دعا و تقویت حافظه
اموری را که در تقویت حافظه و فهم مؤثرند می توان به چند دسته تقسیم بندی نمود:
الف) امور معنوی:
1-یاد خدا (انجام امور عبادى و تکالیف شرعی به ویژه نماز اول وقت).
2- خواندن دعاهایی که برای تقویت حافظه مؤثر است، از امام معصوم نقل شده است که از خدا بخواه که عقل تو را قوى بگرداند و از خدا طلب فهم و درک نما.[9] به عنوان نمونه چند دعا که برای تقویت حافظه مؤثر است بیان می کنیم:
یک. دعایی که پیغمبر (ص) به امیرالمؤمنین (ع) براى حافظه تعلیم نمود: «سبحان من لایعتدى على اهل مملکته، سبحان من لایأخذ اهل الارض بالوان العذاب، سبحان الرؤوف الرحیم، اللهم اجعل لى فى قلبى نورا و بصرا و فهما و علما انک على کل شىء قدیر».[10]
دو. سیدبن طاوس نقل مىکند که براى احیاى قلب این دعا را سه بار بخواند:
«یا حى یا قیوم یا لااله الا انت اسئلک أن تحیى قلبى اللّهم صل على محمد و آل محمد». [11]
چهار. هر روز بعد از نماز صبح پیش از آنکه تکلم کند بگوید:«یا حى یا قیّوم فلا یفوت شیئا علمه و لایؤده».[12]
3- خواندن قرآن به خصوص آیة الکرسى.
4- اجتناب از چیزهایى که باعث فراموشی مىشود مانند؛ معصیت و گناه، علاقه و وابستگی زیاد به دنیا، سرگرمی و اشتغال بیش از حد به آن و غمگین و محزون بودن برای مسائل دنیایی.[13]
5- کاهش اضطراب و کسب آرامش به ویژه هنگام مطالعه.
6- کاهش اشتغالات ذهنى.
7- تقویت تمرکز و دقت.
گفتنی است، آنچه در مورد تقویت حافظه و هوش از کتب روایى و ادعیه بیان شد، علت تامه محسوب نمى شود. بعضى از عوامل مربوط به هوش و حافظه در اختیار ما نیست و مربوط به عوامل ژنتیکى و وراثتى است.
به عبارت دیگر، هوش و حافظه و استعداد هر انسانى برآیندى از عوامل متعدد وراثتى و محیطى است که بعضى از این عوامل در اختیار ما است. از قبیل آنچه در بالا گفته شد و بعضى از آنها از حوزه اختیار انسان خارج است؛ مانند نقش عوامل ژنتیکى اجداد گذشته. بنابراین نباید توقع داشت که با انجام کارهاى فوق که قطعاً مؤثر هستند معجزه ایجاد شود که ناگهان بهره هوشى شخصی از 90 به 130 ارتقاء پیدا کند و اگر این چنین نشد اعتقاد به این توصیه هایى که معصومان (ع) کرده اند کم شود.
پی نوشت ها :
[1]موگهی، عبدالرحیم، روش مطالعه و تلخیص، ص ۲۳، سطرهای اول تا چهارم
[2] شجری، ف، یادگیری خلاق، ص ۱۲۵، سطرهای ۱۵ الی ۲۵، ناشر، انجمن قلم ایران، چاپ ۱۳۷۷٫
[3] همان، ص ۱۱۹٫
[4] طه، ۱۱۴؛ نک: تفسیر هدایت، ترجمه تفسیر من هدى القرآن، ج ۱۴، ص ۳۲۷٫
[5] قمی، شیخ عباس، مفاتیح الجنان، ص ۱۲۰۱، دعای مطالعه.
[6] شهید ثانی، منیةالمرید، ص ۲۱۱٫
[7] منیةالمرید، ترجمه، حجتی، سید محمد باقر، آداب تعلیم و تعلم در اسلام، ص ۲۶۷٫
[8] جهت آگاهی بیشتر، ر.ک: ابزار و روش تحقیق، دشتی، محمد، چاپ مهر قم، ۱۳۶۶؛ روش مطالعه، اداره کل آموزش ضمن خدمت، چاپ دوم، ۱۳۶۰؛ شجری، ف، یادگیری خلاق، ناشر انجمن قلم ایران، چاپ ۱۳۷۷؛ روش مطالعه و تلخیص، موگهی، عبدالرحیم.
[9] بحارالانوار، ج ۱، ص ۲۲۴ روایت ۱۷ روایت عنوان بصرى.
[10] مفاتیحالجنان، فصل اول از باب اول، تعقیبات نماز.
[11] همان، کتاب باقیات صالحات.
[12] همان.
[13] همان.
پاسخ با نقل قول
علاقه مندی ها (بوک مارک ها)