اشعار و زندگینامه ی سهراب سپهری

[sorna]

خواب تلخ


مرغ مهتاب
میخواند.
ابری در اتاقم میگرید.
گلهای چشم پشیمانی میشکفد.
در تابوت پنجره ام پیکر مشرق می لولد.
مغرب جان میکند،
میمیرد.
گیاه نارنجی خورشید
در مرداب اتاقم می روید کمکم
بیدلرم
نپنداریدم در خواب
سایه شاخه ای بشکسته
اهسته خوابم کرد.
اکنون دارم می شنوم
اهنگ مرغ مهتاب
و گلهای چشم پشیمانی را پرپر میکنم.

[sorna]

سرود زهر
می مکم پستان شب را
وز پی رنگی به افسون تن نیالوده
چشم پر خاکسترش را با نگاه خویش میکاوم.

از پی نابودی ام،دیری است
زهر می ریزد به رگهای خود جادوی بی ازرم
تا کند الوده با ان شیر
پس برای انکه رد فکر او را گم کند فکرم،
میکند رفتار با من نرم.
لیک چه غافل!
نقشه های او چه بی حاصل!
نبض من هر لحظه میخندد به پندارش.
او نمیداند که روییده است
هستی پر منجلاب من در منجلاب زهر
و نمیداند که من در زهر می شویم
پیکر هر گریه،هر خنده،
در نم زهر است کرم فکر من زنده،
در زمین زهر میروید گیاه تلخ شعر من.

[sorna]

با مرغ پنهان


حرفها دارم
با تو ای مرغی که می خوانی نهان از چشم
و زمان را با صدایت میگشایی!

چه ترا دردی است
کز نهان خلوت خود می زنی اوا
و نشاط زندگی را از کف می ربایی؟

در کجا هستی نهان ای مرغ!
زیر تور سبز های تر
یا درون شاخه های شوق؟
می پری از روی چشم سبز یک مرداب
یا که میشویی کنار چشمه ادراک بال و پر؟
هر کجا هستی،بگو با من.
روی جاده نقش پایی نیست از دشمن.
افتابی شو!
رعد دیگر پا نمیکوبد به ابر بام.
مار برق از لانهاش بیرون نمیاید.
و نمی غلتد دگر زنجیر طوفان بر تن صحرا.
روز خاموش است،ارام است.
از چه دیگر میکنی پروا؟

[sorna]

وهم


جهان،الوده خواب است.
فرو بسته است وحشت در به روی هر تپش،هر بانگ
چنان که من به روی خویش
در این خلوت که نقش دلپذیرش نیست
و دیوارش فرو میخواندم در گوش:
میان این همه انگار
چه پنهان رنگها دارد فریب زیست!

شب از وحشت گرانبار است.
جهان الوده خواب است و من در وهم خود بیدار:
چه دیگر طرح می ریزد فریب زیست
در این خلوت که حیرت نقش دیوار است؟

[sorna]

سرگذشت


می خروشد دریا.
هیچکس نیست به ساحل پیدا.
لکه ای نیست به دریا تاریک
که شود به قایق
اگر اید نزدیک.

مانده بر ساحل
قایقی ریخته شب بر سر او،
پیکرش را ز زهی ناروشن
برده در تلخی ادراک فرو.
هیچکس نیست که اید از راه
و به اب افکندش.
و در این وقت که هر کوهه اب
حرف با گوش نهان می زندش،
موجی اشفته فرا میرسد از راه که گوید با ما
قصه یک شب طوفانی را.

رفته بود ان شب ماهی گیر
تا بگیرد از اب
انچه پیوندی داشت.
با خیالی در خواب

صبح ان شب،که به دریا موجی
تن نمی کوفت به موجی دیگر،
چشم ماهیگیران دید
قایقی را به ره اب که داشت
بر لب از حادثه تلخ دیشب خبر.
پس کشاندند سوی ساحل خواب الودش
به همان جای که هست
در همین لحظه غمناک بجا
و به نزدیکی او
میخروشد دریا
وز ره دور فرا میرسد ان موج که میگوید باز
از شبی طوفانی
داستانی دراز.

[sorna]

نقش


در شبی تاریک
که صدایی با صدایی در نمی امیخت
و کس کس را نمیدید از ره نزدیک،
یک نفر از صخره های کوه بالا رفت
و به ناخن های خون الود
روی سنگی کند قشی را و از ان پس ندیدش هیچ کس دیگر.
شسته باران رنگ خونی را که از زخم تنش جوشید و
روی صخره ها خشکید.
از میان برده است طوفان نقش هایی را
که بجا ماند از کف پایش.
گر نشان از هر که پرسی باز
بر نخواهد امد اوایش.

ان شب
هیچکس از ره نمیامد
تا خبر ارد از ان رنگی که در کار شکفتن بود.
کوه:سنگین،سرگردان،خونسرد.
باد می امد،ولی خاموش.
ابر پر میزند،ولی ارام.
لیک ان لحظه که ناخنهای دست اشنای راز
رفت تا بر تخته سنگی کار کندن را کند اغاز،
رعد غرید،
کوه را لرزاند.
برق روشن کرد سنگی را که حک شد روی ان در لحظه ای
کوتاه
پیکر نقشی که باید جاودان می ماند.

