تاپیک رمضان و پزشکی

[Behzad AZ]

ماه مبارك رمضان، ماه خير و بركت ، ماه انسان ساز و ماه نزول بركات است كه هرچه انسان كامل تر باشد از فوايد اين ماه بيشتر بهره مي‌برد. "ورزش" كه همواره براي سلامتي جسم و روح به آن سفارش شده است ، در اين ماه جلوه پررنگتري يافته و مي‌تواند نقش خود دراين مهم را بهتروبيشتر ايفا كند. "ورزش" نه تنها با "روزه" منافاتي ندارد بلكه اگربه‌صورت صحيح و اصولي انجام شود، باعث آرامش و كاهش استرس ورزشكاران مي‌شود واستقامت فكري و صبر آنان را تقويت مي‌كند.

ورزش در ماه رمضان از تجمع چربي در بدن جلوگيري كرده و عمل سوخت و ساز را تسهيل مي‌نمايد بطوريكه ورزشكاراني كه روزه مي‌گيرند كمتر دچار مشكلات گوارشي و قند خون مي‌شوند. ورزشكاران مي‌توانند با يك برنامه غذايي غني،انرژي مورد نياز را براي انجام فعاليت‌هاي ورزشي و حفظ ساختار بدني بدست آورند. استفاده به موقع و به اندازه از آب ازديگر نكاتي است كه مي‌بايست در طول اين ماه به آن توجه كرد.

در ماه مبارك رمضان كم آبي مي‌تواند در برخي از موارد به خصوص هنگام ورزش كردن مشكل ساز شود اما با تغيير زماني در برناه‌هاي ورزشي مي‌توان بااين مشكل مقابله كرد. ورزشكاران مي‌توانند برنامه ورزشي صبح خود را به عصر و بعد از افطار منتقل كنند و به اين ترتيب، احتمال وقوع مشكلات را به حداقل برسانند. به‌افرادي كه امكان تغيير برنامه ورزشي خود را ندارند نيز توصيه مي‌شود كه درهنگام سحر و افطار مقدار بسيار زيادي آب بنوشند تا علاوه براينكه اين نياز بدن را مرتفع كرده باشند ، مقداري آب در بدن ذخيره كنند تا در موقع نياز و از دست رفتن آب بدن، از آن بهره جويند و به اين ترتيب احتمال وقوع خطرات ناشي از كم آبي را به حداقل برسانند. راهكار ديگر هم اين است كه افراد از مصرف مواد غذايي كه باعث از دست رفتن آب بدن از راه ادرار مي‌شود، خودداري كنند. در اين بين كافئين يكي از مهمترين اين مواد است كه در قهوه و چاي فراوان وجود دارد.

روزه تاثير منفي در فعاليت ورزشي ندارد

روزه در صورت توجه به مسايل تغذيه‌اي تاثير منفي در فعاليت‌هاي ورزشي حرفه‌اي و مبتدي افراد نمي‌گذارد. بهترين زمان براي ورزش بعد از سحر و افطار است چون بدن نيازهاي تغذيه‌اي خود را رفع كرده و مي‌تواند آماده فعاليت‌هاي حرفه‌اي و عادي باشد.

هنگام سحر و افطار از غذاهاي انرژي زا سبك و مقوي مانند شير، خرما، عسل، سبزي، چاي و آب ميوه‌هايي چون پرتغال، ليمو و هويج بيش از گذشته استفاده كنيد. با توجه به اينكه كاهش قند خون در شرايط روزه‌داري بويژه در نيمه دوم روز بروز مي‌كند، رعايت موارد فوق از سوي ورزشكاران حرفه‌اي و عادي ضروري است.

كم‌آبي،كاهش حجم‌خون و مايعات از جمله اثرات روزه‌داري بر بدن ورزشكار و يا ديگر افراد است. براي جلوگيري از مشكلات كم‌آبي، بي‌حالي و سستي بدن، اختلال در تنظيم درجه حرارت بدن، جلوگيري از غليظ شدن خون و كاهش اكسيژن رساني مغز و عضلات در فاصله افطار تا سحر، آب و مايعات مصرف شود.

در صورتي كه فرد روزه‌دار قصد فعاليت ورزشي دارد، براي جلوگيري از كاهش فشار خون، سرگيجه، سردرد و تهوع كه درشرايط بي‌غذايي پس از تمرين حادث مي‌شود،بايد يكي دوساعت قبل از افطار فعاليت با شدت سبك و متوسط انجام دهد. فعاليت بعد از افطاري مي‌تواند از شدت، قدرت، سرعت و مدت بيشتري برخوردار باشد، بنابراين ورزشكار بايد بعد از افطار ودر حين فعاليت از آب و پس از فعاليت از نوشيدني‌هايي مثل شربت و آب ميوه و پس از تمرين از غذاي مختصر پروتئيني و كربوهيدراتي استفاده كند.

جوانان روزه‌دار از انجام فعاليت‌هاي ورزشي سنگين پرهيز کنند

متخصصان تغذيه به نوجوانان که معمولا پرتحرک هستند، توصيه مي‌کنند: براي پيشگيري از ضعف قواي جسماني در ماه مبارک رمضان، از انجام حرکات ورزشي سنگين اجتناب کنند. فعاليت زياد نوجوانان روزه‌دار در ماه مبارک رمضان، منجر به صرف انرژي بيشتر و افزايش تعريق در طي ساعات روز است که مي‌تواند زمينه‌ساز سوء تغذيه خفيف يا شديد شود.

بهترين ورزش در طول ماه مبارک رمضان شنا و پياده‌روي پس از صرف افطارست چرا که از گرفتگي عضلات و بروز يبوست نيز پيشگيري مي‌کند. به دليل آنکه گروهي از نوجوانان و بيماران روزه‌دار در معرض ابتلا به سوء تغذيه هستند، اين افراد بايد پس از مشورت با متخصص تغذيه اقدام به روزه‌داري کنند. لازم به ذکر است تمام افراد روزه‌دار ضمن صرف کامل سحري بايد از مواد غذايي کم حجم و پرکالري استفاده کنند تا در طول روز با مشکل جدي روبرو نشوند.

ورزشكاران روزه‌دار پروتئين زياد مصرف نكنند مصرف پروتئين زياد در رژيم غذايي ورزشكاران روزه‌دار توصيه نمي‌شود چون سبب توليد مواد زايد در خون و ايجاد خستگي حين ورزش مي‌شود. در ماه رمضان نسبت به افراد عادي نياز بيشتري به پروتئين، قند و ويتامين‌ها دارند و شروع ورزش بايد حدود سه ساعت بعد از افطار باشد تا غذاي خورده شده فرصت هضم پيدا كند. توصيه مي‌شود كه در ماه رمضان تمرينات ورزشي سبك‌تر باشد چون بدن نمك و آب زيادي در جريان ورزش از دست مي‌دهد.

[Behzad AZ]

عبادت به اضافه سلامت

اين يک ماه با 11 ماه ديگر سال فرق دارد. شيوه زندگي در ماه رمضان شکل ديگري است.





http://www.ido.ir/ramezan86/article/1386/07/13860714061.jpg



برنامه زندگي از روال عادي و روزمره خارج مي‌شود. برنامه خواب و خوراک و استراحت و زمان ديد و بازديد‌هاي خانوادگي تغيير مي‌کند.
اگر برنامه‌ريزي درستي نداشته باشيد، خواب و خوراک‌تان به هم مي‌خورد، خسته و بي‌حوصله مي‌شويد و کارايي‌تان پايين مي‌آيد. با يک برنامه‌ريزي دقيق و رعايت نکات ساده مي‌توانيد خودتان را با اين تغييرات هماهنگ کنيد، به راحتي روزه بگيريد و از مزاياي معنوي اين ماه بهره بيشتري ببريد.
«روزه‌داري بزرگ‌ترين فرصت براي تقويت و آمادگي جسماني است». اين جمله را پاراسلسوس درباره روزه گفته است. بقراط پدر علم پزشكي هم معتقد است؛ «روزه‌داري همان توانايي انسان در جهت درمان خود است كه به عنوان فرصتي براي بدن فراهم مي‌شود».
در اولين کنگره بين‌المللي روزه و سلامت که سال 1994 در کازابلانکا برگزار شد، دبيرخانه اين کنگره بيش از 50 عنوان مقاله از محققان مسلمان و غيرمسلمان سراسر جهان درباره تاثير روزه بر سلامت دريافت کرد. نتايج هيچ‌کدام از پژوهش‌ها نشان نداد روزه براي سلامتي مضر است يا باعث بدترشدن بيماري مي‌شود. واقعيت اين است که اگر روزه‌داري طبق اصول صحيح انجام شود براي سلامت مفيد است و اگر به شيوه غلط انجام شود، مي‌تواند آسيب‌هاي جدي به سلامتي وارد کند.
بررسي‌ها نشان داده است روزه باعث استراحت دستگاه گوارش، کاهش قند خون، کاهش کلسترول و کاهش فشارخون سيستوليک و همچنين کاهش استرس مي‌شود. اما به شرط اينكه چند نكته را در روزهاي روزه‌داري رعايت كنيم

[Behzad AZ]

رازهایی برای تشنه نشدن روزه‌داران


http://www.seemorgh.com/desktopmodules/icontent2/files/41805.jpg
بسیاری از روزه داران معتقد هستند: در ماه رمضان بیشتر از اینکه گرسنه شوند تشنه می شوند.چه راه حلی برای این موضوع وجود دارد؟
یک مشاور تغذیه و رژیم درمانی گفت:«پروتئین‌های گیاهی به دلیل ایجاد تشنگی و دفع سریع نباید به میزان زیاد در وعده سحری مصرف شود.»
برلیان بزرگمهر با بیان اینکه هر انسان در طول شبانه‌روز به 5/1 تا 2 لیتر آب نیاز دارد،اظهار داشت:«در ماه مبارک رمضان امکان مصرف میزان استاندارد آب برای روزه داران وجود ندارد،بنابراین به این افراد توصیه می‌شود که از زمان افطار تا وعده سحر،اقدام به نوشیدن آب و یا مصرف میوه‌هایی نظیر هلو،طالبی، انگور، گوجه فرنگی و سبزیجات فیبردار کنند.»
وی تصریح کرد:«روزه‌داران باید از مصرف آب میوه زیاد در ماه رمضان نیز پرهیز کنند،چراکه آب میوه به دلیل قند فراوان چاقی مضاعفی را برای این افراد فراهم می‌آورد.»
مسئول کمیته آموزش همگانی انجمن تغذیه ایران افزود:«هیچ نوشیدنی مانند آب برای مقابله با بیماری‌هایی نظیر یبوست مناسب نیست، اما اصرار بر مصرف زیاد آن در وعده سحر می‌تواند تشنگی را برای فرد روزه دار به دنبال داشته باشد،بنابراین بهتر است که مایعاتی نظیر سوپ، آش و یا سبزیجات و میوه‌های تازه را جایگزین بخشی از آب وعده سحر کنیم.»
وی متذکر شد:«شیر کم چرب و ماست نیز در جلوگیری از عطش روزه‌داران تاثیر قابل توجهی دارد.»
بزرگمهر تاکید کرد:«روزه‌داران باید غذای اصلی خود را در وعده سحر میل کنند و مصرف مواد نشاسته‌ای را نیز به عنوان جایگزین مواد قندی در نظر داشته باشند.»
این مشاور تغذیه و رژیم درمانی گفت:«استفاه از غذاهای پخته شده در وعده سحری و آغاز وعده افطار با شیر و عسل و یا مربا نیز می‌تواند سلامت بیشتر روزه‌داران را به همراه داشته باشد.»

[Behzad AZ]

http://www.seemorgh.com/desktopmodules/icontent2/files/41127.jpg
رمضان فرصت مناسبی است تا در كنار پرورش صفات پسندیده، الگوی رژیم غذایی بازنگری و اصلاح شود...

رمضان فرصت مناسبی است تا در كنار پرورش صفات پسندیده، الگوی رژیم غذایی بازنگری و اصلاح شود. استفاده بیشتر از غذاهای سنتی و خانگی مانند آش یا انواع سوپ‌ها در سفره افطار و دقت بیشتر به نوع غذا هنگام سحر، دستگاه گوارش را از خطر ابتلا به بیماری‌های مختلف حفظ می‌كند.

در این میان عادت غذایی نادرست مانند مصرف فست فودها و غذاهای آماده پرچرب در وعده ناهار یا شام تا حدودی كنار گذاشته می‌شود و الگوی غذایی شكل مناسبی به خود می‌گیرد بطوری كه بسیاری از عوارض جسمانی، ناراحتی‌های گوارشی، چاقی و اضافه وزن در افراد كاهش پیدا می‌كند.

غذاهای آماده و ناراحتی‌های گوارشی
فست‌فودها، موادغذایی آماده‌ای هستند كه در صنعت غذایی، ادویه‌های متنوعی در تهیه آنها به كار برده می‌شود به همین دلیل طعم دلچسب آنها افراد زیادی را به سوی خود جذب كرده است. كالری زیاد و نوع طبخ این‌گونه موادغذایی باعث شده است تا متخصصان همواره نسبت به كاهش مصرف آنها هشدار دهند، زیرا كمتر مصرف كردن فست‌فودها در رژیم غذایی مانع از اضافه وزن و بیماری‌های متعاقب آن می‌شود.
این نكته بخصوص در ماه روزه‌داری اهمیت زیادی پیدا می‌كند، زیرا دستگاه گوارش برای مدت زمان زیادی در طول روز در حالت استراحت به سر می‌برد و مصرف فست‌فودها با معده خالی موجب آزردگی و ناراحتی‌های گوارشی می‌شود.

رضا امانی، استاد دانشگاه اهواز در این باره می‌گوید:
ادویه و مواد افزودنی زیاد موجود در غذاهای آماده از جمله پودرسیر، از یك سو غذا را دلچسب و لذیذ می‌كند و از سوی دیگر با افزایش ترشحات اسیدی، زخم‌های گوارشی از جمله زخم معده را تشدید و یا به وجود می‌آورد. از طرفی به علت وجود مقادیر زیادی نمك كه در تهیه فست‌فودها مورد استفاده قرار می‌گیرد. علاوه بر تشدید تشنگی، باعث نوشیدن آب زیاد و احساس سنگینی در ساعات روزه ‌داری می‌شود بنابراین با حذف موادغذایی آماده و پرچرب از وعده سحری و افطاری علاوه بر كاهش ناراحتی‌های معده، میزان تشنگی كاهش پیدا می‌كند.

كالری كمتر با حذف فست‌فودها
رعایت اصل تنوع غذایی از توصیه‌هایی است كه متخصصان در ماه رمضان تأكید بیشتری بر آن دارند بطوری كه بر مصرف پروتئین، ویتامین‌ها، قند، چربی و املاح در فاصله زمانی افطار و سحر تأكید می‌كنند. در این میان مصرف برخی موادغذایی مانند غذاهای پرچرب را مضر دانسته و هشدار می‌دهند نیاز بدن به چربی‌ها در این ماه بطور مختصر افزایش پیدا می‌كند.
محمدجواد حسین‌زاده، عضو هیأت علمی دانشگاه تهران معتقد است؛ باتوجه به آن‌كه غذاهای آماده در مدت زمان كوتاهی تهیه می‌شوند حاوی كالری و اسیدهای چرب با ترانس بالای بیشتری هستند و با مصرف آنها كالری زیادی به بدن وارد شده و باعث چاقی می‌شود.

براساس آخرین مطالعات انجام شده، در صورتی كه دو درصد مازاد چربی‌های انباشته شده در بافت‌های بدن را اسیدهای چرب ترانس تشكیل دهد، احتمال بروز بیماری‌های قلبی و عروقی بیش از 20 درصد افزایش پیدا می‌كند و با افزایش چربی مضر خون (LDL) و كاهش چربی مفید خون (HDL) به عروق خونی صدمه وارد می‌شود.

از سوی دیگر، روغن‌هایی با اسیدچرب ترانس بالا كه در تهیه فست‌فودها از آنها استفاده می‌شود زمینه بسیاری از آلرژی‌ها بخصوص حساسیت‌های كودكان، تصلب شرائین، اختلال در جدار عروق و در نهایت مقاومت به انسولین و دیابت را به‌وجود می‌آورد.

سعید حسینی، متخصص تغذیه، مصرف موادغذایی آماده و پرچرب را هنگام سحر یا افطار مناسب نمی‌داند و می‌گوید: باتوجه به این‌كه این قبیل موادغذایی در روغن‌هایی كه چند مرتبه برای طبخ استفاده شده‌اند، تهیه می‌شوند ضرری كه آنها به بدن می‌رسانند نسبت به غذاهای سنتی پرچرب بیشتر است.

به گفته دكتر امانی، متخصص تغذیه افزودنی‌های مختلف از قبیل رنگ، نگهدارنده و موادپركننده مانند نشاسته و دیگر افزودنی‌های خوراكی كه برای افزایش كیفیت، زمان نگهداری، رنگ و طعم آن اضافه می‌شود مسئله دیگری است كه كودكان را به خود جذب كرده است درحالی كه مصرف بیش از حد یا استفاده از محصولاتی كه از نظر كنترل كیفیت مورد بررسی قرار نگرفته باشد مشكلات زیادی را برای كودكان و نوجوانان به وجود خواهد آورد.

به عنوان مثال ورود برخی مواد نگهدارنده و رنگ‌ها ممكن است زمینه‌های سرطان‌زایی یا بیش‌فعالی را در كودكان فراهم كرده و یا باعث تشدید آن شود.

وی علاوه بر آلودگی شیمیایی، آلودگی میكروبی را مسئله مهم دیگری می‌داند و می‌گوید: از آنجا كه مواد تشكیل‌دهنده غذاهای آماده مانند سوسیس و كالباس مخلوطی از چند ماده است احتمال انتقال آلودگی‌های میكروبی بیشتر خواهد شد.

به این ترتیب ماه رمضان فرصت مناسبی است تا بدن از آثار زیانبار مصرف غذاهای آماده دور شود و با ترویج الگوی صحیح مصرف غذا، زمینه‌ای فراهم شود تا پس از اتمام ماه روزه‌داری مصرف اینگونه موادغذایی به حداقل برسد. این نكته حتی در افراد با وزن طبیعی صدق می‌كند و كاهش مصرف غذاهای پرچرب و آماده برای هر فرد در هر گروه سنی توصیه می‌شود. در این خصوص مادران در خانواده نقش مهمی در شكل‌گیری الگوی غذایی دارند آنها با ایجاد تنوع در طبح غذا برای خانواده، اشتیاق كودكان و فرزندان خود را به سوی مصرف غذاهای سنتی و سالم افزایش می‌دهند.

در این میان وعده سحری هرگز نباید نادیده گرفته شود زیرا جایگزین ناهار است و باید یك وعده غذایی كامل اما سبك باشد.

به گفته دكتر حسین‌زاده، مصرف میوه و سبزیجات آبدار هنگام افطار و سحر كمك زیادی به تنظیم وضعیت آب بدن و كاهش احساس تشنگی می‌كند. همچنین جایگزینی موادغذایی ساده و كربوهیدرات‌های مركب مانند مواد نشاسته‌دار، ماكارونی به جای غذاهای پرچرب، آماده و قندهای ساده مانع از افت قندخون در ساعات روزه‌داری و چاقی می‌شود چرا كه نداشتن یك برنامه غذایی سالم در نهایت باعث اضافه‌وزن و به دنبال آن عوارض جسمانی مانند سرطان، آرتروز و آلزایمر می‌شود.

[Behzad AZ]

بدن انسان برای حفظ سلامتی خود همواره مقداری چربی به عنوان ذخیره انرژی در نقاط مختلف ذخیره می‌كند و اگر این چربی‌ها به مدت طولانی، در بدن باقی بمانند می‌توانند به شكل فشرده درآیند و احتمال مورد استفاده قرار گرفتن آنها در بدن، كمتر می شود.
بنابراین روزه‌داری حتی در كسانی كه لاغر یا دارای وزن طبیعی هستند، به بدن این فرصت را می‌دهد تا این چربی‌های قدیمی را بسوزاند و پس از پایان دوره روزه‌داری، به جای آنها چربی تازه جایگزین شود.
همچنین در این ماه، برای افرادی كه چربی بیش از حدی را در بدن خود ذخیره کرده اند، فرصت مغتنمی فراهم می‌شود تا مقداری از آنها را برای تولید انرژی به مصرف برسانند و از اضافه وزن خود بكاهند.
دكتر احمدرضا درستی، متخصص تغذیه در گفتگو با «جام‌جم»، درباره ی بخور و نخورهای ماه مبارك رمضان می‌گوید: بسیاری از افراد با فرارسیدن ماه رمضان، سوالات فراوانی در خصوص نحوه تناول غذا در وعده‌های سحر و افطار برایشان پیش می‌آید كه با حرف‌های ضد و نقیضی كه از اطراف به گوششان می‌رسد، سرگردان می‌مانند كه بالاخره چطور و چگونه باید روزه خود را افطار كنند و در سحرگاه بایستی چه غذاهایی را مصرف كنند.
وی با اعلام این موضوع در ادامه یادآور می‌شود: بهتر است در وعده سحر، غذاهایی سبك و حتی‌الامكان كم‌چرب همچون نان، پنیر، طالبی و ... خورد، ولی باید خاطرنشان كرد كه خوردن غذاهای حاضری برای كودكان خوب نیست و نمی‌تواند انرژی روزانه ی آنها را تامین كند. پس بهتر است در وعده سحر آنها غذاهای كم چربی همچون برنج و خورش نیز جای گیرد.
این متخصص تغذیه عنوان می‌كند: غذاهای پرچرب می‌توانند در طول روز باعث تشنگی افراد شوند. به همین دلیل خوردن «كله‌پاچه و غذاهای سرخ شده» اصولا توصیه نمی‌شود و لازم است به جای این نوع غذاها، در وعده سحر از سبزیجات و ماست استفاده کرد تا زمان گرسنگی به تعویق بیفتد.
چگونه روزه خود را افطار كنیم؟

آش و سوپ رقیق و حلیمی كه در آنها از مقدار كمی سرخ‌كردنی استفاده شده باشد، بهترین غذا برای افطار است. دكتر درستی با اشاره به این مطلب اظهار می‌كند: بهتر است روزه‌داران پس از صرف آب جوش و خرما، خوردن شیر گرم و مقداری نان به همراه پنیر و سبزی را فراموش نكنند.
وی در خصوص روزه‌داری در ماه‌های تابستان می‌افزاید: از آنجا که در ایام تابستان اذان مغرب دیر داده می‌شود (طول شب ها کوتاه است)، بهتر است روزه‌داران عزیز بلافاصله پس از صرف افطاری سبك، اقدام به صرف شام خود كه حاوی برنج، خورش، سالاد و ماست است، كنند (یعنی افطار و شام خود را یکجا بخورند) و تا هنگام خواب از نوشیدن 2 لیوان چای کم رنگ، یك لیوان شیر، کمی بیسكویت، خرما و میوه دریغ نكنند.
دكتر درستی در ادامه ابراز می‌كند: روزه‌داران بایستی توجه داشته باشند كه نحوه صرف افطار در فصول سرد سال تغییر می‌كند و روزه‌داران پس از صرف افطاری سبك (نان، پنیر، سبزی و...) بعد از اذان مغرب در ساعات 17 تا 18، بایستی در ساعات 20 تا 21 اقدام به صرف وعده شام كنند (یعنی افطار و شام خود را جدا از هم بخورند).
روزه‌داری در كودكان

وی متذكر می‌شود: در ایام روزه‌داری باید به تغذیه كودكان 9 تا 12 ساله و نوجوانان بین 13 تا 18 ساله توجه خاصی شود، زیرا دریافت ناكافی مواد غذایی می‌تواند به رشد و نمو آنها، لطمات جبران‌ناپذیری وارد كند.
نوجوانانی كه دچار وقفه در رشد شوند، گاها با كوتاه ماندن قد ، لاغری یا چاقی بیمارگونه مواجه می‌شوند؛ ولی متاسفانه اختلالاتی كه در اثر توقف رشد در ساختمان دستگاه‌های بدنی آنها اتفاق می‌افتد، منجر به ضعف و دردهای بدنی (به ویژه سردردهای مزمن)‌، بیماری‌های زنان ، سقط و زایمان زودرس ، مرده‌زایی، خونریزی‌های غیرطبیعی و ... می‌شود، لذا ساده‌اندیشی و بی‌توجهی به وضع تغذیه كودكان و خردسالان به هیچ وجه جایز نیست.
دكتر درستی خاطرنشان می‌كند: بنابراین به دختران 9 تا 12 ساله و همچنین نوجوانانی كه در معرض كمترین خطر سوءتغذیه قرار دارند و به تمام بیماران و حتی افراد به ظاهر سالمی كه روزه‌داری منجر به بروز علائم شدید بدنی از جمله ضعف فراوان در آنها می‌شود، توصیه می‌شود با مشورت متخصص تغذیه و متخصصان ، اقدام به روزه‌داری كنند.

[Behzad AZ]

خشکي لب و خشکي پوست از شکايات پوستي نسبتا شايع روزه‌داران در ماه مبارک رمضان است. با دکتر بهروز باريک‌بين، متخصص پوست و مو، درباره همين مشکل و راه‌هاي مقابله با آن گفتگو کرده‌ايم...
سلامت : آقاي دکتر! روزه‌داري در ماه مبارک رمضان چه تاثيري روي پوست دارد؟
بايد با اطمينان بگويم که جز در موارد خاصي که به ذکر آنها خواهم پرداخت، روزه‌داري موجب تشديد بيماري‌هاي پوستي نمي‌شود و حتي در موارد زيادي به دليل ايجاد تعادل در تغذيه افراد، بيماري‌هاي پوستي آنان را رفع مي‌کند.



سلامت : خشکي پوست چه‌طور؟

شايد بسياري از افرادي که مبتلا به خشکي پوست و اگزما هستند، گمان کنند با روزه گرفتن به دليل مصرف کم آب دچار تشديد خشکي پوست خواهند شد ولي بايد بگويم که اگرچه اين کم‌آبي بدن جزور علل شايع خشکي پوست است اما اين مساله در مورد روزه‌داران صدق نمي‌کند.



سلامت : چرا؟

چون در فاصله بين افطار و سحر، فرد روزه‌دار به ميزان کافي از آب و مايعات استفاده مي‌کند و لذا به‌طور معمول، روزه‌داري تاثير چنداني در تشديد خشکي پوست ندارد.



سلامت : اصلا دليل خشکي پوست چيست؟

خشکي پوست علل متعددي دارد. خشکي ممکن است ارثي باشد مثل آنچه در افراد مبتلا به اگزماي سرشتي ديده مي‌شود. برخي بيماري‌هاي پوست مانند پسوريازيس، استفاده از شوينده‌هاي نامناسب، کمبودهاي غذايي مانند اسيدهاي چرب ضروري و ويتامين‌ها، مصرف برخي داروها مانند داروهاي کاهنده چربي خون، افزايش سن، برخي بيماري‌هاي داخلي مانند کم‌کاري تيروييد و فصل زمستان نيز موجب خشکي پوست مي‌شوند.


سلامت :شما در اين رابطه، چه توصيه‌اي به روزه‌داران داريد؟
توصيه‌ام اين است که اولا در فاصله افطار تا سحر به ميزان کافي از آب و مايعات استفاده کنيد تا مصرف کمتر آب در طول روز را بتوانيد جبران نماييد. ثانيا مصرف فراوان سبزيجات تازه و ميوه‌هاي تازه را فراموش نکنيد. در کنار مسايل تغذيه استفاده از مرطوب‌کننده‌ها را به‌صورت مکرر در طول روز مدنظر قرار دهيد. از شستشوي بيش از حد پوست با آب و صابون پرهيز کنيد و اگر هر از گاهي جوش مي‌زنيد، سعي کنيد از مرطوب‌کننده‌هاي فاقد چربي استفاده کنيد و در غير اين صورت از چرب‌کننده‌هايي مثل وازلين به خصوص بعد از شستشوي صورت با آب ولرم استفاده نماييد. اگر از اگزماي پوستي رنج مي‌بريد، به پزشک متخصص پوست مراجعه کنيد تا تحت درمان مناسب موضعي قرار گيريد. نگذاريد خارش ضايعات پوستي در اين ماه آرامش روحي شما را مختل ‌کند.


سلامت : گاهي شاهديم بعضي از افرادي که آکنه دارند، طي ماه مبارک رمضان، مشکل‌شان تشديد مي‌شود؛ چرا؟
علت اصلي‌اش اين است که بعضي‌ها طي ماه مبارک رمضان به مصرف فراوان مواد غذايي داراي قند زياد مثل خرما، زولبيا و باميه و ساير شيريني‌جات روي مي‌آورند و اين مي‌تواند دليل تشديد آکنه باشد. اگر مي‌خواهيد چنين اتفاقي نيفتد، سعي کنيد بيش از پيش، از ميوه‌ها و سبزي‌هاي تازه استفاده کنيد. با مصرف اين مواد غذايي سرشار از آنتي‌اکسيدان‌ها مي‌توانيد تاثير روزه را در پاک کردن بدن از سموم تقويت کنيد.


سلامت : آيا در بين بيماري‌هاي پوستي،‌ بيماراني هستند که روزه براي آنها منع طبي داشته باشد؟
بله؛ مطرح‌ترين مورد در اين خصوص، بيماري پمفيگوس است. اين بيماري خودايمني موجب بروز تاول‌هاي متعددي روي پوست و نيز داخل مخاط دهان مي‌شود و در صورت عدم درمان مناسب مي‌تواند تهديدکننده حيات باشد. روزه‌داري، براي اين افراد، خطرناک محسوب مي‌شود و کنترل اين بيماري مهم يکي از مشکل‌ترين درما‌ن‌ها در تخصص پوست و مو است و متاسفانه بسيار شاهديم که در ماه مبارک رمضان يا مدت کوتاهي پس از آن، برخي بيماران مبتلا به پمفيگوس که از اين منع طبي بي‌اطلاع‌اند، با عود ضايعات مراجعه مي‌کنند. بيماراني که از اين بيماري رنج مي‌برند هم بايد بدانند که سلامت جسم در کنار سلامت روح و روان، از فلسفه‌هاي روزه‌داري است و لذا بايد به پزشک خود اطمينان داشته باشند و مساله منع طبي روزه‌ در بيماري‌هاي خاص را جدي بگيرند. اين بيماران بايد بدانند که هر بار عود مساوي است با مصرف مقادير زيادي داروي کورتيکواستروييد و افزايش خطر پوکي استخوان، افزايش وزن، افزايش قندخون، افزايش فشارخون و مشکلات ديگر.


سلامت : در طول روزهاي ماه مبارک رمضان به دليل عدم مصرف آب و مايعات، احتمال بروز خشکي لب‌ها هم هست؛ براي پيشگيري از اين وضعيت چه توصيه‌اي داريد؟
اين مساله به خصوص در کساني که تنفس خود را به جاي بيني از دهان انجام دهند، شايع‌تر است. علل متعددي علاوه بر کاهش مصرف آب براي خشکي شديد لب‌ها وجود دارد؛ مثلا مصرف برخي داروها (مثل ايزوترتينوئين يا آکوتان)؛ افرادي که مصرف اين داروها را براي بهبود آکنه خود تجربه کرده‌اند مي‌دانند که يکي از شايع‌ترين عوارض اين دارو خشکي شديد لب‌ها و ترک خوردن آنهاست. افرادي که در ماه مبارک رمضان مشغول مصرف اين دارو هستند، بهتر است با نظر پزشک متخصص خود دوز دارو را کمي کاهش دهند؛ مثلا يک روز در ميان يک کپسول را مصرف کنند تا مساله خشکي لب‌ها با توجه به کاهش مصرف مايعات طي روز در اين بيماران به حداقل برسد. در ضمن، چرب کردن مکرر لب‌ها را نيز بايد مدنظر قرار داد و براي اين منظور مي‌توان از وازلين، اوسرين و کرم‌هاي مختلف چرب‌کننده لب استفاده کرد. کلا در ماه رمضان، مصرف فراوان آب و سبزيجات و ميوه‌هاي تازه را همراه با چرب کردن مکرر لب‌ها به عزيزان روزه‌دار که مبتلا به خشکي لب‌ها شده‌اند، توصيه مي‌کنم.

[Behzad AZ]

پژوهشگران می گویند: روزه ماه رمضان نقطه عطف در زندگی کودکان است و والدین باید با دقت بیشتر بر وعده های غذایی آنان نظارت کنند.

به گزارش شبکه خبر به نقل از العربیه؛ پژوهشگران توصیه می کنند ، با توجه به آنکه توان جسمانی کودکان در مقایسه با بزرگسالان بسیار کمتر است، افطار آنان زودتر آماده شود و سحر را دیرتر میل کنند و مایعات بیشتر بنوشند.

این درحالی است که بدن کودکان به سبب فعالیت های بیشتر به مواد قندی زیادی نیاز دارد.

همچنین توصیه شده است؛ وعده افطار کودکان سرشار از مواد کربوهیدرات، انرژی زا و پروتئین های اساسی برای جلوگیری از سستی عضلات باشد.

پژوهشگران تصریح کردند:کودکان بعد از افطار یا هنگام افطار به هیچ وجه نوشابه های گازدار ننوشند.

[Behzad AZ]

نتیجه تحقیقی بسیار گسترده نشان می دهد: روزه داری در تامین و ارتقای سلامت افراد تاثیر بسزایی دارد.
به گزارش شبکه خبر، نتایج این تحقیق که با بررسی بیش از ۱۳۰ پژوهش در کشورهای مختلف درباره روزه داری به دست آمده است، نشان می دهد: روزه داری در تنظیم میزان ترکیبات مختلف بدن و بهبود سوخت و ساز موثر است.

