آشنایی با رشته مهندسی معدن

[Sara12]

آشنایی با رشته مهندسی معدن مطالعه این بخش برای دانش آموزانی که در شهرها و در کوچه پس کوچه های شهرهای بزرگ فقط ساختمان دیده اند و بس و در دوره دبیرستان شاید برای یکبار هم به در ورودی یک معدن برده نشده اند بسیار عجیب است. نمی توان آنچه را یک معدنچی لمس کرده برای شما به خوبی بیان کرد گرچه همه گرایش های معدن منجر به کار در داخل تونل های تاریک و طولانی معادن نمی شود ولی به هر حال سعی داریم تا پایان کار بعضی از رشته ها را برای شما بیان کنیم.
خیلی مهم است که شما چه نگاهی به این رشته دارید و چگونه این آمادگی را در خود ایجاد کرده اید که رشته معدن را انتخاب می کنید ولی به هر حال بسیاری از مدیران کشور ما موفقیت خود را پس ذخائر عظیم و معادن غنی کشور ما کسب کرده اند. استخراج کانی ها از معادن و تبدیل آنها به فلزات یا مواد ارزشمند دیگر و استفاده از آنها در داخل یا خارج کشور تمامی فرایند این بخش بزرگ اقتصادی است. نمونه برداری های سطحی و نقشه های ماهواره ای در تشخیص ذخایر معادن و یا شناسائی معادن نقش اساسی ایفا می کنند. مهندسی معدن با رشته های زمین شناسی شیمی، جغرافیا ارتباط نزدیک دارد و دانش آمزی که این رشته را انتخاب می کند باید در دروس فیزیک و ریاضی پایه قوی داشته باشد.


درسهای رشته

ردیفنام درس ردیفنام درس 1آبهای زیرزمینی 2آزمایشگاه شیمی عمومی 3آزمایشگاه فیزیک 1 4آزمایشگاه فیزیک 2 5آزمایشگاه مکانیک سنگ 6آمار و احتمالات مهندسی 7اجزاء ماشین 8ارزیابی ذخایر معدنی 9استاتیک 10اصول استخراج معدن 11اقتصاد معدنی12انقلاب اسلامی و ریشه‌های آن 13بازدید زمین شناسی عمومی 14برداشت زمین شناسی 1 15برداشت زمین شناسی 2 16برنامه نویسی کامپیوتر 17بهداشت معدنی 18تاریخ اسلام 19تجزیه مواد معدنی 20تحقیق در عملیات 21تربیت بدنی 2 22تربیت بدنی 1 23چاه پیمایی 24حفریات معدنی 25دینامیک 26راه و ساختمان 27ریاضی 1 28ریاضی 2 29زبان تخصصی 30زبان خارجی 31زمین شناسی اقتصادی 32زمین شناسی ایران 33زمین شناسی ساختمانی 34زمین شناسی عمومی 35ژئوتکنیک 36ژئوفیزیک اکتشافی 1 37ژئوفیزیک اکتشافی 2 38سنگ شناسی 1 39سنگ شناسی 2 40شیمی عمومی 41شیمی فیزیک 42عملیات نقشه برداری 43فارسی 44فسیل شناسی 45فیزیک 1 46فیزیک 2 47فیزیک 3 48مبانی مهندسی برق 49مبانی کانه آرایی 50متالورژی عمومی 51متون اسلامی (آموزش زبان عربی) 52محاسبات عددی 53مدیریت معدنی 54مصالح ساختمانی 55معادلات دیفرانسیل 56معارف اسلامی 2 57مقاومت مصالح 58منابع نفت و گاز 59منابع و تکنولوژی زغال سنگ 60مینرالوگرافی 61مکانیک سنگ 62مکانیک سیالات 63نقشه برداری عمومی 64نقشه برداری معدنی 65نقشه کشی صنعتی 66کاربرد مواد معدنی 67کاربرد کامپیوتر در معادن 68کارتوگرافی و کاربرد عکسهای هوایی 69کانی شناسی توصیفی 1 70کانی شناسی توصیفی 2 71کانی شناسی نوری

صنعت و بازار کار
در رشته مهندسی معدن، به دلیل غنی بودن خاک کشور از مواد معدنی، زمینه‌های مختلف کاری، به خصوص در مناطق خارج از شهر، فراهم است. در این رشته مهندسان هر دو گرایش با همکاری یکدیگر می‌توانند موفق باشند. مثلاً برای استفاده از یک معدن مس، ابتدا مهندسین اکتشاف با تهیه نقشه و انواع نمونه از خاک و جنس سنگ منطقه، به تعیین دقیق محل معدن می‌پردازند. ضمناً مهندسین اکتشاف، بررسیهای لازم را در زمینه‌هایی همچون اقتصادی بودن بهره برداری از معدن و. . . انجام می‌هند.
سپس مهندسین استخراج با استفاده از فنون آتشباری و حفاری، اقدام به حفر تونل‌های زیر زمینی و استخراج مواد به روشهای مختلف می نمایند. البته در مواردی ممکن است فقط نیاز به استخراج مواد از معادن روباز باشد. با پیشرفتهای علم مهندسی معدن می‌توان با استفاده از نقشه‌های ماهواره‌ای و نمونه برداری های سطحی، پی به وجود معادن و ذخایر موجود در اعماق زمین برد و نسبت به استخراج آنها اقدام کرد.

