آشنايي با لوركا

[sorna]

بچه‌ی زیبای جگنی نرم
فراخ شانه، باریک اندام،
رنگ و رویش از سیب ِ شبانه
درشت چشم و گس دهان
و اعصابش از نقره‌ی سوزان ــ
از خلوت ِ کوچه می‌گذرد.
کفش ِ سیاه ِ برقی‌اش
به آهنگ مضاعفی که
دردهای موجز ِ بهشتی را می‌سراید
کوکبی‌های یکدست را می‌شکند.

بر سرتاسر ِ دریا کنار
یکی نخل نیست که بدو ماند،
نه شهریاری بر اورنگ
نه ستاره‌یی تابان در گذر.
چندان که سر
بر سینه‌ی یَشم ِ خویش فروافکند
شب به جست‌وجوی دشت‌ها برمی‌خیزد
تا در برابرش به زانو درآید.

تنها گیتارها به طنین درمی‌آیند
از برای جبریل، ملک مقرب،
خصم سوگند خورده‌ی بیدبُنان و
رام کننده‌ی قُمریکان.

هان، جبریل قدیس!
کودک در بطن ِ مادر می‌گرید.
از یاد مبر که جامه‌ات را
کولیان به تو بخشیده‌اند.


۲

سروش پادشاهان مجوس
ماه رخسار و مسکین جامه
بر ستاره‌یی که از کوچه‌ی تنگ فرا می‌رسد
در فراز می‌کند.
جبریل قدیس، مَلِک مقرب،
که آمیزه‌ی لبخنده و سوسن است
به دیدارش می‌آید.
بر جلیقه‌ی گلبوته دوزی‌اش
زنجره‌های پنهان می‌تپند
و ستاره‌گان شب
به خلخال‌ها مبدل می‌شوند.

ــ جبریل قدیس
اینک، منم
زنی به سه میخ شادی
مجروح!
بر رخساره‌ی حیرت زده‌ام
یاسمن‌ها را به تابش درمی‌آوری.

ــ خدایت نگهدارد ای سروش
ای زاده‌ی اعجاز!
تو را پسری خواهم داد
از ترکه‌های نسیم زیباتر.

ــ جبریلک ِ عمرم، ای
جبریل ِ نی‌نی ِ چشم‌های من!
تا تو را بَرنشانم
تختی از میخک‌های نو شکفته
به خواب خواهم دید.

ــ خدایت نگه‌دارد ای سروش
ای ماه رخساره و مسکین جامه!
پسرت را خالی خواهد بود و
سه زخم بر سینه.

ــ تو چه تابانی، جبریل!
جبریلک ِ عمر من!
در عمق پستان‌هایم
شیر گرمی را که فواره می‌زند احساس می‌کنم.

ــ خدات نگهدارد ای سروش
ای مادر ِ صد سلاله‌ی شاهی!
در چشم‌های عقیم‌ات
منظره‌ی سواری
رنگ می‌گیرد.

□

بر سینه‌ی هاتف ِ حیرت‌زده
آواز می‌خواند کودک
و در صدای ظریف‌اش
سه مغز بادام سبز می‌لرزد.

جبریل قدّیس از نردبانی
بر آسمان بالا می‌رود
و ستاره‌گان شب
به جاودانه‌گان مبدل می‌شوند.

[sorna]

پهنه‌ی زیتون‌زار
همچون بادزنی
بسته می‌شود و می‌گشاید.
بر فراز زیتون‌زار
آسمانی فروریخته،
و بارانی تیره
از ستاره‌گان سرد.
بر لب رود
جگن و سایه روشن می‌لرزد.
هوای تیره چنبره می‌شود.
درختان زیتون
از فریاد
سنگین است،
و گله‌یی از
پرنده‌گان اسیر
دُم ِ بسیار بلندشان را
در ظلمات می‌جنبانند.

[sorna]

فریاد
در باد
سایه‌ی سروی به جای می‌گذارد. بگذارید در این کشتزار]
[ گریه کنم.
در این جهان همه چیزی در هم شکسته
به جز خاموشی هیچ باقی نمانده است.
بگذارید در این کشتزار]
[ گریه کنم.
افق بی‌روشنایی را
جرقه‌ها به دندان گزیده است.
به شما گفتم، بگذارید]
[ در این کشتزار گریه کنم.

