ديوان اشعار ابوسعید ابوالخیر

[sorna]

افسوس که ما عاقبت اندیش نه‌ایم

داریم لباس فقر و درویش نه‌ایم


این کبر و منی جمله از آنست که ما

قانع به نصیب و قسمت خویش نه‌ایم

[sorna]

مادر ره سودای تو منزل کردیم

سوزیست در آتشی که در دل کردیم


در شهر مرامیان چشم می‌خوانند

نیکو نامی ز عشق حاصل کردیم

[sorna]

هر چند که دل به وصل شادان کردیم

دیدیم که خاطرت پریشان کردیم


خوش باش که ما خوی به هجران کردیم

بر خود دشوار و بر تو آسان کردیم

[sorna]

ما طی بساط ملک هستی کردیم

بی نقض خودی خداپرستی کردیم


بر ما می وصل نیک می‌پیوندد

تف بر رخ می که زود مستی کردیم

[sorna]

جانا من و تو نمونهٔ پرگاریم

سر گر چه دو کرده‌ایم یک تن داریم


بر نقطه روانیم کنون چون پرگار

در آخر کار سر بهم باز آریم

[sorna]

ما با می و مستی سر تقوی داریم

دنیی طلبیم و میل عقبی داریم


کی دنیی و دین هر دو بهم آید راست

اینست که ما نه دین نه دنیی داریم

[sorna]

شمعم که همه نهان فرو می‌گریم

می‌خندم و هر زمان فرو می‌گریم


چون هیچ کس از گریه من آگه نیست

خوش خوش بمیان جان فرو می‌گریم

[sorna]

ما جز به غم عشق تو سر نفرازیم

تا سر داریم در غمت دربازیم


گر تو سر ما بی سر و سامان داری

ماییم و سری در قدمت اندازیم

[sorna]

در مصطبها درد کشان ما باشیم

بدنامی را نام و نشان ما باشیم


از بد بترانی که تو شان می‌بینی

چون نیک ببینی بدشان ما باشیم

[sorna]

ببرید ز من نگار هم خانگیم

بدرید به تن لباس فرزانگیم


مجنون به نصیحت دلم آمده‌است

بنگر به کجا رسیده دیوانگیم

[sorna]

من لایق عشق و درد عشق تو نیم

زنهار که هم نبرد عشق تو نیم


چون آتش عشق تو بر آرد شعله

من دانم و من که مرد عشق تو نیم

[sorna]

ما قبلهٔ طاعت آن دو رو می‌دانیم

ایمان سر زلف مشکبو می‌دانیم


با این همه دلدار به ما نیکو نیست

ما طالع خویش را نکو می‌دانیم

[sorna]

در حضرت پادشاه دوران ماییم

در دایرهٔ وجود سلطان ماییم


منظور خلایقست این سینهٔ ما

پس جام جهان نمای خلقان ماییم

[sorna]

افتاده منم به گوشهٔ بیت حزن

غمهای جهان مونس غمخانهٔ من


یا رب تو به فضل خویش دندانم را

بخشای به روح حضرت ویس قرن

[sorna]

ای دوست ترا به جملگی گشتم من

حقا که درین سخن نه زرقست و نه فن


گر تو زوجود خود برون جستی پاک

شاید صنما به جای تو هستم من

[sorna]

بگریختم از عشق تو ای سیمین تن

باشد که زغم باز رهم مسکین من


عشق آمد واز نیم رهم باز آورد

مانندهٔ خونیان رسن در گردن

[sorna]

ای خالق ذوالجلال وحی رحمان

سازندهٔ کارهای بی سامانان


خصمان مرا مطیع من می‌گردان

بی‌رحمان را رحیم من می‌گردان

[sorna]

جانست و زبانست زبان دشمن جان

گر جانت بکارست نگه‌دار زبان


شیرین سخنی بگفت شاه صنمان

سر برگ درختست، زبان باد خزان

[sorna]

چندین چه زنی نظاره گرد میدان

اینجا دم اژدهاست و زخم پیلان


تا هر که در آید بنهد او دل و جان

فارغ چه کند گرد سرای سلطان

[sorna]