[Sara12]

رشته مهندسی معدن به چه معنایی است؟ کاربردهای آن در جامعه چیست؟ مهندسي معدن به مجموعه علوم و فنوني اطلاق مي شود که براي تهيه و تامين مواد اوليه صنايع مادر بکار مي روند. از اين قبيل صنايع مي توان به صنايع ذوب و شکل دادن فلزات، صنايع توليد انواع مواد شيميايي و ... اشاره کرد. خوراک صنعتي تمامي صنايع پايين دستي که با احتياجات بشر در ارتباط مستقيم هستند به نوبه خود توسط اين صنايع مادر که خود به معدنکاري وابسته اند تامين مي شود. بنابراين مهندسي معدن سرسلسله دانش مهندسي بوده و از الزامات تداوم تمدن بشري است. معدنکاري عموما با عملياتي که به آن پي جويي (Prospecting) مي گويند آغاز مي شود که هدف از آن يافتن شواهدي بر وجود تجمعي از ماده معدني خاص در يا بر پوسته زمين است. در اين عمليات از دانشهاي زمين شناسي و مهندسي اکتشاف معدن استفاده مي شود. فرآيند معدنکاري در ادامه و در صورت موفقيت در مرحله قبلي (پي جويي) به اکتشاف ماده معدني (Exploration) مي پردازد که هدف آن بررسي همه جانبه تجمع هاي پيدا شده مواد معدني است. با اين بررسي همه جانبه تلاش مي شود تا مشخص شود آيا مي توان اين تجمع ها را منبعي براي تامين نيازهاي بشر به مواد معدني تلقي کرد يا خير و در صورت مثبت بودن اين پاسخ خصوصيات کمي و کيفي اين منابع تعريف شده چيست. طي عمليات اکتشاف از علوم زمين شناسي و مهندسي اکتشاف بصورت آميخته با رياضيات و آمار بهره برداری مي شود. در اکتشاف با استفاده از دانش زمين آمار و شبيه سازهاي رايانه اي شکل و حجم منابع داخل زمين مدلسازي مي شوند. مرحله استخراج(Mining) ماده معدنی شامل انواع روشهايي است که براي بيرون کشيدن ماده معدني از زمين لازم است از قبيل حفاري، انفجار، بارگيري و حمل و نقل و ... . در فرآوري مواد معدني (Mineral Processing) انواع علوم و روشهايي که براي تبديل ماده معدني استخراج شده به محصول قابل استفاده در صنايع مادر يا صنايع پايين دستي لازم است از قبيل خردايش، روش های تغليظ مشتمل بر روشهای ثقلی، مغناطيسی، الکترو استاتيکی، فلوتاسيون، هيدرومتالورژی و.... مورد استفاده قرار مي گيرند.

چه رشته ها و گرايش هایی در این گروه وجود دارد؟
مهندسي معدن براي نيل به اهداف خود در مقطع کارشناسي با هدف تربيت نيروي کار متخصص به دو گرايش استخراج معدن و اکتشاف معدن تقسيم مي شود و در مقطع کارشناسي ارشد با هدف تربيت برنامه ريز، طراح و مجري طرح کارآزموده به چهارگرايش استخراج معدن، اکتشاف معدن، فرآوري مواد معدني و مکانيک سنگ تقسيم مي شود که اين گرايشها در مقطع دکتري نيز با هدف توسعه مرزهاي دانش ادامه مي يابند. واحد علوم و تحقيقات تحصيلات تکميلي مهندسي معدن را در مقاطع کارشناسي ارشد در گرايشهاي فرآوري مواد معدني (از سال 1384) و استخراج معدن (از سال 1377) ارائه کرده و در مقطع دکتري نيز هر چهار گرايش اکتشاف معدن، مکانيک سنگ، استخراج معدن و فرآوري مواد معدني را ارائه مي کند. مقاطع کارشناسی ارشد مهندسی معدن- استخراج معدن و مهندسی معدن- فرآوری مواد معدنی واحد علوم و تحقيقات در حال حاضر به ترتيب دارای 82 و 54 دانشجوی در حال تحصيل هستند.