بر اساس این تحقیق ، در صورتی که تغذیه مناسب در دو وعده سحری و افطار رعایت شود ، روزه داری موجب کاهش کلسترول، تری گلیسیرید و افزایش کلسترول سودمند اچ دی ال می شود.

بر اساس این بررسی همچنین روزه داری با کاهش میزان چربی احشایی و کاهش مقاومت به انسولین، خطر ابتلا به بیماری های قلبی را کاهش می دهد.

نتایج این بررسی در مجله غدد درون ریز و متابولیسم ایران از مجلات دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی منتشر شده است

[Behzad AZ]

http://img.tebyan.net/big/1388/06/15916363117862031661338921810616823522950116.jpg
متخصصان توصیه می کنند روزه‌داران این شیرینی سنتی و مخصوص ماه مبارک رمضان را کمتر مصرف کنند و حتی از این شیرینی چشم بپوشند و شیرینی‌های طبیعی را جایگزین کنند.
هفته نامه «سلامت» در گفتگو با سه متخصص تلاش کرده است تا به بررسی مضرات و فواید احتمالی این شیرینی پُرطرفدار بپردازد.
زولبیا و بامیه، دشمن قلب

دکتر سیدضیاءالدین مظهری، متخصص تغذیه و عضو هیات علمی دانشگاه ایران در گفتگو با سلامت اعلام کرد: «زولبیا و بامیه‌ای که با روغن چند بار مصرف شده، درست می‌شود، دشمن قلب و سیستم گردش خون است».
وی با بیان اینکه "روزه خود یک درمان است" می‌گوید: «به دلیل فاصله زمانی زیاد بین اولین و آخرین وعده غذایی در ایام روزه داری، گلیکوژن کبد (منبع ذخیره ی قندی) مصرف می‌شود و فرد ولع زیادی برای خوردن شیرینی پیدا می کند و متاسفانه به دلیل باور غلطی که در جامعه وجود دارد، افراد در مصرف زولبیا و بامیه که مملو از قندهای تصفیه شده و چربی‌های اشباع هستند و ممکن است در اثر جوشیدن، مواد سمی در آنها ایجاد شده باشد، افراط می‌کنند. روزه‌داران با خوردن مقدار زیادی از زولبیا و بامیه اجر روزه را از نظر جسمی و روحی از بین می‌برند و بعد از ماه مبارک رمضان دچار چاقی و افزایش وزن می‌شوند.»
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران با تاکید بر اینکه: «بهتر است روزه‌داران از مصرف زولبیا و بامیه اجتناب کنند»، اظهار می‌کند: «متاسفانه برخی افراد 300 تا 400 گرم زولبیا و بامیه را یک جا مصرف می‌کنند، در حالی که به نفع آنهاست تا قند مورد نیاز بدنشان را با خوردن خرما و شیر و یا کشمش و چای و یا حتی آبمیوه تازه جبران کنند تا ولع خوردن زولبیا و بامیه هم در آنها کاهش پیدا کند.» وی با ابراز تاسف از اینکه بیشتر زولبیا و بامیه‌ها به صورت غیراستاندارد و غیربهداشتی تهیه می‌شوند و در تهیه آنها از روغن‌های مانده و فاسد و همچنین مواد اولیه رو به فساد استفاده می‌شود، می‌گوید: «هنگام خرید زولبیا و بامیه باید به رنگ آن توجه کنیم، هر چه زولبیا و بامیه قهوه‌ای‌تر و سوخته‌تر باشد نشانه مرغوبیت آن نیست، بلکه نشان دهنده این است که در روغن بیشتر جوشیده و حرارت بیشتری دیده و در نتیجه حاوی مواد سمی بیشتری است.»
دکتر مظهری توصیه می‌کند که مردم زولبیا و بامیه را از شیرینی فروشی‌های مطمئن تهیه کنند. وی همچنین می‌گوید: «مردم تا حد امکان باید از مصرف زولبیا و بامیه و حتی کیک و شیرینی صرف‌نظر کنند تا سلامت آنها به خطر نیفتد.» این متخصص تعذیه توضیح می‌دهد: «بیشتر این مواد حاوی اسید چربی به نام ترانس هستند، که دشمن قلب و سیستم گردش خون است و برای همه و به‌خصوص برای کسانی که زمینه ابتلا به بیماری قلبی را دارند، بسیار مضر است.»
اصلاح نحوه تهیه زولبیا و بامیه

رامش عالی‌پور، کارشناس تغذیه دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و رییس انجمن تغذیه استان اصفهان نیز در گفتگو با «سلامت» از نحوه تهیه زولبیا و بامیه توسط شیرینی‌پزی‌ها انتقاد می‌کند و می‌گوید: «باید نحوه تهیه زولبیا و بامیه اصلاح شود و ما طی تحقیقی که در دست انجام داریم ، راه جدیدی را برای تهیه سالم زولبیا و بامیه ارایه خواهیم کرد.»
وی با بیان اینکه مصرف این شیرینی در جامعه ما به‌صورت فرهنگ درآمده است می‌افزاید: «متاسفانه مصرف این شیرینی در جامعه ما اکثرا نادرست است و بسیاری از مردم زولبیا و بامیه را به عنوان دسر می‌خورند که اشتباه است و باید این فرهنگ اصلاح شود.»

[Behzad AZ]

رییس انجمن تغذیه استان اصفهان می‌گوید: «در تهیه این شیرینی حتما باید از روغن مخصوص سرخ کردنی و ماست‌های پاستوریزه استفاده کرد و به طور جدی از به کار بردن جوش شیرین خودداری کرد و به جای شکر از یک ماده قندی دیگر استفاده نمود.»
عالی‌پور به مردم توصیه می‌کند که زولبیا و بامیه را حتما در جعبه‌های مقوایی که پروانه ساخت از وزارت بهداشت دارند، خریداری کنند.
سرطان‌زایی زولبیا و بامیه

دکتر سید محمود اسحاق حسینی، فوق تخصص گوارش و عضو هیات علمی دانشگاه تهران نیز در گفتگو با «سلامت» با اشاره به اینکه بیشتر زولبیا و بامیه ها در روغن‌هایی که چند بار استفاده شده سرخ می‌شود می‌گوید: «سرطان زایی اینگونه زولبیا و بامیه‌ها کاملا اثبات شده است. این زولبیا و بامیه، سرطان‌های روده باریک و لوزالمعده را ایجاد می‌کند.»
دکتر اسحاق حسینی به کسانی که مبتلا به ترش کردن معده هستند اکیدا توصیه می‌کند که از مصرف زولبیا و بامیه پرهیز کنند و می‌گوید: «مشکل این افراد با خوردن زولبیا و بامیه به شدت بدتر می‌شود.»
این فوق تخصص گوارش با بیان اینکه «زولبیا و بامیه کلا خوب نیست» اظهار می‌کند: «مردم و حتی آنهایی که کاملا سالم هستند و هیچ مشکلی ندارند تا آنجایی که می‌توانند از خوردن زولبیا و بامیه خودداری کنند.»
وزرات بهداشت نیز از مردم خواسته است:« مواد غذایی آماده مصرف از قبیل زولبیا و بامیه، حلیم، نان و شیرینی سنتی، کله و پاچه، دل و جگر، بستنی، شربت آلبالو و زرشک را از دستفروشان و دوره گردان خریداری نکنند و همچنین در هنگام خرید مواد غذایی بسته‌بندی شده، به مجوز وزارت بهداشت، تاریخ تولید و انقضا، نشانی دقیق کارخانه تولیدکننده و سالم بودن بسته توجه کنند.»
نخوریم بهتر است

با توجه به صحبت‌های این سه متخصص می‌توان به مضر بودن زولبیا و بامیه بیش از پیش پی برد، با توجه به اینکه خوردن این شیرینی متاسفانه جزیی از سنت‌های ما به‌خصوص در ماه مبارک رمضان شده است و دل کندن از این سنت حتی در عصر مدرنیته، بسیار سخت است پس تنها می توانیم بگوییم: "نخوریم بهتر است."
انتخاب سالم ماندن و روزه گرفتن در سال‌های آینده، یا بیمار شدن و از دست دادن سعادت روزه داری در سال‌های آینده بر عهده خود ما و شماست.

[Behzad AZ]

روزه علاوه بر آثار معنوي فراوان و تزكيه روحي مي‌تواند باعث بركات فراوان از نظر جسمي و فيزيولوژيك باشد. متخصصان علوم پزشكي نيز از جنبه‌هاي مختلف به آثار مفيد روزه‌داري اسلامي پرداخته‌اند. همانطور كه در فرمايشات معصومين نيز به كرات اشاره شده است روزه باعث ارتقاي سلامتي خواهد بود. اما آنچه مهم است براي بهره‌مندي از آثار مفيد روزه‌داري از آنجا كه در ايام ماه مبارك رمضان از نظر فيزيولوژيك تغييراتي ايجاد مي‌شود بايستي تغييراتي متناظر در شيوه طبيعي زندگي ايجاد كرد تا ان‌شاء‌الله بهره‌مندي بيشتري عايد شود.
يكي از نكاتي كه در تغذيه سالم وبراي تنظيم متابوليسم طبيعي توصيه مي‌شود، داشتن يك نظم غذايي و وعده‌هاي غذايي مكرر در روز مي‌باشد. در ايام روزه داري كه افراد طي روز از خوردن امساك مي‌نمايند بايد در ساعات باقيمانده همين نظم را به نحوي ايجاد كنند.
در هنگام افطار:
1- در مقايسه افطار با وعده‌هاي معمول غذايي، افطار را مي‌توان متناظر با صبحانه در نظر گرفت. لذا مواد غذايي مشابه صبحانه هنگام افطار توصيه مي‌شود. شايان ذكر است 15 تا 20 درصد انرژي دريافتي طي روز را بايد هنگام افطار مصرف كرد.
2- پس از اذان مغرب بدون تاخير طولاني روزه را باز نموده و ترجيحا از مواد غذايي مايع و سبك به همراه تركيبي از غلات ترجيحا نان از نوع سبوس‌دار (به طور مثال: نان سنگك) در زمان افطار استفاده شود. توصيه مي‌شود از مايعات گرم مانند آبجوش يا چاي كم‌رنگ به‌جاي آب سرد براي شروع افطار استفاده شود.
3- داشتن مواد غذايي حاوي فيبر و قندهاي پيچيده از قبيل سبزيجات و نيز انواع ميوه به جاي استفاده از تركيبات حاوي قندهاي ساده و چربي فراوان (از قبيل حلوا آن هم به ميزان زياد) توصيه مي‌شود.
4- استفاده فراوان از آب و نيز انواع شربت‌ها به بهانه كنترل تشنگي نه تنها باعث كنترل تشنگي نخواهد شد، بلكه به‌علت استفاده از حجم بالايي از مايعات و گنجاندن آن در معده‌اي كه ساعت‌ها خالي بوده است، مي‌تواند با عث التهاب معده و دستگاه گوارش شود، لذا پس از چند روز اين افراد دچار درد در ناحيه فوقاني شكم شده و گاه باعث مي‌شود كه از ترس ناراحتي شديدتر نتوانند به روزه‌داري ادامه دهند. در مورد مصرف فراوان شربت‌ها نيز با توجه به افزايش قند ناگهاني دريافتي و ترشح شديد هورمون انسولين براي تنظيم قند خون، در فاصله زماني كمي فرد دچار گرسنگي و ضعف شده و مجددا براي رفع آن به استفاده از مواد غذايي شيرين پرداخته و اين سيكل تكرار مي‌شود.
سرعت غذا خوردن را نيز در هنگام افطار بايستي كنترل كرد. پيشنهاد مي‌شود 15 تا 20 دقيقه را براي افطار بايد اختصاص داد تا هم دستگاه گوارش بتواند خود را براي شروع مجدد هضم و جذب آماده نمايد و هم طي اين مدت تنظيم احساس سيري توسط مغز صورت پذيرد.
کلینیک فوق تخصصی رژیم درمانی نوین
دکتر حمیدرضا فرشچی

[Behzad AZ]

جام جم آنلاين: در آموزه‌هاي ديني ما روزه باعث ارتقاي سلامتي جسمي و روحي مي‌باشد. عدم رعايت بعضي نكات باعث مي‌شود بعضي از ما طي اين ماه نتوانيم از بهره‌هاي جسمي روزه‌داري به ميزان كافي بهره‌مند گرديم. همانطور كه ذكر شد پس از امساك از خوردن طي روز، داشتن يك وعده سبك مشابه صبحانه در هنگام افطار با رعايت نكات بيان شده، به سازگاري سيستم گوارش ما كمك مي‌نمايد.

http://www.jamejamonline.ir/Media/images/1387/07/23/100951686930.jpg

شام و ميان وعده در ماه رمضان
در ادامه توصيه‌هاي تغذيه‌اي براي ماه رمضان، استفاده از غذاهاي سنگين انواع پلو و خورشت بويژه نوع پرچرب بطور همزمان با افطار توصيه نمي‌شود، چراكه با توجه به امساك روزانه، دستگاه گوارش آمادگي براي حجم بالاي موادغذايي را در آن زمان ندارد؛ لذا توصيه مي‌شود شام را با فاصله زماني 45 دقيقه تا يك ساعت پس از افطار و آن هم نه در حجم فراوان استفاده كرد. يكي از آداب پسنديده در ايام ماه مبارك رمضان اطعام مسلمين بويژه در هنگام افطار مي‌باشد. با توجه به نكات بالا به نظر مي‌آيد كه لازم نيست حتما در همه موارد انواع غذاهاي چرب و پرحجم و نيز انواع چلو مورد استفاده قرار گيرد.
استفاده از ميوه‌جات درساعات پس از افطار و نيز انواع سبزيجات علاوه بر تامين ريزمغذي‌ها و انرژي مورد نياز بعلت فيبر موجود در آن مشكل يبوست را كه يكي از مشكلات رايج در ايام روزه‌داري است، مي‌تواند بهبود بخشد. علاوه بر آن ميوه‌جات و سبزيجات به علت قندهاي پيچيده موجود در آنها نقش بسزايي در كنترل متابوليسم و نيز تنظيم اشتها در افراد خواهد داشت. تنقلات مرسوم مانند زولبيا و باميه در اين ماه بايد بطور كاملا محدود و حساب شده حتي در افراد سالم استفاده گردد.
سحري
يكي از نكاتي را كه متاسفانه بويژه در نسل جوان در سال‌هاي اخير شاهد هستيم حذف وعده سحري مي‌باشد. داشتن وعده سحري به عنوان وعده اصلي غذايي مشابه وعده ناهار بطور اكيد توصيه مي‌شود چرا كه حذف وعده سحري علاوه بر مشكلات گوارشي كه گاه باعث عدم توفيق روزه‌داري در ايام ماه رمضان مي‌شود، در كساني كه حتي روزه‌داري را در اين ماه به اتمام مي‌رسانند ممكن است منجر به ايجاد مشكلات گوارشي و عدم توفيق روزه‌داري در سال‌هاي آتي گردد. علاوه بر آن در افرادي كه وعده سحري را حذف مي‌نمايند در ساعات بعد از ظهر توان فكري و فيزيكي بطور قابل ملاحظه‌اي كاهش مي‌يابد.
در وعده سحري نيز بايد توجه نمود كه حتي‌الامكان از مواد قندي ساده در موعد سحر استفاده ننمايند چراكه باعث ضعف و بي‌حالي زودرس در ميان روز خواهد شد. علاوه بر اين مصرف فراوان آب نيز در هنگام سحر توصيه نمي‌شود چراكه بر خلاف تصور باعث ذخيره آب و رفع تشنگي طي روز نخواهد شد و در زمان محدودي از طريق سيستم كليوي از بدن دفع مي‌گردد.
دكتر حميدرضا فرشچي
متخصص تغذيه باليني و متابوليسم

[Behzad AZ]

بسیاری با فرا رسیدن ماه مبارک رمضان برای انجام تکلیف شرعی خود، قید بیدار شدن هنگام سحر، خوردن سحری و فیض بردن از این فضای ملکوتی را می‌زنند و به اصطلاح سحری نخورده و ناشتا به استقبال ماه مبارک می‌روند، ولی آیا این رفتار غذایی، صحیح است یا خیر؛ سوالی است که جام‌جم از دکتر احمدرضا درستی، متخصص تغذیه و رئیس دانشکده و انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی کشور کرده است.
به گفته این متخصص تغذیه، برخی اعتقاد بر این دارند که اگر سحری نخورند، مشکلی برایشان پیش نیامده و به راحتی روزهای ماه مبارک را سپری می‌کنند در صورتی که لازم به یادآوری است که حتی اگر از نظر گوارشی نخوردن سحری برای برخی افراد مشکل ظاهری ایجاد نکند، ولی از نظر علم تغذیه تنها سیری شکم مهم نبوده بلکه سیری سلولی بسیار اهمیت دارد. فردی که سحری نمی‌خورد به بدن خود فشار بسیاری وارد می‌سازد که در نهایت علاوه بر سوءتغذیه، احتمال واکنش بدن برای مقابله با گرسنگی بسیار طولانی را به همراه دارد که این خود منجر به احتمال کاهش انرژی مورد نیاز می‌شود.
درستی می‌افزاید: این گونه افراد ممکن است دچال حالت چاقی ظاهری شوند و ضمن نخوردن سحری، مواد زائد حاصل از سوخت چربی در بدن جمع شده و باعث بروز حالت خستگی زیاد در انتهای روز می‌شود.
«حذف وعده سحری در عین حال سبب پایین افتادن قند خون در طول روز می‌شود که خود منجر به کاهش یادگیری، بی‌حوصلگی و خستگی می‌شود. بنابراین مصرف سحری در همه اوقات بسیار ضروری است.» این متخصص تغذیه با اشاره به این مطلب خاطرنشان می‌کند: در غذاها علاوه بر مواد سازنده بدن و مواد انرژی‌زا، مقادیری هم عناصر و همچنین ویتامین‌های مختلف وجود دارند که جهت فعالیت مناسب و حفظ سلامت تک‌تک اندام‌های بدن ضروری هستند که یک رژیم غذایی مناسب باید تمام این مواد را در حد کافی به بدن برساند.
وی می‌گوید: برای تامین نیازهای هر فرد بایستی مقداری از گروه‌های غذایی به طور روزانه دریافت شوند، اگر روزه‌داری در برخی افراد منجر به کاهش دریافت سبزیجات یا لبنیات شود یا منتهی به اضافه دریافت شیرینی‌ها (زولبیا و بامیه)‌ شود، تاثیر نامطلوبی بر وضع تغذیه فرد خواهد داشت. بنابراین صرف سحری مناسب و متعادل برای همه روزه‌داران بخصوص نوجوانان در حال رشد ضروری بوده و سحری باید شامل یک وعده غذای کامل برای هر فرد باشد، زیرا در طول روز بدن علاوه بر انرژی، به پروتئین، مواد معدنی و ویتامین‌ها نیازمند است.

[Behzad AZ]

یک متخصص تغذیه گفت: مصرف زولبیا و بامیه زیان‌آور است زیرا ترکیب این مواد که روغن، قند، نشاسته و مواد افزودنی است و روند متابولیکی بدن را دچار اختلال می‌کند.
مریم مراداف در گفت‌و‌گو با خبرنگار اجتماعی فارس، افزود: کسانی که سابقه بیماری‌های گوارشی، به خصوص زخم و خونریزی معده دارند بهتر است با نظر و تأیید پزشکشان اقدام به روزه‌داری کنند.
وی گفت: برای کاهش سردرد و افت قند خون مصرف یک منبع خوب و با کیفیت کربوهیدرات پیچیده در کنار سایر منابع مواد مغذی در وعده سحر باعث می‌شود. قند آرام آرام در طول روز وارد جریان خون ‌شود و مصرف یک منبع خوب قند ساده هنگام افطار می‌تواند بسیار کمک کننده باشد.
این متخصص تغذیه اضافه کرد: در کسانی که مبتلا به سوزش سر دل هستند. عدم مصرف حجم زیاد غذا در یک وعده (خصوصاً غذاهای پرچرب و سرخ شده)، عدم پوشیدن لباس‌های تنگ، ‌دراز نکشیدن حداقل تا نیم ساعت پس از صرف غذا و عدم مصرف مایعات زیاد همراه با غذا می‌تواند بسیار مفید باشد.
مراداف گفت: مصرف زولبیا و بامیه زیان‌آور است زیرا ترکیب این مواد که روغن، قند، نشاسته و مواد افزودنی است.‌ روند متابولیکی بدن را دچار اختلال می‌کند. زولبیا و بامیه حاوی چربی ترانس بوده که می‌تواند تصلب شرایین ایجاد کند.
وی ادامه داد: خرما علاوه بر داشتن قند طبیعی منبع بسیار خوب بسیاری از مواد مغذی دیگر مانند آهن و پتاسیم است و در عین رفع سریع افت قند خون عوارض خاصی هم بر جا نمی‌گذارد و بهترین ماده برای آغاز افطار است.
این متخصص تغذیه گفت: روزه‌داری برای بهبود وضعیت چربی‌های مختلف خون اثرات مثبت و مفیدی دارد و اگر روزه‌داری درست و مطلوب صورت پذیرد و همراه با افزایش مصرف غذا به خصوص غذاهای چرب نباشد می‌تواند باعث کاهش کلسترول و افزایش hdl‌ (کلسترول خوب) شود.
مراداف گفت: افزایش بعضی از فاکتورهای چربی خون مثل تری گلیسرید (tg) می‌تواند نه تنها بر اثر افزایش مصرف چربی‌ها، بلکه بر اثر افزایش دریافت کل کالری رژیم هم به وجود می‌آید. مثلاً افزایش شدید مصرف کربوهیدرات‌ها می‌تواند باعث افزایش tg شود.
پرهیز و امساکی که یک روزه‌دار واقعی در ماه مبارک رمضان دارد می‌تواند باعث کاهش چربی‌های بد خون و کاهش ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی و فشار خون شود.
وی ادامه داد: تحقیقات انجام شده روزه‌داری اثرات مفیدی بر بسیاری از بیماری‌ها را از جمله دیابت، ام‌اس، فشار خون و بعضی از انواع بیماری‌های قلبی، عروقی و گوارشی می‌شود.

[Behzad AZ]

مصرف غذا‌های حاوی کلسیم از گرفتگی عضلات در ماه رمضان جلوگیری می‌کند
یک متخصص تغذیه گفت: گرفتگی عضلات ممکن است به دلیل مصرف ناکافی غذاهای حاوی کلسیم، منیزیوم و پتاسیم باشد و مصرف غذاهایی که منبع غنی از مواد فوق هستند مانند سبزی‌ها و میوه‌ها از گرفتگی عضلات جلوگیری کند.
مرتضی صفوی در گفت‌و‌گو با خبرنگار اجتماعی فارس، افزود: یبوست می‌تواند باعث ایجاد بواسیر، درد در ناحیه مقعد و سوء هاضمه به همراه نفخ شود که علت بیماری مصرف کربوهیدرات‌های تصفیه شده، مصرف کم آب و فیبر غذایی است که پرهیز از مصرف زیاد غذاهای تصفیه شده مثل نان سفید، افزایش مصرف آب و استفاده از نان‌های سبوس دار مانند نان سنگک، جو، میوه‌ها و سبزی‌ها می‌تواند از بروز یبوست جلوگیری کند.
وی گفت: سوء هاضمه و نفخ به دلیل مصرف زیاد غذاهای چرب، سرخ کردنی و ادویه‌دار، غذاهایی مثل تخم مرغ، کلم، عدس، نوشابه‌های قندی گازدار مثل کولاها است و برای درمان سوء هاضمه و نفخ باید از خوردن غذاهای چرب و نوشابه‌های گازدار خودداری شود.
این متخصص تغذیه اضافه کرد: تعریق زیاد، ضعف، کاهش انرژی، سرگیجه، رنگ پریدگی و حالت غش که ممکن است هنگام بعدازظهر در ماه مبارک رمضان اتفاق بیفتد از علائم افت فشار خون است که با خنک نگه داشتن فرد و افزایش مصرف مایعات و نمک می‌توان مانع افت فشار خون شود.
صفوی افزود: سردرد به علت عادت به مصرف کافئین و تنباکو و قطع آن است. خستگی نیز به علت عدم استراحت و خواب کافی و فعالیت زیاد یا افت فشار خون پدید می‌آید که بهتر است از یک تا ۲ هفته قبل از ماه مبارک رمضان مصرف مواد حاوی کافئین وتنباکو کاهش داده شود و در طول ماه مبارک رمضان باید خواب و استراحت کافی باشد.
این متخصص تغذیه گفت‌: ضعف، سرگیجه، خستگی، عدم تمرکز، تعریق، لرزش، کاهش فعالیت و قدرت جسمانی، سردرد و طپش قلب از علائم افت قند خون است . در افراد غیر دیابتی مصرف زیاد قندهای ساده در وعده سحر توصیه می‌شود چون این امر باعث جلوگیری از افت قند در طول روز می‌شود.
وی گفت: گرفتگی عضلات ممکن است به دلیل مصرف ناکافی غذاهای حاوی کلسیم، منیزیوم و پتاسیم باشد و مصرف غذاهایی که منبع غنی از مواد فوق هستند مانند سبزی‌ها و میوه‌ها از گرفتگی عضلات جلوگیری کند.
صفوی افزود: زخم معده، سوزش سردل، ورم معده به دلیل افزایش اسید در معده خالی باشد و سوزش سر دل ابتدا در قسمت فوقانی معده در بالای دنده‌ها شروع شده و تا ناحیه گلو گسترش می‌یابد و غذاهای ادویه‌دار، نوشابه‌های گازدار مثل کولا و نیز قهوه این حالات‌ها را بدتر می‌کند.

[Behzad AZ]

سیاری از افراد با اینکه در ماه رمضان روزه می گیرند اما باز هم در این ماه دچار اضافه وزن می شوند،علت در چیست؟

*هنگام افطار از آغاز كردن تغذیه با آب سرد،نوشابه و مانند اینها جدا خودداری كنید.به جای آب سرد كمی آب گرم یا چای میل كنید.

*افطار را با خوردن خرما،كشمش،عسل و به‌‌طور كلی با یك قند طبیعی آغاز كنید.به این ترتیب اشتها كنترل می‌شود و زیاده‌خوری كم‌تر پیش می‌آید.

* خوردن چای شیرین كم‌رنگ،شیر گرم،فرنی و حلیم كم‌روغن در آغاز افطار مناسب است.

*خوردن نان و پنیر و سبزی (ضدعفونی شده) یا نان و پنیر و مغز گردو توصیه می‌شود.

*سبزی را در افطار میل كنید.چرا كه خوردن سبزی در سحری ممكن است منجر به تشنگی در طول روز بشود.

*از آشامیدن آب فراوان در وسط غذا خودداری كنید.آب در وسط غذا سبب رقیق شدن شیره گوارشی و اختلال در هضم می‌شود.

* در زمان بین افطار تا سحر،البته با رعایت فاصله با غذا،آب كافی بیاشامید.

*حتما برای صرف سحری،كمی زودتر از خواب برخیزید تا هم ضمن استفاده از بركات معنوی ساعات سحر و مناجات با خدا،بدون عجله و با آرامش خاطر سحری بخورید.حتی اگر میل به خوردن غذا در سحر ندارید،آب،چای،شیر و مانند اینها را فراموش نكنید.

* از خوردن تنقلات فراوان خودداری كنید.

*حتما در غذای افطار و به خصوص سحر میوه میل كنید.علاوه بر میوه‌جات فصل،از خیسانده برگه آلو،زردآلو،انجیر و مانند اینها هم می‌توان به عنوان میوه استفاده كرد.گوجه فرنگی هم می‌تواند نقش میوه را داشته باشد.

*اگر در ماه رمضان دچار یبوست می‌شوید علاوه بر میوه از خورش‌های ملین مثل خورش آلو و خورش‌های سبزی‌دار بیشتر استفاده كنید.

* در طول زمان امساك (روزه) از رفتن به حمام داغ،خون دادن و كارهایی كه موجب ضعف و بی‌حالی می‌شود خودداری كنید.

*معده خالی در هنگام افطار تحمل غذای سنگین را ندارد،لذا خوردن غذاهای سهل‌الهضم و تقریبا نرم برای افطار مناسب‌تر است.

* اگر تخم‌مرغ میل می‌كنید در درجه اول به صورت آب‌پز سفت و در درجه دوم به صورت نیم‌بند (به شرط آن كه سفیده آن منعقد شده باشد و زرده كمی حالت سفتی به خود گرفته باشد) میل كنید.تخم‌مرغ نیمرو زیان‌بخش بوده و همچنین دیر هضم‌تر از تخم مرغ آب‌پز است.

* سالاد (بدون پیاز) مكمل خوبی برای غذاها در ماه مبارك رمضان است.

* بادمجان،فلفل و سایر ادویه‌ها گاهی موجب احساس تشنگی در طول روز می‌شود.

* آشامیدن آب یخ یا نوشابه خیلی سرد برای معده خالی زیان‌بخش است.

*اگر به اقتضای فصل گرما یا فعالیت‌های بدنی،در طول روزه‌داری زیاد عرق كردید،نمك از دست رفته توسط عرق را به صورت‌های مختلف در افطار و سحر جبران كنید.

*از تغییرات شدید در عادات غذایی و خوردن غذاهای نامانوس یا غذاهایی كه برای شما ناراحتی به وجود می‌آورد لااقل در ماه رمضان خودداری كنید.

* كله‌پاچه،سیرابی و شیردان موجب تشنگی زیاد می‌شود.لذا بهتر است میل نكنید ولی اگر مایلید میل كنید به صورت كم‌آب،كم‌نمك و آن هم در افطار میل كنید.
منبع : جام جم

[Behzad AZ]

تغذيه در رمضان/
فوق تخصص تغذيه: ورزشكاران روزه‌دار مصرف مواد نشاسته‌اي را در اولويت قرار دهند

يک فوق تخصص تغذيه گفت: ورزشکاراني که در ماه رمضان روزه مي گيرند از مواد نشاسته اي مانند حليم، ماکاروني و نان برشته استفاده کنند و در کنار آن مصرف دو ليوان آب ميوه و يک ليوان شير در وعده سحري را فراموش نکنند.
دکتر کيومرث دانشور در گفت‌وگو با خبرنگار بهداشت و درمان ايسنا - منطقه کرمانشاه، اظهار كرد: افرادي که در طول روز بايد داروي خاصي را مصرف کنند، سالمندان، اطفال، بيماران گوارشي و مادران باردار از جمله افرادي هستند که لزومي در گرفتن روزه ندارند.
وي تصريح کرد: مادران شيردهي که افطاري و سحري با کيفيت بالا مصرف مي کنند و در کنار آن ميزان مصرف شير و آب خود را بالا مي برند، مي‌توانند در ماه رمضان روزه بگيرند.
وي بر عدم خوردن شيريني با معده خالي در زمان آغاز افطاري تاکيد کرد و بهترين روش براي آغاز به خوردن افطار را نوشيدن يک استکان آب ولرم بدون قند توصيف کرد تا از اين طريق از ابتلا به ديابت تيپ دو هم جلوگيري شود.
دکتر دانشور به منظور جلوگيري از افزايش اسيد اوريک خون به عنوان يکي از پيامدهاي روزه گرفتن که مي تواند بسترساز بيماري‌هاي قلبي باشد، گفت: از خوابيدن پس از صرف سحري اجتناب کرده و سيگار نکشيد، همچنين از پروتئين حيواني کم چرب استفاده نماييد.
وي در خاتمه شربت عسل طبيعي همراه با آبليمو و زنجبيل را از بهترين نوشيدني‌هاي قابل مصرف در ماه رمضان عنوان کرد.





خبرگزاري دانشجويان ايران - كرمانشاه
سرويس: بهداشت و درمان - عمومي

[Behzad AZ]

جام جم آنلاين: يك كارشناس و متخصص تغذيه گفت: خوردن مواد غذايي پرفيبر از جمله سبزيجات و ميوه‌ها هنگام سحر باعث مي‌شود ، روزه‌داران در طول روز كمتر احساس تشنگي كنند.

http://www.jamejamonline.ir/Media/images/1388/06/02/100915565469.jpg

دكتر علي حسيني نسب در گفتگو با مهر با بيان اين كه اين عمل باعث رقيق شدن شيره معده و در نتيجه نفخ و اختلال در هضم مي‌شود به روزه‌داران توصيه كرد تا ميوه و سبزيجات به دليل داشتن املاح و فيبر زياد در هنگام سحر مصرف كنند تا تشنگي بر آنان غلبه نكند.
وي تاكيد كرد: همچنين مصرف ميوه‌ها و سبزيجات باعث جلوگيري از افزايش ناگهاني قند خون و ترشح انسولين بالاي بعد از آن مي‌شود و قند موجود در ميوه‌ها در بدن ديرتر از قندهاي ساده جذب مي‌شود و فرد ديرتر احساس گرسنگي خواهد كرد.
اين كارشناس تغذيه تصريح كرد: روزه‌داران سعي كنند مواد غذايي سرخ شده، پرچرب و شيرين و ادويه‌جات در سحري مصرف نكنند چون تشنگي را در طول روز افزايش مي‌دهد.
حسيني‌نسب با اشاره به اين كه ساعات روزه در ماه رمضان امسال حدود 16 تا 17 ساعت طول مي‌كشد، گفت: مهم‌ترين اصل در اين زمان حفظ آب بدن روزه‌داران است و افراد بايد به منظور كاهش دردها و فشار معده افطاري را با يك غذاي سبك آغاز كنند.
وي حفظ آرامش و آهسته غذا خوردن به منظور آمادگي بدن بعد از چندين ساعت استراحت را يك اصل و ضرورت مهم براي روزه‌داران خواند و گفت: غذا بايد به درستي جويده و به آرامي بلعيده شود.
وي اظهار كرد: بهترين حالت براي روزه‌داران اين است كه با صرف يك وعده غذاي سبك هنگام افطار مي‌توانند حداقل 2 ساعت بعد كمي بيشتر غذا بخورند.
اين كارشناس تغذيه خوردن غذاهاي پروتئيني به همراه برنج و ميوه و سبزي را در موقع سحر به روزه‌داران توصيه كرد.

