نگاهی به تاریخچه هنر آرایش و تكنیك های ترمیمی

فقط كافی است یك دقیقه مقابل ویترین فروشگاه های عرضه لوازم آرایشی بایستیم و به انواع و اقسام ریمل، كرم پودر، سایه و رژلب كه در رنگ های متنوع و جعبه های زیبا از پشت شیشه خودنمایی می كنند، خیره شویم.
به دقیقه دوم نمی رسد كه هوس یكی از آنها به سرمان می زند و خود را تسلیم فاكتور فروش می كنیم. معلوم نیست چه جاذبه ای در لوازم آرایشی نهفته كه آدم را در عرض چند دقیقه ناچیز به تكاپوی خرید می اندازد.
مطمئناً جادوی رنگ ها در آن بی تاثیر نیست. دیدن چند ردیف سایه مثل مداد رنگی هایی كه در یك جعبه بیست و چهارتایی كنار هم چیده شدند كافی است كه آدم را یك هو به وسوسه خرید بیندازد.
وسوسه لوازم آرایش ریشه ای تاریخی دارد. از تصویر معروفی كه كلئوپاترا را نشسته بر صندلی مقابل چندین جا عطری و سرمه دان نشان می دهد، می توان قدمت آن را فهمید.
اولین مردمانی كه از لوازم آرایش (البته نه به شكل امروزی) استفاده می كردند، مصریان بودند. در حدود ۳۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح برای مراسم مذهبی عطریات و لوازم آرایش مصرف می كردند.
عصاره گیاهان معطر را به بدن می مالیدند تا پوستی نرم و خوشبو داشته باشند.
استفاده از حمام معطر نیز به این دوران تعلق دارد. حمام شیر كه كلئوپاترا برای زیبایی پوستش استفاده می كرد، امروزه چنان مورد توجه متخصصین پوست قرار گرفته كه در بسیاری از انستیتوهای پاریس وان شیر را می توان دید. رومی ها نیز از شیر الاغ برای صاف و صیقلی شدن پوست شان استفاده می كردند. لوازم آرایش آن زمان از ریشه، برگ و صمغ درختان و برخی مواد معدنی مثل محلول كربنات دو پلمب كه در نقاشی به عنوان رنگ سفید به كار می رفت، تهیه می شدند. مصری ها از دوده چراغ برای سیاهی ابروها و یا اكسیدآهن برای تهیه سرخاب استفاده می كردند.
یونانی ها همچنان از مخلوط ریشه گیاهان با روغن به عنوان سفت كننده پوست بهره می گرفتند. از قرون وسطی به بعد آرایش كم كم به شیوه امروزی درآمد. بیشتر مواد رنگی روی گونه ها و لب ها زده می شد. صورت سفید، موهای بور، گونه های برجسته قرمز و لبان قرمز فرم دلخواه زنان آن زمان بود. از تركیب سفیده تخم مرغ، لیمو، نمك حاوی اسیدبوریك و سدیم برای سفید كردن صورت، از زعفران برای قرمزی لب ها و از نعناع برای سفید كردن دندان ها استفاده می كردند.
در قرن پانزدهم كه فلورانس تحت حكومت مدیچی ها بود، ایتالیا به عنوان مركز زیبایی مورد توجه قرار گرفت. كاترین مدیچی نیز نخستین مركز عطر و لوازم آرایش به نام Santa maria novella در فلورانس را راه اندازی كرد. پس از اینكه ملكه فرانسه شد اولین مركز آرایش در پاریس را نیز تاسیس كرد. در همین زمان استفاده از گیاهان و میوه ها به عنوان ماسك نزد زنان ثروتمند اروپا متداول شد.
ماسك هایی كه از تركیب پودر پیاز، كره، عسل، آرد حبوبات، تخم مرغ و چربی غاز ساخته می شدند و برای صاف شدن پوست به كار می رفتند. در این زمان آرایش چشم زیاد باب نبود، آنچه بیش از همه روی صورت نمایان بود، سرخی گونه ها و لب ها بود. اما در قرن ۱۸ قرمزی آرایش ها كم شد. لب ها و گونه ها صورتی شدند. اما چشم ها همچنان بدون آرایش ماندند.