رفتم به طبیب و گفتم از درد نهان

گفتا: از غیر دوست بر بند زبان


گفتم که: غذا؟ گفت: همین خون جگر

گفتم: پرهیز؟ گفت: از هر دو جهان

[sorna]

رویت دریای حسن و لعلت مرجان

زلفت عنبر صدف دهان در دندان


ابرو کشتی و چین پیشانی موج

گرداب بلا غبغب و چشمت طوفان

[sorna]

هستی به صفاتی که درو بود نهان

دارد سریان در همه اعیان جهان


هر وصف زعینی که بود قابل آن

بر قدر قبول عین گشتست عیان

[sorna]

آن دوست که هست عشق او دشمن جان

بر باد همی دهد غمش خرمن جان


من در طلبش دربدر و کوی به کوی

او در دل و کرده دست در گردن جان

[sorna]

یا رب ز قناعتم توانگر گردان

وز نور یقین دلم منور گردان


روزی من سوختهٔ سرگردان

بی منت مخلوق میسر گردان

[sorna]

یا رب زدو کون بی‌نیازم گردان

وز افسر فقر سرفرازم گردان


در راه طلب محرم رازم گردان

زان ره که نه سوی تست بازم گردان

[sorna]

یا رب ز کمال لطف خاصم گردان

واقف بحقایق خواصم گردان


از عقل جفا کار دل افگار شدم

دیوانهٔ خود کن و خلاصم گردان

[sorna]

در درویشی هیچ کم و بیش مدان

یک موی تو در تصرف خویش مدان


و آنرا که بود روی به دنیا و به دین

در دوزخ یا بهشت درویش مدان

[sorna]

دنیا گذران، محنت دنیا گذران

نی بر پدران ماند و نی بر پسران


تا بتوانی عمر به طاعت گذران

بنگر که فلک چه میکند با دگران

[sorna]

یا رب تو مرا به یار دمساز رسان

آوازهٔ دردم بهم آواز رسان


آن کس که من از فراق او غمگینم

او را به من و مرا به او بازرسان

[sorna]

بر گوش دلم ز غیب آواز رسان

مرغ دل خسته را به پرواز رسان


یا رب که به دوستی مردان رهت

این گمشدهٔ مرا به من باز رسان

[sorna]

قومی که حقست قبلهٔ همتشان

تا سر داری مکش سر از خدمتشان


آنرا که چشیده زهر آفاق زدهر

خاصیت تریاق دهد صحبتشان

[sorna]

فریاد ز شب روی و شب رنگیشان

وز چشم سیاه و صورت زنگیشان


از اول شب تا به دم آخر شب

اینها همه در رقص و منم چنگیشان

[sorna]

رخسار تو بی نقاب دیدن نتوان

دیدار تو بی حجاب دیدن نتوان


مادام که در کمال اشراق بود

سر چشمهٔ آفتاب دیدن نتوان

[sorna]

بحریست وجود جاودان موج زنان

زان بحر ندیده غیر موج اهل جهان


از باطن بحر موج بین گشته عیان

بر ظاهر بحر و بحر در موج نهان

[sorna]

حاصل زدر تو دایما کام جهان

لطف تو بود باعث آرام جهان


با فیض خدا تا بابد تابان باد

مهر علمت مدام بر بام جهان

[sorna]

بنگر به جهان سر الهی پنهان

چون آب حیات در سیاهی پنهان


پیدا آمد ز بحر ماهی انبوه

شد بحر ز انبوهی ماهی پنهان

[sorna]

چون حق به تفاصیل شئون گشت بیان

مشهود شد این عالم پر سود و زیان


گر باز روند عالم و عالمیان

با رتبهٔ اجمال حق آیند عیان

[sorna]

سودت نکند به خانه در بنشستن

دامنت به دامنم بباید بستن


کان روز که دست ما به دامان تواست

ما را نتوان ز دامنت بگسستن

[sorna]

پل بر زبر محیط قلزم بستن

راه گردش به چرخ و انجم بستن


نیش و دم مار و دم کژدم بستن

بتوان نتوان دهان مردم بستن

[sorna]