[Behzad AZ]

جام جم آنلاين: در ماه مبارك رمضان، براي بسياري از بيماران «ديابتي» اين سوال پيش مي‌آيد كه بالاخره با داشتن چنين بيماري‌اي تاب و توان روزه و روزه‌داري را خواهند داشت يا خير و آيا با گرفتن روزه خطري متوجه سلامت آنها نخواهد بود.

http://www.jamejamonline.ir/Media/images/1388/06/02/100915565589.jpg

دكتر فريد فتاحي، فوق‌تخصص غدد و متخصص داخلي دراين‌باره به جام‌جم مي‌گويد: روزه‌داري براي ديابتي‌هاي نوع دوم خوب است بخصوص اين‌كه سه‌چهارم ديابتي‌ها از فعاليت بدني كم و وزن اضافه رنج مي‌برند و مشكلشان زندگي شهري و ماشيني است كه همه اين عوامل دست به دست هم داده تا ميزان قند خونشان بالا برود.
وي مي‌افزايد: اگر اين دسته از بيماران بتوانند در طول ماه رمضان روزه‌داري كنند و ميزان قندشان فاصله افطار تا سحر، در حد كنترل شده باشد، روزه گرفتن براي سلامت جسمي و روحي آنها، مفيد هم هست.
به همين دليل مي‌توان گفت؛ سه‌چهارم بيماران ديابتي، مشكلي براي روزه‌داري در اين ايام را نخواهند داشت و مي‌توانند قرص‌هاي خود را به هنگام سحر و افطار ميل كنند.
به گفته دكتر فتاحي از آنجا كه هنگام افطار، مصرف غذايي افراد، بيشتر از وعده سحر است و در ساعات بيشتري غيرروزه هستند، بهتر است قرص‌ها با افطار صرف شود، چون اگر قرص هنگام سحر خورده شود، احتمال اين‌كه در طول ساعات روزه‌داري، قند خون آنها پايين بيفتد و توان روزه‌داري را از دست بدهند، بسيار زياد است.
آنهايي كه نمي‌توانند روزه بگيرند
«گاهي اوقات كه بيماري ديابتي‌هاي نوع دوم، شديد، طولاني و به همراه عوارض قلبي و عروقي است، روزه‌داري مشكل خواهد بود و بايد پزشك معالج درخصوص روزه‌داري اين دسته از بيماران تعيين تكليف كند.»
اين پزشك متخصص داخلي با اشاره به اين مطلب عنوان مي‌كند: بيماراني كه دچار نوع يك ديابت هستند نيز، براي گرفتن روزه، با سختي‌هاي فراواني مواجه مي‌شوند و كار آنها بسيار سخت مي‌شود، بنابراين به آنها توصيه مي‌شود در ماه‌هاي قبل از ماه مبارك، يك نوبت به طور امتحاني و تحت كنترل پزشك و خانواده، روزه‌ بگيرند و اگر مشكلي برايشان پيش نيامد، اقدام به روزه‌داري كنند، چرا كه اين دسته از بيماران ديابتي بايستي انسولين بيشتري را كه صبح تزريق مي‌كردند هنگام افطار تزريق كنند تا قند خونشان در طول روزه‌داري، افت نداشته باشد.
ولي آنچه مهم است اين است كه براي اين دسته از بيماران ديابتي (نوع يك)‌، هيچ‌گونه اجباري از نظر شرعي و پزشكي وجود ندارد و نظر پزشك معالج در اين‌باره بسيار شرط است، چراكه هر فرد ديابتي، وضعيتش با بيمار ديگر فرق دارد و مي‌توان گفت به تعداد افراد ديابتي، مدل ديابت وجود دارد كه از فردي با فردي ديگر متفاوت است.
روزه‌داري و قند خون بالا
افرادي كه روزانه از واحد انسولين بيشتري استفاده مي‌كنند، بيشتر دچار عوارض مي‌شوند به همين جهت اگر قند خون آنها كنترل شده نيست، نخواهند توانست روزه بگيرند. دكتر فتاحي با اشاره به اين موضوع، خاطرنشان مي‌كند: چراكه روزه گرفتن نيز نوعي «استرس» براي بدن آنها تلقي مي‌شود و بنابراين با روزه داشتن، قند خون آنها افزايش پيدا مي‌كند و حتي ممكن است آنها را به «كما» بكشاند.
وقتي دچار افت قند خون شده‌ايد
بيماران ديابتي بايد توجه داشته باشند كه وقتي دچار افت قندخون شدند به جاي مصرف شربت آب قند، از مواد غذايي كه داراي فيبر هستند، استفاده كنند، به عنوان مثال نان و پنير يا ميوه‌هايي همچون گلابي و هلو، مي‌تواند كارسازتر باشد، چون هنگام نوشيدن قند آب، ممكن است قندخون تا حدود زيادي بالا رود اين فوق تخصص غدد با اشاره به اين مطلب، علايم افت قندخون شديد را عرق زياد، اختلال در هوشياري و كما ذكر مي‌كند.
ديابتي‌ها در افطار، ميوه را فراموش نكنند
اين پزشك فوق تخصص اظهار مي‌كند: بهتر است افراد ديابتي هنگام افطار از خوردن و نوشيدن مواد غذايي بسيار شيرين همچون زولبيا و باميه پرهيز كنند و به جاي آن، مصرف ميوه‌هاي فيبردار را بالا ببرند تا بدين طريق از جذب قند اضافه و يبوست جلوگيري به عمل‌ آيد، وي در پايان تصريح مي‌كند: روزه‌داري در نوع يك بسيار خطرناك است و ممكن است فرد را دچار عوارض غيرقابل جبراني كند، بنابراين در اين‌گونه بيماران، مشورت با پزشك متخصص نبايد فراموش شود.

[Behzad AZ]

آداب ديابت در روزهاي روزه



http://www.ido.ir/ramezan86/article/1386/07/13860701111.jpg

انسولين تزريق مي‌كنيد؟ روزي چند بار؟ شايد هم به جاي آن، قرص كاهنده قند خون مي‌خوريد؟ باز هم به ماه رمضان نزديك مي‌شويد و مي‌خواهيد به فريضه روزه‌داري عمل كنيد، اما به ديابت مبتلا هستيد. مي‌دانيد بايد چه كار كنيد؟
ديابت همان بيماري‌اي است كه همه آن را به نام بيماري قند مي‌شناسند. كسي كه بيماري قند دارد، بدنش نمي‌تواند به خوبي انسولين را توليد و يا مصرف كند.
اگر بدن شما انسولين را به آساني توليد يا مصرف كند، شما مشكلي درباره مصرف قند در بدن‌تان نخواهيد داشت.
قندها مهمترين منبع انرژي بدن هستند. در حالت عادي اگر شما ديابت داشته باشيد، با مصرف انسولين و يا قرص‌هاي كاهنده قند خون، قند خون‌تان تنظيم مي‌شود، ولي در ماه رمضان شما در طول روز به دليل روزه‌داري نمي‌توانيد انسولين تزريق كنيد و يا قرص‌تان را ميل كنيد. از طرف ديگر، ساعات طولاني بي‌غذايي شايد شما را در خطر قرار دهد. بنابراين قبل از اينكه ماه رمضان آغاز شود بايد در اين باره با پزشك‌تان مشورت كنيد.
پزشكان مي‌گويند براي افراد ديابتي، ممنوعيت كاملي براي روزه گرفتن وجود ندارد، ولي درباره هر فرد ملاحظات خاصي وجود دارد كه با مشورت با پزشك مي‌تواند به آنها دست يابد.
خط قرمز
اگر شما بيماري ديابتي داريد و ديابت شما تحت كنترل است، مي‌توانيد روزه بگيريد، ولي پزشكان روزه گرفتن را براي برخي از ديابتي‌ها ممنوع مي‌كنند. دقت كنيد ببينيد ديابت شما اگر در گروه‌هاي زير قرار گيرد، روزه گرفتن براي شما ممنوع خواهد بود:
-اگر ديابت نوع يك ناپايدار داريد.
-اگر بيماري ديابت نوع يك يا نوع دو داريد، ولي ديابت شما درمان و كنترل نشده است.
-اگر در كنار بيماري ديابت، مشكلات جدي قلبي مانند آنژين صدري ناپايدار داريد.
-اگر پيش از سابقه كماي ديابتي داشته‌ايد، يعني در اثر گرسنگي از هوش رفته باشيد. اين حالت در اثر افت ناگهاني قند خون در بيماران ديابتي رخ مي دهد.
-اگر باردار هستيد و دچار ديابت حاملگي شده‌ايد.
-اگر ديابت داريد، ولي دچار عفونت يكي از اندام‌هاي داخلي شده‌ايد، ديابت احتمال ابتلا به عفونت را افزايش مي‌دهد.
-اگر سالمند هستيد و ديابت داريد و دچار كاهش تمركز و آگاهي شده ايد.
ديابتي‌هاي خوش اقبال
با وجود خط قرمزهايي براي برخي از ديابتي‌ها، بيشتر افرادي كه بيماري قند دارند مي‌توانند در اين ماه روزه بگيرند و از بركت روزه‌‌داري در سلامت‌شان بهره‌مند شوند. نتايج مطالعات نشان مي‌دهد كه ميزان هموگلوبين گليكوزيله در طول ماه رمضان بهبود پيدا مي‌كند.
تمام بيماراني كه ديابت‌شان كنترل شده است و زير نظر پزشك هستند، مي‌توانند روزه بگيرند. همه بيماران مبتلا به ديابت غير وابسته به انسولين (غير از مادران شيرده و باردار) كه وضعيت پايداري داشته باشند، به روزه گرفتن تشويق مي‌شوند.
خودتان را زير ذره بين بگذاريد
خطرناك‌ترين عارضه روزه‌داري براي شما، كاهش بيش از اندازه قند خون است. بنابراين بايد با تنظيم غذاهايي كه در افطار و سحر ميل مي‌كنيد، از افت قند خون‌تان پيشگيري كنيد. شايد بپرسيد از كجا بفهميم كه قند خون‌مان افت كرده است؟ ضعف و بي حالي شديد، عرق سرد فراوان، سرگيجه، تاري ديد، گرسنگي شديد و لرزش بدن علايم خطر براي شماست كه در نهايت ممكن است به بيهوشي بينجامد. اگر در اين شرايط دستگاه گلوكومتر (اندازه گيري قند خون) را در دسترس داريد، فوراً قند خون تان را اندازه‌گيري كنيد.
در صورتي كه قند خون شما كمتر از 50 باشد، حتماً روزه‌تان را افطار كنيد. اگر اين وسيله را نداشتيد و دچار اين علايم شديد، روزه‌تان را با شربت يا شيريني افطار كنيد تا از عوارض خطرناك بعدي پيشگيري شود.
شما بايد حتماً براي سحري خوردن از خواب بيدار شويد، چون لازم است مواد غذايي و قندي لازم را در شروع روز در اختيار بدن‌تان قرار دهيد تا در طول روز دچار كاهش قند خون نشويد، زولبيا و باميه منابع قندي مناسبي براي شما به شمار نمي‌آيند. به جاي آن، از مربا و يا دو عدد خرما همراه چاي استفاده كنيد.
قرص و دارو
پزشكان توصيه مي‌كنند قرص‌هاي مصرفي صبح و ظهر را همزمان هنگام افطار و قرص شبانه را پيش از سحري ميل كنيد. گاهي در صورتي كه قند خون‌تان كنترل شده باشد، پزشك در اين ماه قرص‌هاي شما را كاهش خواهد داد. در اين ماه بايد تمام حواس‌تان به اين باشد كه در سحر يا افطار قرص‌تان را فراموش نكنيد، چون در طول روز به دليل مصرف نكردن مايعات، خون‌تان غليظ مي‌شود و قند خون‌تان افزايش خواهد يافت. در صورتي كه قند خون‌‌تان بالا است و شما قرص‌تان را فراموش كرده‌ايد،‌ بايد روزه‌تان را براي خوردن قرص افطار كنيد.
ايده‌آل اين است كه با استفاده از گلوگومتر، پيش از افطار، دو ساعت بعد از افطار و پيش از سحر در ماه مبارك رمضان قند خون‌تان را اندازه‌گيري كنيد. در صورتي كه اين وسيله را نداريد، آزمايش قند خون ناشتا را به قبل از افطار موكول كنيد.
توصيه به ديابتي‌ها در ماه رمضان
- از مصرف زياد غذاهاي چرب و شيرين هنگام افطار دوري كنيد. روزه‌داري براي بيمار ديابتي در صورتي مفيد است كه رژيم غذايي خود را درست رعايت كند.
- مطالعات زياد نشان مي‌دهد كه ورزش‌هاي سبك و متوسط در طول ماه مبارك رمضان براي بيماران غير وابسته به انسولين، يعني كساني كه قرص‌هاي كاهنده قند خون مصرف مي‌كنند، مناسب نيستند، چون روزه‌داري تحمل ورزش را مختل مي‌كند.
- سه عامل مهم براي كنترل ديابت در ماه مبارك رمضان، رعايت رژيم دارويي، كنترل رژيم غذايي و داشتن فعاليت فيزيكي روزانه است كه سه كليد طلايي براي سلامت و روزه‌داري در ماه مبارك رمضان به شمار مي‌آيند.
- اگر شما در مناطق جنوبي ايران زندگي مي‌كنيد كه هوا گرم‌تر است و يا در اوقاتي از روز كه ساعات روز طولاني‌تر است و روزه‌داري طولاني‌تر، بايد بيشتر مراقب علايم افت قند خون و بروز مشكلات احتمالي باشيد.
- بهتر است با يك غذاي ساده مانند صبحانه، افطار كنيد و يكي دو ساعت بعد شام ميل كنيد. قبل از خوابيدن هم مي‌توانيد غذاي مختصري در حد يك عصرانه بخوريد و سحري را حتماً ميل كنيد.
- پيش از شروع روزه در سحر و همچنين در افطار آب كافي بنوشيد.

[Behzad AZ]

خرما، ميوه نخل مهربان

تمام آنچه بايد درباره خرما بدانيد


http://www.ido.ir/ramezan86/article/1386/07/13860701141.jpg

با نزديك شدن ماه رمضان، بازار خوراكي‌هايي كه بر سر سفره اين مهماني خدايي گذاشته مي‌شود، رونق خاصي پيدا مي‌كند و خرما يكي از پر مصرف‌ترين اين خوراكي‌ها است. همه شما مي‌دانيد كه خرما ميوه‌اي است كه مصرف آن نه تنها در ماه مبارك رمضان بلكه در تمام ايام سال فوايد بسياري دارد. با نگاهي دوباره، اين ميوه را مي‌شناسيم.
گونه‌هاي خرما
خرماي اير‌اني گونه‌هاي متعددي دارد كه مصارف هر كدام از آنها متفاوت است. گونه‌هايي مانند مهتري، سلاني، شهمران، كلوته و... كه در ميان اين گونه‌ها شايد نام مضافتي براي شما از همه آشنا‌تر باشد، گونه‌اي از خرما كه به شكل رطب در بازارهاي داخلي و خارجي با طعمي بسيار دلچسب به فروش مي‌رسد.
تركيبات خرما
تركيبات شيميايي خرما شامل ساكاروز 25 درصد، گلوكز 50 درصد، مواد آلبومينوئيدي آب و پكتين است. خرما ويتامين‌هايي مانندa ،b ،c ، e و مقاديري املاح معدني دارد.
تركيب آن درصد گرم ميوه تازه، شامل 163 كالري انرژي، 9/0 گرم پروتئين، 3/0 گرم چربي، 38 گرم گلوسيد، 30 ميلي گرم فسفر، 3/1 ميلي گرم آهن، 51 ميلي گرم كلسيم و 10 ميلي گرم ويتامين c است.
به علاوه ميوه خشك، 300 كالري انرژي، 2 گرم پروتئين، 6/0 گرم چربي، 60 ميلي گرم گوگرد، 50 ميلي گرم فسفر، 650 ميلي گرم پتاسيم، 65 ميلي گرم منيزيم، 70 ميلي گرم كلسيم، 2 ميلي گرم آهن، 2/2 ميلي گرم نياسين و مقدار كمي سديم دارد.
خرما در هرم غذايي
البته توجه داشته باشيد كه اين مقادير ممكن است در گونه‌هاي متعدد كمي با هم تفاوت داشته باشند، اما‌ آنچه مسلم است، اينكه خرما از ارزش غذايي خوبي برخوردار است. همان‌طور كه گفته شد، خرما را بايد در هرم مواد غذايي ميوه به حساب آورد.
با توجه به اندازه، هر واحد آن شامل دو تا سه عدد خرماست كه شما آنچه كه بر اساس نياز روزانه دو تا سه واحد ميوه مي‌خوريد، مي‌توانيد اين تعداد را به جاي يكي از اين واحدهاي ميوه استفاده كنيد. به ياد داشته باشيد كه خرما به علت داشتن قند زياد كه بخش بيشتر آن قند ساده است، در صورت مصرف زياد و با افزايش انرژي مصرفي ممكن است باعث چاقي شما شود. افراد ديابتي يا كساني كه سابقه ديابت در خانواده آنها وجود دارد، بايد تعادل را در مصرف خرما حفظ كنند.
خرما و سلامت
تأثيرات خرما بر سلامتي در تحقيقات متعددي بررسي شده است. از آنجا كه خرما در گروه ميوه‌ها طبقه‌بندي مي‌شود، از فوايد مصرف ميوه و سبزي برخوردار است. به علاوه خرما به علت چربي كمي كه دارد، به عنوان ماده غذايي كم چربي در نظر گرفته مي‌شود. به علت مقادير ناچيز سديم، بيماران مبتلا به فشار خون بالا با مصرف آن مشكلي نخواهند داشت، مگر اينكه چنانكه گفته شد، با مصرف نامتعادل باعث اضافه وزن در آنها شود.
بيشترين اهميت خرما به علت تأمين فيبر گياهي است.
به گفته دانشمندان مصري، خوردن 80 گرم خرما، 10 درصد نياز روزانه بدن به نياسين را جبران مي‌كند. نياسين بر طرف كننده مشكلات گوارشي، رواني و پوستي است. اين مقدار خرما همچنين 5 درصد نياز روزانه به ويتامين‌هايي را كه در سلامت اعصاب و دستگاه گوارش نقش دارند،‌ تأمين مي‌كند.
نخل مهربان
بر اساس مشاهدات در مناطقي كه مصرف خرما در آنها زياد است، اين ميوه مي‌تواند در پيشگيري از سرطان موثر باشد. ميوه خرما تنها بخشي از اين گياه نيست كه مصرف مي‌شود. در مناطق صحرايي تقريباً از تمام اجزاي درخت نخل استفاده مي‌شود. از برگ و شاخه آن حصير بافته مي‌شود، هسته آن را آرد كرده و از آن نان تهيه مي‌كنند و از ميوه خرما، شيره، سركه و شهد تهيه مي‌شود.
در صنايع غذايي به عنوان شيرين‌كننده و توليد محصولات شيرين از آن استفاده مي شود.
در بعضي از كشورها، هسته خرما را بو مي‌دهند و از آن جوشانده‌اي درست مي‌كنند كه مانند قهوه مصرف مي‌شود. از گل‌هاي درخت خرما با طعمي تلخ به عنوان داروي ملين استفاده مي‌شود. هسته خرما را پس از خيس كردن، به عنوان خوراك دام استفاده مي‌كنند.
خرما در رمضان
استفاده از اين ميوه در ماه مبارك رمضان به دليل ارزش غذايي آن توصيه شده است. اين ميوه به دليل وجود قند، قند كاهش‌يافته در دوران روزه‌داري را جبران مي‌كند و به علت فيبر موجود و خاصيت ملين بودن آن، سيستم گوارشي را در برابر بي‌تحركي حاصل از روزه‌داري به تحرك وا مي‌دارد. خرما به علت داشتن منيزيم، انرژي عضلاني بدن را تقويت مي‌كند و نيروي عمومي بدن را افزايش مي‌دهد. همچنين به دليل داشتن فسفر و منيزيم، موجب تقويت حافظه مي‌شود.
خرماي رسيده
بخش كمي از گونه‌هاي خرما پيش از رسيدن كامل و در مرحله كال برداشت مي‌شوند. اين خرماها با توجه به گونه، زرد يا قرمز هستند. اما به دليل مقدار زياد تانن، مصرف‌كنندگان طعم گس آن را احساس خواهند كرد.
بيشتر خرما زماني كه كاملاً رسيده شده‌اند در مرحله رطب يا تمر، برداشت مي‌شوند.
در اين زمان مقدار قند خرما به حداكثر ميزان خود رسيده و رطوبت و محتواي تانن آن كمتر شده و از نظر بافت، نرم‌تر از خرماي نرسيده است.
كيفيت خرما
اندازه ميوه، رنگ، بافت، نظافت و بدون نقص‌بودن ميوه از ضايعاتي مانند سوختگي، كرم خوردگي، شكرك زدن در سطح ميوه و ترش شدن و ميكروارگانيسم‌هاي فاسد‌كننده از شاخص‌هاي ظاهري خوب بودن خرما هستند.
شاخص ديگر، ميزان شيريني است. ساكاروز قند اصلي بعضي از گونه‌هاست. در حالي كه قند كمتر در بعضي ديگر از گونه‌ها ديده مي‌شود. كل قند موجود در خرماي خوب بايد 50 درصد در خرماي تازه و 75 درصد در خرماي خشك باشد.
ترش شدن: تخمير ميكروبي سبب ترش‌شدن خرمايي مي‌شود كه بيشتر از 25 درصد رطوبت دارند.
شكرك زدن: كريستال شدن قند خرما زير پوست و در گوشت آن در گونه‌هاي نرم آن ديده مي‌شود.
با اينكه شكرك زدن بر طعم خرما تأثيري ندارد اما بافت و ظاهر آن را تغيير مي‌دهد.
براي جلوگيري از شكرك زدن، بايد خرما را در درجه حرارت مناسب نگهداري كرد.
فساد ميكروبي: در نتيجه آلوده شدن به مخمرها، كپك‌ها يا باكتري‌ها اتفاق مي‌افتد. اين ميكروارگانيسم‌ها با تبديل قند خرما به اسيد استيك، موجب به وجود آمدن بوي سركه در آن مي‌شوند. براي جلوگيري از اين فساد، خرما بايد تا رطوبت 20 درصدي خشك شود، در دماي پيشنهاد شده انبار شود و بهداشت در مراحل گوناگون كاشت و داشت و برداشت تا بسته‌بندي رعايت شود.
كرم خوردگي: ممكن است در مراحل مختلف برداشت و يا هنگام نگهداري خرما به لارو بعضي از حشرات آلوده شود. براي پيشگيري از اين آلودگي مي‌توان آن را با مواد ضدعفوني كننده‌اي مانند متيل بروميد يا كربن دي‌اكسيد ضد عفوني و در بسته‌هاي ضد حشره نگهداري و انبار كرد.
شرايط نگهداري خرما
در صورت نگهداري خرما در دماي صفر درجه سانتيگراد، مي‌توان آن را به مدت 6 تا 12 ماه نگهداري كرد.
چنانچه بخواهيم به مدت طولاني‌تر آن را نگهداري كنيم، بايد از فريز كردن آن استفاده كنيم.
مقدار آب موجود در خرما ميان 70 تا 75 درصد در گونه‌هاي مرغوب است. چون خرما رطوبت هوا را جذب مي‌كند، براي نگهداري بهتر بايد آن را در بسته‌هاي ضد رطوبت قرار داد. با وجود اين كه خرما تحت تأثير اتيلن قرار نمي‌گيرد، اما به دليل جذب بوي ساير محصولات، نبايد در كنار سير، پياز، سيب زميني يا اجناس ديگر انبار شود.
عوامل آنزيمي و غير آنزيمي مي‌توانند موجب تيره‌شدن خرما شوند. اين مسئله با زياد شدن دما و رطوبت، افزايش پيدا مي‌كند. براي غير فعال كردن عوامل آنزيمي بايد غلظت اكسيژن را در محيط كم كرد.

[Behzad AZ]

رمضان در كنار پزشک


دکتر فرنوش صفوي‌فر



چگونه بيماران مختلف مي‌توانند روزه بگيرند؟

ماه رمضان، فرصتي است که همه دوست دارند در برکت‌ و رحمت‌ گسترده‌اش شريک باشند.
در اين ميان، بيماران، سالمندان و کساني که وضعيت‌هاي خاص فيزيولوژيکي مانند بارداري و شيردهي را از سر مي‌گذرانند، معمولا با يک سوال عمده مواجه‌اند: آيا مي‌توانند روزه بگيرند يا نه؛ و اين که اگر روزه بگيرند، آيا با مشکل روبه‌رو نخواهند بود؟
اگرچه نمي‌توان براي همه بيماران مزمن، يک حکم کلي صادر کرد و هر بيمار، شرايط خاص خود را دارد و فقط و فقط پزشک معالجش مي‌تواند درباره اين که مي‌تواند روزه بگيرد يا نه، نظر قطعي بدهد؛ با اين حال نکاتي در مورد هر بيماري وجود دارد که مي‌تواند به تصميم‌گيري درست بيمار و پزشکان کمک کند.
مرور اين نکات، شايد چند فايده مهم داشته باشد؛ اول اين که در هر شرايطي، روزه گرفتن به صلاح فرد نيست و حتي از لحاظ شرعي هم توصيه نمي‌شود. دوم اين که مي‌توان با ايجاد برخي تنظيم‌ها در برنامه غذايي و دارويي و آگاهي از علائم هشدار، در بسياري از بيماري‌ها به راحتي روزه‌داري کرد، بدون اينكه هيچ مشکل جدي‌اي به وجود آيد.
در اين نوشتار، براي رعايت اختصار، تنها به چند بيماري مزمن که شيوع بيشتري دارد، اشاره مي‌شود.

[Behzad AZ]

بيماران ديابتي
بيمار ديابتي كه بدون انجام مشاوره با پزشك، روزه‌داري مي‌كند، در معرض خطر جدي افزايش درازمدت قند خون قرار دارد كه اين امر علاوه بر عوارض جسمي، عوارض جانبي ديگري از جمله افزايش هزينه و حتي غير ممكن شدن درمان را در پي دارد.
حفظ مقدار قند خون در محدوده طبيعي، بين 60 تا 140 ميلي گرم درصد، هدف اصلي در درمان ديابت است؛ از طرف ديگر نوع تغذيه، و بالطبع روزه‌داري، مي‌تواند روي اين شاخص مهم سلامت بيمار تاثير جدي بگذارد.
کارشناسان اعتقاد دارند افرادي كه قادر به كنترل قند خون خود در حد طبيعي هستند، با داروهاي خوراكي يعني قرص، با رعايت شرايط خاص و اندازه‌گيري به‌موقع قند خون‌شان، مي‌توانند با سلامت و اطمينان کافي در اين فريضه الهي شرکت کنند. بنابراين، شايد بتوان گفت اولين قدم براي فرد ديابتي که مي‌خواهد در فريضه روزه هم‌گام سايرين باشد، اين است که تجهيزات لازم براي اندازه‌گيري قند خون، يا حداقل ادرار را، در منزل داشته باشد.
بدون پايش مداوم قند خون، يا تخمين آن از طريق آزمايش ادرار، نمي‌توان از ايمن بودن روزه‌داري اطمينان کافي داشت.
به گفته متخصصان، ميزان قند خون بيماران ديابتي روزه‌دار بايد قبل از سحر، حداكثر 120 ميلي گرم درصد، دو ساعت بعد از سحر، حداكثر 160 ميلي گرم درصد، بين ساعت 1 تا 3 بعدازظهر، حداقل 70 ميلي گرم درصد، قبل از افطار، حداكثر 120 ميلي گرم درصد و دو ساعت بعد از افطار، ‌حداكثر 160 ميلي گرم درصد باشد.
پزشکان توصيه مي‌کنند بيماران روزه‌دار در هنگام افطار، قبل از خوردن هر غذايي، قرص خود را ميل كنند و پس از گذشت مدتي، غذا خوردن را آغاز كنند.
اما قضيه در مورد بيماران تحت درمان با انسولين فرق مي‌کند. استفاده از اين دارو با احتمال بالاي افت قند خون همراه است و بنابراين، لازم است اين بيماران در فواصل نزديک به‌هم غذا ميل كنند، به همين دليل، روزه‌داري به هيچ عنوان به آنها توصيه نمي‌شود.
ضمن اينکه بيماران انسوليني، معمولا نمي‌توانند نوبت تزريق خود را، مگر در موارد خاص و زير نظر مستقيم پزشك معالج، حذف يا جابه‌جا كنند. به همين دليل توصيه تمام پزشکان و متخصصان به اين بيماران اين است که روزه نگيرند.

[Behzad AZ]

چربي و اوره بالا
گاهي اين سؤال وجود دارد كه مي‌توان با وجود فشارخون، چربي‌خون يا اوره بالا در ماه مبارك رمضان روزه گرفت يا خير؟ کارشناسان تغذيه و متابوليسم در اين باره پاسخ مي‌دهند در صورتي كه بيمار بتواند بدون هيچ نوع عارضه‌اي داروهايش را در 2 وعده سحري و افطار ميل کند، محدوديتي در اين باره وجود ندارد، اما در كل بهتر است قبل از آن با پزشك معالج خود مشورت کند.
دكتر مظهري، کارشناس تغذيه و عضو هيات علمي، در اين باره چنين توضيح مي‌دهد: «مطالعات نشان مي‌دهند كه در طول روزه‌داري سطح كلسترول بد و تري گليسريد كاهش چشمگيري پيدا مي‌کند. ميزان كلسترول خوب بالا مي‌رود و تا حدودي فشارخون بالا تعديل مي‌شود. به همين دليل اگر افراد در دوران روزه‌داري نيز پرهيزهاي غذايي خود را رعايت كنند، مي‌توانند حتي به كنترل بيماري خود، تا حد زيادي، كمك کنند.»
البته بيماراني که اوره بالايي دارند، از اين امر مستثني هستند، چرا که امساك از غذا سطح اوره را در خون بالا مي‌برد. بنابراين به هيچ عنوان روزه‌داري و تحمل گرسنگي براي اين بيماران توصيه نمي‌شود.

[Behzad AZ]

بيماري‌هاي قلبي
مطالعات نشان داده‌اند روزه‌داري مي‌تواند با کم کردن عوامل خطر، به پيشگيري از بيماري‌هاي قلبي کمک کند. دكتر مظهري درباره اثر روزه مي‌گويد: «در طول ماه مبارك رمضان، سطح هموسيستئين خون به مقدار قابل ملاحظه‌اي كاهش مي‌يابد و اين اثر در كنار كاهش ميزان چربي‌هاي خون و حتي تعديل وزن بدن در اين ماه، مي‌تواند باعث کنترل بيماري‌هاي قلبي- عروقي شود.»
اما درباره افرادي که کارشان از اين مرحله گذشته و به اين بيماري‌ها مبتلا شده‌اند، چون بايد داروهاي خود را رأس ساعت مشخصي مصرف کنند، اغلب اجازه روزه گرفتن به آنها داده نمي‌شود. افت سطح داروهاي قلبي، باعث عوارض جبران‌ناپذيري نظير بزرگ شدن قلب و حتي سكته و حملات قلبي مي‌شود. ضمن اين که به دليل حساسيت اين بيماران به انواع استرس‌ها، حتي احساس گرسنگي برايشان مناسب نيست.

[Behzad AZ]

بيماري‌هاي کليه‌
در مورد بيماري‌هاي مزمن و شديد کليوي، چند مورد هست که بنا به نظر اکثريت قاطع پزشکان، منع قطعي براي روزه‌داري به وجود مي‌آورد، چرا که در اين حالت‌ها، امكان تطابق مناسب با تغييرات آب و املاح وجود ندارد. به گفته متخصصان بيماري‌هاي کليه، در صورت نارسايي متوسط و شديد كليه، وقتي کليه از کار افتاده و بيمار بايد تحت درمان با دياليز قرار گيرد، دفع شديد پروتئين از ادرار (که در هموگلوبينموپاتي‌ها ديده مي‌شود و خطر لخته شدن خون بالا مي‌رود) و همچنين در صورت دفع مکرر سنگ‌هاي كليوي، روزه گرفتن از لحاظ پزشکي ضرر جدي دارد و منع شده است.
به گفته متخصصان، افرادي كه تشكيل سنگ‌هاي ادراري در آنها‌ ‌فعال بوده و بيش از 2سنگ ادراري ظرف مدت 6 ماه داشته‌اند يا هم اكنون‌ ‌داراي سنگ ادراري هستند، بهتر است در مورد روزه گرفتن احتياط کنند.
با اين حال، دکتر احمد تارا، فوق تخصص بيماري‌هاي کليه، درباره رابطه ننوشيدن آب در ماه مبارک رمضان و بيشتر شدن احتمال تشکيل سنگ در افراد مستعد، اين طور توضيح مي‌دهد: «هرچند كه طبق گزارش‌هاي علمي نوشيدن فراوان آب به مدت 5 سال، آمار ايجاد سنگ مجدد كليه را در افرادي که سابقه آن را داشته‌اند، كاهش مي‌دهد، اما اين نكته به اين معني نيست كه اگر افراد با روزه‌داري، از نوشيدن آب چند ساعت در روز محروم شوند، مشكل خاصي براي آنها ايجاد مي‌شود.»
به عبارت ديگر، مدت زمان روزه‌داري آنقدر نيست که بتواند کم‌آبي جدي ايجاد کند و به همين علت نخوردن آب در هنگام روزه‌داري، احتمال ايجاد سنگ كليه را افزايش نمي‌دهد.
دكتر تارا در مورد بيماران پيوندي اشاره مي‌کند: «مطالعات جديد نشان مي‌دهد در صورتي كه عملكرد كليه پيوندي خوب باشد، روزه ضرري براي كليه پيوندي پس از سال اول پيوند كليه ندارد.»