از مهمترین برنامه های آتی گروه مهندسی معدن چیست؟
راه اندازی گرايش هاي اکتشاف معدن و مکانيک سنگ (که دارای کاربرد های وسيع در پروژه های سد سازی و تونل سازی است) در مقطع کارشناسي ارشد، از مهمترین برنامه های آتی بوده که گروه سعی دارد با جذب اعضاء هيات علمی متخصص و کارآمد و راه اندازی آزمايشگاههای مربوطه در اين مسير نيز گام بردارد.

تعداد اساتيد و اعضاء هيات علمی روه مهندسی معدن چگونه است؟
در حال حاضر گروه دارای4 عضو هيات علمی نيمه وقت، 2 عضو هيات علمی تمام وقت و 2 دانشجوی بورسيه مقطع دکتری است. جذب اساتيد تمام وقت با مدرک دکتری همچنين بورسيه دانشجويان مستعد مقطع دکتری که دارای سوابق آموزشی و پژوهشی درخشان هستند در دستور کار گروه است.

تعداد مقالات ISI اساتيد و یا شركت در كنفرانسهاي علمي در گروه شما چگونه است؟
چاپ مقاله در ژورنال ها و کنفرانس های معتبر داخلی و خارجی، همواره و از مدتها قبل به عنوان يکی از مهمترين معيار های ارزيابی دانشجويان اين رشته مطرح بوده است. پذیرش و یا چاپ 11 مقاله ISI در سال 2008 ميلادی توسط دانشجويان کارشناسی ارشد مهندسی معدن گرايش فرآوری مواد معدنی با نام واحد علوم و تحقيقات نمونه ای از اين تلاش علمی است.

شما دارای چه تعداد مقاله ISI و علمی – پژوهشی بوده اید؟
تا کنون 39 مقاله علمی شامل 16 مقاله ISI (6 مقاله از اين 15 مقاله در ژورنالهای ISIزير مجموعه Elsevier در سال 2008 ميلادی به چاپ رسيده و یا زیر چاپ است) ، 5 مقاله علمی و پژوهشی، 3 مقاله در ژورنال خارجی غير ISI، 12 مقاله در کنفرانس های خارجی و 3 مقاله در کنفرانس های داخلی از من به چاپ رسیده است.

در گروه مهندسی معدن چه آزمایشگاه هایی موجود است ؟
اين رشته نيازمند آزمايشگاه های تخصصی برای انجام پايان نامه های دانشجوئی است. در سال جاری با مساعدت دکتر حسين زاده لطفی معاون پژوهشی واحد علوم و تحقيقات و تاييدات دکتر مجيد عباسپور ريیس شورای معاونين واحد، فضای آزمايشگاهی در اختيار اين رشته قرار گرفته است که در حال تجهيز و راه اندازی است و اميد است تا در ماه های آينده امکان استفاده از آن جهت انجام پايان نامه های دانشجوئی مهيا شود. با راه اندازی اين آزمايشگاه و استفاده دانشجويان از آن جهت انجام پايان نامه های دانشجوئی، اميد است تا با توکل به خداوند، در آينده اي نزديک شاهد دستاورد های علمی هر چه بيشتر از دانشجويان اين رشته باشيم.

با توجه به اهمیت این رشته در بحث معدن ،همکاری و تعامل این گروه با سازمان ها و ارگان های مرتبط چگونه است؟
ارتباط تنگاتنگ با معادن کشور از جمله معادن مس، طلا، آلومينيوم، آهن، سرب و روی، تيتانيوم، زغال سنگ، سنگ های ساختمانی و نما و... ، همچنين پروژه های سد سازی و تونل سازی کشور جهت انجام طرح های تحقيقاتی اعضاء هيات علمی گروه و پايان نامه های دانشجوئی ب

[Sara12]

سایتهای معتبردر زمینه مهندسی معدن

http://www.osmre.gov

این سایت به معرفی مرکز استخراج معادن سطحی می پردازد . معادن سطحی مد نظر این سایت همان مواد آلی می باشند که توسط گیاهان و درختان و همچنین حیوانات بوجود می آید . جمع آوری این مواد آلی بر طبق قانونی که در ایالات متحده به تصویب رسیده در آن کشور ممکن می باشد . در سایت به مواردی مثل INDEX مطالب ، راهنمای مطالب سایت ، امکان جستجو بر اساس KEYWORD ، برترین مقاله های منتشر شده ، تحقیقات و تکنولوژی این مواد و معدن ، اخبار و رویدادهای این نوع معدن کاری و آلبوم تصاویر .