از ساحت دل غبار کثرت رفتن

به زانکه به هرزه در وحدت سفتن


مغرور سخن مشو که توحید خدا

واحد دیدن بود نه واحد گفتن

[sorna]

عشق آن صفتی نیست که بتوان گفتن

وین در به سر الماس نشاید سفتن


سوداست که می‌پزیم والله که عشق

بکر آمد و بکر هم بخواهد رفتن

[sorna]

از باده بروی شیخ رنگ آوردن

اسلام ز جانب فرنگ آوردن


ناقوس به کعبه در درنگ آوردن

بتوان نتوان ترا بچنگ آوردن

[sorna]

سهلست مرا بر سر خنجر بودن

یا بهر مراد خویش بی سر بودن


تو آمده‌ای که کافری را بکشی

غازی چو تویی خوشست کافر بودن

[sorna]

دنیا نسزد ازو مشوش بودن

از سوز غمش دمی در آتش بودن


ما هیچ و جهان هیچ و غم و شادی هیچ

خوش نیست برای هیچ ناخوش بودن

[sorna]

یا رب تو زخواب ناز بیدارش کن

وز مستی حسن خویش هشیارش کن


یا بی‌خبرش کن که نداند خود را

یا آنکه زحال خود خبردارش کن

[sorna]

یک لحظه چراغ آرزوهاپف کن

قطع نظر از جمال هر یوسف کن


زین شهد یک انگشت به کام تو کشم

از لذت اگر مست نگردی تف کن

[sorna]

خواهی که کسی شوی زهستی کم کن

ناخورده شراب وصل مستی کم کن


با زلف بتان دراز دستی کم کن

بت را چه گنه تو بت‌پرستی کم کن

[sorna]

یا رب تو به فضل مشکلم آسان کن

از فضل و کرم درد مرا درمان کن


بر من منگر که بی کس و بی هنرم

هر چیز که لایق تو باشد آن کن

[sorna]

یا رب نظری بر من سرگردان کن

لطفی بمن دلشدهٔ حیران کن


با من مکن آنچه من سزای آنم

آنچ از کرم و لطف تو زیبد آن کن

[sorna]

ای غم گذری به کوی بدنامان کن

فکر من سرگشتهٔ بی سامان کن


زان ساغر لبریز که پر می ز غمست

یک جرعه به کار بی سرانجامان کن

[sorna]

ای نه دلهٔ ده دله هر ده یله کن

صراف وجود باش و خود را چله کن


یک صبح با خلاص بیا بر در دوست

گر کام تو بر نیامد آنگه گله کن

[sorna]

در درگه ما دوستی یک دله کن

هر چیز که غیرماست آنرا یله کن


یک صبح به اخلاص بیا بر در ما

گر کار تو بر نیامد آنگه گله کن

[sorna]

ای ناله گرت دمیست اظهاری کن

و آن غافل مست را خبرداری کن


ای دست محبت ولایت بدر آی

وی باطن شرع دوستی کاری کن

[sorna]

گفتم که: رخم به رنگ چون کاه مکن

کس را ز من و کار من آگاه مکن


گفتا که: اگر وصال ما می‌طلبی

گر میکشمت دم مزن و آه مکن

[sorna]

افعال بدم ز خلق پنهان می‌کن

دشوار جهان بر دلم آسان می‌کن


امروز خوشم به دار و فردا با من

آنچ از کرم تو می‌سزد آن می‌کن

[sorna]

عاشق من و دیوانه من و شیدا من

شهره من و افسانه من و رسوا من


کافر من و بت پرست من ترسا من

اینها من و صد بار بتر زینها من

[sorna]

ای چشم من از دیدن رویت روشن

از دیدن رویت شده خرم دل من


رویت شده گل، خرم و خندان گشته

روشن مه من گشته ز رویت دل من

[sorna]

ای عشق تو مایهٔ جنون دل من

حسن رخ تو ریخته خون دل من


من دانم و دل که در وصالت چونم

کس را چه خبر ز اندرون دل من

[sorna]