[Behzad AZ]

بيماري‌هاي چشم
يکي از سؤالاتي که برخي افراد با شماره عينک بالا دارند، اين است که آيا روزه‌داري مي‌تواند عيوب انکساري چشم (نزديك بيني و دور بيني) را تشديد کند و شماره عينکشان را بالا ببرد؟ چشم‌پزشکان اين موضوع را در شماره‌هاي پايين چشم رد مي‌کنند، اما به گفته دكتر علي عبداللهي، جراح و فوق تخصص شبكيه چشم، تغذيه سرعصب بينايي در افراد مبتلا به نزديك‌بيني شديد با نمره عينك بالاتر از 18،‌ در اثر روزه‌داري مختل مي‌شود و به همين دليل، متخصصان چشم به اين افراد توصيه مي‌كنند روزه نگيرند.
بيماران مبتلا به آب سياه با فشار طبيعي، دسته ديگري از بيماران چشمي هستند كه روزه‌داري براي آنان ممنوع است.

[Behzad AZ]

بيماري‌هاي گوارشي

بسياري از افراد به دليل اندکي ناراحتي گوارشي، از روزه‌گرفتن اجتناب مي‌كنند، در حالي كه با رعايت چند نكته تغذيه‌اي مي‌توان اين عوارض را به حداقل خود رساند. دکتر مظهري به اين افراد توصيه مي‌کند مصرف مواد غذايي سرخ كرده، پر از ادويه، روغن و شكر بالا را کنار بگذارند.
به گفته اين متخصص تغذيه، از آنجا كه در هنگام روزه‌داري، اسيديته معده بالا مي‌رود، مصرف اين‌گونه مواد مي‌تواند احساس سنگيني در معده، ترش كردن و ديگر مشكلات گوارشي را به همراه داشته باشد. در عوض موادغذايي حاوي فيبر نظير ميوه ‌‌و ‌‌سبزيجات مي‌توانند از توليد بيش از اندازه اسيد در معده جلوگيري کنند.
دكتر ناصر ابراهيمي درياني، فوق تخصص گوارش و عضو هيأت علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران هم در مورد كساني كه زخم معده و اثني عشر دارند، چنين مي‌گويد: «به هيچ عنوان ثابت نشده گرسنگي باعث ايجاد زخم پپتيك شود؛ گرچه در بيماراني که زخم فعال دارند يا پيش از اين دچار عوارض اين زخم‌ها،‌ مانند تنگي و خونريزي از معده و دستگاه گوارش شده‌اند، روزه گرفتن مخاطره‌آميز خواهد بود و نبايد روزه بگيرند.» دکتر درياني به افرادي كه سابقه زخم اثني عشري دارند که زخم آنها به خوبي ترميم شده، توصيه مي‌كند در سحر يا افطار يك عدد امپرازول يا يك عدد رانيتيدين مصرف كنند و روزه خود را بگيرند.
اين عضو هيأت علمي در مورد سوء هاضمه كه با عوارضي چون ترش كردن، سوزش پشت جناغ همراه است و همچنين رفلاكس (بازگشت اسيد معده به مري) راه‌هايي را پيشنهاد مي‌کند که با رعايت آنها به‌راحتي مي‌توان روزه داشت: «اين افراد بايد افطار و سحر كم ميل كنند و بلافاصله بعد از افطار به حالت درازكش درنيايند. ضمن اينکه بعد از افطار سيگار نكشند. همچنين افرادي که دچار اين مشکلات هستند، بايد از خوردن غذاهاي پرچرب و ادويه دار، سس (به خصوص سس گوجه و آب گوجه)، مركبات، شكلات، ترشي ها، قهوه و ... پرهيز كنند.»
مطالعات نشان داده براي كساني كه دچار كوليت و يبوست شديد هستند، بيماري‌اي که با عوارضي چون درد شكمي، احساس دفع (مدفوع شل يا سخت و تكه تكه) و تغيير در دفعات و قوام اجابت مزاج، نفخ زياد و گاه احساس پري همراه است، گرفتن روزه زيان‌آور است.
افرادي كه ناقل هپاتيت b هستند نيز دسته ديگري از بيماران‌ هستند که بايد در مورد بي‌خطر بودن روزه توجه لازم را به خرج دهند. دکتر درياني، درباره اين دسته از بيماران هم مي‌گويد: «در صورتي که آنزيم‌هاي کبدي اين بيماران بالا نباشد، به عبارتي بافت کبد آنها دچار مشکل نشده باشد، گرفتن روزه منعي ندارد.
اما كساني كه هپاتيت مزمن دارند که به سيروز کبدي منجر شده، نبايد روزه بگيرند؛ زيرا كبد قادر به ساخت گلوكز از گليكوژن نيست و گرسنگي در اين افراد باعث مي شود قند خونشان به شدت پايين بيايد.»

[Behzad AZ]

بيماري‌هاي رواني

دكتر مصطفي نجفي، فوق تخصص روان پزشكي كودك و‌ ‌نوجوان، در مورد اين که آيا بيماران اعصاب و روان هم مي‌توانند روزه بگيرند، بسيار خوش‌بين است: «روزه‌داري در بيماران مبتلا به اختلالات رواني خفيف علاوه بر جنبه هاي‌ ‌مذهبي، به عنوان يك شيوه روان درماني و تغيير رفتار‌ ‌محسوب شده و سلامت رواني آنها را تقويت مي‌كند.»
با اين حال، رعايت احتياط از توصيه‌هاي موکد ايشان براي اين بيماران است: «اين بيماران بايد علاوه بر تغذيه مناسب، برنامه‌‌ريزي خاصي براي مصرف داروهاي خود در افطار و سحر نيز داشته‌ ‌باشند‌،‌ چرا که اگر در مرحله بهبود باشند، اما تغذيه‌ ‌مناسب نداشته باشند، از نظر مكانيسم‌هاي تطابق رواني ضعيف‌تر ‌عمل كرده و به خوبي نمي‌توانند با شرايط خاص اين ماه و تغييرات به وجود آمده در برنامه روزانه‌شان، كنار بيايند. در نتيجه ممکن است با عود يا‌ ‌تشديد علائم بيماري مواجه شوند. به همين دليل توصيه مي‌‌‌شود اين قبيل بيماران از روزه‌داري مستمر يك ماهه خودداري‌ ‌كنند‌.‌‌»
به گفته دکتر نجفي، روزه‌داري براي بيماران‌ ‌مبتلا به اختلالات رواني حاد، مضر است و بنابراين از لحاظ شرعي نيز‌ ‌منع دارد.

[Behzad AZ]

بيماري‌هاي مغز و اعصاب


در برخي بيماري‌ها، مي‌توان با استفاده از داروهايي که اثر طولاني‌مدت‌تري دارند و نيز استفاده از يک يا 2 دوز دارو، به جاي مصرف 3 دوز منقسم، بيماري را کنترل کرد و در عين حال روزه هم داشت. برخي بيماري‌هاي مغز و اعصاب از اين جمله‌اند.
دكتر كتايون علي‌خاني، متخصص مغز و اعصاب اما اين گونه هشدار مي‌دهد که در برخي از اين بيماران، مانند افراد مبتلا به صرع، مصرف سر وقت و به موقع داروهاي ضدتشنج در طول شبانه‌روز الزامي است و مصرف داروهاي آهسته‌رهش پاسخگو نيست.
به همين علت روزه گرفتن براي اين بيماران توصيه نمي‌شود؛ به خصوص اينکه تغييرات قند خون،‌ املاح و الكتروليت‌ها در بدن، بر آستانه تشنج بيمار تاثيرگذار است. به گفته متخصصان مغز و اعصاب، 99 درصد بيماران مبتلا به صرع به همين دلايل، قادر به روزه‌داري نيستند.
اما در بيماران مبتلا به ام-اس كه مشكل خاصي ندارند، چون گرفتاري آنان عمدتا در سيستم اعصاب مركزي است، هيچ منعي براي روزه‌داري وجود ندارد؛ با اين حال، بهتر است قبل از روزه‌داري با پزشك معالج خود در اين باره مشورت کنند.
گرسنگي طولاني مدت، ممکن است در برخي بيماران مبتلا به سردردهاي ميگرني، سبب عود حملات آنها شود. بنابراين بيماران ميگرني با علايم شديد و يا ميگرن‌هاي پيچيده با علايم مغز و اعصاب نمي‌توانند روزه‌ بگيرند. ولي بيماران تحت درمان، مي‌توانند بدون نگراني در ايام ماه مبارك رمضان روزه بگيرند.

[Behzad AZ]

متاسفانه بعضي به دليل اينكه هنگام سحر احساس گرسنگي نمي كنند، سحري را جدي نمي گيرند و اين مساله مي تواند از نظر جسمي مشكلات غير قابل جبراني را به وجود آورد. در سحر ماه مبارك رمضان بايد غذاي كاملي مصرف شود و در واقع وعده نهاد بايد در ماه مبارك رمضان براي سحر در نظر گرفته شود. آمري نيا غذاهاي كم چربي، انواع و اقسام سبزي ها وميوه ها را براي وعده سحري توصيه كرد. وي در مورد افطاري گفت: به دليل اينكه در طول روز دستگاه گوارشي فعاليتش كم مي شود، در هنگام افطار غذاي سبكي مثل نان و پنير و خرما تناول شود و يكي، دو ساعت بعد افطاري مفصل تري خورده شود. وي اظهار داشت: روزه در ماه مبارك رمضان علاوه بر اينكه عبادت محسوب مي شود به كاهش وزن و كاهش بسياري از بيماري ها كمك مي كند

[Behzad AZ]

درحالت عادي،بيشترين فاصله ي بين دو وعده ي غدائي 8 تا 10 ساعت است،اما در ماه رمضان اين مدت به بيش از 12 ساعت افزايش مي يابد.به همين دليل و با توجه به نياز بدن به انواع مواد غذائي،بايد به برنامه ي غذائي سحر و افطار روزه دار توجه ويژه اي صورت گيرد.
وي افزود:عده اي معتقدند نخوردن سحري براي گروهي از روزه داران مشکل ساز نيست و مي توان بدون خوردن سحري به راحتي روزه نگه داشت،اما مسئله ي مهم اين است که معيار عدم تاثيرگذاري خوردن بر روي افراد چيست؟ در حقيقت شايد نخوردن سحري بر گرسنگي فرد تاثيرگذار نباشد،ولي نقش آن بر خلق و خوي افراد انکار ناپذير است.بر همين اساس خوردن سحري از اجزاي مهم روزه داري مي باشد.
وعده ي غذائي سحري هم بايد بتواند انرژي روزانه ي روزه دار را تامين نمايد و هم از افت قند خون که تاثير مستقيم بر ضعف و بي حوصلگي و حتي پرخاشگري و عصبانيت فرد در طول روز دارد،جلوگيري کند.از اينرو وعده ي غذائي سحر بايد بسيار مفصلتر از افطار نيز باشد.همچنين وجود فيبر زياد در غذاي سحر از تشنگي فرد در طول روز جلوگيري مي نمايد.
بگفته ي وي سبزيجات،ميوه،غلات سبوس گيري نشده حاوي مقادير زيادي فيبر مي باشند.
اين مشاور تغذيه،با بيان اين مطلب که نوشيدن مقادير زيادي آب در سحر،اثرات منفي بر روي فعاليت آنزيمهاي گوارشي بدن خواهد گذاشت،تصريح نمود:اين اثر منفي باعث عدم جذب غذا به طور کامل مي شود و در نتيجه نوشيدن يک ليوان آب قبل و بعد از سحري کافي است.
با توجه به اينکه در هنگام افطار بدن در حالت سکون و آرامش قرار مي گيرد و در طول روز نيز هيچ مواد غذائي به آن نمي رسد،بهتر است در ابتدا با يک يا دو خرما و يک استکان چاي افطار کرد و بعد از آن با ايجاد يک وقفه مجدداً بر سر سفره ي افطار آمده و از ساير غذاها تناول گردد.البته بهتر اين است يک تا دو ساعت پس از افطار به بدن فرصت استراحت داد و سپس از ميان وعده اي معمولي استفاده شود.با اينحال توصيه مي شود وعده ي غذائي افطار و شام از يکديگر مجزا باشند و شام با يک فاصله ي زماني 2 ساعته بعد از افطار صرف گردد

[Behzad AZ]

رفتن روزه چه فوايدى براى بدن و سلامتى دارد؟
- روزه دارى مى تواند به تغذيه مناسب كمك شايانى نمايد، بدن انسان براى حفظ سلامتى خود همواره مقدارى از چربى موادغذايى را در نقاط مختلف ذخيره مى كند به مرور زمان چربى هاى ذخيره شده تغيير رنگ داده و فشرده مى شوند و احتمال اينكه مورد استفاده مجدد قرار بگيرند بسيار كمتر مى شود. روزه دارى حتى در افراد لاغر و يا با وزن طبيعى به بدن فرصتى مى دهد تا اين چربى ها را از ذخاير آن آزاد كرده و مصرف نمايد و پس از پايان روزه دارى به جاى آن چربى هاى تازه و مناسب ترى را جايگزين نمايد. غذا خوردن سبب مى شود خون فراوانى به دستگاه گوارش سرازير شود كه به دنبال آن بى حالى و كاهش توان فعاليتهاى دقيق فكرى اتفاق مى افتد. روزه با استراحت دادن به دستگاه گوارش و فرستادن خون كافى به سراسر بدن بالاخص به سيستم اعصاب مى تواند به سلامتى بدن كمك شايانى بنمايد. از نظر روانى هم روزه دارى بسيار مفيد است چرا كه مبارزه با خود در زمينه جلوگيرى از خوردن سبب افزايش اعتماد به نفس مى شود كه عامل اساسى در پيشگيرى از مشكلات روانى است.
چه غذاهايى براى سحرى و چه غذاهايى براى افطارى مناسب است و اساساً آيا بدن ميان اين دو وعده تفاوتى از لحاظ موادغذايى كه مورد استفاده قرار مى گيرد قائل شد يا خير؟
- بسيارى از افراد معتقدند هنگام سحرى بايستى از موادغذايى كه انرژى بالايى دارند استفاده كنند تا در طول روز احساس گرسنگى نكنند به خاطر همين مسأله خوردن غذاهاى چرب را ترجيح مى دهند ولى بايستى توجه داشت كه به دنبال مصرف موادغذايى پرچرب، تشنگى شديدى عارض شده كه باعث ايجاد مشكلات عديده اى در اين افراد مى گردد. از طرف ديگر عده اى موادقندى را ترجيح مى دهند كه ذكر اين نكته ضرورى است كه مصرف مواد قندى و شيرينى به مقدار زياد و در يك وعده باعث افزايش ناگهانى هورمون انسولين در خون شده و با توجه به اينكه اين هورمون باعث كاهش قند خون مى گردد ممكن است عوارضى چون سرگيجه، بى حالى، پرخاشگرى، عصبانيت و ضعف ناگهانى به وجود آيد. پس بهتر است در وعده غذايى سحرى از موادغذايى استفاده شود كه بتواند هم انرژى روزانه را تأمين كند و هم از افت ناگهانى قند خون جلوگيرى كند و مهمتر از همه اينكه باعث ايجاد تشنگى شديد نشود.
آيا مى شود سحرى را به طور كلى حذف كرد؟
بسيارى از افراد هستند كه وعده سحرى را به دليل مختلف از جمله عدم توانايى در بيدار شدن صبحگاهى حذف مى كنند. بايستى توجه داشت كه در روزهاى عادى فاصله زمانى بين دو وعده غذايى شام و صبحانه روز بعد حدود ??ساعت است كه تقريباً هفت ساعت از آن در حالت خواب مى گذرد. در ماه مبارك رمضان هم بايستى سعى شود همين حداكثر فاصله زمانى بين وعده هاى غذايى رعايت شود. در صورت عدم مصرف موادغذايى در سحرى و حذف آن فاصله بين وعده افطار و شام تا وعده افطار بعدى حدود ??-??ساعت مى شود كه خالى ماندن دستگاه گوارش و نداشتن منبع انرژى براى اين مدت زمان طولانى بسيار مضر است چرا كه كليه فعل و انفعالات بدنى از جمله روند ترشح اسيد و آنزيمهاى گوارشى، عدم در دسترس بودن آب براى فعل و انفعالات حياتى و اتمام انرژى به علت مصرف يك وعده غذا دچار اختلال شده وعوارض مختلفى چون سوزش سردل، زخم معده، عدم تمركز فكرى، بيخوابى و عصبانيت ديده مى شود. چرا كه در اين حالت در كمترين زمان فعاليت (شب) بيشترين غذا خورده مى شود و در بيشترين زمان فعاليت (طول روز) كه بدن ما نيازمند به سوخت و ساز فعال براى انجام فعاليتهاى روزمره هست هيچ گونه منبع انرژى در دسترس نيست و اين مسأله سبب افت در ميزان و كيفيت فعاليتهاى مورد نياز مى گردد.
تفاوت بين وعده سحرى و افطارى را لطفاً بفرماييد.
- بدن ما در زمان افطار در حالت استراحت كامل است بنابراين هنگام افطار بايستى از موادغذايى استفاده شود كه به طور ناگهانى به دستگاه گوارش فشار وارد نشود بنابراين توصيه مى كنيم در زمان افطار روزه خود را با چند عدد خرما همراه با يك استكان چاى يا شير ولرم باز كنيد و بين افطارى و شام خود فاصله اى را در نظر بگيريد مثلاً در اين فاصله مى توانيد وضو گرفته و نمازتان را بخوانيد كه هم ثواب نماز اول وقت را برده و هم حركات نماز باعث شود بدنتان كمى از حالت استراحت درآيد. توصيه مى شود كه شام را با غذاهاى سبك، كم قند و فيبردار مثل سوپ و سبزيجات يا سالاد كه فشار چندانى به معده وارد نمى كنند شروع كرده و سپس به سراغ شام اصلى برويد. چرا كه مصرف بيش از حد موادغذايى شيرين و پرچرب هنگام افطار منجر به تشنگى مى شود و مصرف نوشيدنيهاى زياد بالاخص مايعات خنك با رقيق كردن اسيد و آنزيمهاى دستگاه گوارش سبب اختلال در هضم و جذب موادغذايى مى گردد، اين مسأله پيامدهاى مهمى چون درد شكم و نفخ پيش مى آورد.
براى از بين بردن يا كمتر كردن عطش شديد در اين ماه چه بايد كرد؟
- براى فهم اين سؤال به اين مثال توجه كنيد. مزرعه اى را در نظر بگيريد كه در كنار يك رودخانه پرآب است براى اينكه بتوانيم اين مزرعه به صورت دائم آبيارى شده و از حملات احتمالى آب در فصول گوناگون در امان باشد، سدى مقابل آب مى زنيم تا بتوانيم آب را مهار كرده و با ايجاد روزنه هايى در سد به صورت دائم و كنترل شده مزرعه مان را آبيارى كنيم. در ماه مبارك رمضان نيز بايستى سدى در بدنمان بسازيم كه بتوانيم آب و موادغذايى را كه در سحرى مصرف كرده ايم به صورت يكنواخت ودائم در طول روز به قسمتهاى مختلف بدنمان برساند. اين كار را مى توانيم با مصرف مواد غذايى پرفيبر (سبزيجات و ميوه ها) انجام دهيم. اين دسته از موادغذايى با احاطه ساير گروههاى غذايى خورده شده اولاً باعث مى شود آنزيمهاى گوارشى به صورت آرام آرام روى موادغذايى اثر كند و ثانياً با كم كردن سرعت جذب مواد غذايى باعث مى شود كه بدن به آهستگى و در فراخى وقت اقدام به جذب مواد غذايى بكند كه هم دچار خستگى كمترى مى شود وهم از آن توفان قندى و انسولين بالاى بعد از آن جلوگيرى مى كند بنابراين توصيه مى شود در سحرى از مواد غذايى پرفيبر مثل سبزيجات و بالاخص ميوه ها استفاده كنيد چرا كه ميوه ها اولاً منبع سرشارى از فيبر هستند و ثانياً قند موجود در ميوه ها در حالت خالص و بدون فيبر هم ديرتر از قندهاى ساده جذب مى گردد كه اين امر سبب مى گردد فرد ديرتر احساس گرسنگى نمايد. مواد غذايى پرفيبر آب زيادى را در خود جذب كرده و بدن مى تواند آن را به آهستگى جذب كند و احساس تشنگى ديرتر عارض مى گردد. يكى از مكانيسم هاى احساس گرسنگى، خالى بودن معده است فيبرها سرعت حركت مواد غذايى را نيز كاهش مى دهند و اين مسأله باعث مى شود كه مكانيسم مذكور ديرتر شروع شود. مصرف آب به مقدار فراوان در وعده سحرى و بالاخص ما بين غذا توصيه نمى شود چرا كه طى اشاره اى كه قبلاً شد باعث رقت اسيد و آنزيمهاى گوارشى شده و اختلال در روند هضم را باعث مى شود.
خانمهاى شيرده با رعايت چه تغذيه اى در هنگام روزه دارى سلامت شان تضمين مى شود؟
دركتب تخصصى تغذيه آمده است كه حدود يك سوم نياز براى ترشح شير از ذخاير چربى بدن كه در سه ماهه سوم حاملگى تشكيل شده است تأمين مى گردد و دو سوم ديگر از طريق تغذيه بايستى مهيا گردد رژيم غذايى مادر شيرده بايستى غنى از پروتئين، كلسيم، آهن و ويتامين ها باشد و در صورت لحاظ نكردن اين مواد در رژيم غذايى وى دچار كمبودهاى شديد و نهايتاً عوارض خطرناكى چون پوكى استخوان، خرابى دندانها، كم خونى و ريزش مو مى شود. طبق فتاوى مراجع عظام مادران شيرده مى توانند روزه بگيرند ولى اگر بعد از چند روز احساس كردند كه روزه سبب كاهش در مقدار شير آنها شده است روزه گرفتن جايز نيست. به مادران در دوران شيردهى توصيه مى شود در وعده هاى غذايى سحرى، افطار و شام از مواد سرشار از آهن (مثل گوشت و حبوبات) و كلسيم (مثل شير و لبنيات) بيشتر استفاده كنند و از خوردن ادويه جات، فلفل، سير، پياز و زيره كه سبب بد بو شدن شير مى شود پرهيز كنند چرا كه مكيدن فرزند يكى از عوامل مؤثر در ترشح شير است و بد بو شدن شير سبب عدم مكش نوزاد شده ومنجر به كاهش يا قطع شير مى گردد.
آيا در سنين مختلف هنگام روزه دارى بايد تغذيه متفاوت باشد؟
نيازهاى تغذيه اى در سنين مختلف متفاوت است نياز به انرژى با افزايش سن كاهش مى يابد كه در ارتباط با كاهش اندازه بدن، كاهش توده چربى و كاهش فعاليت فيزيكى است. نيازهاى پروتئينى در سالمندان كمى بيشتر از افراد جوانتر مى باشد چرا كه براى حفظ تعادل نيتروژنى و پيشگيرى از تعادل منفى نيتروژنى وجلوگيرى از تحليل عضلات لازم است. با توجه به اينكه افراد سالمند به علت كم تحركى اكثراً دچار يبوست هستند مصرف كربوهيدراتهاى پيچيده مثل سبزيجات، غلات كامل و ميوه ها در وعده هاى سحرى و افطارى نسبت به سنين جوان بيشتر توصيه مى شود چرا كه اين گروه از مواد غذايى ذكر شده باعث جلوگيرى از يبوست مى شوند.
در افرادى كه از رژيم هاى غذايى استفاده مى كنند، بايد به چه صورت در مدت اين ماه عمل كنند؟
افرادى كه به جهت كاهش يا افزايش وزن از رژيم هاى غذايى استفاده مى كنند بايستى ناهار رژيم را در سحرى ميل كنند و وعده غذايى مربوط به صبحانه رژيم را براى افطار در نظر گرفته و شام رژيم را هم در جاى خود و به جاى شام ماه مبارك رمضان استفاده كنند.
زولبيا وباميه به صورت سنتى از قديم سر سفره هاى افطار است، ضرورتى در مصرف آن وجود دارد؟
همانگونه كه قبلاً نيز عرض كردم هنگام افطار ذخيره قندى بدن بسيار كم است و به همين دليل بهتر است در زمان افطار با خوردن مواد قندى اين كمبود جبران شود هنگام افطار توصيه مى شود زولبيا يا باميه البته به مقدار كم مصرف شود چرا كه مصرف بيش از حد آن به خاطر استفاده از روغن، كره و ماست و ادويه جات مختلف درتركيبات اين نوع شيرينى جات و عدم اطمينان كافى به منابع مذكور ممكن است سبب مسموميت هاى غذايى شود. علاوه بر آن مصرف بيش از حد زولبيا و باميه با توجه به اينكه اشتها را كاهش مى دهد باعث عدم مصرف مواد مورد نياز ديگر مى شود.
احتياجات كالرى در زنان و مردان به چه ميزانى است؟
لازم به توضيح است كه در ماه مبارك رمضان ميزان نياز به كالرى تفاوت چندانى باحالات غير روزه نداشته و فقط نحوه زمان بندى مصرف مواد غذايى در جهت آزاد شدن ذخاير چربى فشرده و قديمى و جايگزين شدن آنها با بافت جديد و قابل دسترسى متفاوت است كه در جدول زير براساس وزن و ميزان فعاليت نشان داده شده است.
ميزان كاهش وزن در ماه مبارك رمضان تا چه حدى بايد باشد؟
با توجه به اينكه در ماه مبارك رمضان در بيشترين زمان فعاليت (طول روز) كمترين مصرف مواد غذايى را داريم به همين خاطر با توجه به اينكه فعاليتهاى روزمره سبب از دست رفتن كالرى مى شود و وزن كم خواهد شد اين مسأله در مورد افراد مختلف با توجه به جنس (مرد يا زن) ، وزن و سن متفاوت است ولى در حالت معمول بين ? الى ?كيلوگرم كاهش وزن وجود دارد كه اين كاهش قسمتى به از دست دادن كالرى و قسمتى هم به عدم دريافت مواد غذايى و آب مربوط است.
چه مواد غذايى را در اين ماه بهتر است در رژيم غذايى و تغذيه خانواده قرار داد؟
به طور خلاصه توصيه مى شود از مواد غذايى زير در ماه مبارك رمضان بيشتر استفاده شود:
در وعده سحرى:
از غذاهايى كه داراى قندهاى مركب هستند مثل ميوه جات بيشتر استفاده شود.
- ازغذاهاى حاوى فيبر مثل سبزيجات وميوه جات بايستى بيشتر استفاده شود.
- از موادغذايى سرخ كرده، پرچرب و شيرينى پرهيز گردد.
- از غلات و حبوبات به ميزان دلخواه در تركيبات غذاى سحرى لحاظ گردد.
- مصرف بيش از حدگوشت در سحرى توصيه نمى گردد.
- مصرف آب قبل از شروع سحرى و در مابين وعده هاى غذايى توصيه نمى شود.
- مصرف ادويه جات وغذاهايى مثل كله پاچه، سيرابى و... در سحرى توصيه نمى شود.
در وعده افطارى وشام :
- شروع افطارى بايستى با چند عدد خرما همراه كمى آب ولرم يا شير ولرم باشد
- سعى شود بين افطارى و شام فاصله وجود داشته باشد.
- شروع افطارى با نوشيدنى هاى خنك نباشد بلكه حتماً بايست ولرم يا سوپ باشد.
- مصرف بيش از حد مواد غذايى پرچرب و شيرين در افطار سبب تشنگى شده و به دنبال آن آب زيادمصرف مى شود و در نتيجه با كاهش غلظت اسيد و آنزيمهاى گوارشى موجب اختلال در هضم و جذب مواد غذايى مى شود.
در پسران ودخترانى كه مى خواهند براى نخستين بار روزه بگيرند آيا تفاوتى در نوع مواد غذايى مصرفى شان وجود دارد؟
نياز به انرژى در خانمها و آقايان متفاوت است كه مربوط به ميزان فعاليتهاى آنها و اثرات هورمونهاى مختلف مى باشد. در خانمها با توجه به اينكه در دوره عادات ماهيانه كمبودهايى از قبيل آهن ممكن است ديده شود ميزان نياز به برخى از مواد غذايى بيشتر است بنابراين توصيه مى شود خانمها بالاخص افرادى كه تازه به سن بلوغ رسيده وتوفيق روزه دارى در ماه رمضان را كسب كرده اند نسبت به تغذيه خود دقت بيشترى نموده و با مصرف بيشتر مواد سرشار از آهن مثل پروتئينها (نسبت به آقايان) باعث جلوگيرى از عوارضى مثل كم خونى، ريزش مو و... شوند.