در قرن ۱۹ كه مادام دكولاس انستیتو زیبایی و سلامت پوست در پاریس را راه انداخت اولین نوع سایه و رژلب و رژگونه های رنگی به بازار آمدند. مادام كه بیش از آرایش به سلامت پوست اهمیت می داد، برای اولین بار كرم های آرایش را با گیاهان دارویی مخلوط می كرد و در دسترس مشتریان قرار می داد.
«از زمان جنگ جهانی دوم تا به امروز دنیای آرایش سه مرحله را طی كرده، یكی سال های جنگ، كه سال ركود لوازم آرایش بود. دومی، از ۱۹۴۵ تا ۱۹۸۰ كه به دوره افراط و زیاده روی آرایش معروف است و دیگری از اواخر ۸۰ تا به امروز كه آرایش بیش از آنكه به شكل نقاب رنگین روی صورت باشد، ترمیمی و تكمیل كننده عیوب و ناهمواری های صورت است. ابروهای باریك، سایه های كمرنگ، گونه های ملایم و رژلب های براق از ویژگی های این دوره آرایشی اند.» اینها جملات النا ملیك است. كسی كه در ایتالیا «بانوی آرایش» می نامندش و جزء پایه گذاران رشته گریم در ایتالیا است و اكنون مدیریت شركت آرایش Lierac را بر عهده دارد. ملیك با اینكه بانوی آرایش نام گرفته ولی بی هیچ آرایشی در محافل هنری ظاهر می شود. موهای كوتاه خرمایی دارد و به جز یك رژلب قرمز از محصولات آرایش دیگری استفاده نمی كند. به قدری ساده است كه وقتی او را در رستوران Panamaمیلان (جایی كه قرار گذاشته بودیم) دیدم، فكر كردم شخصی است كه برای شنیدن این گفت وگو آمده است. چرا كه ملیك از ستون نویسان پروپا قرص مجلات آرایشی در ایتالیا است. النا ملیك، زاده ایتالیا است و اصالتی ارمنی دارد. مادرش آلساندرا ملیك باباخانیان یكی از ارامنه ساكن پترزبورگ است كه در جنگ جهانی دوم به میلان می رود و به عنوان گریمور در سالن تئاتر میلان مشغول به فعالیت می شود. النا پس از راه انداختن یك سالن آرایش با كمك یك متخصص پوست به نام دكتر پایوت به پاریس می رود و شروع به ساختن كرم های آرایشی كه خاصیت درمانی نیز دارند می كند.
او می گوید: «وقتی دختران جوان را می بینم كه آرایش روی چهره دارند، متاسف می شوم چرا كه آرایش مخصوص خانم های مسن است كه طراوت پوستشان از دست رفته است، نه آنها كه با كمی مراقبت می توانند پوستی صاف، یكدست و زیبا داشته باشند.» البته نه او كه اكثر متخصصان پوست با آرایش در سنین جوانی مخالفند و تنها استفاده از كرم های مرطوب كننده و یا ضدآفتاب را برای آنها توصیه می كنند.
حقیقتاً هم لوازم آرایش تنها می توانند قسمتی از معایب صورت را برطرف كنند و بپوشانند كه بیش از همه برای تغییر رنگ و چهره مورد استفاده قرار می گیرد. استفاده از پن كیك و كرم پودر به مرور زمان باعث از دست رفتن طراوت و شادابی پوست می شود. تا سن ۳۰ - ۲۵سالگی كه پوست بدن مقدار زیادی كلاژن تولید می كند می توان بدون استفاده از كرم های آرایشی و تنها با استفاده از كرم ضدآفتاب برای مقابله با اثرات زیان بار خورشید پوستی سالم داشت.