شد دیده به عشق رهنمون دل من

تا کرد پر از غصه درون دل من


زنهار اگر دلم بماند روزی

از دیده طلب کنید خون دل من

[sorna]

ای زلف مسلسلت بلای دل من

وی لعل لبت گره گشای دل من


من دل ندهم به کس برای دل تو

تو دل به کسی مده برای دل من

[sorna]

بختی نه که با دوست در آمیزم من

صبری نه که از عشق بپرهیزم من


دستی نه که با قضا در آویزم من

پایی نه که از دست تو بگریزم من

[sorna]

ای آنکه تراست عار از دیدن من

مهرت باشد بجای جان در تن من


آن دست نگار بسته خواهم که زنی

با خون هزار کشته در گردن من

[sorna]

ای گشته سراسیمه به دریای تو من

وی از تو و خود گم شده در رای تو من


من در تو کجا رسم که در ذات و صفات

پنهانی من تویی و پیدای تو من

[sorna]

اسرار ازل را نه تو دانی و نه من

وین حرف معما نه تو خوانی و نه من


هست از پس پرده گفتگوی من و تو

چون پرده در افتد نه تو مانی و نه من

[sorna]

زد شعله به دل آتش پنهانی من

زاندازه گذشت محنت جانی من


معذورم اگر سخن پریشان افتاد

معلوم شود مگر پریشانی من

[sorna]

سلطان گوید که نقد گنجینهٔ من

صوفی گوید که دلق پشمینهٔ من


عاشق گوید که درد دیرینهٔ من

من دانم و من که چیست در سینهٔ من

[sorna]

رازی که به شب لب تو گوید با من

گفتار زبان نگرددش پیرامن


زان سر به گریبان سخن برنارد

پیراهن حرف تنگ دارد دامن

[sorna]

دارم ز جفای فلک آینه گون

وز گردش این سپهر خس پرور دون


از دیده رخی همچو پیاله همه اشک

وز سینه دلی همچو صراحی همه خون

[sorna]

شوریده دلی و غصه گردون گردون

گریان چشمی و اشک جیحون جیحون


کاهیده تنی و شعله خرمن خرمن

هر شعله ز کوه قاف افزون افزون

[sorna]

فریاد ز دست فلک آینه گون

کز جور و جفای او جگر دارم خون


روزی به هزار غم به شب می‌آرم

تا خود فلک از پرده‌چه آرد بیرون

[sorna]

تا گرد رخ تو سنبل آمد بیرون

صد ناله ز من چون بلبل آمد بیرون


پیوسته ز گل سبزه برون می‌آید

این طرفه که از سبزه گل آمد بیرون

[sorna]

در راه یگانگی نه کفرست و نه دین

یک گام زخود برون نه و راه ببین


ای جان جهان تو راه اسلام گزین

با مار سیه نشین و با ما منشین

[sorna]

گر سقف سپهر گردد آیینهٔ چین

ور تختهٔ فولاد شود روی زمین


از روزی تو کم نشود دان به یقین

میدان که چنینست و چنینست و چنین

[sorna]

گر صفحهٔ فولاد شود روی زمین

در صحن سپهر گردد آیینهٔ چین


از روزی تو کم نشود یک سر موی

حقا که چنینست و چنینست و چنین

[sorna]

ای در همه شان ذات تو پاک از شین

نه در حق تو کیف توان گفت نه این


از روی تعقل همه غیرند و صفات

ذاتت بود از روی تحقق همه عین

[sorna]

بر ذره نشینم بچمد تختم بین

موری بدو منزل ببرد رختم بین


گر لقمه مثل ز قرص خورشید کنم

تاریکی سینه آورد بختم بین

[sorna]

هان یاران هوی و ها جوانمردان هو

مردی کنی و نگاه داری سر کو


گر تیر چنان رسد که بشکافد مو

باید که ز یک دگر نگردانی رو

[sorna]

دورم اگر از سعادت خدمت تو

پیوسته دلست آینهٔ طلعت تو


از گرمی آفتاب هجرم چه غمست

دارم چو پناه سایهٔ دولت تو

[sorna]