[Behzad AZ]

صرف ميوه يا آب ميوه تازه هنگام سحر از تشنگي در طول روز جلوگيري مي كند. همچنين براي جبران كمبود ميزان آب و املاح بدن در ماه رمضان، مي توان از مقداري سوپ يا آش هنگام افطار استفاده كرد.
در ادامه آمده است: مايعات را مي توان در مدت زمان افطار تا سحر مورد استفاده قرار داد. در اين صورت هنگام سحر ضرورتي وجود ندارد كه از چند ليوان آب يا از مقدار زيادي چاي براي رفع تشنگي در طول روزه داري استفاده كرد.
مينا مينايي، كارشناس ارشد دفتر بهبود تغذيه ي جامعه معاونت سلامت وزارت بهداشت و درمان افزود: نبايد دسرها و شيريني ها را که حاوي شكر فراوان هستند، به مقدار زياد مصرف کرد و بهتر است به جاي آنها از خرما و توت که داراي قند طبيعي و همچنين املاح و ويتامين هستند، استفاده نمود.
وي با بيان اين كه روزه داران بايد از خوردن غذاهاي شور هنگام سحر خودداري كنند، زيرا تشنگي را در طول روز افزايش مي دهد، ادامه داد: بايد از خوردن غذاهاي بسيار سرد يا بسيار گرم و نيز از نوشيدن آب سرد در ابتداي افطار خودداري شود و در صورت رفع تشنگي مي توان از آب گرم، چاي يا شير گرم استفاده كرد.
همچنين مصرف زياد غذاهاي ترش و شور، شير، ميوه و سبزيجات خام و برنج نيز در ازدياد ترشح اسيد معده و درنتيجه ايجاد سوزش و درد معده و اثني عشر دخالت دارند.
مبتلايان به زخم معده و اثني عشر و ناراحتي روده بهتر است از غذاهايي استفاده كنند كه هضم شان آسان و ساده بوده و باعث نفخ دستگاه گوارش نشود كه از جمله ي اين غذاها مي توان به غذاهاي كبابي و خورشتي، انواع سوپ كم چرب، آب ميوه ها، نان، پنير و ماست به مقدار كم اشاره كرد.
استرس و فشار عصبي و روحي ، داشتن گروه خوني o، وجود ميكروب هليكوباكترپيلوري، مصرف قهوه و الكل از عوامل تشديد كننده زخم معده و اثني عشر هستند

[Behzad AZ]

كتر رضا آمرى نيا: بسيارى از افراد چاق به منظور لاغر شدن تحت رژيم هاى درمانى هستند و با آمدن ماه مبارك رمضان دچار سردرگمى مى شوند. به طورى كه از يك طرف يكسرى محدوديت هاى ويژه غذايى در محدوده هاى خاص زمانى داشتند و حال مى بينند كه در ماه مبارك اين زمان بندى ها به هم مى خورد. در اين يادداشت توضيح خواهم داد كه هيچ نگران نباشيد؛ چرا كه رژيم غذايى شما با چند جابه جايى جزيى و رعايت چند مسئله مهم هيچ تغييرى نمى يابد و به همان نتايجى كه مقرر بود برسيد، دست خواهيد يافت.
در روزهاى عادى فاصله زمانى بين دو وعده غذايى شام و صبحانه روز بعد حدود ۱۰ ساعت است كه تقريباً هفت ساعت از آن در حالت خواب مى گذرد. در ماه مبارك رمضان هم بايستى سعى شود همين فاصله غذايى رعايت شود. در صورت عدم مصرف مواد غذايى در سحرى و حذف آن فاصله بين افطار و شام تا وعده افطار روز بعد حدود ۲۴ ساعت مى شود كه خالى ماندن دستگاه گوارش و نداشتن منبع انرژى براى اين مدت طولانى بسيار مضر است. چرا كه كليه فعل و انفعالات بدن از جمله روند ترشح اسيد و آنزيم هاى گوارشى، عدم در دسترس بودن آب براى فعل و انفعالات مذكور و اتمام انرژى به علت مصرف يك وعده غذا دچار اختلال شده و عوارض مختلفى چون سوزش سردل، زخم معده، عدم تمركز فكرى، بى خوابى و عصبانيت ديده مى شود. بنابراين توصيه مى شود افرادى كه از رژيم غذايى استفاده مى كنند، وعده ناهار رژيم خود را به جاى سحرى مصرف كنند. با توجه به اينكه استفاده از غذاهاى فيبردار مثل سبزيجات كه داراى حجم زياد و كالرى كمى هستند، در اين گروه از افراد آزاد است. بنابراين توصيه مى شود از اين گروه مواد غذايى بيشتر مصرف نمايند؛ چرا كه مواد پرفيبر آب زيادى را در خود نگه مى دارند و به كندى و در طول روز آزاد مى كنند و سبب مى شوند كه تشنگى عارض نشود. از طرف ديگر ميان وعده هايى كه معمولاً شامل ميوه ها است را مى توان هم در وعده سحرى و هم بعد از شام مصرف كرد. با توجه به اينكه قند ميوه ها از نوع مركب بوده و به كندى جذب بدن مى شود، توصيه مى شود براى اينكه سطح قند خون ثابتى را در طول روز داشته باشيد از اين گروه غافل نشويد.
در افطار روزه دارانى كه تحت رژيم غذايى هستند، بايستى وعده صبحانه رژيم خود را به عنوان افطارى در نظر گرفته و روزه خود را با موادى كه دستگاه گوارش را تحت فشار قرار ندهد، باز كنند (به طور مثال مصرف آب، چاى يا شير ولرم همراه چند عدد خرما). بعد از وقفه اى كوتاه بين افطارى و شام وعده شام رژيم غذايى را به عنوان شام مصرف كنند.با انجام اين توصيه ها شما خواهيد توانست همان مقدار كالرى كه در رژيم غذايى تان تجويز شده را دريافت كرده و طبق همان برنامه وزن خود را كم كنيد.براى افرادى كه تحت رژيم هاى درمانى هستند، معمولاً يك فعاليت بدنى هم توصيه مى شود. بهترين زمان براى انجام فعاليت بدنى البته به صورت آهسته و پيوسته بعد از افطار است؛ چرا كه انجام ورزش در طول روز با توجه به از دست دادن انرژى و تعريق سبب اتمام ذخاير انرژى بدن و تشنگى شده كه ممكن است باعث ضعف و بى حالى و سرگيجه شود. توصيه مى شود بعد از افطار پياده روى به صورت آهسته ولى پيوسته انجام دهيد تا هم حركت انجام يافته باعث از دست دادن كالرى شود و هم حركات عضلات شكم با به حركت واداشتن دستگاه گوارش در هضم مواد غذايى مصرف شده كمك كند

[Behzad AZ]

یرنا:يك عضو هيات علمي دانشگاه‌علوم پزشكي قزوين گفت: روزه‌داري زنان شيرده درصورت رعايت برنامه تغذيه‌اي مناسب، در رشد كودكان اختلالي ايجاد نمي‌كند.
اما وي توصيه كرد كه زنان در شش ماه‌اول شيردهي روزه نگيرند زيرا كودك وابسته به شير مادر است و گرسنگي طولاني مدت مادرشيرده در رشد كودكان اختلال ايجاد مي‌كند.
''مريم جوادي'' روز چهارشنبه در گفت وگو با ايرنا گفت اگر حجم غذايي مورد نياز بدن مادر شيرده به خوبي در وعده‌هاي افطار، سحر و ميان اين دو وعده تقسيم شود، آرامش خاطر ايجاد شده در مادران اثر مفيدي براي كودك خواهد داشت.
به گفته وي رژيم غذايي مادران شيرده بايد از پروتئين، كلسيم، آهن و ويتامين‌ها غني باشد كه درصورت لحاظ نكردن اين مواد غذايي دچار كمبود شديد مواد مغذي شده و رشد كودك و سلامتي مادر را به‌خطر مي‌اندازد.
جوادي ادامه داد البته در صورتي كه مادران احساس كردند روزه‌داري موجب كاهش شير آنها شده نبايد روزه بگيرند.
عضو هيات علمي دانشگاه‌علوم پزشكي قزوين گفت: زنان شيرده بايد هنگام افطار و سحري از مواد غذايي سرشار از آهن(گوشت و حبوبات) و كلسيم(شير و لبنيات) استفاده كنند و از مصرف ادويه و سير در سحري به علت بدبو كردن شير خودداري نمايند.
جوادي با اشاره به اينكه ''زنان شيرده روزه‌دار بايد غذاي باكيفيت بخورند''، گفت: مصرف سبزي، لبنيات كم‌چرب، آجيل خام و انواع گوشت در افزايش ترشح شير موثر خواهد بود

[Behzad AZ]

چند خبر در مورد تغذیه در ماه رمضان



http://img.tebyan.net/big/1383/08/13524919911921411397149124361922525613427208.jpg


نخوردن سحری موجب سردرد می‌شود
دكتر حسن مظفری متخصص تغذیه درباره نخوردن ‌سحری در ماه مبارك رمضان گفت: از نظر تغذیه‌ای روزه بی سحری توصیه نمی‌شود . در افرادی که بی‌سحری روزه می‌گیرند ، کمبود بیش از حد انرژی باعث می شود، بدن از منابع چربی برای تامین انرژی استفاده کند و در اثر سوخت ناقص چربی ها ، ترکیبات ستونی در بدن ایجاد می شوند که منجر به ایجاد بوی بد دهان، سردرد، دردهای عضلانی می‌شوند و فرد احساس می‌كند كه سالم نیست.
دكتر افرا درخشی متخصص تغذیه نیز گفت: صرف سحری برای همه روزه‌داران به خصوص نوجوانان در حال رشد ضروری بوده و سحری باید شامل یك وعده غذای كامل برای هر فرد باشد.
یك روزه‌دار در طول روز با كمبود آب و نمك‌ها یا الكترولیت و قند مواجه است، بنابراین در هنگام افطار به نحو شایسته‌ای این كمبودها باید جبران شود. شروع افطار با مایعات گرمی مانند آب، چای، شیر، سوپ سبزیجات به همراه چند عدد خرما مناسب است.
وی افزود: مصرف نان، پنیر، سبزی و مایعات، به همراه خرما بهترین افطار به شمار می‌رود و صرف شام به منظور جلوگیری از ولع بعد از افطار دو ساعت بعد توصیه می‌شود. اما درمورد نوجوانان و افرادی كه تازه به سن تكلیف رسیده‌اند (چون در دوران رشد هستند ) باید افطار و شام در یک وعده با هم خورده شوند. غذای شام باید شامل مواد گوشتی، مرغ، ماهی، تخم مرغ، سالاد و ماست باشد.
كشمش و خرما جایگزین زولبیا و بامیه شود
یك متخصص تغذیه توصیه كرد كه به جای مصرف زولبیا و بامیه در ماه مبارك رمضان، كشمش و خرما را كه از سودمندترین قندهای طبیعی هستند ، مصرف کنند كه اثرات جانبی بسیار كمی هم دارند.
دكتر مظفری در مورد مصرف و تولید بسیار بالای زولبیا، بامیه و نقل و نبات در ماه رمضان گفت: باید مصرف شیرینی بخصوص شیرینی‌هایی مصنوعی متعادل باشد، چون مصرف بیش ار حد قند در بروز بیماری های قلبی و عروقی نقش دارد و به نسبت افزایش مصرف آن ، بدن از دریافت مواد غذایی دیگر محروم می‌شود.
وی درمورد فواید و مضرات مصرف غذاهایی نظیر سوپ و آش در هنگام افطار گفت: اینكه برخی افراد هنگام افطار غذاهای بسیار ساده‌ای نظیر آش و سوپ مصرف می‌كنند و بعد از چند ساعت شام می‌خورند، بد نیست چون دستگاه گوارش ابتدا با حجم كمی از غذا آماده فعالیت می‌شود و از میزان عطش نیز كاسته می‌شود و بدن با دست آوردن حالت ثبات آماده شام می‌شود؛ اما اینكه برخی از همان ابتدا افطار و شام را با هم مصرف می‌كنند و یك دفعه مواد غذایی بسیاری را وارد دستگاه گوارش می‌كنند زیاد مطلوب نیست و روش اول بسیار بهتر است.
زنان شیرده روزه‌دار مواد غذایی با كیفیت بخورند
دکتر مظفری در پاسخ به این سوال كه زنان شیرده روزه دار چه نكات غذایی را باید رعایت كنند، گفت: چون بخش عمده‌ای از مواد غذایی كه زنان شیرده مصرف می‌كنند، وارد شیر شده و به كودك می‌رسد، نیازهای تغذیه‌ای آنها بالا می‌رود. لذا برای شیردهی موفق نیازمند مصرف مواد غذایی بیشتری از نظر كمی و كیفی هستند و در صورت روزه‌دار شدن باید هنگام سحر و افطار، مواد غذایی را با كمیت و كیفیت مطلوبی مصرف كنند تا لطمه‌ای به كودك وارد نشود.
http://img.tebyan.net/big/1383/08/3413611419818818775165128204147529444103117.jpg

نمی‌توان برای همه افراد در ماه رمضان یك الگوی تغذیه‌ای واحد پیاده كرد
یك متخصص تغذیه و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی مشهد اعتقاد دارد كه در ماه مبارك رمضان نمی‌توان برای افراد یك الگوی تغذیه‌ای واحد پیاده كرد.
وی اظهارداشت: هرگونه نیاز بدن به غذا باید تامین شود كه حجم آن را خود فرد تعیین می‌كند. لذا افرادی هستند كه در وقت سحر نمی‌توانند غذا بخورند، به هر حال باید غذا به اندازه مورد نیاز مصرف شود و اگر بتوانیم آگاهی مردم را نسبت به منابع غذایی مواد مغذی افزایش دهیم ، می‌توانیم سلامت بدن را حفظ نماییم.
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی مشهد به سحری به عنوان وعده مهمی در ماه رمضان اشاره كرد و گفت: باید سحری غذای كاملی باشد زیرا در طول روز بدن به پروتئین نیازمند است كه می‌توان با قرار دادن گوشت، برنج، حبوبات و سبزیجات در سحری پروتئین‌های مورد نیاز بدن را تامین كرد.
برای شروع افطار بهتر است از خرما، شیر گرم یا چای استفاده شود تا معده به آرامی كار خود را شروع كند یا بهتر است از مایعات و موادی مثل شله زرد استفاده كرد.
بیماران گوارشی از گرفتن روزه خودداری كنند
چنانچه بیماران گوارشی در حین روزه‌داری دچار علائمی چون دل درد خصوصا هنگام ظهر شوند، نشانه فعالیت بیماری بوده و باید از روزه‌داری پرهیز كنند.
دكتر علی فانی متخصص بیماری های گوارشی در مورد تغذیه افرادی كه برای اولین بار روزه می‌گیرند، گفت : غذاها خصوصا در موقع افطار باید سبك، نسبتا كم حجم و پركالری باشند، مثل لبنیات، عسل، خرما، برخی از شیرینی‌های ساده و مواد پروتئینی مثل گوشت و پرهیز از مصرف غذاهای پرحجم و نفاخ به دلیل استراحت معده در شب و نیز پرهیز از غذاهای چرب، سرخ كرده و چاشنی‌ها.
وی افزود: یك سوپ مناسب برای افطار، یك پیش غذای مناسب است چون آب بدن را تامین می‌كند و هضم خوبی دارد، ولی آش رشته كه هم كشك دارد و هم سنگین و نفاخ است باید مصرف نشود.
وی در مورد روزه گرفتن افرادی كه به بیماری‌ گوارشی مبتلا هستند، گفت: افرادی كه مبتلا به زخم های فعال سیستم گوارشی فوقانی مثل معده و اثنی عشر هستند، ترجیحا از روزه‌داری معاف هستند چون روزه داری با تشدید ترشح اسید معده منجر به فعال سازی زخم و عوارضی چون خونریزی می‌شود.
سنگ كلیه بیماری نیست كه مانع روزه‌داری شود

بیماران مبتلا به سنگ كلیه می‌توانند با نوشیدن 8 لیوان آب یا مایعات در فواصل افطار تا سحر روزه بگیرند.
دكتر روشنی متخصص بیماری های كلیوی تاكید كرد: سنگ كلیه بیماری نیست كه مانع روزه‌داری شود.
وی ‌افزود: همانطور كه به چنین بیمارانی در ایام غیر از ماه رمضان توصیه می‌شود 8 لیوان آب یا مایعات بنوشند، در ماه رمضان هم با تقسیم دفعات نوشیدن آب و مایعات در ساعات بین افطار تا سحر، می‌توانند روزه خود را بگیرند.
وی توصیه كرد كه افراد از نوشیدن نوشابه‌های گازدار در ابتدای افطار بپرهیزند، چرا كه این نوشابه‌ها هم موجب كمبود كلسیم در بدن و هم باعث تورم معده و ایجاد سیری كاذب می شوند.
* منبع : سایت ایسنا ( خبرگزاری دانشجویان ایران )

[Behzad AZ]

تاثیرات پرخوری و کم خوری در ماه رمضان


http://www.seemorgh.com/desktopmodules/icontent2/files/12869.jpg


تغذیه صحیح در ماه رمضان بسیار اهمیت دارد و باید مواد غذایی نظیر گوشت، مرغ، ماهی، لبنیات و سبزی‌ها، قسمت اعظم رژیم غذایی شخص را در برگیرد.

مصرف تمام مواد غذایی باید روی اصول و برنامه باشد. مثلاً اگر می‌گوییم لبنیات خوب است، باید در نظر داشته‌باشیم که مصرف بالای لبنیات بدون مصرف آب به میزان کافی، ایجاد سنگ‌های مجاری ادراری را بسیار افزایش می‌دهد.

مصرف مواد پروتئینی (گوشت، مرغ، لبنیات و ماهی) به تنهایی کافی نیست، بلکه در کنار آنها باید از سبزیجات، سالاد، آب و حبوبات استفاده نمود تا از یبوست جلوگیری شود و باید در نظر داشت که مصرف زیاد غذاهای پروتئینی باعث تشنگی می‌شود.

در خصوص کودکان و نوجوانانی که برای اولین بار روزه می‌گیرند، باید تمام مواد مغذی در رژیم غذایی آنها گنجانده شود. این نوجوانان باید در وعده سحر به مقدار کافی غذا بخورند و آب میوه هایی مثل هویج و گوجه فرنگی را بسیار مصرف نمایند.

[Behzad AZ]

چگونگی روزه گرفتن در ماه رمضان

روزه گرفتن در ماه مبارک رمضان منافع معنوی، فیزیکی، روحی و اجتماعی به همراه دارد، ضمن اینکه باید رعایت نکات پزشکی و نحوه تغذیه نیز مورد توجه قرار گیرد. بنابراین نیاز به مصرف غذای زیاد هنگام افطار و سحر نیست، بلکه آنچه مهم است نحوه رژیم غذایی در این ماه است.

بدن مکانیسم های تنظیم کننده ای دارد که در طی روزه داری فعال می‌شوند و سوخته شدن مؤثر چربی بدن در این ماه رخ می‌دهد. یک رژیم غذایی متعادل برای حفظ سلامت و فعالیت فرد در طی ماه رمضان کافی است. اختلالات بوجود آمده در این ماه ناشی از مصرف زیاده از حد غذا، مصرف نامتعادل غذا و خواب کم است.

[Behzad AZ]

کاهش وزن و افزایش چربی خون به علت بدخوری و پُرخوری در ماه رمضان

بسیاری از افراد طی این ماه به لحاظ تغذیه دچار بد خوری و یا پُرخوری شده و در تغذیه افراط می‌کنند به گونه ای که ممکن است، حتی وزن فردی کاهش یافته، اما میزان چربی خونش افزایش یابد، بنابراین علت اصلی این مشکلات افراط در مصرف شیرینی جات است چون شیرینی جات، مواد قندی و چربی‌ها، به راحتی سلامت مصرف کنندگان را با خطر مواجه می‌کند. بنابراین باید از مصرف زیاد غذاهای چرب و سرخ کرده به شدت خودداری کرد، چون برخلاف آنچه که مردم گمان می‌کنند که طی ماه رمضان به واسطه روزه گرفتن وزن افراد کم می‌گردد و همچنین افرادی که دچار چربی خون بالا هستند، چربی خون آنها کاهش می‌یابد، در بسیاری از موارد مشاهده شده که پس از ماه رمضان نه تنها باعث کاهش وزن نشده، بلکه موجب افزایش وزن و چربی‌هم می‌شود.

مصرف زیاد مواد غذایی چرب هنگام افطار باعث بی اشتهایی در هنگام سحر می‌شود، چون هضم چربی‌ها در بدن نیازمند مدت زمان طولانی‌تراست، استفاده از خوراکی‌ها و مواد غذایی تا دیر وقت و به تأخیر انداختن زمان خواب، موجب بی اشتهایی و بی حوصلگی‌هنگام سحر می‌شود، بنابراین اگر وعده افطار به صورت مناسب مصرف شود مشکلی برای وعده سحر ایجاد نخواهد شد.

اگر روزه به شیوه مناسب انجام نشود یعنی رژیم غذایی به گونه ای باشد که کالری بیش از حد ممکن وارد بدن شود، به طور حتم به بدن آسیب می‌رسد. بنابراین اگر روزه داری به شیوه صحیح انجام شده باشد، می‌تواند با کاهش کالری در بدن، نوع خوب کلسترول یا hdl را در بدن افزایش داده و موجب کاهش کلسترول بد یا ldl شود. در غیر این صورت کلسترول بد خون افزایش می‌یابد.

[Behzad AZ]

شستشوی مواد مسموم بدن بوسیله روزه

مسلمانی را در نظر آورید كه یازده ماه تمام بدون وقفه نوها ببدنش وارد شده اند، ورود تازه‌ها از روی قاعده علمی‌و نظم بهداشتی نیست و برعكس خروج كهنه‌ها و فاسدها كه بوسیله ریه، كلیه، كبد و پوست و... انجام می‌گیرد بحساب و نظم است.

ریه‌ها سموم را بنظم خارج می‌سازند و كلیه‌ها زهرها را بحساب دفع می‌كنند و كبد به ترتیب مخصوص آنها را دور می‌نماید، لاجرم انبارهای ذخیره ای، درست و مرتب پر نشده اند و متابولیسم شاید بصورت سوخته و نیم سوخته درآید و ایجاد بیماریهای تغذیه‌ای از این نیم سوخته‌ها باشد كه اگر بوسیله روزه گرفتن نظم و حسابی در كار ذخائر بدنی بوجود نیاید سبب پیدایش پیش آمدهای ناگواری گردد و حتی در پایه‌های منابع ذخیره‌ای شكافی بوجود آید( این خود دلیلی نیز بر اثبات وجوب روزه داری است. )

برای صادرات بدن فرض كنید چرخ دندانه‌داری است و برای وارداتش نیز بهمین نحو چرخ دندانه‌دار دیگری.

زمانی بدن به اعتدال و خوشی است كه این دو چرخ دندانه هائی داشته‌باشند كه خوب در یكدیگر جای گیرند و بچرخند اما دندانه‌های واردات چون حسابی و نظمی‌ نداشته و خوردن و آشامیدنها منظم نیست ولی دندانه‌های چرخ صادراتی بحساب است و از روی غرائز تعبیه گردیده لذا باید دندانه‌های چرخ وارداتی را با روزه داری تعمیر و منظم و پاك و روغن كاری نمود و این همه اعمال با یكی دو روز روزه متوالی انجام نخواهد پذیرفت.

اینكه می‌گوئیم صادرات بدن مرتب و وارداتش نامیزان است راست می‌گوئیم!

كلیه و كبد و ریه و پوست و... كه ارگانهای صادراتی اند همه بنظم اند، كلیه حتی فراموش نمی‌كند كه آدمی‌در شب احتیاج به خواب دارد نباید برای ادرار كردن بیدار شود لذا به تناسب تاریكی و سنگینی خواب از ترشحات خود كاسته و كمتر ادرار بوجود می‌آید، پوست همینطور و ریه ها و كبد و...

اما واردات آنچنان نامنظم است كه گاه آدمی‌بجای طیبات و غذاهای پاكیزه و حلال بدست خود غبارها، دودها، الكلها، و ناشایست های دیگر را به حساب واردات كشور بدن بسویش سرازیر می‌نماید و در نتیجه حوض متابولیكی كه طاق تحمل فشارها و صدمه ها را ندارد شكاف برداشته آدمی‌را بروز سیاه و روزگار سیاه می‌نشاند.

[Behzad AZ]

یبوست


یبوست می تواند باعث ایجاد بواسیر و شقاق های دردناک مقعد شود و باعث سوء هاضمه به همراه نفخ می شود .
علل یبوست : مصرف کربوهیدراتهای تصفیه شده ، مصرف کم آب (http://patoghu.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fdaneshnameh.roshd. ir%2Fmavara%2Fmavara-index.php%3Fpage%3D%25D8%25A2%25D8%25A8) و میزان ناکافی فیبر در غذا از علل عمده یبوست می باشند .
درمان : اجتناب از مصرف زیاد کربوهیدراتهای تصفیه شده ، افزایش مصرف آب ، استفاده از سبوس در نانها ، استفاده از آردهای قهوه ای .



سوء هاضمه و نفخ


علل : پرخوری ، مصرف زیاد غذاهای چرب و سرخ شده ، غذاهای تند و غذاهایی که ایجاد نفخ می کنند مثل تخم مرغ (http://patoghu.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fdaneshnameh.roshd. ir%2Fmavara%2Fmavara-index.php%3Fpage%3D%25D8%25AA%25D8%25AE%25D9%2585% 2B%25D9%2585%25D8%25B1%25D8%25BA) ،‌ کلم ، عدس (http://patoghu.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fdaneshnameh.roshd. ir%2Fmavara%2Fmavara-index.php%3Fpage%3D%25D8%25B9%25D8%25AF%25D8%25B3) ،‌ نوشابه های گازدار
درمان : از پرخوری اجتناب کنید ، آب میوه یا آب بنوشید . از غذاهای سرخ کردنی اجتناب کنید .



ضعف ( افت فشار خون )


علائم :افزایش تعریق ، ضعف ، خستگی ، کم شدن انرژی (http://patoghu.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fdaneshnameh.roshd. ir%2Fmavara%2Fmavara-index.php%3Fpage%3D%25D8%25A7%25D9%2586%25D8%25B1% 25DA%2598%25DB%258C) ، سرگیجه بخصوص هنگام برخاستن ، ظاهر رنگ پریده و احساس افتادن علائم افت فشار خون می باشند که بیشتر هنگام بعد از ظهر اتفاق می افتد .
علل : مصرف کمتر مایعات و کاهش مصرف نمک
درمان : به مکانهای گرم نروید و مصرف نمک و مایعات را افزایش دهید .
توجه : افت فشار خون باید با گرفتن فشار خون در هنگام بروز علائم تأیید شود . افراد دارای فشار خون بالا ممکن است در طول ماه رمضان نیاز به تنظیم مجدد داروهای خود توسط پزشک داشته باشند .



سردرد


علل : عدم مصرف کافئین (http://patoghu.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fdaneshnameh.roshd. ir%2Fmavara%2Fmavara-index.php%3Fpage%3D%25DA%25A9%25D8%25A7%25D9%2581% 25D8%25A6%25DB%258C%25D9%2586) و تنباکو ،‌انجام کار زیاد در طول روز ، کم خوابی و گرسنگی که معمولاً در طول روز بیشتر شده و در انتهای روز بدتر می شود . سردرد وقتی با افت فشار خون همراه شود می تواند منجر به سردرد شدید و حالت تهوع قبل از افطار شود .
درمان : در طول یکی دو هفته قبل از ماه رمضان بصورت تدریجی کافئین و تنباکو را قطع کنید . چای سبز و بدون کافئین ممکن است جایگزین خوبی باشد . همچنین برنامه خود را در طول ماه رمضان طوری ترتیب دهید تا خواب کافی داشته باشید .



کاهش قند خون


ضعف ، سرگیجه ، خستگی ،‌کاهش تمرکز ،‌ تعریق زیاد ، احساس لرز ، عدم توانائی برای فعالیت های فیزیکی ، سردرد ، طپش قلب از علائم کاهش قند خون می باشند .
علل در افراد غیر دیابتی :خوردن مقدار زیاد قند مثل کربوهیدراتهای تصفیه شده مخصوصاً در هنگام سحر باعث می شود که بدن مقدار زیادی انسولین (http://patoghu.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fdaneshnameh.roshd. ir%2Fmavara%2Fmavara-index.php%3Fpage%3D%25D8%25A7%25D9%2586%25D8%25B3% 25D9%2588%25D9%2584%25DB%258C%25D9%2586) تولید کرده و باعث افت قند خون بشود .
درمان :خوردن غذا هنگام سحر و محدود کردن نوشیدنی ها و غذاهای حاوی قند .
توجه : افراد دیابتی ممکن است به تنظیم مجدد داروهای خود در ماه رمضان احتیاج داشته باشند و باید با پزشک خود مشورت کنند .



انقباضات عضلانی


علل:مصرف ناکافی غذاهای حاوی کلسیم ، پتاسیم و منیزیوم
درمان :خوردن غذاهای غنی از مواد معدنی فوق برای مثال : سبزیجات ، میوه جات ، محصولات لبنی ، گوشت ، خرما
توجه : افراد تحت درمان فشار خون بالا و افراد دچار سنگ کلیه باید با پزشک خود مشورت کنند .



زخم معده ،‌ سوزش سردل ، التهاب معده


افزایش سطح اسید در معده خالی در ماه رمضان باعث تشدید مسائل فوق می شود . این شکل بصورت احساس سوزش در ناحیه معده و زیر دنده ها ظاهر شده و می تواند بطرف حلق گسترش یابد . غذاهای تند ، قهوه (http://patoghu.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fdaneshnameh.roshd. ir%2Fmavara%2Fmavara-index.php%3Fpage%3D%25D9%2582%25D9%2587%25D9%2588% 25D9%2587) و کوکاکولا این حالت را بدتر می کنند .
درمانهای طبی برای کنترل سطح اسید در معده وجود دارند وافراد مبتلا قبل از روزه گرفتن باید با پزشک خود مشورت کنند .



سنگ کلیه


سنگ کلیه ممکن است در افرادی که آب کم می نوشند ایجاد شود . بنابراین مصرف زیاد مایعات برای جلوگیری از تشکیل سنگ ضروری می باشد .



درد مفاصل


علل : در طول ماه رمضان که نمازهای بیشتری خوانده می شود فشار روی مفاصل زانو افزایش می یابد . در افراد مسن و یا افراد دچار التهاب مفاصل این مسئله باعث درد ، سفتی ، تورم و احساس ناراحتی می شود .
درمان : وزن را کم کنید تا زانوها مجبور نباشند وزن بیشتری را تحمل کنند . قبل از ماه رمضان اندام تحتانی را ورزش (http://patoghu.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fdaneshnameh.roshd. ir%2Fmavara%2Fmavara-index.php%3Fpage%3D%25D9%2588%25D8%25B1%25D8%25B2% 25D8%25B4) دهید تا برای فشار اضافی وارده آماده باشند . آمادگی بدنی باعث می شود تا نماز راحت تر خوانده شود .

از سایت گروه راه نرفته

[Behzad AZ]

توصیه های بهداشتی
تغذیه و بهداشت در ماه مبارک رمضان


http://www.ravazadeh.com/images/stories/ravazadeh_39.jpg
در آستانه ماه مبارك رمضان توصيه هاي بهداشتي ذیل جهت رعایت شما روزه داران محترم تقدیم می گردد تا ان شاء الله با رعایت این نکات و در نتیجه تندرستی شما عزیزان، امکان بهره مندی بیشتر از معنویات این ماه مبارک فراهم گردد:
- قبل از شروع ماه رمضان با گرفتن روزه های مستحبی يا قضا، بدن خود را برای يک ماه روزه داری، كم كم آماده نماييد یا این که نزديك ماه رمضان صبحانه را كامل ميل كنيد ولي نهار نخوريد يا نهار را خيلي سبك ميل نماييد و خوردن آن را به تاخیر بیاندازید تا معده عادت نمايد.
- با توجه به اين كه معده انسان در طي خواب، فعاليت ندارد ولي روده در طي خواب به فعاليت خود ادامه مي دهد بنابراين هيچ گاه با شكم پر نبايد خوابيد؛ چرا كه اين امر باعث فساد غذا در معده و عدم هضم صحيح مي گردد. بايد بسته به نوع غذايي كه ميل مي كنيد و بازشناسی توان معده در هضم غذا، حدود يک الی دو ساعت بعد از غذا خوردن، حتماً بيدار باشيد. اين مسأله در خوردن افطار و سحری بايد مورد توجه قرار بگيرد.
- برای کمتر شدن سختی روزه حتماً از روغن های سالم همچون روغن کنجد، زیتون، دنبه و محلی استفاده کنید و از مصرف روغن های مايع يا جامد نباتی جداً خودداری نماييد.
- برای آب شرب، از آب بدون وایتکس (کلر) استفاده نمایید و به هیچ وجه از آب لوله کشی که حاوی کلر می باشد استفاده نکنید.
- در طی روز به دلیل گرسنگی، حرارت بدن بالا می رود و پوست گرم تر شده که باعث لاغری و آب شدن چربی می شود، این امر برای افراد چاق مفید است، ولی افراد لاغر باید از هر چیزی که باعث گرم تر شدن آنها می گردد، پرهیز کنند، در طی روز جلوی آفتاب نروند و محیط خود را خنک نگه دارند و در غذاهای خود از فلفل و ادویه استفاده نکنند، همچنین دوش آب سرد باعث گرم تر شدن بدن می گردد و باید برای خنک شدن، دوش آب ولرم بگیرند و همچنین افراد لاغر در فاصله افطار تا سحر، باید از غذاها و میوه های آب دار استفاده کنند و حتماً سحری بخورند. خوردن سحری به همه روزه داران توصیه می گردد.
- نکات قابل ملاحظه در افطار :

o در ابتدا با مقداری نمک طعام دریا (نمک دریا باشد نه اینکه نامش دریا باشد) دهان خود را شور کنید تا میکروب های داخل دهان از بین بروند، سپس آب جوشیده ولرم همراه با خرما یا عسل میل کنید و افطار خود را باز نمایید.
o با توجه به گرم بودن معده در افطار، از آب و نوشیدنی های سرد به هیچ وجه استفاده نکنید که باعث ایجاد مشکل در معده گردد. برای رفع تشنگی نیز سعی نکنید، که عطش خود را به یک باره و با نوشیدنی زیاد از بین ببرید که در این صورت تشنگی بر طرف نخواهد شد. برای رفع تشنگی، نصف لیوان آب را جرعه جرعه بنوشید و سپس مقداری نان میل نمایید سپس نصف دیگر لیوان را به صورت جرعه جرعه و آهسته بنوشید.
o در افطار از غذاهای سهل الهضم و ترجیحاً شیرین همچون فرنی ها، حلیم و آش ها استفاده کنید.
o برای صرف شام، بهتر است در همان وعده غذایی افطار به حد سیری افطاری میل شود، مگر آن که با یک فاصله زمانی شام میل کنید که در آن صورت باید مراعات نمایید تا با شکم پر نخوابید.

- نکات قابل ملاحظه در سحر :

o در سحر قبل از غذا آب ننوشید مگر آن که گرم مزاج باشید. همراه با غذا خوردن نیز نباید آب خورده شود.
o از شیرنی هایی همچون خرما و حلوا استفاده کنید و اگر دیابتی هستید از عسل طبیعی استفاده نمایید.
o برای جلوگیری از ضعف، حتماً در وعده غذایی سحر از نان سبوس دار (نان سنگک و بربری) استفاده نمایید و اگر نان سبوس دار را دراختیار نداشتید، می توانید یک یا دو قاشق سبوس گندم را در آب خورش اضافه کنید.
oاستفاده از غذاهای خورشی با گوشت چرب گوسفندی باعث می گردد تا در طی روز گرسنه نشوید.
o برای جلوگیری از ایجاد ضعف، از برنج استفاده نکنید.
o کسانی که در طی روز ضعف می کنند در کنار غذای سحری باید یک قاشق چای خوری نمک دریا بخورند.
o در پایان غذا با مقداری نمک طعام دریا دهان خود را شور نمایید.
o بعد از سحر یک فنجان شربت ولرم عسل میل نمایید.
o هیچ وقت مخصوصاً در سحرها از نوشیدنی های گازدار استفاده نکنید.
o از گوشت های با طبیعت سرد همچون ماهی استفاده نکنید.
o در وعده سحر، همراه با غذای سحر از مواد غذایی خام همچون کاهو یا میوه استفاده نکنید.
o خوردن ماست در کنار هرگونه غذای دارای گوشت قرمز یا سفید ممنوع می باشد.
o خوردن سحری بسیار مهم است و حتماً باید خورده شود، به خصوص برای افراد لاغر.

[Behzad AZ]

نکات ساده رعایت سلامت تغذیه در ماه رمضان


http://www.seemorgh.com/desktopmodules/icontent2/files/477.jpg


*هنگام افطار از آغاز کردن غذا با آب سرد ، نوشابه و مانند اینها جداً خودداری کنید. به جای آب سرد کمی آب گرم یا چای میل کنید.
افطار را با خرما، کشمش، عسل و بطورکلی با یک قند طبیعی آغازکنید. به این ترتیب اشتها کنترل می شود و پرخوری کمترپیش می‌آید.
* خوردن چای شیرین کم رنگ، شیر گرم، فرنی و حلیم کم ‌روغن در آغاز افطار مناسب است.
* نان و پنیر و سبزی (ضد عفونی شده) و یا نان و پنیر و مغز گردو نیز خوب است.
* سبزی را در افطار میل کنید. سبزی در سحری، گاهی منجر به تشنگی در طول روز می‌شود.
* از آشامیدن آب فراوان در وسط غذا خودداری کنید. آب در وسط غذا سبب رقیق شدن شیره گوارشی و اختلال در هضم می‌شود.
* در زمان بین افطار تا سحر، با رعایت فاصله با غذا، آب کافی بیاشامید.
* حتماً برای صرف سحری، کمی زودتر از خواب برخیزید تا هم ضمن استفاده از برکات معنوی ساعات سحر و مناجات ، بدون عجله و با آرامش سحری بخورید. حتی اگر میل به خوردن غذا ندارید ، آب، چای، شیر و مانند این‌ها را فراموش نکنید.
* از خوردن تنقلات فراوان ،انواع دسرها و شیرینی‌ها با شکر زیاد در برنامه افطار و سحر خودداری کنید.

