سنسورها و هوش ، کلیدی به آينده ربات هاى صنعتى
مسلما آينده سیستم های رباتیک نمى تواند تنها با ادامه ی روند تکنولوژى هاى امروزی باشد، اما زمينه ها و عرصه هاى کاربردى جدید وکاملی بايد براي اين منظور ابداع شوند.
در بازار فروش رباتهاى صنعتى در چند سال اخير روند رو به رشدى مشاهده شده است. در يک انتظار طولانى اين روند رو به رشد هنوز ادامه دارد. توليد مستقيم اين رباتهاى صنعتى روز به روز در حال پيشرفت و افزايش است.
در دهه ۱۹۷۰ ربات ها براى طيف وسيعى از کارهاى اتوماسيونى معرفي شدند: مونتاژ اتومبيل ها و دستگاه هاى الکترونيکى و براده بردارى قسمتهاى پلاستيکى و آهنى آنها و جابجايي انواع محصولات. تا امروز صنعت خودروسازي و الکترونيک و صنايع وابسته به آنها اصلى ترين مصرف کنندگان سيستم هاى رباتيک بوده اند، تا آنجا كه بيش 60% فروش ساليانه ي ربات هاي صنعتي در اين صنايع مي باشد.
امروزه مشترى ها و مصرف کنندگان ربات هاي صنعتي آنها را در ابتدا از منظر انجام چرخه توليدي در زمان کمتر، مورد بررسي قرار مي دهند. در کشورهايى كه عموما به عنوان بازارهاي بزرگ وسايل رباتيک به حساب مي آيند، ميزان رشد نصب اين سيستم ها، كم شده است و تنها كار خانه هاي جديد كوچك و متوسط به راه حل هاي رباتيكي، براي افزايش كارائي توليدات در بخش هاي كوچك تر، فكر مي كنند. توانايي بهره وري و افزايش سرعت توليد، ابتدايي ترين اصول بازار هستند.
ربات هاى صنعتى سه قسمت مهم و مشترک دارند: استخوان (اتصالات)، ماهيچه (نيروي حركتي)، و مغز(هوش). در حالي كه پيشرفت هاي تکنولوژيك، براى بهبود دو قسمت اول ادامه دارد (مثلا مواد اصلاح شده و يا موتور هاي سبك و قوي) در قسمت سوم ربات ها ، عملکردي انقلابى به وجود آمده است. براى مثال براى هدايت دقيق تر ربات ها، آنها معمولا شامل سيستم هاي بينايي ماشين مى شوند، که مانند چشم براى آنها عمل مى کند. حساسيت توسعه يافته و هوش مصنوعى مرتبط به طور روزافزون به مهمترين عوامل براي پديدار شدن نقاط عطف جديد در اين صنعت تبديل شده اند.
تکنولوژى به شتاب دادن و تسريع کردن در عملکرد هاى ذاتى رباتيک براى بالا بردن سطح آنها تا جائى که به يک اتفاق بزرگ تبديل شود ، ادامه مى دهد. شايد شما مسابقات دارپاي (DARPA) مارچ 2004 را به خاطر بياوريد، مسابقه اي براي عبور اتومبيل هاى خودکار از محيط هاى طبيعى. رقابت همچون يك شكست تمام شد- هيچ تيمي نتوانست جايزه يک ميليون دلارى را از آن خود کند- کمتر از دو سال بعد در اکتبر ۲۰۰۵ اين مسابقه دوباره برگزار گرديد و جايزه آن نيز دو برابر شد. و به جاي آنكه آسانتر شود مسير بسيار سخت تري طراحي شد. در آن مسابقه اما جهش تکنولوژيك چشمگيري به وجود آمده بود، 5 تيم شرکت کننده خط پايان را قطع كردند و سريعترين آنها برنده جايزه ۲ ميليون دلارى شد.
در حال حاضر، تنها چند کارخانه بزرگ توليد كننده ي محصولات رباتيکى و هوشمند در سراسر دنيا مشغول به فعاليت هستند.-که از اين کارخانه ها مى توان به ABB، Fanuc، Kuka، Yaskawa،Motoman و چند كمپاني نه چندان مطرح ديگر اشاره کرد. مثلا Adept Technology كه درشهر ليورمور، كاليف و در سال ۱۹۸۳ تاسيس شد و امروزه يکى از بزرگترين توليد کننده گان روبات هاي صنعتي در آمريكا مي باشد، پس از بيش از 25 سال با بيش از 50 ميليون دلار فروش سالانه هنوز آنچنان سود آور نيست.
در مقابل كمپاني iRobot كه ارگان آن در برلينگتون، ماساچوست مي باشد و براي مصارف خانگي، دولتي و همچنين بازارهاي صنعتي ربات توليد مي كند در سال 2007 دويست ميليون دلار درآمد داشت. در سال 1990 تاسيس شد و تا سال 2000 توسعه ي آنچناني پبدا نكرد و حالا محصولات خانگي شامل ربات هاي نظافتچي و شوينده مانند Roomba (كه خود من از سال 2003 يكي از آنها را خريده ام و هنوز هم از اين خريدم بسيار راضيم!) را توليد مي كند. iRobot همچنين محصولاتي صنعتي و دولتي را توسعه داده است، مانند ربات هاي قابل حمل، تاکتيکى ومتحرك براى عمليات نظامي در مناطق شهري و يا محيط هاي جنگي. به عقيده ي من برخي از تكنولوژي هاي iRobot مى توانند و البته بايد با كاربرد هاي صنعتي و تجاري همسو شوند.
مسلما آينده سیستم های رباتیک نمى تواند تنها با ادامه ی روند تکنولوژى هاى امروزی باشد، اما بايد زمينه ها و عرصه هاى کاربردى جدید وکاملی با توجه به انقلاب سنسورها و توسعه ي هوش مصنوعي ، براي تحريك سطوح جديد رقابت هاي توليدي، ابداع شوند. اين گونه از رباتيك به عنوان جزئي كليدي از كار خانه هاي ديجيتالي آينده خواهند بود.
آنسوي آدمي
در حالي كه ما همچنان علاقه داريم ربات ها را در ماجراها و فيلم هاي علمي تخيلي تصور كنيم، اما آن تعريف قديمي از ربات در ديكشنري وبستر، به ربات هاي صنعتي آينده بسيار نزديك تر است:«يك ابزار يا وسيله ي خودكار كه با آنچه شبيه هوش آدمي مي باشد، اعمالي را انجام مي دهدكه مربوط به انسان است. » تعريفي كه مي تواند زيادتر شود تا شامل اين عبارت نيز گردد:«ابزاري كه دريافت و هوش را در آنسوي توانايي هاي آدمي افزايش مي دهد.»