ای آینه را داده جلا صورت تو

یک آینه کس ندید بی صورت تو


نی نی که ز لطف در همه آینه‌ها

خود آمده‌ای به دیدن صورت تو

[sorna]

جان و دل من فدای خاک در تو

گر فرمایی بدیده آیم بر تو


وصلت گوید که تو نداری سرما

بی سر بادا هر که ندارد سر تو

[sorna]

ی گشته جهان تشنهٔ پرآب از تو

ای رنگ گل و لالهٔ خوش‌آب از تو


محتاج به کیمیای اکسیر توایم

بیش از همه عقل گشته سیراب از تو

[sorna]

ای شعلهٔ طور طور پر نور از تو

وی مست به نیم جرعه منصور از تو


هر شی جهان جهان منشور از تو

من از تو و مست از تو و مخمور از تو

[sorna]

ای سبزی سبزهٔ بهاران از تو

وی سرخی روی گلعذاران از تو


آه دل و اشک بی قراران از تو

فریاد که باد از تو و باران از تو

[sorna]

ای رونق کیش بت‌پرستان از تو

وی غارت دین صد مسلمان از تو


کفر از من و عشق از من و زنار از من

دل از تو و دین از تو و ایمان از تو

[sorna]

ابریست که خون دیده بارد غم تو

زهریست که تریاق ندارد غم تو


در هر نفسی هزار محنت زده را

بی دل کند و زدین برآرد غم تو

[sorna]

از دیدهٔ سنگ خون چکاند غم تو

بیگانه و آشنا نداند غم تو


دم در کشم و غمت همه نوش کنم

تا از پس من به کس نماند غم تو

[sorna]

ای نالهٔ پیر قرطه پوش از غم تو

وی نعرهٔ رند می‌فروش از غم تو


افغان مغان نیره‌نوش از غم تو

خون دل عاشقان بجوش از غم تو

[sorna]

ای آمده کار من به جان از غم تو

تنگ آمده بر دلم جهان از غم تو


هان ای دل و دیده تا به سر برنکنم

خاک همه دشت خاوران از غم تو

[sorna]

ای نالهٔ پیر خانقاه از غم تو

وی گریهٔ طفل بی‌گناه از غم تو


افغان خروس صبح گاه از غم تو

آه از غم تو هزار آه از غم تو

[sorna]

ای خالق ذوالجلال و ای رحمان تو

سامان ده کار بی سر و سامان تو


خصمان مرا مطیع من می‌گردان

بی رحمان را ز چشم من گردان تو

[sorna]

ای در دل من اصل تمنا همه تو

وی در سر من مایهٔ سودا همه تو


هر چند به روزگار در می‌نگرم

امروز همه تویی و فردا همه تو

[sorna]

ای در دل و جان صورت و معنی همه تو

مقصود همه زدین و دنیی همه تو


هم با همه همدمی و هم بی همه تو

ای با همه تو بی همه تو نی همه تو

[sorna]

شبهای دراز ای دریغا بی تو

تو خفته بناز ای دریغا بی تو


دوری و فراق ای دریغا بی تو

من در تک و تاز ای دریغا بی تو

[sorna]

درد دل من دواش می‌دانی تو

سوز دل من سزاش می‌دانی تو


من غرق گنه پردهٔ عصیان در پیش

پنهان چه کنم که فاش می‌دانی تو

[sorna]

من میشنوم که می نبخشایی تو

هر جا که شکسته‌ایست آنجایی تو


ما جمله شکستگان درگاه توایم

در حال شکستگان چه فرمایی تو

[sorna]

ما را نبود دلی که کار آید ازو

جز ناله که هر دمی هزار آید ازو


چندان گریم که کوچه‌ها گل گردد

نی روید و نالهای زار آید ازو

[sorna]

زلفش بکشی شب دراز آید ازو

ور بگذاری چنگل باز آید ازو


ور پیچ و خمش ز یک دگر باز کنی

عالم عالم مشک فراز آید ازو

[sorna]

