پیر هریشت - اردکان زیارتگاه پیر هریشت در پانزده کیلومتری اردکان،بر دامن کوه*هایی پست واقع است. دلیل اعتقاد زرتشتیان به آن غیب شدن کنیز بانوی یزدگرد در این محل بوده است.



در این جا برای زائران چند دستگاه ساختمان مسکونی و سه آب انبار ساخته شده است و هر سال در روز هیجدهم فروردین زرتشتیان برای زیارت به این محل می*آیند و بیتوته می*کنند. بنای زیارتگاه منحصر به یک اتاق و یک پستو است. در قسمتی از سنگ کوه همواره آتش روشن است. در وسط اتاق مدخل ، کلکی وجود دارد که بر آن نیز آتش می*افروزند.

آب انبار - یزد این آب انبار دارای شش بادگیر می باشد و 180سال پیش در دوره قاجاره ساخته شده است


برای شهرهای کویری همچون یزد ارزش آب بیش از هر جای دیگر احساس می شود. در این شهر بیش از 75 آب انبار وجود دارد.از ویژگیهای مهم این اثر تاریخی دو دهانه بودن این آب انبار است که دارای تزئینات مقرنس کاری می باشد و دارای 55 پله ورودی در قسمت جنوبی است که بین پله 25 و 26 از بالا یک هشتی با سنگ فرش آجری قرار دارد

آب انبار فهادان - یزد این بنا در محله فهادان و در نزدیکی چند بنای دیگر قدیمی واقع شده است



براساس نوشته «جامع مفیدی» و سنگ نوشته بنا، در حدود سال 1115 هـ.ق توسط خواجه محمد امین (به نوشته جامع مفیدی) و یا حاجی محمد مؤمن (به نوشته کتیبه)، ساکن محله فهادان و از کدخدازادگان معتبر ابرندآباد، ساخته شده است. در این محله آب انبار دیگری از دوره قاجاریه و منسوب به حمام گودک، وجود دارد.

آآب انبار چهارسوق - یزد این بنا در نزدیکی میدان میر چخماق، بازارچه قصاب*ها و درکوچه آب انبار شش بادگیری واقع است. بنای اولیه آب انبار مربوط به دوره قاجاریه است که در سال 1371 هـ.ق بازسازی شده است.


این بنا دارای دو ورودی شمالی و جنوبی است. راه پله*های ورودی در دو طرف مخزن و در امتداد یک دیگر قرار گرفته*اند. راه پله*ها از دو قسمت روباز و سرپوشیده تشکیل شده و سر درب ورودی آن ها در ابتدای قسمت سرپوشیده قرار دارد. از ورودی جنوبی توسط 55 پله به مخزن می*توان رسید. در جلو سر درب این راه پله که در میانه پله 25 و 26 (از بالا) قرار گرفته، یک هشتی با کف آجر فرش قرار دارد. مخزن آب انبار مدور است و بر روی آن 6 بادگیر زیبای هشت وجهی تعبیه شده است. نیمی از این بادگیرها مربوط به بنای اولیه آب انبار و نیم دیگر مربوط به بازسازی بنا است. بادگیری*های جدید توسط استاد علی سیاه و استاد غلامرضا ساخته شده*اند. آب انبار شش بادگیری در دوره اخیر بعد از تعمیرات به شماره 1600 به ثبت تاریخی رسیده است.

آب انبار نصرآباد - یزد این بنا در محله نصرآباد و خیابانی به همین نام واقع شده و از آثار دوره قاجاریه است.



بنا دارای مخزنی بزرگ با دو راه پله، ویژه مسلمانان و زرتشتیان، چهار بادگیر هشت ضلعی با بدنه آجری و کتیبه تاریخی است. راه پله*ها به موازات یکدیگر و در طرفین مخزن مدور آب انبار قرار دارند. بر بالای یکی از سردرب ها، سنگ نوشته ای نصب شده که بر آن نام معمار*، بانی و تاریخ ساخت حک شده است. آب انبار نصرآباد در سال های اخیر به ثبت تاریخی رسیده است.

آب انبار کلار - میبد این بنا در خارج از حصار قدیمی میبد و کنار مجموعه*ای تاریخی ـ مشمتل بر رباط شاه عباسی ، چاپارخانه، یخچال و آب انبار ـ واقع شده و براساس کتیبه تاریخی آن در سال 1070 هـ.ق (دوره صفویه) ساخته شده است.


این آب انبار که از انواع میان راهی بوده و با ساباطی به کاروان*سرا متصل بوده، دارای مخزنی مدور با راه پله، گنبدی مخروطی شکل و 4 بادگیر یک طرفه است و محور راه پله با مرکز مخزن در یک راستا است. مخزن بنا ظاهراً با آب باران پر می*شد. بر جرز سمت چپ مدخل بنا سنگ نوشته*ای نصب شده که براساس محتوای آن ، میرزا محمد سمیع فرزند میرزا محمد ابراهیم ، به سر کاری خواجه محمد تقی فیروزآبادی این بنا را ساخته است. در کنار این بنا، ویرانه یخچالی قدیمی به شکل مخروطی و با عمق 15 متر (از سطح زمین) دیده می*شود.

آب انبار وقت و ساعت - یزد این بنا در میدان وقت و ساعت واقع شده و از آثار دوره صفویه و سال 1121 هـ.ق است. آب انبار دارای راه پله و مخزنی مدور است.


محور راه پله در راستای محور مرکزی مخزن قرار ندارد بلکه مخزن با فاصله ای در کنار و منتهی الیه پلکان قرار گرفته است. در مدخل بنا کتیبه ای سنگی به ابعاد 48 * 115 سانتی* متر نصب شده است. بادگیر و عناصر مختلف از زیبایی و تناسب خوبی برخورداراست. این بنا در دوره اخیر تعمیر و به شماره 1611 به ثبت تاریخی رسیده است.