از آنجا كه پس از سی سالگی كلاژن كمتری در سلول های پوستی ساخته می شود، مالیدن كرم های حاوی كلاژن و حاوی كینون كه پوست را در برابر رادیكال های آزاد محافظت می كند بسیار توصیه می شود. علاوه بر بالا رفتن سن، استعمال سیگار و قرار گرفتن در معرض نور آفتاب نیز باعث كاهش تولید كلاژن می شود كه در صورت استفاده نكردن از ضدآفتاب و عدم قطع استعمال سیگار هیچ كرم و لوسیون معجزه آوری نخواهد توانست شادابی و طراوت را به پوست باز گرداند. در خرید لوازم آرایش از پن كیك، كرم پودر تا سایه های چشم رعایت نكاتی كه به سازگاری آنها با پوست ارتباط دارد، ضروری به نظر می رسد.
التهاب تماسی تحریكی، التهاب تماسی آلرژیك، كهیر تماسی، ایجاد كومدون (جوش های ریز) و بروز تاول ریز خارش دار و آكنه از شایع ترین عوارض پوستی است كه به دنبال مصرف لوازم آرایش نامرغوب ایجاد می شود. هر كرم یا پماد چرب كننده ای كه به صورت چند لایه مصرف می شود به علت مسدود كردن منافذ پوستی و غدد چربی می تواند باعث بروز واكنش های پوستی شود. برخی مواد رنگی و عطرهای موجود در پودرها باعث ایجاد حساسیت و قرمزی شده كه بلافاصله پس از قطع استعمال بهبود می یابند.
اما به طور كلی مالیدن پن كیك (پودر) بهتر از استفاده چند لایه كرم پودر است. پن كیك حالت براق پوست را ثابت می كند، پوست را در برابر تغییرات آب و هوا محافظت می كند، عرق را جذب نموده و حالت چرب و روغنی پوست را از بین می برد. پن كیك بیشتر برای پوست چرب توصیه می شود. افراد با پوست خشك لازم است قبل از استعمال پن كیك پوستشان را با كرم مرطوب كننده چرب نمایند. برخی مواد آرایشی وقتی روی پوست قرار می گیرند، احتمال بروز عوارضی نظیر كهیر، آفتاب سوختگی و لكه های تیره را تشدید می كنند. كرم پودرها و مواد آرایشی حاوی عطر از این نوع هستند. عطرها كه معمولاً در بیشتر محصولات به عنوان خوشبوكننده یافت می شوند مهمترین عامل بروز كهیرهای پوستی اند. توصیه می شود لوازم آرایشی كه برچسب Free fragrant دارند خریداری كنید.
توجه به مدت زمان استفاده از لوازم آرایش نیز راه دیگری برای كاهش آلرژی های پوستی است. متخصصان توصیه می كنند، بیش از ۶ ماه از یك كرم پودر یا پن كیك استفاده نشود. مداد چشم و لب نیز نباید بیش از ۶ ماه مورد مصرف قرار گیرند. رژ لب نیز تا وقتی در یخچال باشد می توان برای مدت یك سال استفاده نمود. در میان لوازم آرایش رژلب كمترین سهم را در بروز آلرژی دارد. گرچه آن هم نباید در مجاورت نور و هوای گرم قرارگیرد كه فاسد بشود. رژلب مرغوب با روغن مناسب از ترك خوردن و خشك شدن لب جلوگیری كرده اثر حفاظتی بالایی بر لب خواهد داشت.
● توصیه محققان زیبایی برای خرید رژلب به شرح زیر است:
رژلب باید چرب و متناسب با فرم و رنگ دندان خریداری شود. سفید بودن دندان ارتباط مستقیمی با زیبایی لب ها دارد. اگر به واسطه سیگاری بودن دندان هایتان زرد است از رژلب براق با رنگ های شاد استفاده نكنید. رژلب تیره و مات از رنگ زرد دندان ها كاسته و جلوی نمایان شدن آنها را می گیرد. رژلب قرمز و نارنجی هم چندان به سیگاری ها نمی آید، بیشتر به افراد با دندان های مروارید شكل پیشنهاد می شود. توصیه مهم دیگر برای نگهداری فرم لب ها قطع استعمال سیگار و خندیدن است. خنده باعث سفت شدن عضلات ناحیه لب شده و به استحكام ماهیچه های لب كمك می كند.