ابر از دهقان که ژاله می‌روید ازو

دشت از مجنون که لاله می‌روید ازو


خلد از صوفی و حور عین از زاهد

ما و دلکی که ناله می‌روید ازو

[sorna]

سودای سر بی سر و سامان یک سو

بی مهری چرخ و دور گردان یکسو


اندیشهٔ خاطر پریشان یک سو

اینها همه یک سو غم جانان یکسو

[sorna]

ای دل چو فراق یار دیدی خون شو

وی دیده موافقت بکن جیحون شو


ای جان تو عزیزتر نه‌ای از یارم

بی یار نخواهمت زتن بیرون شو

[sorna]

ای در صفت ذات تو حیران که و مه

وز هر دو جهان خدمت درگاه تو به


علت تو ستانی و شفا هم تو دهی

یا رب تو به فضل خویش بستان و بده

[sorna]

اندر شش و چار غایب آید ناگاه

در هشت و دو اسب خویش دارد کوتاه


در هفتم و سوم بفرستد چیزی

اندر نه و پنچ و یک بپردازد راه

[sorna]

ای خاک نشین درگه قدر تو ماه

دست هوس از دامن وصلت کوتاه


در کوی تو زان خانه گرفتم که مباد

آزرده شود خیالت از دوری راه

[sorna]

ای زاهد و عابد از تو در ناله و آه

نزدیک تو و دور ترا حال تباه


کس نیست که از دست غمت جان ببرد

آن را به تغافل کشی این را بنگاه

[sorna]

اینک سر کوی دوست اینک سر راه

گر تو نروی روندگان را چه گناه


جامه چه کنی کبود و نیلی و سیاه

دل صاف کن و قبا همی پوش و کلاه

[sorna]

معمورهٔ دل به علم آراسته به

مطمورهٔ تن ز کینه پیراسته به


از هستی خود هر چه توان کاسته به

هر چیز که غیر تست ناخواسته به

[sorna]

در گفتن ذکر حق زبان از همه به

طاعت که به شب کنی نهان از همه به


خواهی ز پل صراط آسان گذری

نان ده به جهانیان که نان از همه به

[sorna]

از مردم صدرنگ سیه پوشی به

وز خلق فرومایه فراموشی به


از صحبت ناتمام بی خاصیتان

کنجی و فراغتی و خاموشی به

[sorna]

از هر چه نه از بهر تو کردم توبه

ور بی تو غمی خوردم از آن غم توبه


و آن نیز که بعد ازین برای تو کنم

گر بهتر از آن توان از آن هم توبه

[sorna]

از بس که شکستم و ببستم توبه

فریاد همی کند ز دستم توبه


دیروز به توبه‌ای شکستم ساغر

و امروز به ساغری شکستم توبه

[sorna]

جز وصل تو دل به هر چه بستم توبه

بی یاد تو هر جا که نشستم توبه


در حضرت تو توبه شکستم صدبار

زین توبه که صد بار شکستم توبه

[sorna]

چشمم که سرشک لاله گون آورده

وز هر مژه قطرهای خون آلوده


نی نی به نظاره‌ات دل خون شده‌ام

از روزن سینه سر برون آورده

[sorna]

ای نیک نکرده و بدیها کرده

و آنگاه نجات خود تمنا کرده


بر عفو مکن تکیه که هرگز نبود

ناکرده چو کرده کرده چون ناکرده

[sorna]

زاهد خوشدل که ترک دنیا کرده

می خواره خجل که معصیت‌ها کرده


ترسم که کند امید و بیم و آخر کار

ناکرده چو کرده کرده چون ناکرده

[sorna]

گر جا به حرم ور به کلیسا کرده

زاهد عمل آنچه کرده بی جا کرده


چون علم نباشد عملش خواهد بود

ناکرده چو کرده کرده چون ناکرده

[sorna]

بحریست نه کاهنده نه افزاینده

امواج برو رونده و آینده


عالم چو عبارت از همین امواجست

نبود دو زمان بلکه دو آن پاینده

[sorna]