[Behzad AZ]

سفارش هاي کلي تغذيه براي روزه داران
* هرگز افطار خود را با نوشيدن آب سرد، نوشابه و مانند اين ها شروع نکنيد. حتي اگر تشنه ايد به جاي آب سرد، کمي آب گرم يا چاي ميل نماييد.
* افطار را با خوردن خرما، کشمش، عسل و به طور کلي با يک قند طبيعي آغاز کنيد. به اين ترتيب اشتها کنترل مي شود و زياده خوري کمتر پيش مي آيد.
* خوردن چاي شيرين کم رنگ، شير گرم، فرني، و حليم بي روغن در آغاز افطار مناسب است.
* نان و پنير و سبزي(ضدعفوني شده) و يا نان و پنير و مغز گردو نيز انتخاب هاي خوبي هستند.
* از آشاميدن آب فراوان در وسط غذا خودداري کنيد. آب در وسط غذا، سبب رقيق شدن شيره گوارشي و اختلال در هضم مي شود.
* در زمان بين افطار تا سحر، البته با رعايت فاصله با غذا، آب کافي بياشاميد.
* مصرف غذاي خود را در زمان روزه داري به 2 وعده منحصر کنيد، يعني وقت افطاري هر چه مي خواهيد در يک زمان به آرامي( نه اين که ابتدا چيزي به عنوان افطاري و يکي دو ساعت بعد به عنوان شام و احيانا بعد از آن چيز ديگر) بخوريد، ولي پرحجم نباشند، به نحوي که معده شما فرصت هضم غذا و خالي شدن ان قبل از غذاي سحري را داشته باشد.
* حتما براي صرف سحري، کمي زودتر از خواب برخيزيد تا هم ضمن استفاده از برکات معنوي ساعات سحر و مناجات با خدا، بدون عجله و با آرامش خاطر، سحري بخوريد. حتي اگر ميل به خوردن غذا در سحر نداريد، آب، چاي، شير و مانند اين ها را فراموش نکنيد.
* از خوردن تنقلات فراوان خودداري کنيد.
* حتما در غذاي افطار و به خصوص سحر ميوه ميل کنيد. علاوه بر ميوه جات فصل، از خيسانده برگه، آلو، انجير و مانند اين ها هم مي توان به عنوان ميوه استفاده کرد. گوجه فرنگي نيز انتخاب خوبي است.
* اگر در ماه رمضان دچار يبوست مي شويد، علاوه بر توضيحاتي که در اين باره داده ايم از خورش هاي ملين مثل خورش آلو و خورش هاي سبزي دار بيشتر استفاده کنيد.
* در طول زمان امساک( روزه)، از رفتن به حمام داغ، خون دادن و کارهايي که موجب ضعف و بي حالي مي شود، خودداري کنيد.
* معده خالي در هنگام افطار تحمل غذاي خشن را ندارد، لذا خوردن غذاهاي سهل الهضم و تقريبا نرم براي افطار مناسب است.
* اگر تخم مرغ ميل مي کنيد، در درجه اول به صورت آب پز سفت و در درجه دوم به صورت عسلي( به شرط آن که سفيده آن منعقد شده باشد و زرده کمي حالت سفتي به خود گرفته باشد) ميل کنيد.
تخم مرغ خام زيان بخش است و تخم مرغ نيمرو نيز ديرهضم تر از تخم مرغ آب پز است.
* سالاد( بدون پياز) مکمل خوبي براي غذاها در ماه مبارک رمضان است.
* بادنجان، فلفل و ساير ادويه ها گاهي موجب احساس تشنگي در طول روز مي شود.
* آشاميدن آب يخ يا نوشابه خيلي سرد با معده خالي زيان بخش است.
* اگر به اقتضاي فصل گرما يا فعاليت هاي بدني، در طول روزه داري زياد عرق مي کنيد، نمک از دست رفته توسط عرق را، به صورت هاي مختلف در افطار و سحر جبران کنيد.
* از ايجاد تغييرات شديد در عادات غذايي خود و خوردن غذاهاي ناآشنا، يا غذاهايي که براي شما ناراحتي به وجود مي آورد، حداقل در ماه رمضان خودداري کنيد.
* کله پاچه، سيرابي و شيردان موجب تشنگي زياد مي شود، لذا بهتر است ميل نکنيد، ولي اگر مايليد ميل کنيد به صورت کم آب، کم نمک و آن هم در هنگام افطار ميل نماييد.
* مصرف نوشابه هاي گازدار به طور کلي و در ماه مبارک رمضان به طور خاص ممکن است موجب تحريک معده، به خصوص معده افراد مبتلا به التهاب معده( گاستريت) شود.
* در ماه مبارک بيش از ساير اوقات به بهداشت دهان و دندان توجه کنيد و حتما بعد از صرف افطاري و سحري دندان هاي خود را به دقت مسواک کنيد. مسواک را طوري در ليوان قرار دهيد که قسمت مويين آن بيرون بماند و زود خشک شود.
* سيگار، دشمن سلامت شما و همنشينان شما و باعث آزار مردم و انجام چند گناه آشکار است. به برکت معنويت ماه رمضان براي ترک دائمي اين عادت زيان بخش و مايه اذيت انسان ها تصميم بگيريد و از خدا کمک بخواهيد. همچنين شيطان را از روشن کردن مجدد سيگار مأيوس کنيد.
سخن پاياني

روزه، فرمان خدا و تمريني براي زندگي سالم و با معنويت و تلاشي براي نزديکي به خدا و دستيابي به مراحلي از تقواست. اين تمرين يک ماهه مي تواند انسان را براي بهتر زيستن در 11 ماه ديگر سال آماده کند و چه خوب است که انسان از همان آغاز روزه داري تصميم بگيرد معنويت اين رياضت سازنده را همواره حفظ کند.

انتخاب روش هاي بهداشتي و تغذيه اي مناسب مي تواند با تامين سلامت افزون تر، انسان را براي بهره گيري بيشتر از برکات اين ماه خدا ياري کند.
منبع: کتاب بهداشت تغذيه در روزه

[Behzad AZ]

عوارض نخوردن سحري


افت قند خون، افت تمركز در دانش آموزان و دانشجويان و كاهش بازدهي فعاليت هاي روزانه از جمله مهمترين عوارض نخوردن سحري است.
نوع غذاي مصرفي در وعده سحري به سليقه افراد بستگي دارد، توصيه متخصصان تغذيه اين است كه غذاي سحري مانند يك وعده ناهار باشد و در عين حال خيلي سنگين و پرچرب نباشد؛ تا افراد در طول روز احساس تشنگي نكنند.
دانش آموزان، دانشجويان و كساني كه ساعات طولاني را به مطالعه اختصاص مي دهند. بايد در ماه مبارك رمضان از مواد قندي مفيد مثل عسل، آب ميوه و نان استفاده كنند.
از نان به عنوان يك مادا قندي مناسب در ماه مبارك رمضان استفاده كنيد. چند ساعت پس از مصرف نان، اين ماده غذايي به صورت قند در خون ظاهر مي شود و از افت قند خون جلوگيري مي كند.
ساعات بعد از سحر، زمان مناسبي براي آغاز مطالعه دانشجويان است. بهتر است مطالعه دروس از بعد سحر آغاز و تا اوايل ظهر ادامه داشته باشد.
اغلب افراد دو تا سه ساعت مانده به افطار تمركز لازم را براي مطالعه ندارند؛ بنابراين بهتر است بعد از افطار، مطالعه خود را انجام دهند.
به گفتا پزشكان افراد مبتلابه ديابت نوع يك نبايد روزه بگيرند. ديابتي هاي نوع دو در صورتي كه قند خونشان كنترل شده و تحت نظر پزشك باشند، مي توانند روزه بگيرند.
همچنين زنان باردار بهتر است نيمه دوم بارداري خود را روزه نگيرند؛ همچنين روزه داري در دوران شيردهي مادر نيز باعث افت شير مي شود.
برخي افراد بعد از ماه مبارك رمضان دچار افزايش وزن مي شوند متاسفانه اين افراد به دليل تحمل گرسنگي در طول روز، در هنگام افطار انواع مواد قندي مانند حلوا، شله زرد، زولبيا و باميه را مصرف مي كنند و همين امر باعث چاقي آنها مي شود.
در صورت تغذيه مناسب در ماه مبارك رمضان، عموماً افراد روزه دار سه تا چهار كيلو وزن كم مي كنند.
و اما افطار بايد با مايعات گرمي مانند آب ولرم، چاي، شير گرم، يا سوپ آغاز شود و غذاهايي مانند آش، براي افطار مناسب نيست.
غذاهاي افطاري بايد به گونه اي باشد كه معده خود را براي خوردن غذاي اصلي آماده كند، آش هاي سفتي كه به عنوان افطاري استفاده مي شود، نمي توانند معده را براي خوردن غذا آماده كنند.
استفاده از زولبيا و باميه به دليل چربي زياد و نوع روغني كه معمولابه دفعات مورد استفاده قرار مي گيرد، توصيه نمي شود.
باتوجه به قند طبيعي موجود در خرما و كشمش، مي توان استفاده از خرما و كشمش را جايگزين زولبيا و باميه كرد.
زولبيا و باميه را مي توان گاهي به عنوان تفنن و تغيير ذائقه استفاده كرد؛ اما استفاده از خرما، كشمش و گردو به عنوان موادغذايي مفيد و اصلي توصيه مي شود.

[Behzad AZ]

استفاده مستمر از دهان شويه‌ها و نخ دندان و بررسي وضعيت سلامتي دندان‌ها و لثه و بيماري‌هايي که باعث کاهش بزاق دهان و در نتيجه بوي بد آن مي‌شوند، در پيشگيري از به وجود آمدن بوي بد دهان بسيار موثر است.
ایسنا: استفاده مستمر از دهان شويه‌ها و نخ دندان و بررسي وضعيت سلامتي دندان‌ها و لثه و بيماري‌هايي که باعث کاهش بزاق دهان و در نتيجه بوي بد آن مي‌شوند، در پيشگيري از به وجود آمدن بوي بد دهان بسيار موثر است.

دکتر داريوش نظري دندانپزشک گفت: التهاب لثه، استفاده از غذاهاي گوگرد دار مثل سير و پياز، باقيمانده غذاها بين پرکردگي دندان يا بافت، از بين رفتن و شکسته شدن دندان، جمع شدن يا باقيماندن غذا در قسمت عقب زبان و عدم توجه به پاکيزگي و شست و شوي درست آن و مصرف دخانيات از مهمترين عوامل بوي بد دهان در تمام طول سال و به خصوص در ماه رمضان است.

وي گفت: افرادي که دندانهاي مصنوعي را جايگزين دندانهاي طبيعي کرده‌اند، متاسفانه در اثر سهل انگاري و عدم شست و شوي مناسب دندانها و نگهداري نکردن آنها در آب به هنگام شب از بوي بد دهان در طول روز شکايت دارند.

اين دندانپزشک، با بيان اينکه خشکي دهان در برخي افراد، بوي بد دهان را به دنبال دارد، افزود: با خشکي دهان و کم شدن ترشحات بزاق در اثر مصرف ناکافي آب و مايعات در سحر، بوي بد دهان در فرد احساس مي‌شود.

وي بيماري قند را يکي از عمده بيماري‌هايي دانست که ميزان ترشح بزاق دهان را کم کرده و سوزش و خشکي زبان و دهان را در فرد ايجاد مي‌کند.

دكتر نظري، پوسيدگي دندانها را نيز در به وجود آمدن بوي بد دهان موثر دانست و گفت: با پاک نگه داشتن دندان‌ها به وسيله دهان شويه‌ها و نخ دندان بعد از صرف افطار و سحر مي‌توان اين علت را از بين برد.

اين دندانپزشک از ديگر علل ايجاد بوي بد دهان در افراد را بيماري‌هاي سينوزيت، گوش، عفونت گوش مياني، دستگاه تنفسي و عفونت شش‌ها يا دستگاه گوارش برشمرد و به افراد روزه داري که مبتلا به اين بيماريها هستند و در طول روز بوي بد دهانشان را احساس مي‌کنند توصيه کرد؛ براي رفع خشکي دهان و بوي بد آن در طول روز چندين بار دهانشان را با آب بشويند تا اين مشکل برطرف شود. درغيراين صورت به دندانپزشک مراجعه کرده و براي افزايش ميزان بزاق و از بين بردن خشکي دهان و نهايتا بوي بد دهانشان دارو دريافت کنند.

[Behzad AZ]

http://img.tebyan.net/big/1387/06/239931521817110419845252117228229648252244.jpg

پیشگیری از یبوست
در زمان روزه داری حرکات دودی روده کاهش می یابد. عدم آشامیدن آب (http://patoghu.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fwww.nanjoon.net%2F ) و بعضی تغییرات در برنامه غذایی ماه مبارک رمضان گاهی موجب پیدایشیبوست (http://patoghu.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fmihanblog.com%2FNu trition_Health%2Fdiseases%2Fdigestive%2F2008%2F7%2 F14%2F70282.html) می شود که برای رفع این مشکل و پیشگیری از آن، اقدامات زیر مفید است:
۱- بعد از صرف غذا موجی از معده به طرف روده بزرگ می رود که در اصطلاح پزشکی به "رفلکس گاستروکولیک" معروف است. اگر بلافاصله بعد از صرف غذا به توالت بروید، این موج می تواند به عمل دفع کمک مؤثری کند.
2- در فاصله افطار تا سحری (از حدود یک ساعت بعد از افطار تا نیم ساعت قبل از سحری) آشامیدن آب کافی به رفع مشکل یبوست کمک می کند.
3- انواع سبزیجات (http://patoghu.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fwww.nanjoon.net%2F ) خام، پخته و میوه ها (http://patoghu.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fwww.nanjoon.net%2F ) نیز برای رفع یبوست مؤثرند.
4- حتی گاهی می توان از خیسانده آلو (http://patoghu.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fmihanblog.com%2FNu trition_Health%2F%28Foods%29%2Ffruits%2Fsummer_fru its%2F2005%2F7%2F12%2F12100.html)و انجیر (http://patoghu.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fmihanblog.com%2FNu trition_Health%2F%28Foods%29%2Ffruits%2Fsummer_fru its%2F2008%2F7%2F9%2F69998.html)خشک نیز بعد از صرف غذا به عنوان دسر استفاده کرد که هم، مزاج را روان می کند و هم در حقیقت بخش مهمی از منافع میوه را دارد.
5- خوردن چای پُررنگ (http://patoghu.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fwww.nanjoon.net%2F ) ، قهوه (http://patoghu.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fwww.nanjoon.net%2F ) و کاکائو موجب پیدایش حالت یبوست می شود. لذا ضروری است در مصرف این گونه مواد یا موادی که به تجربه اثر یبوست زایی آن ها برای فرد مشخص شده است، احتیاط کرد.

تغییر و اصلاح عادات
ماه مبارک رمضان الزاما با تغییر در بعضی عادات همراه است، مثلا کسانی که سیگار (http://patoghu.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fwww.nanjoon.net%2F ) می کشند این فرصت را پیدا می کنند که به خاطر اطاعت از امر خدا، به شیطان نه بگویند و عادت ناشایست سیگار کشیدن را حداقل به طور موقت کنار بگذارند. بنابراین می توان با مدد جستن از فریضه پرثمر روزه به طرف ترک دائمی این اعتیاد زشت پیش رفت.

خوردن بعضی غذاهای نامناسب و مشکل ساز در هنگام افطار که متاسفانه تا حدود زیادی متداول است، مثل خوردن آش رشته همراه با نعناع و پیاز داغ و روغن فراوان، و خوردن پشمک، زولبیا و بامیه به مقدار زیاد، باید اصلاح شوند، یعنی مثلا اگر خوردن آش را لازم می دانند به خوردن آش با مقدار کم، آن هم بدون روغن و خوردن پشمک، بامیه و زولبیا به مقدار خیلی کم اکتفا کنند.
در ماه مبارک رمضان عادات خوبی مثل کمتر خوردن، در ساعت مشخص غذا خوردن، انفاق و با محبت غذا خوردن با دیگران نیز مورد توجه قرار می گیرد که انسان می تواند آن ها را در ایام دیگر سال نیز ادامه دهد.

تِرید کردن نان در آب گوشت یا غذاهای دیگر نیز به طور معمول با اختلال هضم و نفخ (http://patoghu.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fmihanblog.com%2FNu trition_Health%2Fdites%2Fdisease_dites%2Fdigestive %2F2007%2F5%2F24%2F41714.html)همراه می شود، زیرا امکان نفوذ بزاق به نانی که در مایع دیگری مثلا آبِ گوشت خیسانده شده است(نان ترید شده)، بسیار کم می شود.
در ماه مبارک رمضان عادات خوبی مثل کمتر خوردن، در ساعت مشخص غذا خوردن، انفاق و با محبت غذا خوردن با دیگران نیز مورد توجه قرار می گیرد که انسان می تواند آن ها را در ایام دیگر سال نیز ادامه دهد.
نکاتی در مورد خواب و ساعات آن

نیاز به خواب (http://patoghu.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fmihanblog.com%2Fin dex.aspx%3Fpid%3D66176)مثل نیاز به غذا ضروری است، لذا باید طوری در شبانه روز برنامه ریزی کرد که به اندازه ی کافی خوابید.
هنگام ماه مبارک رمضان، اغلب به طور اجبار تغییراتی در خواب و بیداری افراد پیدا می شود، لذا توصیه می کنیم ساعات خواب را طوری تنظیم کنید که دچار کم خوابی آزار دهنده یا پُرخوابی زیان بخش نشوید. با تنظیم ساعات خواب و با مشخص بودن زمان غذا خوردن، ساعات مربوط به مطالعه را نیز می توان به نحو مناسب برنامه ریزی کرد.
اطلاعات علمی روز با حدود 14 قرن فاصله، همان را می گوید که در منابع اسلامی به ما آموخته اند.

تغییرات هورمونی در ساعات مختلف شبانه روز، اقتضا می کند انسان شب ها زودتر بخوابد و صبح ها زودتر برخیزد و در فاصله بین الطلوعین نخوابد. همچنین از نزدیک غروب آفتاب تا هنگام مغرب شرعی زمان مناسبی برای خواب نیست. اگر برای کسی مقدور باشد، خواب قیلوله( یعنی از حدود یک ساعت مانده به ظهر، به مدت نیم ساعت خوابیدن) اثر نشاط بخشی دارد. خواب با شکم پُر بلافاصله پس از صرف سحری غالبا منجر به پیدایش طعم نامطبوع در دهان و حالت کسالت و بی نشاطی می شود. البته خواب بلافاصله پس از صرف افطار را هم توصیه نمی کنیم، اما زود خوابیدن، یعنی خوابیدن در ساعات اولیه شب را سفارش می کنیم.
اشخاصی هم که توفیق عبادت های شبانه را در این ماه دارند، لازم است حداقل 6 ساعت و نیم خواب آرام را برای خود پیش بینی کنند.
ساعات مناسب درس خواندن، هنگام ساعات توصیه شده برای بیداری است، اما بلافاصله بعد از صرف غذا یا در لحظات پایان روز و شدت گرسنگی، زمان مناسبی نیست.
دو تذکر مهم بهداشتی

- تذکر اول: ضدعفونی کردن سبزی


http://img.tebyan.net/big/1387/06/17164162151155131305115416113356222196166175.jpg (http://patoghu.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fwww.nanjoon.net%2F )

برای این منظور ابتدا سبزی ها را خوب پاک کنید. سپس در تشتی بریزید و به آن آب اضافه کنید. آن گاه به اندازه یک قاشق مرباخوری مایع ظرف شویی به آن بیفزایید و زود با کمک دست، سبزی ها را در این آب بشویید(سبزی ها را در آب حاوی مایع ظرف شویی برای مدت طولانی نگه داری نکنید). حالا سبزی ها را چند بار با آب سالم بشویید. به این ترتیب تقریباً تمام تخم انگل ها و بیش از90 درصد آلودگی های میکروبی از سبزی زدوده می شود. اینک برای تکمیل کار ضدعفونی، سبزی (http://patoghu.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fmihanblog.com%2FNu trition_Health%2Fnutrition_news%2Ffood_maintenance %2F2006%2F5%2F14%2F17385.html) های مذکور را که دیگر روی آن ها اثری از مایع ظرف شویی نیست در تشت آب بریزید و در برابر هر 10 لیتر آب یک قاشق چای خوری محلول پرکلرین به آن اضافه کنید. 10 دقیقه بعد سبزی ها را از آن خارج کنید و با آب سالم بشویید. این سبزی ضدعفونی شده را بیش از یکی دو روز نمی توانید در یخچال نگهداری کنید، زیرا زرد و خراب می شود.
سبزیجاتی که به صورت پخته مصرف می شوند، نیازی به ضدعفونی کردن ندارند.

- تذکر دوم: پیشگیری از مسمومیت غذایی (http://patoghu.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fwww.nanjoon.net%2F )
غذای سحری را خوب است زودتر تهیه کنید و پس از کمی خنک شدن در یخچال قرار دهید و هنگام سحر آن را دوباره خوب گرم کنید.
اگر بعد از افطار، سحری (http://patoghu.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fmihanblog.com%2FNu trition_Health%2FIslam_health%2FRamadan_health%2F2 007%2F9%2F16%2F45794.html) را تهیه کرده اید و نمی توانید آن را به سرعت خنک کرده و در یخچال قرار دهید، درپوش قابلمه ی غذا را در حالی که هنوز روی شعله اجاق گاز است بگذارید به نحوی که کاملا دهانه ظرف را بپوشاند، سپس بدون آن که درپوش قابلمه را بردارید بگذارید بماند تا هنگام سحر مجددا آن را داغ کنید.
این روش فقط برای چند ساعت قابل استفاده است، وگرنه به طور معمول غذای آماده ی مصرف را یا باید به طور کامل سرد کرد، یعنی درون یخچال (http://patoghu.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fmihanblog.com%2Fnu trition_health%2Fnutrition_news%2Ffood_maintenance %2F2004%2F7%2F14%2F7451.html) نگهداری کرد( دمای یخچال حدود 5-4 درجه سانتی گراد بالای صفر است)، و یا باید به صورت کاملا داغ یعنی شعله کنترل شده آتش(یعنی دمای بالای 80 درجه) نگه داشت.
نگهداری غذا در شرایط نه سرد و نه داغ خطرآفرین است.
دکتر محمد مهدی اصفهانی
منبع: کتاب بهداشت تغذیه در روزه

[Behzad AZ]

شیرینی که برای ماه رمضان توصیه می شود، خرما است که هم قند مورد نیاز بدن را تأمین می‌کند و همچنین این نوع قند مضرات قند معمولی را ندارد و دارای نمک‌هایی است که بدن از دست می‌دهد.


http://www.shia-news.com/Img/space.gifمدیر گروه تغذیه و بیوشیمی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: زولیبا و بامیه بدترین نوع شیرینی است که در ماه رمضان استفاده می‌شود زیرا به دلیل نوع پخت و ترکیبات آن مانند شکر و روغن فراوان، حاوی مقادیر زیادی از کالری است.

سیدعلی کشاورز متخصص تغذیه اظهار داشت: شیرینی که برای ماه رمضان توصیه می شود، خرما است که هم قند مورد نیاز بدن را تأمین می‌کند و همچنین این نوع قند مضرات قند معمولی را ندارد و دارای نمک‌هایی است که بدن از دست می‌دهد.

وی در خصوص رژیم غذایی مردم در ماه رمضان گفت: بررسی‌ها نشان داده است در ماه رمضان چربی و قند خون بعضی از روزه داران افزایش می‌یابد و افراد دچار اضافه می‌شوند که این به دلیل رفتارهای غلط تغذیه‌ای، پرخوری و افراط در برنامه غذایی است.

دکتر کشاورز ادامه داد: با وجود این نوع از رفتارهای تغذیه‌ای نه تنها انرژی دریافتی کم نمی‌شود بلکه بعضاً انرژی دریافتی افراد روزه دار به علت افراط و پرخوری بیشتر هم می‌شود.

مدیرگروه تغذیه و بیوشیمی دانشگاه علوم پزشکی تهران با تاکید بر خوردن سحری به منظور سلامتی بدن، مصرف مایعات را نیز در هنگام سحر ضروری دانست و در ادامه افزود: به عنوان منبع پروتئین، افراد روزه دار می توانند گوشت، مرغ، ماهی و یک یا دو عدد تخم مرغ و یا حبوبات را در هنگام سحر میل کنند، همچنین استفاده از نان، برنج، ماکارونی و یا یک پیاله ماست و نیز سبزی خوردن در هنگام سحر می‌تواند میزان بروز تشنگی و گرسنگی را در طی روز کاهش دهد.

دکتر کشاورز با اشاره به افراد روزه داری که در طول روز ضعف زیادی دارند، گفت: هر چه میزان مواد غذایی حاوی پروتئین در زمان سحر افزایش یابد، ضعف و گرسنگی در طول روز کمتر می‌شود؛ بنابراین فرد روزه دار باید مقدار پروتئین بیشتری را در هنگام سحر مصرف کند.

وی در خصوص افرادی که احساس تشنگی شدیدی دارند، گفت: این افراد باید در هنگام سحر مواد پروتئینی کمتری مصرف کنند و در طول مدت سحر مایعات فراوان را با فاصله بنوشند؛ همچنین مدت زمان سحر را با آرامش و بدون استرس سپری کنند.

این متخصص تغذیه در خصوص زمان افطار اظهار داشت: مهمترین کمبودی که بدن انسان با آن مواجه می‌شود، آب، نمک و مواد قندی است؛ بنابراین فرد روزه دار باید روزه خود را با مایعات گرم مثل شیر، چای، آش و سوپ باز کند. ضمن این که در طبخ سوپ و آش اگر از سبزی استفاده شود نمک‌های مورد نیاز بدن مانند سدیم، پتاسیم و منیزیم که در طول روز از دست رفته است، جبران خواهد شد.

وی در پایان افزود: بهتر است افراد بالغ شام را حداقل دو ساعت پس از افطار صرف کنند، اما نوجوانان و افراد تازه بالغ به دلیل آن که در سن رشد هستند می‌توانند پس از افطار شام را میل کنند.

[Behzad AZ]

در ماه مبارک رمضان ، رژيم غذايي ما نبايد به نسبت قبل خيلي تغيير کند و در صورت امکان بايد ساده باشد . رژيم غذايي همچنين بايد طوري تنظيم شود که بر روي وزن تأثير زيادي نداشته باشد . البته اگر فرد دچار اضافه وزن مي باشد ، ماه رمضان فرصت مناسبي است تا وزن به حالت طبيعي برگردد .
با توجه به ساعات طولاني ناشتا بودن ، بايد غذاهايي را مصرف کنيم که به کندي هضم مي شوند مثل غذاهاي حاوي فيبر زياد . غذاهاي ديرهضم معمولاً ۸ ساعت در دستگاه گوارش مي مانند در حاليکه غذاهاي سريع الهضم فقط ۳ تا ۴ ساعت در معده باقي مي مانند .
غذاهاي دير هضم عبارتند از : حبوبات و غلات مثل جو ، گندم ، جو دوسر ، لوبيا ، عدس ، آرد،‌ غلات برنج با پوست و غيره ( که کربوهيدراتها ناميده مي شوند ) .
غذاهاي سريع الهضم عبارتند از : غذاهايي که حاوي قند ، آرد سفيد و غيره هستند ( که به اين گروه کربو هيدراتهاي تصفيه شده گفته مي شود )‌.
غذاهاي حاوي فيبر عبارتند از : غذاهاي حاوي سبوس ، گندم سبوس دار ، غلات و حبوبات ، سبزيها مانند لوبياي سبز ، نخود ،‌ذرت ،‌ اسفناج ، برگ چغندر ، ميوه هاي با پوست ، ميوه خشک شده مثل برگه زردآلو ، انجير ،‌ آلو خشک ، بادام و غيره .
غذاهاي مصرفي بايد در حالت تعادل با يکديگر باشند . و از همه گروههاي غذايي مثل ميوه سبزيجات ،‌گوشت ، مرغ ، ماهي ، نان ، حبوبات و محصولات لبني در رژيم غذايي بايد وجود داشته باشد . غذاهاي سرخ شده بايد محدود شوند زيرا باعث عدم هضم ، سوزش سردل و اختلال در وزن مي شوند .


از چه چيزهايي پرهيز کنيم ؟


۱ - غذاهاي سرخ کردني و چرب
۲- غذاهاي حاوي قند زياد
۳ - خوردن غذاي زياد بخصوص هنگام سحر
۴ - خوردن چاي زياد هنگام سحر ، چاي باعث افزايش ادرار شده و از اين طريق نمک هاي
معدني که در طول روز بدن به آنها نياز دارد دفع مي شوند .
۵ - سيگار : اگر شما نمي توانيد سيگار را به يکباره قطع کنيد از هفته هاي قبل از ماه رمضان
شروع به مصرف کم آن کنيد .


چه غذاهايي را مصرف کنيم ؟


۱ - مصرف کربوهيدراتهاي مرکب در سحر که مدت طولاني تري هضم مي شوند و باعث مي
شوند که شما کمتر گرسنه شويد .
۲- حليم يک منبع عالي پروتئين بوده و از غذاهائي است که دير هضم مي شود .
۳ - خرما يک منبع عالي قند ،‌فيبر ، کربوهيدرات ، پتاسيم و منيزيوم مي باشد .
۴ - مغز بادارم غني از پروتئين و فيبر بوده و حداقل چربي را دارا مي باشد .
۵ - موز يک منبع خوب پتاسيم ، منيزيوم و کربو هيدرات مي باشد .
مصرف زياد آب يا آب ميوه در صورت امکان در فاصله بين افطار و زمان خواب باعث تأمين
آب مورد نياز بدن مي شود .


يبوست

يبوست مي تواند باعث ايجاد بواسير و شقاق هاي دردناک مقعد شود و باعث سوء هاضمه به همراه نفخ مي شود .
علل يبوست : مصرف کربوهيدراتهاي تصفيه شده ، مصرف کم آب و ميزان ناکافي فيبر در
غذا از علل عمده يبوست مي باشند .
درمان : اجتناب از مصرف زياد کربوهيدراتهاي تصفيه شده ، افزايش مصرف آب ، استفاده از سبوس در نانها ، استفاده از آردهاي قهوه اي


سوء هاضمه و نفخ


علل : پرخوري ، مصرف زياد غذاهاي چرب و سرخ شده ، غذاهاي تند و غذاهايي که ايجاد نفخ مي کنند مثل تخم مرغ ،‌ کلم ، عدس ،‌ نوشابه هاي گازدار
درمان : از پرخوري اجتناب کنيد ، آب ميوه يا آب بنوشيد . از غذاهاي سرخ کردني اجتناب کنيد .


ضعف ( افت فشار خون )

افزايش تعريق ، ضعف ، خستگي ، کم شدن انرژي ، سرگيجه بخصوص هنگام برخاستن ، ظاهر رنگ پريده و احساس افتادن علائم افت فشار خون مي باشند که بيشتر هنگام بعد از ظهر اتفاق مي افتد .
علل : مصرف کمتر مايعات و کاهش مصرف نمک
درمان : به مکانهاي گرم نرويد و مصرف نمک و مايعات را افزايش دهيد .
توجه : افت فشار خون بايد با گرفتن فشار خون در هنگام بروز علائم تأييد شود . افراد داراي فشار خون بالا ممکن است در طول ماه رمضان نياز به تنظيم مجدد داروهاي خود توسط پزشک داشته باشند .


سردرد

علل : عدم مصرف کافئين و تنباکو ،‌انجام کار زياد در طول روز ، کم خوابي و گرسنگي که معمولاً در طول روز بيشتر شده و در انتهاي روز بدتر مي شود . سردرد وقتي با افت فشار خون همراه شود مي تواند منجر به سردرد شديد و حالت تهوع قبل از افطار شود .
درمان : در طول يکي دو هفته قبل از ماه رمضان بصورت تدريجي کافئين و تنباکو را قطع کنيد . چاي سبز و بدون کافئين ممکن است جايگزين خوبي باشد . همچنين برنامه خود را در طول ماه رمضان طوري ترتيب دهيد تا خواب کافي داشته باشيد .


کاهش قند خون

ضعف ، سرگيجه ، خستگي ،‌کاهش تمرکز ،‌ تعريق زياد ، احساس لرز ، عدم توانائي براي فعاليت هاي فيزيکي ، سردرد ، طپش قلب از علائم کاهش قند خون مي باشند .
علل در افراد غير ديابتي :خوردن مقدار زياد قند مثل کربوهيدراتهاي تصفيه شده مخصوصاً در هنگام سحر باعث مي شود که بدن مقدار زيادي انسولين توليد کرده و باعث افت قند خون بشود .
درمان : خوردن غذا هنگام سحر و محدود کردن نوشيدني ها و غذاهاي حاوي قند .
توجه : افراد ديابتي ممکن است به تنظيم مجدد داروهاي خود در ماه رمضان احتياج داشته باشند و بايد با پزشک خود مشورت کنند .