http://www.infomine.com

ای سایت با نام GLOBAL INFO MINE به ارائه اطلاعات درباره موسسه تشکیل دهنده که به اطلاع رسانی در زمینه مهندسی معدن و استخراج مواد از معادن می پردازد اختصاص دارد . در سایت به مواردی برخورد می کنیم که می توان از : اخبار و گزارش رویدادها ، کشورهای تحت پوشش ، کتابخانه ، نقشه ها ، تکنولوژی معدن ، تجهیزات و امکانات به کار گرفته شده در معادن و معرفی مجلات تخصصی در زمینه مهندسی معدن و نیز امکان ثبت نام در سایت به عنوان خدمات این سایت نام برد .

http://www.smenet.org

این سایت به نام SME مربوط به جامعه مهندسان معدن و متالورژی می باشد . در این سایت اعضا می توانند به امکانات زیادی درباره اخبار و اطلاعات و همچنین مجلات و مقالات منتشر شده جدید دست پیدا کنند . اخبار صنایع ، رویدادهای موسسه ، انتشارات موسسه ، منابع اطلاعاتی و آموزش را می توان از جمله موارد خدمات این سایت به شمار آورد .

http://www.ausimm.com.au

این سایت متعلق به انجمن مهندسی معدن و متالورژی استرالیا می باشد . این سایت برای بالا بردن اطلاعات و آگاهی از موضوعات مورد علاقه اعضای آن در زمینه مهندسی معدن و متالورژی تشکیل شده است . در سایت می توان انتشارات موسسه ، قسمت های اطلاعاتی ، آموزش ، کنفرانس های برگزار شده و همچنین اخبار و رویدادهای سایت را مشاهده نمود .
ادامه سایتها را می توانید در ادامه مطلب مشاهده بفرمایید

http://www.mining-technology.com

سایت MINING-TECHNOLOGY سایتی است که از سال ۱۹۹۶ درباره مهندسی معدن و تکنولوژی های به کار گرفته شده در این صنعت به ارائه اطلاعات مشغول می باشد . در سایت امکانات SEARCH قرار داده شده است . همچنین می توان به مطالبی چون پروژه های صنعتی معدن ، INDEX اطلاعات موجود در سایت ، اخبار و رویدادهای موسسه ، تولیدات و خدمات ارائه شده و مجلات منتشر شده شرکت در این پایگاه اینترنتی دسترسی پیدا کرد .

http://www.saltinstitute.org/10.html

این سایت به معادن نمک می پردازد . در سایت می توان به اطلاعاتی درباره نمک و روش استخراج و تصفیه آن دست یافت . معادن زیر زمینی ، استخراج از آب شور با استفاده از نور خورشید را می توان در سایت مشاهده کرد و درباره آن به کسب مطالب پرداخت .

http://www.bmp.gl/E/E_index.html

سایت BMP مرتبط با جامعه مهندسی معدن و اکتشاف نفت می باشد که در این پایگاه اینترنتی به ارائه مطالب درباره مواردی درباره معادن و مخازن نفتی می پردازد . اطلاعاتی که در این سایت ارائه می شوند بر پایه فرمت PDF می باشد .همچنین مطالب ارائه شده در خصوص مکان های تاقدیس ها ، اخبار جدید ، معادن پرکار ، نفت و تکنولوژی های به کار گرفته شده می باشند .

http://www.solutionmining.org

سایت SMRI مربوط به انستیتوی تحقیقات معدن در امریکا می باشد . این سایت به ارائه اطلاعاتی درباره معادن و روش های کشف و استخراج مواد معدنی می پردازد . در سایت امکان جستجو ممکن می باشد ، همچنین آرشیو تحقیقات موسسه در اختیار بازدیدکنندگان قرار دارد ، رویدادها و اخبار سایت را نیز می توان در این پایگاه اینترنتی مشاهده کرد و به منابع اطلاعاتی نیز دسترسی داشت .

www.camiro.org

گروه تحقیقاتی صنایع ومعادن کانادا در این سایت به معرفی خود و فعالیت های انجام گرفته در آن موسسه می پردازد . در سایت می توان به زیر مجموعه های متالورژی ، معادن ، استخراج و LINK به سایت های مرتبط مراجعه کرده و درباره هر کدام به کسب اطلاعات پرداخت .

http://www.diamondregistry.com/world.htm

در این سایت با تولیدات معادن الماس دنیا آشنا می شویم . مقادیر الماس بدست آمده از کشورهای مختلف و اطلاعات فنی درباره محصولات استخراجی از معادن را در این سایت در دسترس خواهیم داشت . همچنین می توان به اخبار صنعتی درباره تکنولوژی های به کار گرفته شده در معادن الماس و اخبار و اطلاعات الماس در جهان دسترسی پیدا کرد .

http://www.minecost.com

سایت MINE COST به ارائه قیمت مواد معدنی در بازارهای بورس می پردازد . ارزش مواد معدنی که از معادن استخراج می شوند را می توان در این سایت مشاهده کرد. در سایت می توان خدماتی از قبیل انواع معدن ، منبع اطلاعاتی معادن ، امکان ثبت نام در سایت ، منحنی ها و چارت های قیمت و گالری تصاویر و امکان جستجو در مطالب سایت را دریافت کرد .