افسوس که عمر رفت بر بیهوده

هم لقمه حرام و هم نفس آلوده


فرمودهٔ ناکرده پشیمانم کرد

افسوس ز کرده‌های نافرموده

[sorna]

ما درویشان نشسته در تنگ دره

گه قرص جوین خوریم و گه گشت بره


پیران کهن دانند میران سره

هر کس که بما بد نگره جان نبره

[sorna]

تا کی زجهان پر گزند اندیشه

تا چند زجان مستمند اندیشه


آن کز تو توان ستد همین کالبدست

یک مزبله گو مباش چند اندیشه

[sorna]

هجران ترا چو گرم شد هنگامه

بر آتش من قطره فشان از خامه


من رفتم و مرغ روح من پیش تو ماند

تا همچو کبوتر از تو آرد نامه

[sorna]

دنیا طلبان ز حرص مستند همه

موسی کش و فرعون پرستند همه


هر عهد که با خدای بستند همه

از دوستی حرص شکستند همه

[sorna]

ای چشم تو چشم چشمه هر چشم همه

بی چشم تو نور نیست بر چشم همه


چشم همه را نظر بسوی تو بود

از چشم تو چشمه‌هاست در چشم همه

[sorna]

چون باز سفید در شکاریم همه

با نفس و هوای نفس یاریم همه


گر پرده ز روی کارها بر گیرند

معلوم شود که در چه کاریم همه

[sorna]

ای روی تو مهر عالم آرای همه

وصل تو شب و روز تمنای همه


گر با دگران به ز منی وای بمن

ور با همه کس همچو منی وای همه

[sorna]

سودا به سرم همچو پلنگ اندر کوه

غم بر سر غم بسان سنگ اندر کوه


دور از وطن خویش و به غربت مانده

چون شیر به دریا و نهنگ اندر کوه

[sorna]

هستی که ظهور می‌کند در همه شی

خواهی که بری به حال او با همه پی


رو بر سر می حباب را بین که چسان

می وی بود اندر وی و وی در می وی

[sorna]

ای خالق ذوالجلال و ای بار خدای

تا چند روم دربدر و جای به جای


یا خانه امید مرا در دربند

یا قفل مهمات مرا دربگشای

[sorna]

دارم صنمی چهره برافروخته‌ای

وز خرمن دهر دیده بر دوخته‌ای


او عاشق دیگری و من عاشق او

پروانه صفت سوخته‌ای سوخته‌ای

[sorna]

من کیستم آتش به دل افروخته‌ای

وز خرمن دهر دیده بر دوخته‌ای


در راه وفا چو سنگ و آتش گردم

شاید که رسم به صبحت سوخته‌ای

[sorna]

آنم که توام ز خاک برداشته‌ای

نقشم به مراد خویش بنگاشته‌ای


کارم چو بدست خویش بگذاشته‌ای

می‌رویم از آنسان که توام کاشته‌ای

[sorna]

ای غم که حجاب صبر بشکافته‌ای

بی تابی من دیده و برتافته‌ای


شب تیره و یار دور و کس مونس نه

ای هجر بکش که بی‌کسم یافته‌ای

[sorna]

من کیستم از خویش به تنگ آمده‌ای

دیوانهٔ با خرد به جنگ آمده‌ای


دوشینه به کوی دوست از رشکم سوخت

نالیدن پای دل به سنگ آمده‌ای

[sorna]

یا سرکشی سپهر را سرکوبی

یا خار و خس زمانه را جاروبی


بگرفت دلم ازین خسیسان یا رب

حشری نشری قیامتی آشوبی

[sorna]

عهدی به سر زبان خود بربستی

صد خانه پر از بتان یکی نشکستی


تو پنداری به یک شهادت رستی

فردات کند خمار کاکنون مستی

[sorna]

غم جمله نصیب چرخ خم بایستی

یا با غم من صبر بهم بایستی


یا مایهٔ غم چو عمر کم بایستی

یا عمر به اندازهٔ غم بایستی

[sorna]

زلفت سیمست و مشک را کان گشتی

از بسکه بجستی تو همه آن گشتی


ای آتش تا سرد بدی سوختیم

ای وای از آنروز که سوزان گشتی

[sorna]