انقباضات عضلاني

علل : مصرف ناکافي غذاهاي حاوي کلسيم ، پتاسيم و منيزيوم
درمان : خوردن غذاهاي غني از مواد معدني فوق براي مثال : سبزيجات ، ميوه جات ، محصولات لبني ، گوشت ، خرما
توجه : افراد تحت درمان فشار خون بالا و افراد دچار سنگ کليه بايد با پزشک خود مشورت کنند .


زخم معده ،‌ سوزش سردل ، التهاب معده

افزايش سطح اسيد در معده خالي در ماه رمضان باعث تشديد مسائل فوق مي شود . اين شکل بصورت احساس سوزش در ناحيه معده و زير دنده ها ظاهر شده و مي تواند بطرف حلق گسترش يابد . غذاهاي تند ، قهوه و کوکاکولا اين حالت را بدتر مي کنند .
درمانهاي طبي براي کنترل سطح اسيد در معده وجود دارند وافراد مبتلا قبل از روزه گرفتن بايد با پزشک خود مشورت کنند .


سنگ کليه

سنگ کليه ممکن است در افرادي که آب کم مي نوشند ايجاد شود . بنابراين مصرف زياد مايعات براي جلوگيري از تشکيل سنگ ضروري مي باشد .


درد مفاصل

علل : در طول ماه رمضان که نمازهاي بيشتري خوانده مي شود فشار روي مفاصل زانو افزايش مي يابد . در افراد مسن و يا افراد دچار التهاب مفاصل اين مسئله باعث درد ، سفتي ، تورم و احساس ناراحتي مي شود .
درمان : وزن را کم کنيد تا زانوها مجبور نباشند وزن بيشتري را تحمل کنند . قبل از ماه رمضان اندام تحتاني را ورزش دهيد تا براي فشار اضافي وارده آماده باشند . آمادگي بدني باعث مي شود تا نماز راحت تر خوانده شود .

[Behzad AZ]

فشار، چربی و اوره ی خون بالا


گاهی این سؤال وجود دارد كه می‌توان با وجود فشار خون، چربی‌ خون یا اوره بالا در ماه مبارك رمضان روزه گرفت یا خیر؟
کارشناسان تغذیه و متابولیسم در این باره پاسخ می‌دهند در صورتی كه بیمار بتواند بدون هیچ نوع عارضه‌ای داروهایش را در دو وعده سحری و افطار میل کند، محدودیتی در این باره وجود ندارد، اما در كل بهتر است قبل از آن با پزشك معالج خود مشورت کند.
دكتر مظهری، کارشناس تغذیه و عضو هیات علمی، در این باره چنین توضیح می‌دهد: «مطالعات نشان می‌دهند كه در طول روزه‌داری سطح كلسترول بد و تری گلیسیرید كاهش چشمگیری پیدا می‌کند. میزان كلسترول خوب بالا می‌رود و تا حدودی فشار خون بالا تعدیل می‌شود. به همین دلیل اگر افراد در دوران روزه‌داری نیز پرهیزهای غذایی خود را رعایت كنند، می‌توانند حتی به كنترل بیماری خود، تا حد زیادی كمك کنند.»
البته بیمارانی که اوره بالایی دارند، از این امر مستثنی هستند، چرا که امساك از غذا، سطح اوره را در خون بالا می‌برد. بنابراین به هیچ عنوان روزه‌داری و تحمل گرسنگی برای این بیماران توصیه نمی‌شود.
بیماری‌های کلیه‌


در مورد بیماری‌های مزمن و شدید کلیوی، چند مورد هست که بنا به نظر اکثریت قاطع پزشکان، منع قطعی برای روزه‌داری به وجود می‌آورد، چرا که در این حالت‌ها، امكان تطابق مناسب با تغییرات آب و املاح وجود ندارد.
به گفته متخصصان بیماری‌های کلیه، اگر در اثر نارسایی متوسط و شدید، کلیه از کار افتاد و بیمار تحت درمان با دیالیز قرار گرفت، دفع شدید پروتئین از ادرار (که در هموگلوبینموپاتی‌ها دیده می‌شود) و خطر لخته شدن خون بالا می‌رود. همچنین در صورت دفع مکرر سنگ‌های كلیوی، روزه گرفتن از لحاظ پزشکی ضرر جدی دارد و منع شده است.
به گفته متخصصان، افرادی كه تشكیل سنگ‌های ادراری در آنها‌ ‌فعال بوده و بیش از دو سنگ ادراری ظرف مدت 6 ماه دارند یا هم اكنون‌ ‌دارای سنگ ادراری هستند، بهتر است در مورد روزه گرفتن احتیاط کنند.
با این حال، دکتر احمد تارا، فوق تخصص بیماری‌های کلیه، درباره رابطه ننوشیدن آب در ماه مبارک رمضان و بیشتر شدن احتمال تشکیل سنگ در افراد مستعد، این طور توضیح می‌دهد: «هرچند كه طبق گزارش‌های علمی، نوشیدن فراوان آب به مدت 5 سال، آمار ایجاد مجدد سنگ كلیه را در افرادی که سابقه آن را داشته‌اند، كاهش می‌دهد، اما این نكته به این معنی نیست كه اگر افراد هنگام روزه‌داری، از نوشیدن آب تا چند ساعت در روز محروم شوند، مشكل خاصی برای آنها ایجاد می‌شود.»
به عبارت دیگر، مدت زمان روزه‌داری آنقدر نیست که بتواند کم‌ آبی جدی ایجاد کند. به همین علت نخوردن آب در هنگام روزه‌داری، احتمال ایجاد سنگ كلیه را افزایش نمی‌دهد.
دكتر تارا در مورد بیماران پیوندی اشاره می‌کند: «مطالعات جدید نشان می‌دهد در صورتی كه عملكرد كلیه پیوندی خوب باشد، روزه ضرری برای كلیه پیوندی پس از سال اول پیوند كلیه ندارد.»
بیماری‌های چشم


یکی از سؤالاتی که برخی افراد با شماره عینک بالا دارند، این است که آیا روزه‌داری می‌تواند عیوب انکساری چشم (نزدیك بینی و دور بینی) را تشدید کند و شماره عینکشان را بالا ببرد؟
چشم‌پزشکان این موضوع را در شماره‌های پایین چشم رد می‌کنند، اما به گفته دكتر علی عبداللهی، جراح و فوق تخصص شبكیه چشم، تغذیه سر عصب بینایی در افراد مبتلا به نزدیك ‌بینی شدید با نمره عینك بالاتر از 18،‌ در اثر روزه‌داری مختل می‌شود و به همین دلیل، متخصصان چشم به این افراد توصیه می‌كنند روزه نگیرند.
بیماران مبتلا به آب سیاه با فشار طبیعی، دسته دیگری از بیماران چشمی هستند كه روزه‌داری برای آنها ممنوع است.
دکتر فرنوش صفوی‌فر

[Behzad AZ]

اثرات سلامتي روزه ماه رمضان بر روي سيستم قلبي عروقي افراد کاملاً واضح مي باشد . عوامل ديگري نيز روي سيستم قلبي عروقي اثر مثبت دارند که اين عوامل نيز تحت تأثير روزه هستند . در حقيقت روزه ماه رمضان اثرات مفيدي روي اکثريت عوامل اوليه و ثانويه ايجاد کننده بيماريهاي قلبي دارد . سه فاکتور اوليه وجود دارد که فرد را مستعد بيماري عروق کرونر قلب مي کند . اين فاکتورها عبارتند از افزايش فشار خون ، افزايش کلسترول خون و استعمال دخانيات که روزه ماه رمضان اثر مطلوبي روي هر سه عامل دارد .
در مورد فشار خون کاملاً مشخص است که پرهيز کامل از غذا براي حدود ۱۵-۱۴ ساعت در هر روز در ماه رمضان ، باعث کاهش سطح سديم خون شده در نتيجه باعث کاهش فشار خون نسبت به قبل مي شود .
چون تمامي داروهاي ضدفشارخون داراي عوارض جانبي مخصوص بخود هستند . بنابراين بعنوان يک قانون بايد حتي المقدور از روش هاي غيرداروئي براي کنترل فشارخون استفاده کرد و در اينجا نقش روزه ماه رمضان کاملاً مشخص است .
عوامل غيرداروئي مهم و مؤثر بر فشارخون عبارتند از کنترل وزن ، ورزش ، عدم استفاده از الکل و سيگار، کاهش مصرف گوشت و محصولات حيواني در رژيم غذائي و کاهش استرس .
روزه ماه رمضان اثر مثبت بر روي تمام عوامل فوق دارد . چون در بيشتر ساعات افراد روزه هستند در نتيجه در ماه رمضان وزن کاهش مي يابد . مصرف الکل براي مسلمانان ممنوع است و ماه رمضان مجدداً اين نکته را ثابت مي کند که پرهيز از اين سموم کيفيت زندگي را بهتر مي کند . همچنين کاهش آشکار در مصرف سيگار و مصرف غذا وجود دارد .
از طرفي مسلمانان در ماه رمضان شادتر بوده و استرس کمتري دارند . چون دراين ماه خداوند براي عبادات و ساير اعمال خوب ( از جمله روزه ) چندين مرتبه بيشتر پاداش مي دهد بنابراين يک نوع تسکين و تسلي روحي در افراد بوجود مي آيد . اين ديانت و تقوا يک رضايت دروني به آنها ميدهد که حداقل تا حدي تمايلات دنيوي و اضطراب را در آنها کاهش مي دهد . قابل ذکر است که روزه به شکل روزه ماه رمضان مخصوصاً براي کنترل فشارخون خفيف که معمولاً از داروها براي کنترل آن استفاده نمي شود مفيد است . گزارشي از who ذکر مي کند که کوشش براي کاهش فشار خون بوسيله تعديل روش زندگي معمولاً بايد قبل از هر گونه تصميم در مورد لزوم درمان داروئي فشارخون خفيف باشد .
انجمن بين المللي فشارخون توصيه مي کند که بيماران مبتلا به فشارخون بخصوص نوع خفيف بايد مصرف چربي ، الکل و نمک را کاهش دهند . اين بيماران بايد سيگار را ترک کرده و به تمرينات ورزشي سبک و منظم بپردازند . همانطور که قبلاً ذکر شده ماه رمضان انجام تمام اين اعمال را تضمين مي کند .
دومين عامل اوليه مستعد کننده فرد براي بيماريهاي کرونر قلب افزايش چربي خون مي باشد . ارتباط بين افزايش چربي خون و بيماريهاي قلبي قبلاً اثبات شده است . کاملاً مشخص است که روزه ماه رمضان باعث کاهش سطح کلسترول خون مي شود .
بطور قطع روزه ماه رمضان غير از کاهش سطح کلسترول خون ،‌ سطح ( ldl ليپوپروتئين با دانسيته کم ) که اثر مخرب بر روي قلب دارد را کاهش مي دهد .
و در همان حال روزه ماه رمضان سطح ( hdl ) ليپوپروتئين با دانسيته بالا را افزايش ميدهد که اثر محافظتي بر روي قلب دارد . در يک مطالعه ديده شده است که سطح hdl مسلماناني که در ماه رمضان فقط يک وعده غذا مي خورند بالا مي رود ولي بعد از ماه رمضان که آنها ۳ يا ۴ وعده غذا در روزه مي خورند سطح hdl تا ۳۰ درصد کاهش مي يابد . بنابراين مطرح شده است که روزه در طي روز و صرف يک وعده غذاي کامل در هنگام افطار براي سلامتي قلب مفيد است .
اهميت hdl با اين حقيقت مشخص مي شود که کاهش سطح hdl خون يک عامل خطر براي بيماري کرونري قلب محسوب مي شود .
در اينجا مناسب است که به يک جنبه ديگر ماه رمضان دقت کنيم . ديده شده است که مسلمانان در تمام دنيا در ماه رمضان به نسبت ساير ماهها ميوه بيشتري مصرف مي کنند .
ميوه هاي تازه يکي از اجزاء معمولي افطار مي باشد . بنابراين چون اکثريت ميوه ها منابع غني ويتامين c محسوب مي شوند . مصرف ويتامين c در طي ماه رمضان به ميزان قابل ملاحظه اي افزايش مي يابد . مطالعات جديد نشان داده است که ويتامين c يک ويتامين محافظت کننده قلبي مي باشد

[Behzad AZ]

تغذيه -رمضان - روزه داري


گرفتن روزه چه فوايدى براى بدن و سلامتى دارد؟

- روزه دارى مى تواند به تغذيه مناسب كمك شايانى نمايد، بدن انسان براى حفظ سلامتى خود همواره مقدارى از چربى موادغذايى را در نقاط مختلف ذخيره مى كند به مرور زمان چربى هاى ذخيره شده تغيير رنگ داده و فشرده مى شوند و احتمال اينكه مورد استفاده مجدد قرار بگيرند بسيار كمتر مى شود. روزه دارى حتى در افراد لاغر و يا با وزن طبيعى به بدن فرصتى مى دهد تا اين چربى ها را از ذخاير آن آزاد كرده و مصرف نمايد و پس از پايان روزه دارى به جاى آن چربى هاى تازه و مناسب ترى را جايگزين نمايد. غذا خوردن سبب مى شود خون فراوانى به دستگاه گوارش سرازير شود كه به دنبال آن بى حالى و كاهش توان فعاليتهاى دقيق فكرى اتفاق مى افتد. روزه با استراحت دادن به دستگاه گوارش و فرستادن خون كافى به سراسر بدن بالاخص به سيستم اعصاب مى تواند به سلامتى بدن كمك شايانى بنمايد. از نظر روانى هم روزه دارى بسيار مفيد است چرا كه مبارزه با خود در زمينه جلوگيرى از خوردن سبب افزايش اعتماد به نفس مى شود كه عامل اساسى در پيشگيرى از مشكلات روانى است.

چه غذاهايى براى سحرى و چه غذاهايى براى افطارى مناسب است و اساساً آيا بدن ميان اين دو وعده تفاوتى از لحاظ موادغذايى كه مورد استفاده قرار مى گيرد قائل شد يا خير؟

- بسيارى از افراد معتقدند هنگام سحرى بايستى از موادغذايى كه انرژى بالايى دارند استفاده كنند تا در طول روز احساس گرسنگى نكنند به خاطر همين مسأله خوردن غذاهاى چرب را ترجيح مى دهند ولى بايستى توجه داشت كه به دنبال مصرف موادغذايى پرچرب، تشنگى شديدى عارض شده كه باعث ايجاد مشكلات عديده اى در اين افراد مى گردد. از طرف ديگر عده اى موادقندى را ترجيح مى دهند كه ذكر اين نكته ضرورى است كه مصرف مواد قندى و شيرينى به مقدار زياد و در يك وعده باعث افزايش ناگهانى هورمون انسولين در خون شده و با توجه به اينكه اين هورمون باعث كاهش قند خون مى گردد ممكن است عوارضى چون سرگيجه، بى حالى، پرخاشگرى، عصبانيت و ضعف ناگهانى به وجود آيد. پس بهتر است در وعده غذايى سحرى از موادغذايى استفاده شود كه بتواند هم انرژى روزانه را تأمين كند و هم از افت ناگهانى قند خون جلوگيرى كند و مهمتر از همه اينكه باعث ايجاد تشنگى شديد نشود.

آيا مى شود سحرى را به طور كلى حذف كرد؟

بسيارى از افراد هستند كه وعده سحرى را به دليل مختلف از جمله عدم توانايى در بيدار شدن صبحگاهى حذف مى كنند. بايستى توجه داشت كه در روزهاى عادى فاصله زمانى بين دو وعده غذايى شام و صبحانه روز بعد حدود ۱۰ساعت است كه تقريباً هفت ساعت از آن در حالت خواب مى گذرد. در ماه مبارك رمضان هم بايستى سعى شود همين حداكثر فاصله زمانى بين وعده هاى غذايى رعايت شود. در صورت عدم مصرف موادغذايى در سحرى و حذف آن فاصله بين وعده افطار و شام تا وعده افطار بعدى حدود ۲۴-۲۰ساعت مى شود كه خالى ماندن دستگاه گوارش و نداشتن منبع انرژى براى اين مدت زمان طولانى بسيار مضر است چرا كه كليه فعل و انفعالات بدنى از جمله روند ترشح اسيد و آنزيمهاى گوارشى، عدم در دسترس بودن آب براى فعل و انفعالات حياتى و اتمام انرژى به علت مصرف يك وعده غذا دچار اختلال شده وعوارض مختلفى چون سوزش سردل، زخم معده، عدم تمركز فكرى، بيخوابى و عصبانيت ديده مى شود. چرا كه در اين حالت در كمترين زمان فعاليت (شب) بيشترين غذا خورده مى شود و در بيشترين زمان فعاليت (طول روز) كه بدن ما نيازمند به سوخت و ساز فعال براى انجام فعاليتهاى روزمره هست هيچ گونه منبع انرژى در دسترس نيست و اين مسأله سبب افت در ميزان و كيفيت فعاليتهاى مورد نياز مى گردد.

تفاوت بين وعده سحرى و افطارى را لطفاً بفرماييد.

- بدن ما در زمان افطار در حالت استراحت كامل است بنابراين هنگام افطار بايستى از موادغذايى استفاده شود كه به طور ناگهانى به دستگاه گوارش فشار وارد نشود بنابراين توصيه مى كنيم در زمان افطار روزه خود را با چند عدد خرما همراه با يك استكان چاى يا شير ولرم باز كنيد و بين افطارى و شام خود فاصله اى را در نظر بگيريد مثلاً در اين فاصله مى توانيد وضو گرفته و نمازتان را بخوانيد كه هم ثواب نماز اول وقت را برده و هم حركات نماز باعث شود بدنتان كمى از حالت استراحت درآيد. توصيه مى شود كه شام را با غذاهاى سبك، كم قند و فيبردار مثل سوپ و سبزيجات يا سالاد كه فشار چندانى به معده وارد نمى كنند شروع كرده و سپس به سراغ شام اصلى برويد. چرا كه مصرف بيش از حد موادغذايى شيرين و پرچرب هنگام افطار منجر به تشنگى مى شود و مصرف نوشيدنيهاى زياد بالاخص مايعات خنك با رقيق كردن اسيد و آنزيمهاى دستگاه گوارش سبب اختلال در هضم و جذب موادغذايى مى گردد، اين مسأله پيامدهاى مهمى چون درد شكم و نفخ پيش مى آورد.

براى از بين بردن يا كمتر كردن عطش شديد در اين ماه چه بايد كرد؟

- براى فهم اين سؤال به اين مثال توجه كنيد. مزرعه اى را در نظر بگيريد كه در كنار يك رودخانه پرآب است براى اينكه بتوانيم اين مزرعه به صورت دائم آبيارى شده و از حملات احتمالى آب در فصول گوناگون در امان باشد، سدى مقابل آب مى زنيم تا بتوانيم آب را مهار كرده و با ايجاد روزنه هايى در سد به صورت دائم و كنترل شده مزرعه مان را آبيارى كنيم. در ماه مبارك رمضان نيز بايستى سدى در بدنمان بسازيم كه بتوانيم آب و موادغذايى را كه در سحرى مصرف كرده ايم به صورت يكنواخت ودائم در طول روز به قسمتهاى مختلف بدنمان برساند. اين كار را مى توانيم با مصرف مواد غذايى پرفيبر (سبزيجات و ميوه ها) انجام دهيم. اين دسته از موادغذايى با احاطه ساير گروههاى غذايى خورده شده اولاً باعث مى شود آنزيمهاى گوارشى به صورت آرام آرام روى موادغذايى اثر كند و ثانياً با كم كردن سرعت جذب مواد غذايى باعث مى شود كه بدن به آهستگى و در فراخى وقت اقدام به جذب مواد غذايى بكند كه هم دچار خستگى كمترى مى شود وهم از آن توفان قندى و انسولين بالاى بعد از آن جلوگيرى مى كند بنابراين توصيه مى شود در سحرى از مواد غذايى پرفيبر مثل سبزيجات و بالاخص ميوه ها استفاده كنيد چرا كه ميوه ها اولاً منبع سرشارى از فيبر هستند و ثانياً قند موجود در ميوه ها در حالت خالص و بدون فيبر هم ديرتر از قندهاى ساده جذب مى گردد كه اين امر سبب مى گردد فرد ديرتر احساس گرسنگى نمايد. مواد غذايى پرفيبر آب زيادى را در خود جذب كرده و بدن مى تواند آن را به آهستگى جذب كند و احساس تشنگى ديرتر عارض مى گردد. يكى از مكانيسم هاى احساس گرسنگى، خالى بودن معده است فيبرها سرعت حركت مواد غذايى را نيز كاهش مى دهند و اين مسأله باعث مى شود كه مكانيسم مذكور ديرتر شروع شود. مصرف آب به مقدار فراوان در وعده سحرى و بالاخص ما بين غذا توصيه نمى شود چرا كه طى اشاره اى كه قبلاً شد باعث رقت اسيد و آنزيمهاى گوارشى شده و اختلال در روند هضم را باعث مى شود.

خانمهاى شيرده با رعايت چه تغذيه اى در هنگام روزه دارى سلامت شان تضمين مى شود؟

دركتب تخصصى تغذيه آمده است كه حدود يك سوم نياز براى ترشح شير از ذخاير چربى بدن كه در سه ماهه سوم حاملگى تشكيل شده است تأمين مى گردد و دو سوم ديگر از طريق تغذيه بايستى مهيا گردد رژيم غذايى مادر شيرده بايستى غنى از پروتئين، كلسيم، آهن و ويتامين ها باشد و در صورت لحاظ نكردن اين مواد در رژيم غذايى وى دچار كمبودهاى شديد و نهايتاً عوارض خطرناكى چون پوكى استخوان، خرابى دندانها، كم خونى و ريزش مو مى شود. طبق فتاوى مراجع عظام مادران شيرده مى توانند روزه بگيرند ولى اگر بعد از چند روز احساس كردند كه روزه سبب كاهش در مقدار شير آنها شده است روزه گرفتن جايز نيست. به مادران در دوران شيردهى توصيه مى شود در وعده هاى غذايى سحرى، افطار و شام از مواد سرشار از آهن (مثل گوشت و حبوبات) و كلسيم (مثل شير و لبنيات) بيشتر استفاده كنند و از خوردن ادويه جات، فلفل، سير، پياز و زيره كه سبب بد بو شدن شير مى شود پرهيز كنند چرا كه مكيدن فرزند يكى از عوامل مؤثر در ترشح شير است و بد بو شدن شير سبب عدم مكش نوزاد شده ومنجر به كاهش يا قطع شير مى گردد.

آيا در سنين مختلف هنگام روزه دارى بايد تغذيه متفاوت باشد؟

نيازهاى تغذيه اى در سنين مختلف متفاوت است نياز به انرژى با افزايش سن كاهش مى يابد كه در ارتباط با كاهش اندازه بدن، كاهش توده چربى و كاهش فعاليت فيزيكى است. نيازهاى پروتئينى در سالمندان كمى بيشتر از افراد جوانتر مى باشد چرا كه براى حفظ تعادل نيتروژنى و پيشگيرى از تعادل منفى نيتروژنى وجلوگيرى از تحليل عضلات لازم است. با توجه به اينكه افراد سالمند به علت كم تحركى اكثراً دچار يبوست هستند مصرف كربوهيدراتهاى پيچيده مثل سبزيجات، غلات كامل و ميوه ها در وعده هاى سحرى و افطارى نسبت به سنين جوان بيشتر توصيه مى شود چرا كه اين گروه از مواد غذايى ذكر شده باعث جلوگيرى از يبوست مى شوند.

در افرادى كه از رژيم هاى غذايى استفاده مى كنند، بايد به چه صورت در مدت اين ماه عمل كنند؟

افرادى كه به جهت كاهش يا افزايش وزن از رژيم هاى غذايى استفاده مى كنند بايستى ناهار رژيم را در سحرى ميل كنند و وعده غذايى مربوط به صبحانه رژيم را براى افطار در نظر گرفته و شام رژيم را هم در جاى خود و به جاى شام ماه مبارك رمضان استفاده كنند.

زولبيا وباميه به صورت سنتى از قديم سر سفره هاى افطار است، ضرورتى در مصرف آن وجود دارد؟

همانگونه كه قبلاً نيز عرض كردم هنگام افطار ذخيره قندى بدن بسيار كم است و به همين دليل بهتر است در زمان افطار با خوردن مواد قندى اين كمبود جبران شود هنگام افطار توصيه مى شود زولبيا يا باميه البته به مقدار كم مصرف شود چرا كه مصرف بيش از حد آن به خاطر استفاده از روغن، كره و ماست و ادويه جات مختلف درتركيبات اين نوع شيرينى جات و عدم اطمينان كافى به منابع مذكور ممكن است سبب مسموميت هاى غذايى شود. علاوه بر آن مصرف بيش از حد زولبيا و باميه با توجه به اينكه اشتها را كاهش مى دهد باعث عدم مصرف مواد مورد نياز ديگر مى شود.

احتياجات كالرى در زنان و مردان به چه ميزانى است؟

لازم به توضيح است كه در ماه مبارك رمضان ميزان نياز به كالرى تفاوت چندانى باحالات غير روزه نداشته و فقط نحوه زمان بندى مصرف مواد غذايى در جهت آزاد شدن ذخاير چربى فشرده و قديمى و جايگزين شدن آنها با بافت جديد و قابل دسترسى متفاوت است كه در جدول زير براساس وزن و ميزان فعاليت نشان داده شده است.

ميزان كاهش وزن در ماه مبارك رمضان تا چه حدى بايد باشد؟

با توجه به اينكه در ماه مبارك رمضان در بيشترين زمان فعاليت (طول روز) كمترين مصرف مواد غذايى را داريم به همين خاطر با توجه به اينكه فعاليتهاى روزمره سبب از دست رفتن كالرى مى شود و وزن كم خواهد شد اين مسأله در مورد افراد مختلف با توجه به جنس (مرد يا زن) ، وزن و سن متفاوت است ولى در حالت معمول بين ۲ الى ۴كيلوگرم كاهش وزن وجود دارد كه اين كاهش قسمتى به از دست دادن كالرى و قسمتى هم به عدم دريافت مواد غذايى و آب مربوط است.

چه مواد غذايى را در اين ماه بهتر است در رژيم غذايى و تغذيه خانواده قرار داد؟

به طور خلاصه توصيه مى شود از مواد غذايى زير در ماه مبارك رمضان بيشتر استفاده شود:

در وعده سحرى:

از غذاهايى كه داراى قندهاى مركب هستند مثل ميوه جات بيشتر استفاده شود.

- ازغذاهاى حاوى فيبر مثل سبزيجات وميوه جات بايستى بيشتر استفاده شود.

- از موادغذايى سرخ كرده، پرچرب و شيرينى پرهيز گردد.

- از غلات و حبوبات به ميزان دلخواه در تركيبات غذاى سحرى لحاظ گردد.

- مصرف بيش از حدگوشت در سحرى توصيه نمى گردد.

- مصرف آب قبل از شروع سحرى و در مابين وعده هاى غذايى توصيه نمى شود.

- مصرف ادويه جات وغذاهايى مثل كله پاچه، سيرابى و... در سحرى توصيه نمى شود.

در وعده افطارى وشام :

- شروع افطارى بايستى با چند عدد خرما همراه كمى آب ولرم يا شير ولرم باشد

- سعى شود بين افطارى و شام فاصله وجود داشته باشد.

- شروع افطارى با نوشيدنى هاى خنك نباشد بلكه حتماً بايست ولرم يا سوپ باشد.

- مصرف بيش از حد مواد غذايى پرچرب و شيرين در افطار سبب تشنگى شده و به دنبال آن آب زيادمصرف مى شود و در نتيجه با كاهش غلظت اسيد و آنزيمهاى گوارشى موجب اختلال در هضم و جذب مواد غذايى مى شود.

در پسران ودخترانى كه مى خواهند براى نخستين بار روزه بگيرند آيا تفاوتى در نوع مواد غذايى مصرفى شان وجود دارد؟

نياز به انرژى در خانمها و آقايان متفاوت است كه مربوط به ميزان فعاليتهاى آنها و اثرات هورمونهاى مختلف مى باشد. در خانمها با توجه به اينكه در دوره عادات ماهيانه كمبودهايى از قبيل آهن ممكن است ديده شود ميزان نياز به برخى از مواد غذايى بيشتر است بنابراين توصيه مى شود خانمها بالاخص افرادى كه تازه به سن بلوغ رسيده وتوفيق روزه دارى در ماه رمضان را كسب كرده اند نسبت به تغذيه خود دقت بيشترى نموده و با مصرف بيشتر مواد سرشار از آهن مثل پروتئينها (نسبت به آقايان) باعث جلوگيرى از عوارضى مثل كم خونى، ريزش مو و... شوند.