http://www.mine-engineer.com

سایت MINE-ENGINEER سایتی است که درباره اطلاعات مهندسی معدن به ارائه مطالب می پردازد . در سایت به مطالبی چون اطلاعات معدن ، مواد معدنی ، زغال سنگ ، روش های تصفیه مواد در معادن ، فیلم هایی از معادن مختلف ، LINK به سایت های مرتبط ، انتشارات سایت ، امکانات جستجو در سایت وچارت های مربوط به معادن مختلف برخورد می کنیم .

http://www.mininginformation.com

مجله MINING JOURNAL را می توان در این سایت مشاهده کرد . این ژورنال به ارائه اطلاعات درباره معادن ، محصولات معدنی ، تکنولوژی های جدید به کار گرفته شده در معادن و مطالب دیگر در زمینه مهندسی معدن می پردازد . در سایت امکان عضویت وجود دارد ، همچنین می توان کپی از نسخه موجو مجله را دریافت نموده و یا با ورود به آرشیو مجلات از نسخه های قبلی به کسب اطلاعات و دریافت کپی از آنها پرداخت . آخرین اخبار معادن را می توان در این مجله مشاهده کرد .

http://www.minewise.com.au

نرم افزار MINE WISE یک برنامه آموزشی شبیه سازی معادن می باشد که می تواند کاربردهای زیادی داشته باشد . امکانات چند رسانه ای نرم افزار این امکان را به کاربر می دهد تا آموزشی بهتر و واقعی تر داشت باشد . این نرم افزار برای دانشجویان رشته مهندسی معدن توصیه می شود .

www.intierra.com

سایت INTIERRA یک منبع اطلاعات و اخبار در زمینه مهندسی معدن می باشد . در این سایت می توان عضو شد و از خدمات آن استفاده نمود . این سایت خدماتی از قبیل LINK هایی به موسسات و سایت های مرتبط ، اخبار ، رویدادها ، نقشه هایی از مناطق معدنی و خبرنامه را به مراجعین خود ارائه می کند .

http://www.coalinternational.co.uk

سایت COAL INTERNATIONAL یک سایت روسی درباره زغال سنگ می باشد . در این سایت می توان به اطلاعاتی درباره زغال سنگ ، معادن آن ، معادن فعال ، معادن تمام شده و معادنی که هنوز از آنها بهره برداری نشده است دسترسی پیدا کرد .این سایت به دو زبان انگلیسی و روسی ارائه شده است . امکان SEARCH در این سایت برمبنای سه نوع KEYWORD ممکن است که اخبار ، تولیدات و شرکت ها را دربر می گیرد . در سایت می توان به منابع خبری ، ژورنال منتشر شده در موسسه ، امکانات SEARCH و تولید زغال سنگ دسترسی پیدا کرد .

http://www.poltegor-eng.com.pl/eng/uslugi0.htm

شرکت مهندسی POLTEGOR موسسه ای می باشد که در زمینه مهندسی معدن ، زمین شناسی ، جلوگیری از ضایعات در معادن ، ابزارآلات به کار گرفته شده در معادن و حفظ محیط زیست در اطراف معادن فعالیت دارد . در سایت می توان به اطلاعاتی درباره معادن روباز ، بررسی آب های زیر زمینی و هیدروتکنیک نیز دست پیدا کرد .

http://www.seas.columbia.edu/krumb

دپارتمان مهندسی زمین شناسی و بوم شناسی دانشگاه HENRY KRUMB در این سایت به معرفی فعالیت های خود می پردازد . در سایت می توان با برنامه های موسسه آشنا شد ، همچنین امکان آشنایی با دانشکده ها و اساتید موسسه فراهم آمده است . در ضمن می توان به منابع اطلاعاتی درباره منابع تحقیقاتی ، اخبار ، رویدادهای موسسه و انتشارات این دانشگاه در سایت دسترسی پیدا کرد .

http://www.engr.arizona.edu

این سایت مربوط به یک کالج مهندسی به نام AZENGINEERING می شود . موضوع اصلی و رشته اصلی این موسسه مهندسی معدن می باشد . در سایت می توان با این موسسه آشنا شده و درباره آن اطلاعاتی را کسب کرد . اطلاعاتی درباره موارد آکادمیک ، تحقیقات و مقالات ارائه شده در موسسه ، اطلاعاتی درباره اساتید و دانشجویان و تحقیقات به عمل آمده به صورت مشارکتی در این دانشگاه را می توان در این سایت مشاهده کرد .

