اشعار و زندگینامه ی سهراب سپهری

[sorna]

بیراهه ای در افتاب

ای کرانهً ما!خندهً گلی در خواب، دست پارو زن ما را
بسته است.
در پی صبحی بی خورشیدیم،با هجوم گل ها چکنیم؟
جویای شبانهً نابیم، با شبیخون روزن ها چکنیم؟
ان سوی باغ،دست ما به میوهً بالا نرسید.
وزیدیم،و دریچه به ایینه گشود.
وبه درون شدیم،و شبستان ما را نشناخت.
به خاک افتادیم، و چهرهً " ما" نقش "او" به زمین نهاد.
تاریکی محراب، اکندهً ماست.
سقف از ما لبریز، دیوار از ما،ایوان از ما.
از لبخند،تا سردی سنگ:خاموشی غم.
از کودکی ما،تا این نسیم:شکوفه- باران فریب.
برگردیم،که میان ما و گلبرگ،گرداب شکفتن است.
موج برون به صخرهً ما نمی رسد.
ما جدا افتاده ایم،و ستارهً همدردی از شب هستی سر
می زند.
ما رویم،و ایا در پی ما، یادی از درها خواهد گذشت؟
ما می گذریم،و ایا غمی بر جای ما،در سایه ها خواهد
نشست؟
برویم از سایهً نی،شاید جایی،ساقهً اخرین،گل برتر را
در سبد ما افکند.

[sorna]

موج نوازشی،ای گرداب

کوهساران مرا پر کن،ای طنین فراموشی!
نفرین به زیبایی - اب تاریک خروشان - که هست مرا
فرو پیچید و برد!
تو ناگهان زیبا هستی.اندامت گردابی است.
موج تو اقلیم مرا گرفت.
ترا یافتم، اسمان ها را پی بردم.
ترا یافتم،درها را گشودم،شاخه ها را خواندم.
افتاده باد ان برگ،که به اهنگ وزش هایت نلرزد!
مژگان تو می لرزید:رویا در هم شد.
تپیدی : شیرهً گل بگردش امد.
بیداری شدی: جهان سر برداشت، جوی از جا جهید.
براه افتادی:سیم جاده غرق نوا شد.
در کف تست رشتهً دگرگونی.
از بیم زیبایی می گریزم،و چه بیهوده:فضا را گرفته ای.
یادت جهان را پر از غم می کند، و فراموشی کیمیاست.
در غم گداختم، ای بزرگ،ای تابان!
سر برزن،شب زیست را در هم ریز،ستارهً دیگر خاک!
جلوه ای، ای برون از دید!
از بیکران تو می ترسم، ای دوست! موج نوازشی.

[sorna]

...

رویا زدگی شکست:پهنه به سایه فرو بود.
زمان پرپر می شد.
از باغ دیرین،عطری به چشم تو می نشست.
کنار مکان بودیم.شبنم دیگر سپیده همی بارید.
کاسهً فضا شکست.در سایه- باران گریستم،و از
چشمهً غم بر امدم.
الایش روانم رفته بود.جهان دیگر شده بود.
در شادی لرزیدم،و ان سو را به درودی لرزاندم.
لبخند در سایه روان بود.اتش سایه ها در من گرفت:
گرداب اتش شدم.
فرجامی خوش بود:اندیشه نبود.
خورشید را ریشه کن دیدم.
و دروگر نور را، در تبی شیرین، با لبی فرو بسته ستودم.

[sorna]

