تیره مورد
نام فارسی: مورد
نام علمی: Myrtus communis
تیره: Myrtaceae
مشخصات گیاهشناسی:
نوع گیاه: درختچه پهن برگ
ارتفاع: ارتفاع این درختچه همیشه سبز حدود 2 متر است.
گلدهی: گل ها از اواسط بهار تا اوایل تابستان ظهور می یابد که جنبه زینتی ندارد.
فرم تاج: قطر تاج حدود 2 متر و فرم تاج به شکل انبوه با بافتی سبک است.
کاربرد: در فضای سبز از این گیاه با توجه به بافت نرم و انبوه آن برای پرچین سازی و زیباسازی حاشیه ها و وسط چمن ها استفاده می شود.
تکثیر: تکثیر این گیاه از طریق تهیه قلمه نیمه سبز امکان پذیر است.
مورفولوژی:
گياه مورد از جمله گياهان نادري است كه به شكل گونه خاصي در مناطق محدودي در ايران و دنيا وجود دارد. درخچه هاي كوچكي كه ارتفاع آنها در شرايط عادي بين 1تا 3 متر مي رسد. از مشخصات آن مي توا ن به برگهاي هميشه سبز،پايا،برگها متقابل،ساده، نوك تيز، بدون تار و دندانه، چرمي به رنگ سبز تيره، وبويي معطر دارد.
گل:
سفید ومعطر ، محوری ،منفرد، تقریبا بزرگ ( تا قطر cm 2 ) دارای دمگل با دو برگك فرعی، بی دوام و زود ریز، كاسه گل دارای لوله چسبیده به تخمدان ، دارای 5 لبه گسترده ، پرچم ها متعدد، خامه یك عدد ، كلاله ساده ، تخمدان زیرین میوه آن سته،تقریبا گوشتی، تخم مرغی شكل ، به رنگ آبی تیره و متمایل به سیاه،دارای طعم شیرین و گس و دانه های متعدد است.
میوه :
ميوه آن از نظر رنگ حداقل بر دو نوع است كه حالت ا ول سياه متمايل به آبي و ديگري تا موقع رسيدن ميوه همچنان سفيد باقي مي ماند.ميوه مورد به صورت سته يا پوشينه (كپسول)، بيضوي يا مدور به بزركي يك نخود، داراي طعمي گس مي باشد.
ساقه:
پو ست ساقه بشكل قطعاطي از آن جدا مي شود و مانند ساير قسمتهاي گياه بوي معطر از آن استشمام مي شود.بر روي اين ساقه ها نوعي برجستگي بنام گال بوجود مي آيد كه از آن نيز در مصارف درماني استفاده مي شود. در پوست اوليه ساقه،برگ،كليه قسمتهاي گل،ميوه و حتي دانه اين گياه كيسه هاي ترشحي اسانس وجود دارد.
برگ:
برگها متقابل، ساده به طول 3-1.5 و به عرض 1-0.7 سانتیمتر ، تخم مرغی- سرنيزهای نوك تيز، چرمی ، به رنگ سبز شفاف و درخشان، بدون رگبرگ.
زمان برداشت برگها:
درختچه هاي مورد بدليل شكل رشد خاص و عدم خزان ساليانه در كاشت در سطوح شيب دار ، چمن كاريها ،بولوارها و پاركها قابل استفاده مي باشد. بهترين زمان بر داشت برگهاي مورد از اواسط بهار تا اواسط تابستان مي باشد كه گياه از نظر شرايط اكولوژيكي داراي بيشترين ميزان عمل فتوسنتز مي باشد.
ارزش اقتصادي:
برداشت مورد در تناوبي 3 ساله انجام پذير است. در رويشگاههاي ممسني از هر متر مربع تاج پوشش گياه مورد بالغ افزون بر 4 كيلوگرم مورد تر يا حدود 1 كيلوگرم مورد خشك حاصل مي گردد. ميزان اسانس استخراجي از اين محصول به ازاي هر تن برگ سبز 2 تا 3 كيلو گرم است.
