تیره خشخاش
Papaveraceae




گیاهانی عموماً علفی بندرت دارای اعضای چوبی و یا به صورت درختچه اند شامل 700 گونه می باشند که تعداد فراوانی از آنها تعلق به papaver ها دارند وسعت انتشار آنها در کره زمین زیاد می باشد بطوریکه در غالب نواحی معتدله نیمکره شمالی و حتی در مناطق سرد یافت می شوند ولی در نیمکره جنوبی بندرت ممکن است نمونه هایی از آنها مشاهده گردند این گیاهان برگهایی به وضع منفرد بر روی ساقه دارند پهنک برگ آنها نیز غالباً منقسم به قطعات باریک فراوان است گلهای آنها نر – ماده شامل 2 کاسبرگ زود افت 4 گلبرک (در 2 ردیف) تعداد زیادی پرچم و مادگی مرکب از تخمدانی چند خانه است. در بعضی از آنها 3 کاسبرگ و 6 گلبرگ دیده میشود.
از اختصاصات آنها این است که گلبرگ های آنها در حالت غنچه وضع چین خورده دارند ولی پس از شگفتن گل صاف می گردند.

میوه آنها پوشینه یا خورچین مانند و محتوی دانه های ریز بسیار است.
غالب گیاهان این تیره مانند papaver ها ، Glaucium ها ، Chelidonium ها و غیره مجاری ترشحی لاتکس مرکب از سلولهای منفرد با پشت سر هم با جدار عرضی سوراخ دار و یا بصورت مشبک دارند این سلولها و مجاری در پارانشیم ها مخصوصاً دربافت آبکش دیده می شوند.شیرا به آنها ممکن است شیری رنگ(papaver) ها یا زرد رنگ (Chelidonium) ها و یا قرمز رنگ در (Sanguinaria ها) باشد.گیاهان داروئی مهمی در این تیره وجود دارند که ارزش درمانی ارزنده آنها سبب گردیده که در بسیاری از مداواها با اثر قاطع بکار روند از بعضی از آنها مواد موثر بسیار مهمی استخراج می گردد که در پزشکی اهمیت فراوان دارد.

خشخاشOPIUM POPPY

خشخاش یا "کوکنار "گیاهی از تیره "خشخاشPAPAVERACEAE"است که نام علمی ان"PAPAVER SOMNIFERUM"میباشد.

این گیاه که "خشخاش سیاه"نیز نامیده میشود ،یکی از معروف ترین نمونه های این گیاه بوده که ار ان شیره تریاک "افیون"استخراج مینمایدن.

خشخاش که در طب سنتی ریشه،برگ،گل،کپسول و دانه ان مورد استفاده قرار میگیرد،دارای ماده سمی بنام "مرفین"است.

این گیاه با طبیعت سرد دارای خاصیت درمانی به شرح زیر میباشد:



دستگاه اعصاب

خشخاش،تسکین دهنده دستگاه عصبی وارام بخش است.

برگ خشخاش ،خواب اور وتسکین دهنده درد ها میباشد.

ضماد جوشانده پوست خشخاش ،بیخوابی،سردرد و درد های موضعی را درمان میکند.

روغن گل خشخاش،درد موضعی ،سردرد ودیگر درد های عصبی را تسکین داده و ورم های دردناک را التیام میبخشد.



دستگاه گوارش

جوشانده پوست خشخاش ،درمان کننده التهاب معده و اسهال های مزمن و خونی است.

عصاره پوست خشخاش،دل درد را تسکین میدهد.

شیاف پوست خشخاش ،درمان کننده اسهال های مزمن میباشد.



اختلالات صفراوی

جوشانده رشه خشخاش،اختلالات کبدی وراهای صفراوی را برطرف نموده و از پر شدن کیسه صفرا جلو گیری میکند.



اختلالات کلیوی

دانه های خشخاش،اختلالات کلیوی را برطرف نموده و سوزش مثانه و مجاری ادرار رابرطرف میسازد.



اختلالات تنفسی

دانه های خشخاش ،برطرف کننده سینه درد و سرفه های خشک است.

روغن خشخاش نیز سینه درد را درمان می کند.



ناراحتی های پوستی

ضماد گل خشخاش مخلوط اب گشنیز ، اگزما ، جوشهای ریز خار دار و الرژی های پوستی را برطرف میسازد.

خلاصه انکه خشخاش گیاهی داروئی با اثر خواب اور ،و تسکین درد ها که بایستی در حد اعتدال مورد استفاده قرار گیرد .

خشخاش التیام دهنده درد ها و اختلالات عصبی ،گوارشی ،صفراوی،کلیوی،تنفسی و پوستی است.

با جوشانده ریشه این گیاه ،فشار خون ،ضماد گل ان سوزش و خارش چشم و اورام بر طرف میشود.

خشخاش در افراد سرد مزاج سبب بروز اختلالات ریوی ،گوارشی ،عصبی،جنسی و پوستی میشود.

یکی از فراورده های معروف خشخاش"تریاک"است که در صنعت دارو سازی مصرف میشود و در طب سنتی مورد استفاده پزشکان قرار می گیرد.

در طب سنتی تریاک در درمان اسهال ،زخم روده و معده،تنگی نفس،نقرس حاد ،سردرد،پیچش شکم،جرب،و خارش های پوستی ،بصورت شیرابه،ضماد،قطره ،پودر،استفاده میشود.

استمرار در مصرف معجون وداروهائیکه با تریاک تهیه میشوند ،موجب اعتیاد وزیاو روی در مصرف ان سبب مسمومیت ومرگ میگردد.

باید دانست که نو دیگر خشخاش ،"خشخاش سفیدPAPVER RH OEAS"است که به ان "خشخاش بستانی" یا"شقایق"میگویند.

خشخاش بحری یا"مامیثاGISUCIUM CORNICULATUM"نوع دیگر شقایق است که دارای خاصیت داروئی میباشد.