نزدیک آی

بام را بر افکن، و بتاب،که خرمن تیرگی اینجاست.
بشتاب،درها را ب***، وهم را دو نیمه کن، که منم
هستهً این بار سیاه.
اندوه مرا بچین،که رسیده است.
دیری است،که خویش را رنجانده ایم،و روزن اشتی
بسته است.
مرا بدان سو بر، به صخرهً برتر من رسان،که جدا
مانده ام.
به سر چشمهً "ناب" هایم بردی، نگین ارامش گم کردم،و
گریه سر دادم.
فرسودهً راهم،چادری کو میان شعلهً و باد،دور از همهمهً
خوابستان؟
و مبادا ترس اشفته شود،که ابشخور جانداران من است.
و مبادا غم فرو ریزد،که بلند اسمانهً زیبای من است.
صدا بزن، تا هستی بپا خیزد،گل رنگ بازد،پرنده
هوای فراموشی کند.
ترا دیدم،از تنگنای زمان جستم.ترا دیدم،شور عدم
در من گرفت.
و بیندش،که سودایی مرگم.کنار تو،زنبق سیرابم.
دوست من،هستی ترس انگیز است.
به صخرهً من ریز،مرا در خود بسای،که پوشیده از خزهً
نامم.
بروی،که تری تو،چهرهً خواب اندود مرا خوش است.
غوغای چشم وستاره فرو نشست،بمان،تا شنودهً
اسمان ها شویم.
بدرآ،بی خدایی مرا بیا گن،محراب بی اغازم شو.
نزدیک ای،تا من سراسر "من" شوم.

[sorna]

برتر از پرواز

دریچهً باز قفس بر تازگی باغ ها سر انگیز است.
اما، بال از جنبش رسته است.
وسوسهً چمن ها بیهوده است.
میان پرنده و پرواز،فراموشی بال و پر است.
در چشم پرنده قطرهً بینایی است:
ساقه به بالا میرود.میوه فرو می افتد.دگرگونی غمناک
است.
نور الودگی است.نوسان،الودگی است.رفتن،الودگی.
پرنده در خواب بال و پرش تنها مانده است.
چشمانش پرتو میوه ها را می راند.
سرودش بر زیر و بم شاخه ها پیشی گرفته است.
سرشاری اش قفس را می لرزاند.
نسیم،هوا را می***د:دریچه قفس بی تاب است.

[sorna]

گردش سایه ها

انجیر کهن سر زندگی اش رامی گسترد.
زمین باران را صدا می زند.
گردش ماهی اب را می شیارد.
باد میگذرد،چلچله میچرخد.و نگاه من گم میشود.
ماهی زنجیری اب است،و من زنجیری رنج.
نگاهت خاک شدنی،لبخندت پلاسیدنی است.
سایه را بر تو فرو افکنده ام،تا بت من شوی.
نزدیک تو می ایم، بوی بیابان می شنوم:به تو میرسم،
تنها می شوم.
کنار تو تنها تر شدم.
از تو تا اوج تو،زندگی من گسترده است.
از من تا من،توگسترده ای.
با تو برخوردم،به راز پرستش پیوستم.
از تو بهراه افتادم،به جلوه رنج رسیدم.
و با این همه ای شفاف!
و با این همه ای شگرف!
مرا راهی از تو بدر نیست.
زمین باران را صدا می زند،من ترا.
پیکرت را زنجیری دستانم می سازم،تا زمان را زندانی کنم.
باد می دود،و خاکستر تلاشم را می برد.
چلچله میچرخد.گردش ماهی اب را می شیارد.فواره
می جهد:لحظهً من پر می شود

[sorna]

راه وار

دریا کنار از صدف های تهی پوشیده است.
جویندگان مروارید،به کرانه های دیگر رفته اند.
پوچی جستو جو بر ماسه ها نقش است.
صدا نیست. دریا – پریان مدهوشند.اب از نفس افتاده
است.
لحظهً من در راه است.و امشب – بشنوید از من –
امشب،اب اسطوره ای را به خاک ارمغان خواهد کرد.
امشب،سری از تیرگی انتظار بدر خواهد بود.
امشب،لبخندی به فراتر ها خواهد ریخت.
بی هیچ صدا،زورقی تابان،شب ابها را خواهد شکافت.
زورق ران توانا،که سایه اش بر رفت و امد من افتاده است،
که چشمانش گام مرا روشن می کند،
که دستانش تردید مرا می ***د،
پاروزنان،از ان سوی هراس من خواهد رسید.
گریان به پیشبازش خواهم شتافت.
در پرتو یکرنگی،مروارید بزرگ را در کف من خواهد
نهاد.

