تیره توت
Moraceae
تیره توت تیره بزرگی از گیاهان گلدار بدون گلبرگ و دارای بالغ بر 1000 گونه (در بعضی کتب علمی 1400 گونه) گیاه است که در 73 جنس (Emberger) جای داده شده اند. غالب آنها در نواحی استوائی و بین استوائی مخصوصاً در هند و مالزی و تعدادی از آنها نیز در مناطق دیگر پراکنده اند.
گیاهانی به صورت درخت یا درختچه و دارای انواع بالا روند بندرت علفی می باشند بعضی از آنها نیز بر روی درختان مختلف بسر می برند عموماً برگهای ساده و متناوب (بندرت متقابل) استیپول دار و گلهائی بر دو نوع نر و ماده ، واقع بر روی یک یا دو پایه و مجتمع به صورت گرزنهائی به وضع در هم و به حالت فشرده بر روی یک نهنج مشترک دارند. پوشش گل آنها در هر دو نوع گل از 2 تا 6 قطعه پیوسته به هم تشکیل می یابد.
در گلهای نر آنها پرچم هائی به تعداد قطعات پوشش گل و در گلهائی ماده مادگی مرکب از 2 برچه مشاهده می شود که منحصراً یکی از آنها زایاست بطوریکه بر چه دیگر تدریجاً از بین می رود. تخمدان آنها محتوی یک تخمک است که آن هم پس از رسیدن به میوه معمولاً فندقه یا شفت تبدیل می گردد مجموعه میوه ها در این گیاهان نوعی میوه فراهم بوجود می آورد که قسمت گوشتدار آن را نهنج گل آذین و یا بندرت کاسبرگهای گل تشکیل می دهند.
از نظر تشریحی دارای این خاصیت می باشند که در غالب آنها فیبر پریسیکلیک و مجاری ترشحی شیرابه بدون جدار حد فاصل در غالب بافتها مخصوصاً در ناحیه آبکش دیده می شود.
رنگ شیرابه در غالب آنها شیری و در بعضی مانند Morus ها صاف و زلال و در برخی دیگر محتوی مواد کائوچوکی است.
بشرة غالب این گیاهان پوشیده از تار است و بعلاوه خوشه آهکی سیستولیت در آنها مشاهده می شود.
از جنس های مهم این تیره عبارتند از :
Ficus (دارای 800 گونه)
Artocarpus (در حدود 50 گونه)
Morus ( گونه10)
Cecropia (در حدود 50 گونه)
واریته‌ها
Morus.nigra دارای برگهای بزرگ و قلبی شکل که در خرداد و تیر تا شهریور میوه‌های تمشک مانند آن می‌رسند، که می‌توان به صورت تازه و یا برای ساخت مربا از میوه‌های آن استفاده نمود. این میوه‌ها معمولا تا سن درخت به چهار یا پنج سالگی نرسیده باشد ظاهر نمی‌شوند. واریته دیگر Morus.alba یا توت سفید است که اصل آن از چین بوده و به ارتفاع 20 - 18 متر می‌رسد و در همه جا می‌توان آن را یافت و در مقابل نوسان درجه حرارت مقاوم است که در هوای گرم و خشک سازگاری بیشتر نشان می‌دهد و در مقابل سرما و کم آبی نیز مقاوم است. واریته توت مجنون نیز وجود دار که در جوانی زیباست ولی با گذشت سن از فرم می‌افتد و شاخه‌های زیرین خشک می‌شوند.
جا و خاک مناسب
در هر نوع خاک ، در آفتاب یا سایه روشن به عمل می‌آید و چون سیستم ریشه سطحی و عمیق دارند لذا خاکهای عمیق و قوی و آهکی را ترجیح می‌دهد.
هرس
تا آنجا که امکان دارد هرس نکنید، مگر لازم باشد. در زمستان می‌توان شاخه‌های مرده را خارج نمود.
تکثیر
بذر از فروردین تا خرداد ماه بطور سطحی کاشته می‌شود و سپس آن را توسط شن‌کش با خاک مخلوط می‌کنند. (بهتر است قبلا میوه کامل را با ماسه بکوبید) بر روی آنها در شهریور می‌توان انواع مجنون ، توت سیاه معمولی و یا شاه توت را پیوند زد که در زمستان سال دوم قابل بهره برداری هستند. در پاییز یا اسفند در فضای بیرون می‌توان قلمه‌های 30 سانتیمتری آن را کاشت. با شاخه خوابانیدن نیز می‌توان اقدام به تکثیر نمود که در شهریور یا بهار انجام می‌شود.
استفاده غذایی و دارویی
میوه شیرین و مطبوع توت خوراک انسان و برگ آن خوراک کرم ابریشم است. میوه سفید توت را خشک کرده و این میوه‌های خشک با اینکه شیرین هستند اما برای ابتلایان به بیماری قند ضرری ندارند. میوه توت چه خشک و چه تازه خشکی دماغ را برطرف می‌کند و از دوستان کبد و طحال است. جوشانده پوست ریشه و برگ توت ادرار را زیاد می‌کند و شیره برگهای آن به عنوان تب‌بر و التیام دهنده زخم در گذشته استفاده می‌شد. عصاره برگ توت ضد سم قوی است. قند توت باعث چاقی نمی‌شود.
پاسخ با نقل قول
علاقه مندی ها (بوک مارک ها)