[Behzad AZ]

چند خبر در مورد تغذيه در ماه رمضان





نخوردن سحرى موجب سردرد مى ‌شود
دكتر حسن مظفرى متخصص تغذيه درباره نخوردن ‌سحرى در ماه مبارك رمضان گفت: از نظر تغذيه‌اى روزه بى سحرى توصيه نمى ‌شود. در افرادى که بى ‌سحرى روزه مى ‌گيرند، کمبود بيش از حد انرژى باعث مى شود، بدن از منابع چربى براى تامين انرژى استفاده کند و در اثر سوخت ناقص چربى ها ، ترکيبات ستونى در بدن ايجاد مى شوند که منجر به ايجاد بوى بد دهان، سردرد، دردهاى عضلانى مى ‌شوند و فرد احساس مى ‌كند كه سالم نيست.
دكتر افرا درخشى متخصص تغذيه نيز گفت: صرف سحرى براى همه روزه‌داران به خصوص نوجوانان در حال رشد ضرورى بوده و سحرى بايد شامل يك وعده غذاى كامل براى هر فرد باشد.
يك روزه‌دار در طول روز با كمبود آب و نمك‌ها يا الكتروليت و قند مواجه است، بنابراين در هنگام افطار به نحو شايسته‌اى اين كمبودها بايد جبران شود. شروع افطار با مايعات گرمى مانند آب، چاى، شير، سوپ سبزيجات به همراه چند عدد خرما مناسب است.
وى افزود: مصرف نان، پنير، سبزى و مايعات، به همراه خرما بهترين افطار به شمار مى ‌رود و صرف شام به منظور جلوگيرى از ولع بعد از افطار دو ساعت بعد توصيه مى ‌شود. اما درمورد نوجوانان و افرادى كه تازه به سن تكليف رسيده‌اند (چون در دوران رشد هستند) بايد افطار و شام در يک وعده با هم خورده شوند. غذاى شام بايد شامل مواد گوشتى، مرغ، ماهي، تخم مرغ، سالاد و ماست باشد.
كشمش و خرما جايگزين زولبيا و باميه شود
يك متخصص تغذيه توصيه كرد كه به جاى مصرف زولبيا و باميه در ماه مبارك رمضان، كشمش و خرما را كه از سودمندترين قندهاى طبيعي هستند ، مصرف کنند كه اثرات جانبى بسيار كمى هم دارند.
دكتر مظفرى در مورد مصرف و توليد بسيار بالاى زولبيا، باميه و نقل و نبات در ماه رمضان گفت: بايد مصرف شيريني بخصوص شيرينی‌هايى مصنوعى متعادل باشد، چون مصرف بيش از حد قند در بروز بيمارى هاى قلبى و عروقى نقش دارد و به نسبت افزايش مصرف آن، بدن از دريافت مواد غذايى ديگر محروم مى ‌شود.
وى درمورد فوايد و مضرات مصرف غذاهايى نظير سوپ و آش در هنگام افطار گفت: اينكه برخي افراد هنگام افطار غذاهاى بسيار ساده‌اى نظير آش و سوپ مصرف مى ‌كنند و بعد از چند ساعت شام مى ‌خورند، بد نيست چون دستگاه گوارش ابتدا با حجم كمى از غذا آماده فعاليت مى ‌شود و از ميزان عطش نيز كاسته مى ‌شود و بدن با دست آوردن حالت ثبات آماده شام مى ‌شود؛ اما اينكه برخى از همان ابتدا افطار و شام را با هم مصرف مى ‌كنند و يك دفعه مواد غذايى بسيارى را وارد دستگاه گوارش مى ‌كنند زياد مطلوب نيست و روش اول بسيار بهتر است.
زنان شيرده روزه‌دار مواد غذايى با كيفيت بخورند
دکتر مظفرى در پاسخ به اين سوال كه زنان شيرده روزه دار چه نكات غذايى را بايد رعايت كنند، گفت: چون بخش عمده‌اى از مواد غذايى كه زنان شيرده مصرف مى ‌كنند، وارد شير شده و به كودك مى ‌رسد، نيازهاى تغذيه‌اى آنها بالا مى ‌رود. لذا براى شيردهى موفق نيازمند مصرف مواد غذايى بيشترى از نظر كمى و كيفى هستند و در صورت روزه‌دار شدن بايد هنگام سحر و افطار، مواد غذايي را با كميت و كيفيت مطلوبى مصرف كنند تا لطمه‌اى به كودك وارد نشود.
نمی ‌توان براى همه افراد در ماه رمضان يك الگوى تغذيه‌اى واحد پياده كرد
يك متخصص تغذيه و عضو هيات علمى دانشگاه علوم پزشكى مشهد اعتقاد دارد كه در ماه مبارك رمضان نمى ‌توان براى افراد يك الگوى تغذيه‌اى واحد پياده كرد.
وى اظهارداشت: هرگونه نياز بدن به غذا بايد تامين شود كه حجم آن را خود فرد تعيين می ‌كند. لذا افرادى هستند كه در وقت سحر نمى توانند غذا بخورند، به هر حال بايد غذا به اندازه مورد نياز مصرف شود و اگر بتوانيم آگاهي مردم را نسبت به منابع غذايى مواد مغذى افزايش دهيم، مى ‌توانيم سلامت بدن را حفظ نماييم.
اين عضو هيات علمی دانشگاه علوم پزشكى مشهد به سحرى به عنوان وعده مهمى در ماه رمضان اشاره كرد و گفت: بايد سحرى غذاى كاملى باشد زيرا در طول روز بدن به پروتئين نيازمند است كه مى ‌توان با قرار دادن گوشت، برنج، حبوبات و سبزيجات در سحرى پروتئين‌هاى مورد نياز بدن را تامين كرد.
براى شروع افطار بهتر است از خرما، شير گرم يا چاى استفاده شود تا معده به آرامى كار خود را شروع كند يا بهتر است از مايعات و موادي مثل شله زرد استفاده كرد.
بيماران گوارشی از گرفتن روزه خودداری كنند
چنانچه بيماران گوارشی در حين روزه‌دارى دچار علائمى چون دل درد خصوصا هنگام ظهر شوند، نشانه فعاليت بيمارى بوده و بايد از روزه‌دارى پرهيز كنند.
دكتر على فانى متخصص بيمارى هاى گوارشى در مورد تغذيه افرادى كه براى اولين بار روزه مى ‌گيرند، گفت: غذاها خصوصا در موقع افطار بايد سبك، نسبتا كم حجم و پركالرى باشند، مثل لبنيات، عسل، خرما، برخي از شيرينى ‌هاى ساده و مواد پروتئينى مثل گوشت و پرهيز از مصرف غذاهاى پرحجم و نفاخ به دليل استراحت معده در شب و نيز پرهيز از غذاهاى چرب، سرخ كرده و چاشنی ها.
وى افزود: يك سوپ مناسب براى افطار، يك پيش غذاى مناسب است چون آب بدن را تامين مى ‌كند و هضم خوبى دارد، ولى آش رشته كه هم كشك دارد و هم سنگين و نفاخ است بايد مصرف نشود.
وى در مورد روزه گرفتن افرادى كه به بيمارى‌ گوارشى مبتلا هستند، گفت: افرادى كه مبتلا به زخم هاى فعال سيستم گوارشى فوقانى مثل معده و اثنى عشر هستند، ترجيحا از روزه‌دارى معاف هستند چون روزه دارى با تشديد ترشح اسيد معده منجر به فعال سازى زخم و عوارضى چون خونريزى مى ‌شود.
سنگ كليه بيمارى نيست كه مانع روزه‌دارى شود
بيماران مبتلا به سنگ كليه مى ‌توانند با نوشيدن 8 ليوان آب يا مايعات در فواصل افطار تا سحر روزه بگيرند.
دكتر روشنى متخصص بيمارى هاى كليوى تاكيد كرد: سنگ كليه بيمارى نيست كه مانع روزه‌دارى شود.
وى ‌افزود: همانطور كه به چنين بيمارانى در ايام غير از ماه رمضان توصيه مي‌شود 8 ليوان آب يا مايعات بنوشند، در ماه رمضان هم با تقسيم دفعات نوشيدن آب و مايعات در ساعات بين افطار تا سحر، می ‌توانند روزه خود را بگيرند.
وى توصيه كرد كه افراد از نوشيدن نوشابه‌هاى گازدار در ابتداى افطار بپرهيزند، چرا كه اين نوشابه‌ها هم موجب كمبود كلسيم در بدن و هم باعث تورم معده و ايجاد سيرى كاذب مى شوند.
* منبع: سايت ايسنا ( خبرگزاري دانشجويان ايران

[Behzad AZ]

در ماه ضیافت الهی هستیم،‌ خوب است در مورد تغذیه در ماه مبارک رمضان بیشتر بدانیم

روزه علاوه بر اینکه موجب ارتقای سلامت فردی، خانوادگی و اجتماعی افراد می‌گردد، خود آدابی دارد که رعایت آنها به‌ویژه در زمینه تغذیه سالم در ماه رمضان، موجب بهره‌‌وری بیشتر از فواید معنوی، بهداشتی و... در این ماه عزیز می‌شود.
در طول روزه‌داری دستگاه گوارش حدود چند ساعت خالی می‌ماند و در واقع این دستگاه و سایر دستگاه‌هایی که به نحوی در هضم و جذب مواد غذایی دخالت دارند استراحت می‌کنند و بعد از روزه‌داری به نحو بهتری اعمال خود را به انجام می‌رسانند.
مطالعات متعدد نقش موثر روزه‌داری را در بهبود بیماری‌های مختلف نشان می‌دهد. در اغلب بیماری‌هایی که عادات غلط غذایی، چاقی و افزایش وزن در بروز آنها دخالت دارند روزه‌داری مفید است.
مطالعات نشان داده است روزه گرفتن برای مبتلایان به چربی خون بالا بسیار مفید است و میزان چربی‌های نامطلوب موجود در خون را تنظیم می‌کند و موجب افزایش میزان چربی‌های مفید خون می‌شود. علاوه بر این برخی از بیماران مبتلا به دیابت نوع دوم به کمک پزشک معالج و یک متخصص تغذیه به راحتی می‌توانند در این ماه روزه بگیرند و از آثار مفید آن بهره کافی را ببرند.
به طور کلی پیروی از یک برنامه غذایی صحیح در ایام ماه مبارک رمضان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است تا هم بتوان عادات غذایی غلط را اصلاح کرد و هم از برکات معنوی این ماه بهره برد.

سحری و افطاری سالم

در ماه مبارک رمضان نیز مانند همیشه پیروی از برنامه غذایی متنوع و متعادل شامل چهار گروه اصلی غذایی (نان و غلات، میوه‌ها و سبزی‌ها، گوشت و حبوبات و تخم‌مرغ، شیر و لبنیات) ضروری است. با رعایت تنوع و تعادل در مصرف غذا نیازهای تغذیه‌ای شامل آب، املاح، ویتامین ها، ‌پروتئین و انرژی مورد نیاز بدن تأمین می‌شود.
توصیه می‌شود افراد روزه‌دار همانند زمانی که روزه نیستند سه وعده غذا بخورند که وعده شامل افطار، شام و سحر است، اما در ماه مبارک رمضان سرو غذا در دفعات کمتر برای مثال دو بار در روز نیز اشکال ندارد و به شرایط جسمی و توانایی فرد بستگی دارد.
بهتر است غذای مصرفی در وعده سحری خصوصیات و ویژگی وعده ناهار را داشته باشد تا از ایجاد گرسنگی در طول روز پیشگیری شود.
با توجه به اینکه ساعت سرو افطار حدود ساعت ۱۸ است و تا وعده سحری فاصله طولانی است، می‌توان در فاصله افطار تا سحر یک وعده غذایی مثل شام سبک را سرو کرد که البته این به وضعیت خود شخص و تمایل او به سرو غذا بستگی دارد.

در هنگام افطار مصرف غذاهای سبک و مختصر شامل گروه‌‌های غذایی شیر و لبنیات (مانند شیر و ماست و پنیر) میوه‌ها و سبزی‌ها و نان و غلات (مانند برنج و نان) توصیه می‌شود، مانند نان و پنیر و سبزی که یکی از عادات خوب غذایی هموطنان در این ایام است.
نکته مهم شست‌وشوی کامل و ضد عفونی‌کردن سبزی مصرفی است که در این دوران باید بیش از پیش به آن توجه کرد. علاوه بر آن مصرف شیر گرم و فرنی و یا شیر برنج در هنگام افطار مناسب است. استفاده از مواد غذایی آبکی مثل سوپ، آش، حلیم بدون روغن (حلیم منبع خوبی از مواد نشاسته‌ای، فیبر، پتاسیم و منیزیم است) و همچنین مایعات به هنگام افطار و سحر موجب حفظ تعادل آب و املاح فرد روزه‌دار می‌شود.

سبزی و میوه فراموش نشود

استفاده از سبزی‌ها و میوه‌ها در هنگام افطار و همچنین در فاصله زمانی بین افطار تا سحر به دلیل اینکه منبع خوبی از فیبر هستند، برای دستگاه گوارش بسیار مفید است و مانع بروز یبوست می‌شود. توصیه می‌شود در وعده سحری مقدار مناسبی سبزی‌های گوناگون مصرف شود. سبزی‌ها با دارا بودن مواد مغذی مختلف و آب، علاوه بر تأمین ویتامین‌ها و املاح مورد نیاز بدن، از تشنگی فرد در طول روز جلوگیری می‌کنند.

اعتدال در مصرف شیرینی‌ها

مصرف مواد غذایی شیرین در وعده سحری توصیه نمی‌شود. مصرف مواد غذایی شیرین با تحریک انسولین موجب ورود قند خون به داخل سلول‌ها و در نتیجه کاهش قند خون می‌شود. به این ترتیب مصرف مواد غذایی شیرین و حاوی قندهای ساده مثل شیرینی و شکلات در وعده سحری موجب می‌شود شخص زودتر گرسنه شود. انواع میوه را که حاوی مواد مغذی بسیار مفید برای سلامت بدن است بهتر است در وعده افطار و یا در فاصله افطار تا سحر مصرف کرد.
از کربوهیدرات‌های پیچیده مثل غلات از جمله گندم، جو و... حبوبات مثل عدس، لوبیا،‌ نان‌های سبوس‌دار و غذاهای حاوی فیبر مثل سبزی‌ها، حبوبات، غلات، میوه‌های با پوست، میوه‌های خشک مانند گلابی، آلو و انجیر و بادام در وعده‌های غذایی به خصوص سحری بیشتر استفاده کنید. این غذاها باعث می‌شوند احساس گرسنگی کمتری کنید، چون به آهستگی هضم می‌شوند.
توصیه می‌شود برای تأمین آب مورد نیاز پس از سرو افطار و تا قبل از خواب به تدریج انواع میوه، چای کمرنگ و سایر مایعات به ویژه آب برای جبران کم آبی بدن نوشیده شود.
در طول روزه‌داری دستگاه گوارش حدود چند ساعت خالی می‌ماند و در واقع این دستگاه و سایر دستگاه‌هایی که به نحوی در هضم و جذب مواد غذایی دخالت دارند استراحت می‌کنند و بعد از روزه‌داری به نحو بهتری اعمال خود را به انجام می‌رسانند.

خلاصه

در ماه مبارک رمضان نیز مانند همیشه پیروی از برنامه غذایی متنوع و متعادل شامل چهار گروه اصلی غذایی (نان و غلات، میوه‌ها و سبزی‌ها، ‌گوشت و حبوبات و تخم‌مرغ، شیر و لبنیات)‌ ضروری است.
با رعایت تنوع و تعادل در مصرف غذا نیازهای تغذیه‌ای شامل آب، املاح، ‌ویتامین ها، پروتئین و انرژی مورد نیاز بدن تأمین می‌شود.
__________________

[Behzad AZ]

توصیه های سلامتی در ماه رمضان (سلامتي در ماه رمضان)

توصیه های سلامتی در ماه رمضان



http://img.tebyan.net/big/1384/07/1902035741166171817415213112238186899271.jpg
برنامه غذایی ما در ماه مبارک رمضان نباید نسبت به قبل خیلی تغییر کند و در صورت امکان باید ساده باشد. همچنین باید طوری تنظیم شود که بر روی وزن طبیعی تأثیر زیادی نداشته باشد .
با توجه به ساعات طولانی گرسنگی در روز ، باید غذاهایی را مصرف کنیم که به کندی و دیر هضم می شوند مثل غذاهای حاوی فیبر زیاد . غذاهای دیرهضم معمولاً 8 ساعت در دستگاه گوارش می مانند، در حالیکه غذاهای زود هضم فقط3 تا4 ساعت در معده باقی می مانند و فرد خیلی زود احساس گرسنگی خواهد کرد.
غذاهای دیر هضم عبارتند از : حبوبات و غلات مثل جو ، گندم ، جو دوسر ، لوبیا ، عدس ، آرد سبوس دار ،‌ برنج با پوست و غیره ( که کربوهیدرات های پیچیده نامیده می شوند ) .
غذاهای زود هضم عبارتند از : غذاهایی که حاوی قند ، آرد سفید و غیره هستند ( که به این گروه کربوهیدرات های تصفیه شده گفته می شود ).
غذاهای حاوی فیبر غذایی عبارتند از : غذاهای حاوی سبوس ، گندم سبوس دار ، غلات و حبوبات ، انواع سبزی ها مانند لوبیای سبز ، نخود ، ‌ ذرت ،‌ اسفناج ، برگ چغندر ، میوه های با پوست ، میوه خشک شده مثل برگه زردآلو ، انجیر ،‌ آلو خشک ، بادام و غیره .
غذاهای مصرفی باید در حالت تعادل با یکدیگر باشند و از همه گروه های غذایی مثل میوه، سبزیجات ،‌گوشت و مرغ و ماهی ، نان و غلات و گروه شیر و لبنیات باید در برنامه غذایی ما وجود داشته باشد .
غذاهای سرخ شده باید به مقدار کم مصرف شوند، زیرا باعث عدم هضم ، سوزش سردل و اختلال در وزن مناسب می شوند .
از چه غذاهایی پرهیز کنیم ؟

1 - غذاهای سرخ کردنی و چرب
2- غذاهای حاوی قند زیاد
3 - خوردن غذای زیاد بخصوص هنگام سحر
4 - خوردن چای زیاد هنگام سحر. چای باعث افزایش ادرار شده و از این طریق نمک های معدنی که در طول روز بدن به آنها نیاز دارد، دفع می شوند .
5 - سیگار : اگر شما نمی توانید کشیدن سیگار را یک دفعه قطع کنید از هفته های قبل از ماه رمضان مصرف آن را به تدریج کاهش دهید.
چه غذاهایی را مصرف کنیم ؟

1 - مصرف کربوهیدرات های مرکب در سحر که مدت طولانی تری هضم می شوند و باعث می شوند که کمتر گرسنه شوید .
2- حلیم یک منبع عالی پروتئین بوده و از غذاهائی است که دیر هضم می شود .
3 - خرما منبع عالی قند ، ‌فیبر ، کربوهیدرات ، پتاسیم و منیزیم می باشد .
4 - مغز بادام غنی از املاح خصوصا کلسیم و فیبر می باشد .
5 - موز منبع غنی پتاسیم ، منیزیم و کربوهیدرات می باشد .
6- مصرف زیاد آب یا آب میوه در فاصله بین افطار و زمان خواب باعث تأمین آب مورد نیاز بدن می شود .
مشکلات سلامتی ، علل و درمان آن

یبوست

یبوست می تواند باعث ایجاد بواسیر ، شقاق های دردناک مقعد و سوء هاضمه به همراه نفخ شود .
علل : مصرف کربوهیدرات های تصفیه شده ، مصرف کم آب و فیبر غذایی.
درمان : مصرف کم کربوهیدرات های تصفیه شده ، افزایش مصرف آب ، استفاده از سبوس در پخت نان ها ، استفاده از آردهای قهوه ای و سبوس دار
سوء هاضمه و نفخ

علل : پرخوری ، مصرف زیاد غذاهای چرب و سرخ شده ، غذاهای تند و ادویه دار، غذاهایی که ایجاد نفخ می کنند مثل تخم مرغ ،‌ کلم ، لوبیا، عدس و نوشابه های گازدار
درمان : پرخوری نکنید ، آب میوه یا آب بنوشید . از غذاهای سرخ کردنی اجتناب کنید .
ضعف ( افت فشار خون )

علائم : افزایش تعریق ، ضعف ، خستگی ، کم شدن انرژی ، سرگیجه بخصوص هنگام برخاستن ، ظاهر رنگ پریده و احساس افتادن که این علائم بیشتر هنگام بعد از ظهر اتفاق می افتند .
علل : مصرف کم مایعات و کاهش مصرف نمک
درمان :به مکان های گرم نروید . مصرف نمک و مایعات را افزایش دهید .
توجه : افت فشار خون باید با گرفتن فشار خون در هنگام بروز علائم تأیید شود . افراد دارای فشار خون بالا ممکن است در طول ماه رمضان نیاز به تنظیم مجدد داروهای خود توسط پزشک داشته باشند .
سردرد

علل : عدم مصرف کافئین و تنباکو ،‌انجام کار زیاد در طول روز ، کم خوابی ، گرسنگی که معمولاً در طول روز بیشتر شده و در انتهای روز بدتر می شود . سردرد وقتی با افت فشار خون همراه شود، می تواند منجر به سردرد شدید و حالت تهوع قبل از افطار شود .
درمان : در طول یک تا دو هفته قبل از ماه رمضان به تدریج مصرف کافئین و تنباکو را قطع کنید . چای سبز و بدون کافئین ممکن است جایگزین خوبی باشد . همچنین برنامه خود را در طول ماه رمضان طوری ترتیب دهید تا خواب کافی داشته باشید .
کاهش قند خون

علائم : ضعف ، سرگیجه ، خستگی ،‌کاهش تمرکز ،‌ تعریق زیاد ، لرزش بدن ، عدم توانائی برای انجام فعالیت های بدنی ، سردرد و تپش قلب.
علل در افراد غیر دیابتی : مصرف زیاد قند مثل کربوهیدرات های تصفیه شده مخصوصاً در هنگام سحر باعث می شود که بدن مقدار زیادی انسولین تولید کرده و باعث افت قند خون شود .
درمان : خوردن غذا هنگام سحر و کاهش مصرف نوشیدنی ها و غذاهای حاوی قند .
توجه : افراد دیابتی ممکن است به تنظیم مجدد داروهای خود در ماه رمضان احتیاج داشته باشند و باید با پزشک خود مشورت کنند .
انقباضات عضلانی

علل : مصرف کم غذاهای حاوی کلسیم ، پتاسیم و منیزیم
درمان : خوردن غذاهای غنی از املاح بالا مثل : سبزیجات ، میوه جات ، شیر و لبنیات ، گوشت و خرما
توجه : افراد دارای فشار خون بالا که تحت درمان هستند و افراد دچار سنگ کلیه ، باید با پزشک خود مشورت کنند .
زخم معده ،‌ سوزش سردل ، التهاب معده

افزایش سطح اسید در معده خالی در ماه رمضان باعث تشدید زخم و التهاب معده می شود که به صورت احساس سوزش در ناحیه معده و زیر دنده ها ظاهر شده و می تواند بطرف حلق گسترش یابد . غذاهای تند ، قهوه و نوشابه های سیاه این حالت را بدتر می کنند .
درمان های پزشکی برای کنترل سطح اسید معده وجود دارند وافراد مبتلا، قبل از روزه گرفتن باید با پزشک خود مشورت کنند .
سنگ کلیه

سنگ کلیه ممکن است در افرادی که به مقدار کم آب می نوشند ایجاد شود . بنابراین مصرف زیاد مایعات برای جلوگیری از تشکیل سنگ ضروری می باشد .
درد مفاصل

علل : در طول ماه رمضان که نمازهای بیشتری خوانده می شود، فشار روی مفاصل زانو افزایش می یابد . در افراد مسن و یا افراد دچار التهاب مفاصل این مسئله باعث درد ، سفتی ، تورم و احساس ناراحتی می شود.
درمان : وزن را کم کنید تا زانوها مجبور نباشند وزن زیادی را تحمل کنند . قبل از ماه رمضان اندام تحتانی را ورزش دهید تا برای فشار اضافی وارده، آماده باشند . آمادگی بدنی باعث می شود تا نماز راحت تر خوانده شود .
منبع :
کارشناس تغذیه تبیان

[Behzad AZ]

دانستنی های تغذیه در ماه رمضان ( تغذيه در رمضان)

دانستنی های تغذیه در ماه رمضان


هر ساله پس از ماه مبارک رمضان اکثراً یا افزایش وزن پیدا می کنیم یا ضعیف شده و دچار بیماری های گوارشی می شویم. این عوارض از آنجا ناشی می شود که یاد نگرفته ایم اصولی روزه بگیریم .



http://img.tebyan.net/big/1386/06/2620012919611421741226522008218610317124540.jpg



پرخوری و بدخوری دلیل عمده این عوارض است.
تغذیه صحیح در ماه رمضان بسیار اهمیت دارد و باید مواد غذایی نظیر گوشت، مرغ، ماهی، لبنیات و سبزی ها، قسمت اعظم رژیم غذایی شخص را در برگیرد.
مصرف تمام مواد غذایی باید روی اصول و برنامه باشد.مثلا اگر می گوییم لبنیات خوب است، باید در نظر داشته باشیم که مصرف بالای لبنیات بدون مصرف آب به میزان کافی، ایجاد سنگ های مجاری ادراری را بسیار افزایش می دهد.
مصرف مواد پروتئینی (گوشت، مرغ، لبنیات و ماهی) به تنهایی کافی نیست، بلکه در کنار آنها باید از سبزیجات، سالاد، آب و حبوبات استفاده نمود تا از یبوست جلوگیری شود و باید در نظر داشت که مصرف زیاد غذاهای پروتئینی باعث تشنگی می شود.
در خصوص کودکان و نوجوانانی که برای اولین بار روزه می گیرند، باید تمام مواد مغذی در رژیم غذایی آنها گنجانده شود. این نوجوانان باید در وعده سحر به مقدار کافی غذا بخورند و آب میوه هایی مثل هویج و گوجه فرنگی را بسیار مصرف نمایند.
چگونگی روزه گرفتن در ماه رمضان


روزه گرفتن در ماه مبارک رمضان منافع معنوی ، فیزیکی ، روحی و اجتماعی به همراه دارد ، ضمن اینکه باید رعایت نکات پزشکی و نحوه تغذیه نیز مورد توجه قرار گیرد. بنابراین نیاز به مصرف غذای زیاد هنگام افطار و سحر نیست ، بلکه آنچه مهم است نحوه رژیم غذایی در این ماه است.
بدن مکانیسم های تنظیم کننده ای دارد که در طی روزه داری فعال می شوند و سوخته شدن مؤثر چربی بدن در این ماه رخ می دهد. یک رژیم غذایی متعادل برای حفظ سلامت و فعالیت فرد در طی ماه رمضان کافی است. اختلالات بوجود آمده در این ماه ناشی از مصرف زیاده از حد غذا ، مصرف نامتعادل غذا و خواب کم است .
سحر:
سحری را سبک مصرف کنید.
افطار:
نیاز فوری بدن در هنگام افطار به دست آوردن یک منبع انرژی به شکل گلوکز(قند خون) برای هر سلول زنده به خصوص سلول های مغز و اعصاب است. خرما و آب میوه منابع خوب قند هستند، لذا هنگام افطار مصرف خرما، آب میوه ، سوپ سبزیجات با رشته به منظور حفظ تعادل قند، آب و مایعات بدن توصیه می شود.
شام :
- گروه گوشت: مرغ ، گاو، گوساله، ماهی و ...
- گروه نان وغلات: این گروه منبع خوبی از کربوهیدرات های مرکب هستند و تأمین کننده انرژی ، پروتئین، مواد معدنی و فیبرهای غذایی می باشند.
- گروه لبنیات ( شیر ، ماست ، پنیر و...) شیر و محصلات لبنی منابع خوب پروتئین و کلسیم هستند که برای حفظ بافت بدن و عملکرد های متعدد فیزیولوژیک ضروری می باشد.
- گروه سبزیجات : سبزیجات منبع خوب فیبرهای غذایی ، ویتامین A و سایر مواد شیمیایی گیاهی که آنتی اکسیدان هستند، می باشد. این مواد در جلوگیری از سرطان، بیماری های قلبی-عروقی و بسیاری از بیماری های دیگر مفید است.
- گروه میوه ها : میوه را به عنوان آخرین قسمت شام یا فاصله کمی بعد ازشام مصرف کنید تا باعث سهولت هضم غذا شده و از بروز بسیاری از مسائل جلوگیری کند. میوه های ترش ، ویتامین C بدن را فراهم می کنند میوه ها منبع خوبی از فیبرهای غذایی هستند . میوه ها و مخلوطی از مغزها را می توان بعد از شام یا قبل از خواب مصرف کرد.
کاهش وزن و افزایش چربی خون به علت بدخوری و پُرخوری در ماه رمضان


بسیاری از افراد طی این ماه به لحاظ تغذیه دچار بد خوری و یا پُرخوری شده و در تغذیه افراط می کنند به گونه ای که ممکن است، حتی وزن فردی کاهش یافته، اما میزان چربی خونش افزایش یابد، بنابراین علت اصلی این مشکلات افراط در مصرف شیرینی جات است چون شیرینی جات، مواد قندی و چربی ها، به راحتی سلامت مصرف کنندگان را با خطر مواجه می کند. بنابراین باید از مصرف زیاد غذاهای چرب و سرخ کرده به شدت خودداری کرد، چون برخلاف آنچه که مردم گمان می کنند که طی ماه رمضان به واسطه روزه گرفتن وزن افراد کم می گردد و همچنین افرادی که دچار چربی خون بالا هستند ،چربی خون آنها کاهش می یابد، در بسیاری از موارد مشاهده شده که پس از ماه رمضان نه تنها باعث کاهش وزن نشده، بلکه موجب افزایش وزن و چربی هم می شود.
مصرف زیاد مواد غذایی چرب هنگام افطار باعث بی اشتهایی در هنگام سحر می شود، چون هضم چربی ها در بدن نیازمند مدت زمان طولانی تراست، استفاده از خوراکی ها و مواد غذایی تا دیر وقت و به تأخیر انداختن زمان خواب، موجب بی اشتهایی و بی حوصلگی هنگام سحر می شود، بنابراین اگر وعده افطار به صورت مناسب مصرف شود مشکلی برای وعده سحر ایجاد نخواهد شد.

اگر روزه به شیوه مناسب انجام نشود یعنی رژیم غذایی به گونه ای باشد که کالری بیش از حد ممکن وارد بدن شود، به طور حتم به بدن آسیب می رسد. بنابراین اگر روزه داری به شیوه صحیح انجام شده باشد، می تواند با کاهش کالری در بدن، نوع خوب کلسترول یا HDL را در بدن افزایش داده و موجب کاهش کلسترول بد یا LDL شود. در غیر این صورت کلسترول بد خون افزایش می یابد.

[Behzad AZ]

گروه سلامت: در آستانه حلول ماه مبارك رمضان و تغيير در عادات غذايي روزه‌داران، پيروي از يك برنامه غذايي صحيح از اهميت ويژه‌اي برخوردار است تا هم بتوان عادات غذايي غلط را اصلاح كرد و هم از بركات معنوي اين ماه بهره برد.
به گزارش جام‌جم، روابط عمومي وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي طي اطلاعيه‌اي رعايت نكاتي را به روزه‌داران توصيه كرد.

بنا به اين اطلاعيه روزه‌داران از 3 وعده غذايي افطار، شام و سحري استفاده كنند. ابتدا با چاي، آب جوش يا شيرگرم و خرما يا كشمش روزه خود را باز كرده و سپس از غذاهايي مانند نان و پنير و گردو، فرني، شيربرنج، شامي و انواع كوكو استفاده كنند. در وعده شام از مصرف غذاهاي سنگين خودداري كرده و با فاصله 2 ساعت بعد از افطار غذاهايي مانند سوپ، آش سبك، خوراك سبزيجات يا كمي نان سبوس‌دار همراه لبنيات يا سالاد مصرف كنند.وعده سحري بهتر است حاوي پروتئين مانند گوشت، مرغ، ماهي، شير و حبوبات با حداقل مقدار روغن و چربي باشد.

به روزه‌داران عزيز توصيه مي‌شود بلافاصله بعد از اتمام سحري از نوشيدن چاي اجتناب كنند.

توصيه مي‌شود در وعده‌هاي سحري و افطار از پرخوري، مصرف غذاهاي چرب و سرخ‌كردني و غذاهاي حاوي مقادير زياد قندهاي ساده مثل قند، شكر، زولبيا و باميه پرهيز شود.

بنا بر توصيه‌هاي اين وزارتخانه ضروري است در صورت استفاده از سبزي به صورت خام و ميوه حتما مراحل سالم‌سازي شامل شستشوي اوليه، انگل‌زدايي با مايع دستشويي يا ظرفشويي، ميكروب‌زدايي با مواد ضدعفوني كننده مجاز و شستشوي نهايي رعايت شود.

هرگز مواد غذايي طبخ و آماده شده را در دماي محيط، بيش از 2 ساعت نگهداري نكنيد و تهيه مواد غذايي براي سحر در منزل و يا مساجد ترجيحا در هنگام سحري تهيه و به صورت گرم مصرف شود، در غير اين صورت مواد غذايي پخته شده روي شمعك اجاق نگهداري تا حرارت آن حفظ شود و يا در دماي كمتر از 4 درجه سانتي‌گراد يعني طبقه زيرين جايخي يخچال‌هاي معمولي نگهداري و قبل از مصرف كاملا داغ شود.

در اين اطلاعيه به سالمندان توصيه شده است؛ در صورتي كه روزه مي‌گيرند در 3 وعده سحري، افطار و شام از مايعات مختلف به ميزان حداقل 10 ليوان استفاده كنند. مصرف ميوه رنده شده، لبنيات خصوصا شير كم‌چرب، استفاده از انواع سوپ‌ها و آش‌ها در افطار و سحر و نوشيدن چاي كمرنگ براي آنها مفيد است و مي‌تواند تعادل آب و املاح را برقرار كند.

وزارت بهداشت همچنين به روزه‌داران توصيه كرد؛ از خريد مواد غذايي آماده مصرف از قبيل زولبيا و باميه، حليم، نان و شيريني سنتي، كله پاچه، دل و جگر، بستني، شربت آلبالو و زرشك از دستفروشان و دوره‌گردان خودداري كنند و هنگام خريد مواد غذايي بسته‌بندي شده به مجوز وزارت بهداشت، تاريخ توليد، انقضاء و نشاني دقيق كارخانه توليدكننده و سالم بودن بسته توجه كنند.

روزه ديابتي‌ها
مشاور تغذيه مركز پزشكي بيماري‌هاي خاص بر لزوم رژيم غذايي متعادل، متناسب و متنوع و تحت نظر بودن بيماران ديابتي در ماه رمضان تاكيد كرد.

به گزارش ايسنا، دكتر معدنچي با اشاره به لزوم وجود تنوع گروه‌هاي غذايي افزود: بيماران ديابتي بايد از نان، سبزيجات و لبنيات و غيره در رژيم غذايي خود استفاده كنند و با كاهش حجم غذا در هر وعده و افزايش تعداد وعده‌هاي غذايي از بروز اختلالات گوارشي و بالا رفتن قند خون جلوگيري كنند.

وي درباره خوردن سحري توصيه كرد: بهتر است از قندهاي پيچيده و غلات سبوس‌دار و برنج پخته شده همراه با حبوبات كه سرعت هضم كمتر و خاصيت سيركنندگي بيشتري دارند در سحري استفاده شود و از خوردن گوشت و غذاهاي سرخ شده و نوشيدني‌هاي كافئين‌دار مانند چاي،‌ قهوه و نوشابه پرهيز شود.

مشاور تغذيه مركز پزشكي بيماري‌هاي خاص در ادامه اظهار كرد: بيماران ديابتي هنگام سحر بايد غذاي سبك مصرف كنند تا بعد از غذا و در طول روز احساس رخوت و سستي نداشته باشند. همچنين 15 تا 20 دقيقه قبل از سحري مايعات بنوشند و زمان زيادي را براي جويدن غذا صرف كنند، همچنين بعد از غذا نيز بلافاصله به خواب نروند تا دچار سوء‌هاضمه نشوند.

دكتر معدنچي در ادامه درخصوص افطار نيز توصيه كرد: روزه‌داران سعي كنند افطار را با نوشيدني گرم آغاز كرده و از مواد غذايي سبك استفاده كنند. از سوي ديگر، فاصله زماني حداقل يك ساعت ميان افطار و شام رعايت شود.

مشاور تغذيه مركز پزشكي بيماري‌هاي خاص اظهار كرد: اين بيماران حتي‌الامكان از غذاهاي حاوي قندهاي ساده و طبيعي مانند توت و خرما استفاده كنند و از خوردن شيريني‌جاتي نظير شله زرد و حلوا و غذاهاي پرچربي كه سبب تشنگي مي‌شود در افطار پرهيز كنند.

وي بهترين زمان تامين آب مورد نياز بدن در ماه رمضان را فاصله زماني ميان افطار و شام دانست و توصيه كرد: در هنگام افطار مايعات ننوشيد زيرا سبب بروز سوء‌هاضمه مي‌شود.

اهداي خون، قبل از ظهر
همچنين معاون فني پايگاه انتقال خون استان تهران از فعاليت اين پايگاه‌ها در ماه رمضان در 2 شيفت صبح و عصر خبر داد و گفت: واحدهاي شيفت عصر از ساعت 20 به بعد و شيفت صبح از ساعت 9 صبح تا 30/17 بعدازظهر فعال هستند.

دكتر زيدي با اعلام اين مطلب افزود: در صورتي كه هنگام سحر از غذا و مايعات به اندازه كافي استفاده شود، روزه‌‌داران مي‌توانند تا ساعت 11 تا 12 ظهر براي اهداي خون مراجعه كنند؛ اين در حالي است كه بعد از اين ساعات، اهداي خون توسط اين افراد توصيه نمي‌شود.

وي با بيان اين كه پايگاه‌هاي انتقال خون در ماه رمضان تقريبا در تمام سطح شهر مستقر هستند، افزود: پايگاه‌هاي مستقر در مراكز مذهبي از ساعت 20 فعاليت خود را آغاز مي‌كنند. همچنين پايگاه مركزي انتقال خون در خيابان وصال شيرازي از ساعت 8 صبح تا 12 شب فعال است.