http://www.egee.psu.edu

سایت PENN STATE یک مرکز اطلاع رسانی درباره رشته های مرتبط با زمین شناسی ، معدن و مهندسی استخراج مواد نفتی از زمین می باشد . در سایت می توان با مراجعه به هر کدام از رشته های ذکر شده و رشته های که در این رابطه در سایت ارائه شده اند به اطلاعاتی در رابطه با آنها دست یافت . در صفحه اول سایت اخبار و گزارشات رویدادهای به وقوع پیوسته در زمینه علوم مربوط به زمین را می توان مشاهده کرد .

http://www.mg.mtu.edu

این سایت مربوط به کالج مهندسی معدن در MICHIGAN می باشد . این سایت به ارائه مطالبی درباره اساتید ، دانشجویان ، اخبار و اطلاعاتی درباره مهندسی معدن ، برنامه های توسعه ، LINK های مختلف به سایت های مربوط و همچنین معرفی دپارتمان مهندسی معدن موسسه و دپارتمان متالورژی موسسه پرداخته می شود .

www.engr.uky.edu/mng/index.html

این سایت متعلق به دانشکده مهندسی معدن دانشگاه KENTUCKY می باشد . در سایت می توان به مطالبی درباره اساتید و دانشجویان این مرکز ، آموزش ، برنامه های آموزشی ، تحقیقات و مقالات ، سمینارها ، امکانات SEARCH وهمچنین LINK به سایت های مرتبط دسترسی پیدا کرد .

[Sara12]

انشکده مهندسی معدن دانشگاه COLORADO را می توانید در این سایت ملاقات کنید . در این سایت به مواردی چون آموزش ها ، لابراتوارها و آزمایشگاه ها ، اساتید و دانشجویان موسسه و مرکز تحقیقات دانشکده پرداخته می شود .

http://www.unr.edu/mines/mine-eng

دانشکده مهندسی معدن دانشگاه NEVADA به نام MACKAY در این سایت به معرفی خود می پردازد . این موسسه با هدف افزایش آگاهی و اطلاعات درباره معادن و منابع مواد معدنی بنا شده است و تا کنون متخصصان زیادی را تربیت کرده است . در سایت می توان با برنامه های آموزشی موسسه ، مهندسی تخصصی معدن ، دانشجویان و اساتید ، تحقیقات به عمل آمده در این دانشکده ، کتابخانه مهندسی معدن و همچنین LINK به سایت های مرتبط آشنا شد و در صورت لزوم از آنها بهره برد .

http://www.uaf.edu/sme/index.html

دانشکده مهندسی معدن دانشگاه ALASKA در این سایت به معرفی خود می پردازد . خبرنامه های دانشکده را می توان در سایت مشاهده کرد ، همچنین می توان به منابع تحقیقاتی و مقالات منتشر شده در این سایت دسترسی پیدا کرد .

http://www.isee.org

این سایت به انجمن بین المللی مهندسی انفجار تعلق دارد که یکی از زیر مجموعه های رشته مهندسی معدن می باشد . در این سایت می توان با عناوین دروس این رشته جالب آشنا شد ، انتشارات موسسه را دریافت کرد ، ژورنال هایی از انفجارهای کنترل شده زیر زمینی و رو زمینی را مشاهده کرد و همچنین با برنامه های این موسسه برای گسترش علمی مهندسی انفجار برای امنیت معادن و کارگران آشنا شد .

http://www.pitandquarry.com/pitandquarry

سایت PIT & QUARRY به معرفی ابزارآلات مورد استفاده در معادن شن و گودال های معدنی می پردازد . انواع ماشین های حفاری ، ماشین های بهره برداری ، انواع ماشین آلات حمل و نقل مواد استخراج شده را می توان در این سایت مشاهده کرد . همچنین می توان در سایت یک ژورنال تخصصی را به نام خود سایت مشاهده کرد . در سایت به اخبار و گزارش رویدادهای معدن نیز برخورد می کنیم و همچنین می توانیم این اخبار را از آرشیو که متعلق به زمان گذشته است نیز دریافت کنیم .

http://www.riu.com.au

سایت RIU که فراهم کننده اطلاعات مهندسی معادن می باشد در پایگاه اینترنتی خود به معرفی فعالیت های خود می پردازد . اعم فعالیت های این موسسه در راستای برگزاری کنفرانس های تخصصی درباره مهندسی معدن و انتشار مجلات و کتب مهندسی معدن می باشد .

http://www.mining-media.com/emj/index.html

در این سایت با ژورنال مهندسی معدن به نام E&MJ آشنا می شویم . این ژورنال اطلاعاتی درباره مهندسی معدن و موارد جنبی آن را به علاقمندان ارائه می کند . با عضویت در این سایت می توان به اشتراک مجله در آمد و آن را دریافت کرد .

