زندگینامه و اشعار طرزی افشار

[R A H A]

تو پادشاه حسنی و من می‌گدایم‌ات

دشنام می‌دهی و من از جان دعایم‌ات

می‌روشنی چو بدر ِ شب ِ دیگران و من

هم‌چون هلال ِ یک شبه، می از برایم‌ات

در خود به تیغ ِ تیز، سر از تن جدایی‌ام

دامن نمی ز دست ِ ارادت رهایم‌ات

در راه عشق ِ یار ِ وفادار، مال چیست

گر جان کنی قبول، روان می‌فدایم‌ات

می‌قیمتم ببوسی از آن لعل ِ جنس ِ جان

جانا مرو، اگرچه گران می‌بهایم‌ات

گر زان که دست‌بوس تو دست‌ام نمی‌دهد

خوش دولتی‌ست بوسه که بر نقش ِ پایم‌ات

تا در بهای نان، ندهی جان، در اصفهان

طرزی در این زمانه نمی‌کدخدایم‌ات

[R A H A]

در دیده‌ی من ای که بهی از ثقلینا

پر کرده‌ام از مهر تو جیب و بغلینا

هر لحظه به تختی بقعودم به ملوکم

گر زان که در آغوش در آرم کفلینا

گر با تو کشم باده‌ی گلرنگ، نخوفم –

از محتسب و قاضی و دزد و دغلینا

بادام و عسل، قیمت از آن یافت که هستند

چشمان تو بادام و لبان‌ات عسلینا

جز وصل تو مطلوب دل‌ام نیست نگارا

گر دنیی و عقبی دهی‌ام، فی المثلینا

از رفتن ِ زلفین تو و آمدن ِ خط

پیدایده در مملکت دل خللینا

گر دست تو بر گردن اغیار بطوقد

داریم چو رجلین تو نعم البدلینا

حیف است غزالی چو تو در دام دواکوز(؟)

یعنی که عم و خال تو آن پخ سقلینا

جان‌ام به لب آمد زغم هجر تو جانا

وصل تو علاج ار نکند، وای علینا

خوش آن که درآیی ز در ِ طرزی ِ افشار

از ذوق رخ‌ات رقصد و گوید یللینا

[R A H A]

با من دلخسته ای دلدار، جنگیدن چرا؟

تو غزال گلشن حسنی، پلنگیدن چرا؟

با مسلمانان ِ مسکین، کافریدن بهر چه؟

با گرفتاران مستضعف، فرنگیدن چرا؟

می‌نگاهی بر من و می‌التفاتی با رقیب

با من ِ یکرنگ، ای رعنا، دو رنگیدن چرا؟

از سر کوی‌ات من ِ دیوانه را راندی به سنگ

دلبرا دنگی مرا کافی ست، بنگیدن چرا؟

هر یک از قوس ِ قضا، تیر اجل خواهند خورد

مردمان را گو که این توپ و تفنگیدن چرا؟

طرزیا چون در طریق عاشقی می‌مقصدی

هم‌چو زهاد ریایی، عذر ِ لنگیدن چرا؟

[R A H A]

رفتند حریفان که بشادند، غمیدند

از دل به تو دادن به دل ِ خود ستمیدند

در مملکت ِ حسن، تو را پادشهیدند

بر جبهه‌ی ما، خط ّ ِ غلامی رقمیدند

نور ِ صمد از صورت ِ خوب‌ات چو عیانید

کفار ندانم به چه معنی صنمیدند

بر دیده‌ی ما خیل ِ غلامان تو، یک یک

تا زیرک و مقبول و مبارک قدمیدند

فریاد که فریاد فقیران نشنیدی

هر چند که بر خاک درت زیر و بمیدند

می‌یادم از آن روز که درباره‌ی عشاق

لطفیدی و از غصه، رقیبان ورمیدند

چون می‌گذرد نیک و بد عالم فانی

خوشحال کسانی که به نیکی علمیدند

چون مور، کمر بسته کریمان به ضیافت

مانند ملخ، جمله بخیلان شکمیدند

کیفیت عشق‌ات فقها را نبود یار

هر چند که در مدرسه‌ها کیف و کمیدند

هر طایفه طرزی، هنر خویش نمودند

دونان درمیدند و کریمان کرمیدند

[R A H A]

ای ز لعل تو کام جان محظوظ

وز روانیدنت روان محظوظ

از زبانت مفسران دلتنگ

وز حدیثت محدثان محظوظ

هر که دید آن قد بلند تو شد

از زمین تا به آسمان محظوظ

ای که در عشق سود می طلبی

بایدت بود آن زیان محظوظ

چه کنم طرزیا نباشم اگر

از تماشای مهوشان محظوظ

[R A H A]

خوشا مصاحبتیدن به همدمان ظریف

لطیفه ها شنویدن ز همزبان ظریف

قدح قدح می بیغش زدست ساقیدن

زمان زمان نگهیدن به دلبران ظریف

اگر سکندر وقتی که ی پشیمانی

ز پند سر مپیچ ای جوان ظریف

چه طالع است هر لحظه تلخ می کامم

ز شور دلبر شوخ شکر دهان ظریف

زجا درآوردم گرچه کوه تمکینم

نبسته طرزی طرفی از آن میان ظریف

[R A H A]

مرا هست از غم ابرو هلالی

شبی چون ماهی و ماهی چو سالی

فتاده بر سر سرگشته من

هوای قامت نازک نهالی

ملولیدم ز قیل و قالی رسمی

ز درس عشق می کسبم کمالی

سرت کردم چرا سردیدی از من؟

دریغیدی تماشایی جمالی...

[R A H A]

قاصدا از خبر صلح مرا شادیدی

باش آزاد که مارا زغم آزادیدی

فصلی از آشتی گل بر بلبل گفتی

دل دیوانه مارا فرح آبادیدی

از ره عقل برونیده جنونیدستم

تا تو در چشم من زار پریزادیدی

عاقبت همسر خود میکشد این زال زمان

ای جهاندار مخوشحال که دامادیدی

طرزیا شیوه ی شیرین زلالیدی

عذر میار پذیریم که که فرهادیدی

[R A H A]

قدم گرسوی ما می رنجه داری

خزانستان مارا می بهاری

مها ما از هلال ابروانت

هلالیدیم کی چند انتظاری

به تسلیمیدن جان می قرارم

اگر بوسی از آن لب می قراری

مسیحا سامرایی اوج چرخی

زموج مردمان گر می کناری

بیاب ای منعم احوال پیاده

چه بر اسبان تازی می سواری

نمی دل گیردت آرام طرزی

به غیر از کوی او می هر دیاری

[R A H A]

کارت ای دوست بیوفایی بود

همه میلت سوی جدایی بود

لب فرو بند زآنکه طوطی را

خامشی موجب رهایی بود

طرزی از طرزک تو خطیدم

این چه طرز سخن سرایی بود؟!