[sorna]

دروگران پگاه

پنجره را به پهنای جهان می گشایم:
جاده تهی است.درخت گرانبار شب است.
ساقه نمی لرزد،اب از رفتن خسته است:تو نیستی،نوسان
نیست.
تو نیستی،و تپیدن گردابی است.
تو نیستی،و غریو رودها گویا نیست،و دره ها نا خواناست.
می ایی:شب از چهر بر می خیزد،راز ازهستی می پرد.
میروی:چمن تاریک میشود،جوشش چشمه می ***د.
چشمانت را می بندی:ابهام به علف می پیچد.
سیمای تو می وزد،و اب بیدار می شود.
می گذری،و ایینه نفس می کشد.
جاده تهی است.تو باز نخواهی گشت،و چششم به راه
تو نیست.
پگاه،دروگران از جادهً روبرو سر می رسند:رسیدگی
خوشه هایم را به رویا دیده اند.

[sorna]

اوای گیاه

از شب ریشه سر چشمه گرفتم،و به گرداب افتاب ریختم.
بی پروا بودم:دریچه ام را به سنگ گشودم.
مغاک جنبش را زیستم.
هشیاری ام شب را نشکافت،روشنی ام روشن نکرد:
من ترا زیستم،شبتاب دور دست!
رها کردم،تا ریزش نور،شب را رفتارم بلغزاند.
بیداری ام یر بسته ماند:من خوابگرد راه تماشا بودم.
و همیشه کسی از باغ امد،و مرا نوبر وحشت هدیه کرد.
و همیشه خوشه چینی از راهم گذشت،و کنار من خوشهً
راز از دستش لغزید.
و همیشه من ماندم و تاریک بزرگ،من ماندم و همهمهً
افتاب.
و از سفر افتاب،سرشار از تاریکی نور امده ام:
سایه تر شده ام:
و سایه وار بر لب روشنی ایستاده ام.
شب میشکافد،لبخند میشکفد،زمین بیدار میشود.
صبح از سفال اسمان می تراود
و شاخهً شبانه اندیشهً من بر پرتگاه زمان خم میشود.

[sorna]

پرچین راز

بیراهه ها رفتی،بردهً گام،رهگذر راهی از من تا
بی انجام، مسافر میان سنگینی پلک و سحر!
در باغ نا تمام تو،ای کودک!شاخسار زمرد تنها نبود،
بر زمینهً هولی می درخشید.
در دامنهً لالایی،به چشمهً وحشت میرفتی،بازوانت دو
ساحل نا همرنگ شمشیر و نوازش بود.
فریب را خندیده ای،نه لبخند را،نا شناسی را زیسته ای،
نه زیست را.
و ان روز،و ان لحظه،از خود گریختی،سر به بیابان یک
درخت نهادی،به بالش یک وهم.
در پی چه بودی،ان هنگام،در راهی از من تا گوشه گیر
ساکت ایینه،درگذری از میوه تا اظطراب رسیدن؟
ورطهً عطر را بر گل گستردی،گل را شب کردی،در شب
گل تنها ماندی،گریستی.
همیشه - بهار غم را اب دادی،
فریاد ریشه را درسیاهی فضا روشن کردی،بر تب شکوفه
شبیخون زدی،باغبان هول انگیز!
و چه از این گویاتر،خوشهً شک پروردی.
و ان شب،ان تیره شب،در زمین بستر بذر گریز
افشاندی.
و بالین اغاز سفر بود،پایان سفر بود،دری به فرود،
روزنه ای به اوج.
گریستی،"من"بیخبر،بر هر جهش،در هر امد،هر رفت.
وای"من"کودک تو،در شب صخره ها،از گود نیلی بالا چه
می خواست؟
چشم انداز حیرت شده بود،پهنهً انتظار،ربودهً راز،
گرفتهً نور.
و تو تنهاترین"من"بودی.
و تو نزدیکترین "من" بودی.
و تو رساترین"من" بودی،ای "من" سحر گاهی،پنجره ای
بر خیرگی دنیاها سر انگیز!