[sorna]

بر کناره‌های رود
شب را بنگرید که در آب غوطه می‌خورد.
و بر پستان‌های لولیتا
دسته‌گل‌ها از عشق می‌میرند.
دسته گل‌ها از عشق می‌میرند.
بر فراز پل‌های اسفندماه
شب عریان به آوازی بم خواناست.
تن می‌شوید لولیتا
در آب ِ شور و سنبل ِ رومی.
دسته‌گل‌ها از عشق می‌میرند.
شب ِ انیسون و نقره
بر بام‌های شهر می‌درخشد.
نقره‌ی آب‌های آینه‌وار و
انیسون ِ ران‌های سپید تو.
دسته گل‌ها از عشق می‌میرند.

[sorna]

چه دلپذیراست
اینکه گناهانمان پیدا نیستند
وگرنه مجبور بودیم
هر روز خودمان را پاک بشوییم
شاید هم می بایست زیر باران زندگی می کردیم
و باز دلپذیرو نیکوست اینکه دروغهایمان
شکل مان را دگرگون نمی کنند
چون در اینصورت حتی یک لحظه همدیگر را به یاد نمی آوردیم
خدای رحیم ! تو را به خاطر این همه مهربانی ات سپاس..

[sorna]

شهر آزاد از هراسی
درهایش را تکثیر می کرد.
چهل گارد سیویل
از پی تاراج بدان در آمدند.
ساعت ها از حرکت باز ایستاد
واز بادنماها
غریوی کشدار بر آمد.
شمشیر نسیمی را که
از سمضربه ها سرنگون شده بود
از هم شکافتند.
کولیان پیر می گریزند
از راه های تاریک و روشن
با اسب های خواب آلوده و
قلک های سفالین شان


ترجمه شاملو ( همچون کوچه ئی بی انتها )

[sorna]

دل منو این تلخی بینهایت سرچشمه اش کجاست؟

_آب دریاها سخت تلخ است آقا...

دریا خندید در دوردست
دندانهایش کف و لبهایش آسمان..

[sorna]

مگذار شکوه چشمان تندیس وارت
یا عطر گل سرخی که شبانه
با نفست برگونه ام می نشیند را از دست بدهم!

می ترسم از یکه بودن بر این ساحل؛
چونان درختی بی بار
سوخته در حسرت گل برگ جوانه ای
که گرمایش بخشد!

اگر گنج ناپدید منی,
اگر زخم دریده یا صلیب گور منی,
اگر من یک سگم و تو تنها صاحبمی,
مگذار شاخه ای که از رود تو برگفته ام
و برگ های پاییزی اندوه بر آن نشانده ام را
از دست بدهم!

[sorna]

از بندرگاه «الویرا»
برآنم که عبورت را ببینم
تا به نامت بشناسم
و به گریه بنشینم.
کدامین هلال ِ خاکستر ِ ساعت نُه
رخانت را چنین پریده‌رنگ کرده است؟
بذر ِ شعله ورت را
چه کسی از سر برف‌ها برمی‌چیند؟
کدام دشنه‌ی کوتاه ِ کاکتوس
بلور تو را به قتل می‌رساند؟
از بندرگاه الویرا
عبور تو را می‌بینم
تا نگاهت را بنوشم
و به گریه بنشینم.
در بازارگاه، چه گونه آوازی
به کیفر من سر می‌دهی؟
چه قرنفل ِ هذیانی
بر تاپوهای گندم!
چه دورم ــ آه ــ در کنار تو،
چه نزدیک، هنگامی که می‌روی!
از بندرگاه الویرا
عبور تو را می‌بینم
تا ران‌هایت را بی‌خبر به برکشم
و به گریه بنشینم.

[sorna]

مرثیه‌ای برای «ایگناسیو سانچز مخیاس»

زور بازوی حیرت‌آور او
شط غرنده‌ای ز شیران بود (خون منتشر)
*
خنده‌اش سنبل رومی بود
و نمک بود و فراست بود (همان)
*
اینجا خواهان دیدار مردانی هستم که آوازی سخت دارند
مردانی که هیون را رام می کنند و بر رودخانه ها ظفر می یابند
مردانی که استخوانهاشان به صدا در می آید
و با دهانی پُراز خورشید و چخماق می خوانند. (این تخته‌بند تن)
*
نمی خواهم چهره‌اش را به دستمالی فرو پوشند
تا به مرگی که در اوست خو کند (همان)
*
پائیز خواهد آمد
با خوشه های ابر و قله های درهمش
اما هیچ‌کس را سر آن نخواهد بود که در چشمهای تو بنگرد
چرا که تو دیگر مرده‌ای