www.miningrecord.com

این سایت با نام THE MINING RECORD یک منبع بین المللی خبری برای اخبار و رویدادهای مهندسی معدن محسوب می شود . اطلاعات درباره تولیدات و محصولات ، معادن جدید ، ایمنی در معادن و LINK به سایت های مرتبط صنعتی را می توان در سایت مشاهده کرد . همچنین خبرهای جدید این صنعت در این سایت به روزرسانی شده و همواره تازه می باشند .

www.platinum.matthey.com/publications/index.php

سایت PLATINUM MATTEHY سایتی است که درباره پلاتین به ارائه اطلاعات می پردازد . پلاتین یکی از گران بها ترین فلزات است که به طلای سفید مشهور است . در سایت می توان مطالبی درباره این ماده پرارزش بدست آورد ، همچنین امکانات SEARCH این سایت را می توان به کمک طلبید و از آن برای جستجوی منابع اطلاعاتی دیگر مورد استفاده قرار داد .

http://me.smenet.org/issuelist.cfm

این سایت به جامعه مهندسی معدن و متالورژی و انفجار امریکا AIME تعلق دارد . در سایت می توان به مطالبی درباره مهندسی معدن دست یافت که از نتایج جدیدترین تحقیقات حاصل شده اند . همچنین مواردی مثل انتشارات موسسه ، کتاب های ONLINE ، ژورنال M&MP و مجله تخصصی مهدن موسسه به نام MINING را در این سایت مشاهده می کنیم . مطالبی چون امکانات آموزشی ، کتابخانه دیجیتالی ، اخبار و گزارش رویدادها ، کنفزانس ها و LINK های موجود در این سایت را می توان در پایین صفحه اصلی این سایت مشاهده نمود .

www.mining-media.com/ca/index.html

این سایت به معرفی مجله ای به نام COAL AGE می پردازد که درباره زغال سنگ ، کاربردهای آن در گذشته و حال به ارائه مطالب می پردازد . این مجله را می توان از طریق عضویت دریافت کرد . همچنین در این سایت می توان اطلاعاتی درباره مجله مورد بحث از دیدگاه متخصصان دریافت کرد .

http://www.msha.gov

این سایت مربوط به سازمان حمایت از کارگران در امریکا می باشد و به معرفی یکی از زیرمجموعه های این موسسه تحت عنوان حفاظت از کارگران و ایمنی در معادن می پردازد . حفظ ایمنی در معادن از جمله اعمال تصلی است که باید چه در هنگام حفر و چه هنگام بهره برداری باید رعایت گردد . در سایت می توان به انتشارات موسسه در این رابطه دسترسی پیدا کرد ، همچنین می توان قوانین حاکم بر ایمنی در معادن امریکا را در سایت مورد بازدید قرار داد . امکانات جستجوی قرار داده شده در این سایت امکان جستجو و یافتن مطالب مرتبط با ایمنی در معادن را فراهم می کند .

www.cdc.gov/niosh/mining

در این سایت با انستیتوی بین المللی ایمنی و سلامتی در معادن آشنا می شویم . در این سایت که با نام اختصاری NIOSH شناخته می شود می توان مطالب زیادی درباره مساله ایمنی فراگرفت . امکانات جستجو در سایت ، موضوعات مورد بررسی در سایت ، منابع اطلاعاتی و محصولات آموزشی سایت از جمله خدماتی می باشند که در این سایت ارائه می شوند . اخبار و گزارش رویدادها درباره ایمنی معادن ، انواع ایمن و ضد انفجار نورافکن برای معادن ، لباس های مخصوص ، ابزارهای تمیزکننده لباس و INDEX از مواردی که در سایت موجود می باشند را می توان در این پایگاه اینترنتی مشاهده نمود .

www.dep.state.pa.us/dep/deputate/minres/dms/dms.htm

در این سایت می توان با اداره ایمنی معادن عمیق آشنا شد . سایت به ارائه مطالبی درباره ابزارآلات مخصوص کار در اعماق زمین ، ابزار تهیه هوا ، تهویه مطبوع ، جلوگیری از حوادث ، تحقیقات به عمل آمده درباره مهندسی معدن ، منابع آموزشی ، آموزش های جلوگیری و مهار آتش سوزی در اعماق معادن ، خبرنامه منتشر شده در موسسه و آموزش کمک های اولیه در مواقع حوادث و بسیاری مطالب دیگر می پردازد .

www.safetymine.com

سایت معدن ایمن یا SAFETY MINE یک منبع اطلاعاتی و آموزشی درباره برقراری و حفظ ایمنی در معادن می باشد . این سایت با یک موتور جستجوی قدرتمند تجهیز شده است تا بتوان هرگونه مطلب مورد نظر را در آن جستجو کرد . همچنین مواردی چون آموزش ایمنی معدن ، هوا رسانی به اعماق معدن ، کمک های اولیه ، محافظت کارگران در برابر گرد و غبار ، ابزار آلات هشداردهنده الکترونیکی ، محافظت و تقویت سقف معدن و محافظت از آلودگی گاز و تخلیه امن گاز از معدن ، کنترل لرزش ها و بسیاری مطالب آموزشی دیگر را می توان در این سایت مشاهده کرد .

