزار و 500 دستگاه رسيد. اما سال گذشته توليد را به 10 هزار و 500 دستگاه انواع خودرو كار و تجاري ژاپني زير 10 تن رسانديم و براي امسال مي‌خواهيم با توليد ميني‌بوس، توليد كل را به 13 هزار دستگاه افزايش دهيم. اين در حالي است كه با اضافه شدن كاميون‌هاي ژاپني به سبد توليدات بهمن ديزل، در سال آينده مي‌خواهيم 18 هزار دستگاه كاميون، كاميونت و ميني‌بوس ژاپني را توليد و روانه بازار كنيم. براي سال جاري نيز كه قرار بود 13 هزار دستگاه كاميونت و ميني‌بوس ژاپني را توليد و روانه بازار كنيم بايد بگويم هنوز چهار ماه به پايان سال باقي مانده و ما 93درصد از برنامه توليد را محقق كرده‌ايم.
* با اين حساب شركت بهمن‌ديزل قصد دارد با توليد ميني‌بوس و كاميون، از امسال و سال آينده سبد محصولات ژاپني را در بخش خودروهاي كار و تجاري ايران تكميل كند؟
ببينيد! هم‌اكنون ما با سه نوع كاميونت 2/5 تن، شش تن و هشت تن حدود 70درصد سهم بازار كاميونت زير 10 تن ايران را در اختيار داريم. ما تنها كاميونت‌هاي ژاپني بازار ايران را عرضه مي‌كنيم به طوري كه مدل 2/5 تن ما اگرچه 24 ميليون تومان قيمت دارد ولي جايگزين مناسبي براي وانت نيسان مي‌باشد از طرفي چون سوخت آن ديزلي است بنابراين مصرف و هزينه كمتري نسبت به نيسان بنزيني دارد. محصول شش تن ما هم مي‌تواند جايگزين بنز خاور باشد كه همچنان با تكنولوژي قديمي توليد مي‌شود.
محصول هشت تن ما نيز مي‌تواند جايگزين بادسان باشد. اما صرف نظر از كاميونت‌ها ما از امسال دست به عرضه اولين ميني‌بوس ژاپني بازار ايران با نام «سحر» زديم. اين ميني‌بوس به صورت ckd وارد و در قزوين مونتاژ مي‌شود. به نظر بنده اين ميني‌بوس ژاپني با كيفيتي كه دارد به راحتي مي‌تواند بازار ميني‌بوس‌هاي كره‌اي را در ايران بگيرد.
نخستين ميني‌بوس ژاپني ايران
* مشخصات فني اين ميني‌بوس چيست و امسال چقدر از آن را توليد مي‌كنيد؟
اين ميني‌بوس ژاپني‌ با ظرفيت 1+ 19 نفره و 133 اسب‌بخار قدرت در دو كلاس شهري و بين شهري با امكاناتي نظير كولر، شيشه‌هاي يك تكه و ... با قيمت 45 ميليون و 500 هزار تومان عرضه مي‌شود و تا پايان امسال 750 دستگاه از آن را توليد خواهيم كرد.
* شرايط فروش نخستين ميني‌بوس ژاپني‌ موجود در بازار ايران چيست؟
اين ميني‌بوس در صورت خريد نقدي با قيمت 45 ميليون و 500 هزار تومان ظرف 45 روز تحويل مي‌شود و عرضه ليزينگي آن هم با دريافت 30درصد ارزش خودرو به صورت نقد و مابقي به صورت اقساط ماهانه بانرخ سود 17درصد انجام مي‌شود.
* ميني‌بوس‌هاي ژاپني شما چه سهمي از بازار ايران را خواهند داشت؟
در ايران كلاً سالي حدود يك هزار دستگاه ميني‌بوس توليد مي‌شود اما فقط امسال ما 750 دستگاه ميني‌بوس ايسوزو را به تنهايي توليد مي‌كنيم و اين ميزان را سال آينده به 3 هزار دستگاه خواهيم رساند و اين يعني كه ما سه برابر كل ميني‌بوس‌هاي توليدي ايران (ايويكو، زامياد، كارسان، سپهر) ميني‌بوس ژاپني توليد خواهيم كرد.