امشب
باد و باران هر دو میکوبند:
باد خواهد برکند از جای سنگی را
و باران هم
خواهد از ان سنگ نقشی را فرو شوید.
هر دو میکوشند.
می خروشند.
لیک سنگ بی محابا در ستیغ کوه
مانده بر جا استوار،انگار با زنجیر پولادین.
سالها ان را نفرسوده است.
کوشش هر چیز بیهوده است.
کوه اگر بر خویشتن پیچد،
سنگ بر جا همچنان خونسرد می ماند
و نمیفرساید ان نقشی که رویش کند در یک فرصت باریک
یک نفر کز صخره های کوه بالا رفت
در شبی تاریک

[sorna]

دریا و مرد


تنها،و روی ساحل،
مردی به راه میگذرد.
نزدیک پای او
دریا،همه صدا.
شب،گیج در تلاطم امواج.
باد هراس پیکر
رو میکند به ساحل و در چشمهای مرد
نقش خطر زا پر رنگ میکند.
انگار
هی میزند که:مرد!کجا میروی،کجا؟
و مرد میرود به ره خویش.
و باد سرگردان
هی میزند دوباره:کجا می روی؟
و مرد می رود.
و باد همچنان...

امواج،بی امان،
از راه می رسند
لبریز از غرور تهاجم.
موجی پر از نهیب
ره می کشد به ساحل و می بلعد
یک سایه را که برده شب از پیکرش شکیب.

دریا،همه صدا.
شب،گیج در تلاطم امواج.
باد هراس پیکر
رو میکند به ساحل و ...

[sorna]

مرگ رنگ


رنگی کنار شب
بی حرف مرده است.

مرغی سیاه امده از راههای دور
میخواند از بلندی بام شب شکست.
سرمست فتح امده از راه
این مرغ غم پرست.

در این شکست رنگ
از هم گسسته رشته هر اهنگ.
تنها صدای مرغ بی باک
گوش سکوت ساده می اراید
با گوشواره پژواک.

مرغ سیاه امده از راه دور
بنشسته روی بام بلند شب شکست
چون سنگ بی تکان.
لغزانده چشم را
بر شکل های در هم پندارش.
خوابی شگفت میدهد ازارش:
گلهای رنگ سرزده از خاکهای شب.
در جاده ها ی عطر
پای نسیم مانده ز رفتار.
هر دم پی فریبی،این مرغ غم پرست
نقشی کشد به یاری منقار.

بندی گسسته است.
خوابی شکسته است.
رویای سرزمین
افسانه شکفتن گلهای رنگ را
بی حرف باید از خم این ره عبور کرد:
رنگی کنار این شب بی مرز مرده است.

[sorna]

دیوار


زخم شب میشد کبود.
در بیابانی که من بودم
نه پر مرغی هوای صاف را می سود
نه صدای پای من همچون دگر شب ها
ضربه ای بر ضربه می افزود.

تا بسازم گرد خود دیواره ای سرسخت و پا برجای،
با خود اوردم ز راهی دور
سنگهای سخت و سنگین را برهنه پای.
ساختم دیوار سنگین بلندی تا بپوشاند
از نگاهم هر چه می اید به چشمان پست
و ببندد راه را بر حمله غولان
که خیالم رنگ هستی را به پیکرهایشان می بست.

روز و شب ها رفت.
من به جا ماندم در این سو،شسته دیگر دست از کارم.
نه مرا حسرت به رگها میدوانید ارزویی خوش
نه خیال رفته ها میداد ازارم.
لیک پندارم ، پس دیوار
نقش های تیره می نگیخت
و به رنگ دود
طرح ها از اهرمن می ریخت.

تا شبی مانند دگر شبهای خاموش
بی صدا از پا درامد پیکر دیوار:
حسرتی با حیرتی امیخت.

[sorna]

نایاب


شب ایستاده است.
خیره نگاه او
بر چارچوب پنجره من.
سر تا به پای پرسش،اما
اندیشناک مانده و. خاموش:
شاید
از هیچ سو جواب نیاید.

دیری است مانده یک جسد سرد
در خلوت کبود اتاقم.
هر عضو ان از عضو دگر دور مانده است؛
گویی که قطعه ,قطعه دیگر را
از خویش رانده است.
از یاد رفته در تن او وحدت.
بر چهره اش که حیرت ماسیده روی ان
سه حفره کبود که خالی است
از تابش زمان.
بویی فساد پرور و زهر الود
تا مرزهای دور خیالم دویده است.
نقش زوال را
بر هر چه هست،روشن و خوانا کشیده شده است.
در اضطراب لحظه زنگار خورده ای
که روزهای رفته در ان بود ناپدید،
با ناخن این جسد را
از هم شکافتم،
رفتم درون هر رگ و هر استخوان ان
اما از انچه در پی ان بودم
رنگی نیافتم .

شب ایستاده است.
خیره نگاه او
بر چارچوب پنجره من.
با جنبش است پیکر او گرم یک جدال.
بسته است نقش بر تن لبهایش
تصویر یک سوال.