ای شیر خدا امیر حیدر فتحی

وی قلعه گشای در خیبر فتحی


درهای امید بر رخم بسته شده

ای صاحب ذوالفقار و قنبر فتحی

[sorna]

در کوی خودم مسکن و ماوا دادی

در بزم وصال خود مرا جادادی


القصه به صد کرشمه و ناز مرا

عاشق کردی و سر به صحرا دادی

[sorna]

اول همه جام آشنایی دادی

آخر بستم زهر جدایی دادی


چون کشته شدم بگفتی این کشتهٔ کیست

داد از تو که داد بی‌وفایی دادی

[sorna]

ای شاه ولایت دو عالم مددی

بر عجز و پریشانی حالم مددی


ای شیر خدا زود به فریادم رس

جز حضرت تو پیش که نالم مددی

[sorna]

من کیستم از قید دو عالم فردی

عنقا منشی بلند همت مردی


دیوانهٔ بیخودی بیابان گردی

لبریز محبتی سرا پا دردی

[sorna]

از چهره همه خانه منقش کردی

وز باده رخان ما چو آتش کردی


شادی و نشاط ما یکی شش کردی

عیشت خوش باد عیش ما خوش کردی

[sorna]

عشقم دادی زاهل دردم کردی

از دانش و هوش و عقل فردم کردی


سجاده نشین با وقاری بودم

میخواره و رند و هرزه گردم کردی

[sorna]

با فاقه و فقر هم نشینم کردی

بی خویش و تبار و بی قرینم کردی


این مرتبهٔ مقربان در تست

آیا به چه خدمت این چنینم کردی

[sorna]

ای دیده مرا عاشق یاری کردی

داغم زرخ لاله عذاری کردی


کاری کردی که هیچ نتوان گفتن

الله الله چه خوب کاری کردی

[sorna]

ای آنکه به گرد شمع دود آوردی

یعنی که خط ارچه خوش نبود آوردی


گر دود دل منست دیرت بگرفت

ور خط به خون ماست زود آوردی

[sorna]

ای چرخ بسی لیل و نهار آوردی

گه فصل خزان و گه بهار آوردی


مردان جهان را همه بردی به زمین

نامردان را بروی کار آوردی

[sorna]

ای کاش مرا به نفت آلایندی

آتش بزدندی و نبخشایندی


در چشم عزیز من نمک سایندی

وز دوست جدا شدن نفرمایندی

[sorna]

ای خالق ذوالجلال هر جانوری

وی رهرو رهنمای هر بی خبری


بستم کمر امید بر درگه تو

بگشای دری که من ندارم هنری

[sorna]

دستی نه که از نخل تو چینم ثمری

پایی نه که در کوی تو یابم گذری


چشمی نه که بر خویش بگریم قدری

رویی نه که بر خاک بمالم سحری

[sorna]

هنگام سپیده دم خروس سحری

دانی که چرا همی کند نوحه گری


یعنی که نمودند در آیینهٔ صبح

کز عمر شبی گذشت و تو بی خبری

[sorna]

ای ذات تو در صفات اعیان ساری

اوصاف تو در صفاتشان متواری


وصف تو چو ذات مطلقست اما نیست

در ضمن مظاهر از تقید عاری

[sorna]

عالم ار نه‌ای ز عبرت عاری

نهری جاری به طورهای طاری


وندر همه طورهای نهر جاری

سریست حقیقة الحقایق ساری

[sorna]

یا رب یا رب کریمی و غفاری

رحمان و رحیم و راحم و ستاری


خواهم که به رحمت خداوندی خویش

این بندهٔ شرمنده فرو نگذاری

[sorna]

گیرم که هزار مصحف از برداری

با آن چه کنی که نفس کافر داری


سر را به زمین چه می نهی بهر نماز

آنرا به زمین بنه که بر سر داری

[sorna]

ای شمع نمونه‌ای زسوزم داری

خاموشی و مردن رموزم داری


داری خبر از سوز شب هجرانم

آیا چه خبر ز سوز روزم داری