کاربرد:
در فضای سبز از این گیاه با توجه به بافت نرم و انبوه آن برای پرچین سازی و زیباسازی حاشیه ها و وسط چمن ها استفاده می شود.
نيازها:
نياز به آفتاب كامل و خاك حاصلخيز با زهكشي خوب دارد. به سرما نيمه مقاوم است و تا دماي 5 ـ درجه سانتيگراد را تحمل ميكند. در مناطق سردسير بايد آن را در ضلع جنوبي يا غربي ديوار كاشت. شرايط گرم و خشك را تحمل ميكند. اين درختچه در جنگلها و زمينهاي بايري كه در آن درختچههاي كوچك روئيدهاند و همچنين در بين درختان زيتون و دامنههاي كم درخت كوهستاني ميرويد.
خواص دارويي:
▪ میکروبکشی و گندزدائی ـ اسانس. مقوی معده و جگر.
▪ استفاده در بیماریهای تنفسی: برونشیتهای عفونی/ تنگی نفس/ اسمنزلهای/ سرفه و خفقان
▪ استفاده در بیماریهای مغز و اعصاب: صرع/ صداع/ نافع برای رطوبت دماغ
▪ رویاندن مو + روغن کنجد/ منع ریختن مو/ سیاهی رنگ مو ـ روغن
▪ مسهل قوی بلغم آب برگ + روغن کنجد
▪ قابض و محلل. التیام دهنده زخمها جوشانده میوه در شراب. دفع کرمهای آنال. بستن شکم و حابس اسهال. بازداشتن قی. در سوختگی با آتش ـ پاشیدن. رفع جمیع سموم. قطع خونریزی.
خواص در Herbal Medicine
۱) ضد انواع سرطانها ـ به علت ترکیبات آلکولوئیدی مثل وین کریستین
۲) بهبود خونریزی شدید
۳) تقویت گردش خون خصوصاً در مغز
۴) در بیماریهای عصبی
۵) درمان دیابت (با تحریک پانکراس)
۶) تقویت عملکرد مغز و حافظه (در آلزایمر یا دمانس)
ازدياد:
1ـ گرفتن قلمه چوب نرم از شاخههايي كه چوب آنها كمي سخت شده است. اين قلمه ها را درگلخانه ريشه دار ميكنند. بكار بردن اسيد ايندول بوتيريك ممكن است به ريشه زايي كمك كند.
2ـ كاشت بذر در پاييز در دماي 21ـ 16 درجه سانتيگراد. پوسته سخت بذر را بايد قبل از كاشت با اسيد سولفوريك غليظ از بين برد.
محل رويش:
مورد درختچه اي هميشه سبز و زيبا كه اغلب گرماپسند بوده ودر مناطق گرمسيري ايران و بندرت در نواحي معتدله ومعتدله گرم مي ر ويد. مورد گاهي جنبه تقدس پيدا كرده،در كنار زياتگاهها و پرستشگاههاي مذهبي نيز كاشته شده است.عطر زيبا و دل انگيز برگهاي مورد جلوه اي خاص به اين درختچه ميدهد.
موادموثره مورد:
1- عصاره : این تركیب شامل تركیبات polyphenolic بوده كه اغلب ضد باكتری و قابض پوست می باشند .
2-اسانس (روغن فرّار ) : خواص اصلی مورد سبزمربوط به اسانس آن می باشد و تركیبات موجود درآن مجموعه اثرات درمانی ادعا شده را توجیه می نماید .
نتیجه گیری :
با توجه به خواص دارویی فراوان كه قسمتی از آن در بخش های گذشته ذكر شد و همچنین ارزش اقتصادی مناسب و قابلیت كشاورزی و زیست محیطی كه به صورت اختصاربیان گردید توجه به تكثیر وترویج كشت آن ضروری و لازم به نظر می رسد . در این راستا فعالیتهایی از طرف شركت داروسازی خرمان با همكاری سازمان جنگلها و مراتع در حال انجام می باشد
منابع
www.wikipedia.org
www.plantoftheweek.org
www.flowersinisrael.com
__________________
علاقه مندی ها (بوک مارک ها)