پنجم شهريور،
روز بزرگداشت زکریای رازی و روز داروسازی

زكرياي رازي بزرگ مردي است كه اعتبار نامش در تاريخ دانش بشري همواره ياد‌آور نگرش اصيل همه دانشمن
ـدان اسـلامـي بـه ارزش مقولـه تحقيـق و تجربـه بـوده و هسـت. آثار كم نظيري چون الحاوي و طب المنصوري كه در قرون متمادي به عنوان مرجع آموزش پزشكان و دانشمندان در سراسر جهان معتبرترين كتب مورد استناد بوده‌اند، خود يادگار دوران رشد و شكوفايي علم و پژوهش در گهواره تمدن ايراني اسلامي هستند.
پنجم شهريورماه به مناسبت سالروز تولد محمد زكرياي رازي فيلسوف و دانشمند بزرگ مسلمان و ايراني، روز داروسازي در ايران نام گذاري شده‌ است. وي در سال 209 هجري شمسي در ري متولد شد. رازي، هوشي سرشار و حافظه‌اي قوي در فراگيري علوم داشت و با اينكه از 40 سالگي بطور جدي به كسب علوم پرداخت، در مدت 20 سال به پيشرفت هاي خارق‌العاده‌اي در علوم مختلف دست يافت. razi2

توجه و اشتغال وي به علم طب، بعد از سنين جواني و به ‌قول ابوريحان بيروني، پس از مطالعات و تجارب آن استاد در كيميا، عملي شد. "الحاوي" از مهم ترين آثار زكرياي رازي است، اين كتاب هرچند كه تكميل نشده باقي ماند، اما چند قرن مورد مطالعه قرار گرفت، طوري كه مورخان اروپايي، آن را بزرگ ترين دايره ‌المعارف طبي به زبان عربي مي‌دانند. رازي اين كتاب را به صورت يادداشت هاي متعددي تهيه كرده بود و بعد از مرگ وي به دستور ابن عميد از روي يادداشت هاي او كتاب را استنساخ و تنظيم كردند. بخش زيادي از نتايج آزمايش ها و مطالعات رازي در اين كتاب جمع است.
"طب المنصوري" از ديگر آثار رازي است كه به نام منصور بن اسحاق، حاكم ري تاليف و تنظيم شده‌است. طب المنصوري و برخي از رساله‌هاي طبي ديگر محمد رازي به زبان لاتين ترجمه و چاپ شده و مورد استفاده اروپاييان قرارگرفته است. Untitled 26

در علم كيميا بايد رازي را سرآمد دانشمندان اسلامي دانست. رازي، كتاب هاي متعدد در كيميا به رشته تحرير در آورده ‌است كه از آن جمله كتاب الاكسير و كتاب التدبير را بايد نام برد.
اين فيلسوف و پزشك نامي ايران علاوه بر علم وسيع كيميا و پزشكي، در فلسفه نيز داراي تحقيقات عميقي است كه مورد توجه و اهميت است. رازي، نه فقط در طب، تجربه كسب كرد، بلكه آزمايش را در كليه مباحث علوم طبيعي ضروري مي‌دانست. وي،آزمايش هاي شيميايي خود را با چنان دقتي تشريح و توصيف كرده است كه امروزه هر شيمي داني مي‌تواند آن را مجددا به معرض آزمايش درآورد.
رازي، مواد شيميايي را طبقه‌بندي كرد و به اكتشافات مهمي كه متكي به آزمايش هاي متعدد بوده، از قبيل اكتشاف الكل و جوهر گوگرد (اسيد سولفوريك) نايل آمد. وي، نخستين كسي است كه ‌كليه اشياي عالم را به سه طبقه حيوانات، نباتات، جامدات تقسيم كرده ‌است.
محل و تاريخ وفات محمد رازي به درستي مشخص نيست. ابوريحان بيروني، وفات وي را در ماه شعبان سال 313 هجري نوشته و تعداد تأليف‌هاي وي را بيش از 56 كتاب و رساله دانسته است. محمد رازي در پايان عمر به سبب كثرت كار و مطالعه نابينا شد. RAZI11

امروز نيز پس از گذشت 12 قرن از درخشش طب و داروسازي در جهان اسلام، درحالي جايگاه داروسازي و پايه گذار آن رازي بزرگ را گرامي مي‌داريم كه پژوهشگران كشورمان در عرصه علوم دارويي همگام با توليد بيش از 95 درصد داروهاي مورد نياز و كسب رتبه برتردر ميان 22 كشور منطقه مديترانه شرقي از نظر دسترسي مردم به دارو و كنترل عوارض دارويي موفق شده‌اند توليد علم و ارايه مقالات بين المللي خود را نيز 6 برابر افزايش دهند. داروسازي در ايران امروز نه تنها علمي با جنبه‌هاي پايه و كاربردي است كه در خانواده علوم پزشكي از جايگاهي ممتاز برخوردار است بلكه به نوعي الگويي كارا و نوين در ارتباط ميان دانشگاه و صنعت است كه توفيق يافته علم را به عرصه ‌عمل برده و با شناخت جامعي از توانمندي‌ها و ضرورت‌هاي مورد توجه جامعه، آنچه را مردم نياز دارند با خلاقيتي قابل تقدير توليد و عرضه كند.
روز داروسازي كه هم ياد‌آور مجدد عظمت علمي ايرانيان در تاريخ بشري است و
هم نويد دهنده توسعه روز افزون تلاشهاي تحقيقاتي داروسازان پژوهشگر و
دانشمند كشورمان، بر تمامي اعضاي جامعه داروسازي مبارك باد.




200px Razi