* آيا فكر مي‌كنيد بازار ميني‌بوس ايران ظرفيت اين مقدار توليد را داشته باشد؟
در ايران به شدت نياز بالقوه براي ميني‌بوس وجود دارد. به عنوان مثال طبق بخشنامه دولت فقط در سال 1388 بايد دو هزار و 500 دستگاه ميني‌بوس فرسوده از رده خارج شود كه اين مقدار 5/2 برابر توليد كشور است كه فكر مي‌كنم بهمن‌ديزل بتواند اين خلاء توليد را پر كند. ضمن اينكه ما از هم‌اكنون بر روي صادرات ميني‌بوس‌هاي ژاپني به بازار منطقه از جمله كشور آذربايجان برنامه‌ريزي كرده‌ايم و مشغول مذاكره هستيم.
كاميون‌هاي ژاپني در راه‌اند
* در صحبت‌هايتان به توليد كاميون‌هاي ژاپني در ايران با برند ايسوزو نيز اشاره كرديد، لطفاً در اين زمينه هم توضيح دهيد.
از سال آينده مي‌خواهيم عرضه كاميون‌هاي باري و كشنده 18 تن به بالاي ژاپني را در ايران آغاز كنيم. قيمت اين كاميون‌ها حدود 15درصد بالاتر از قيمت كاميون‌هاي چيني و 10درصد پايين‌تر از قيمت كاميون‌هاي غربي خواهد بود. ما مشتريان اين كاميون‌ها را از همين حالا داريم به طوري كه تمام شركت‌هايي كه از ما جهت توزيع مويرگي‌ كالا در شهرها كاميونت خريده‌اند براي توزيع بين شهري نيز از ما كاميون‌هاي با برند ايسوزو مي‌‌خواهند تا ناوگانشان يكدست شود. از طرفي آنها از كيفيت كاميونت‌ها و خدمات پس از فروش‌شان راضي بوده‌اند كه از ما درخواست كاميون ژاپني نيز كرده‌‌اند. ما كاميون‌هاي ژاپني را ابتدا به صورت cbu وارد مي‌كنيم.
مصوبه سرنوشت‌ساز
* ولي بازار كاميون اشباع شده و توليد آن راكد است.
اشتباه نكنيد! بازار كاميون ايران تشنه است در حال حاضر بيش از «300» هزار كاميون در جاد‌ه‌هاي ايران تردد مي‌كنند كه دو سوم آنها فرسوده‌اند و سالي 40 هزار دستگاه كاميون نيز در كشور مورد نياز است كه اين نياز را نمي‌توان با كاميون‌هاي گران غربي و ارزان چيني پاسخ داد. پس بايد براي پاسخ به اين نياز به دنبال جايگزين بود كه ما اين جايگزيني را با كاميون‌هاي ژاپني انجام مي‌دهيم. فقط در سال جاري طبق مصوبه دولت بايد حدود 9 هزار دستگاه كاميون فرسوده از رده خارج شود. اگر دولت بخشنامه‌هايش را در اين زمينه عملي كند آن وقت خواهيد ديد كه با هزار ميليارد تومان تسهيلات بانكي مصوب و 230 ميليارد تومان كمك بلاعوض و يارانه سود تسهيلات نوسازي ناوگان از محل منابع وزارت نفت چه رونقي به صنعت و بازار كاميون ايران بازمي‌گردد منتهي براي توليد محصول بايد انتخاب درست انجام داد نه اينكه هر برندي را توليد كرد.
* صرف‌نظر از كاميون، كاميونت و ميني‌بوس، ظاهراً‌ ژاپني‌ها قصد ندارند در ايران به حوزه توليد و عرضه اتوبوس وارد شوند چرا؟
البته ايسوزو ژاپن، اتوبوس‌هاي زيبايي دارد ولي بازار اتوبوس در ايران پيچيدگي‌هايي دارد كه فعلاً وارد آن نشده‌ايم ولي مطمئن هستم در صورت ورود به اين حوزه نيز فروش خوبي خواهيم داشت.
* آيا در بخش عرضه خودروهاي كار و تجاري ژاپني به بازار ايران فقط دست به مونتاژ و واردات cbu مي‌زنيد و يا اينكه به دنبال انتقال تكنولوژي به كشور در حين همكاري با ژاپني‌ها نيز هستيد؟
نبايد از انتقال دانش فني و تكنولوژي در همكاري با خارجي‌ها غافل بود. به عنوان مثال ما توليد كاميونت ها را از همان سال اول با 30درصد ساخت داخل آغاز كرديم. در ايران زنجيره كامل و خوب براي توليد خودروهاي كار و تجاري وجود دارد كه بايد از آنها استفاده شود. براي نمونه بزرگ‌ترين شاسي‌سازي خاورميانه و بزرگ‌ترين واحد توليد شيشه در ايران وجود دارد.