[Sara12]

شهر معدنی

شهر معدنی استخراج منابع کانی موجب ایجاد شهرهای معدنی میشود. معمولاً برای استخراج معادن ، مجموعه‌های ساختمانی و کمپهای کارگری در کنار معادن ایجاد می‌گردد. چنانچه استخراج معادن رو به افزایش باشد و برخی از صنایع و خدمات را به مجموعه کارگری جذب نماید ، شهر معدنی تولد می‌یابد.
شهرهای معدنی، به ویژه شهرهای متکی بر معادن طلا، الماس و نفت ، تا زمانی به حیات خود ادامه میدهند که بهره‌برداری از منابع معدنی تداوم داشته باشد، در غیر اینصورت ، خیلی سریع از اعتبار و عظمت شهر کاسته می‌شود. البته در این میان شهرهایی که بتوانند فعالیتهای صنعتی نوینی را جذب نمایند و از معدنچیان استفاده کنند، از این قاعده مستثنی می‌باشند.
امروزه ذغال سنگ و سایر مواد کانی سنگین ، که حمل و نقل آنها از نظر اقتصادی به صرفه نیست، به عنوان مواد اولیه صنایعی که در شهرهای معدنی استقرار می‌یابند، مورد استفاده قرار میگیرد و شهرهای معدنی به مفهوم واقعی در مناطقی وجود دارد که بنا به دلایلی امکان استقرار صنایع تبدیل وجود ندارد. در بین شهرهای ایران، مسجد سلیمان نمونه گویایی از یک شهر معدنی مبتنی بر اکتشاف محسوب میشود.

[Sara12]

انواع بيماريهاي مرتبط با معدن :

تالكوز(Talcosis)
تالك
معادن تالك، صنايع فرآوري تالك
برنشيت و پنوموني (ذات الريه) و آسم (التهاب مجاري تنفسي)
دي اكسيد گوگرد
(SO2) وآلاينده هاي جوي
معادن زغال سنگ و معادن بيتومين و مخازن نفتي
تنگي برونش ها (گرفتگي راه هاي تنفسي)
اكسيدهاي سولفور
(SOX)
معادن زغال سنگ، نيروگاه هايي كه با سوخت زغال كار مي كنند و معادن بيتومين (قيرهاي طبيعي)
خيز ريوي (تورم راه هاي تنفسي) Pulmonary edeme
اكسيدهاي نيترو‍ژن
(NOx)‍‍
خروج از وسايل موتوري در معادن، نيروگاه هايي كه با سوخت فسيلي كار مي كنند
سرطان ريه
هيدروكربن هاي چند حلقه اي معطر
خروج گاز و دود از موتورهاي ديزلي موجود در معادن، دود سيگار
آسم و آماس(التهاب و آلرزي بيني) Asthma Rhinits
مواد آلرژي زا
گرد وغبار موجود در معادن و معادن گچ
انسداد مزمن راههاي هوايي
SO2
معادن زغال سنگ و معادن بيتومين و مخازن نفتي
التهاب مجراي تنفسي فوقاني(بيني)
افزايش غلظت ازن
مناطق جنوبي در معادن درتابستان ها و هواي گرم
هيپوكسي(Hypoxemia) و بيماري آرتريواسكلروتيك قلب، كم خوني و هموگلوبينوپاتي، انسداد مزمن ريوي، ترومبوآمبوليسم
CO و تركيب مونواكسيد كربن با هموگلوبين(COHb)
خروج گاز CO از وسايل موتوري و ماشين آلات موجود در معادن
اختلال دستگاه قلب عروق و دستگاه عصبي
دي اكسيد كربن
(CO2)
در كليه معادني كه تهويه ندارند
متهموگلوبينمي(Methemoglobinemia)، نيتروزامين ها(nitrosamines) با علائم كبودي لب ها و پوست
نيترات يا نيتريت
هنگامي كه ميزان نيتريت يا نيترات موجود در آب آشاميدني معادن بيش از 10 ميلي گرم درليتر باشد
پيگمانتاسيون غيرطبيعي پوست، هيپركراتوزيس، احتقان مزمن بيني، دردهاي شكمي، مزمن قلبي، پاي سياه(black foot)، گانگرن(قانقارياي)اندام هاي انتهايي، سرطان پوست، ريه ها، غدد لنفاوي، مغز استخوان، مثانه، كليه و كبد و پروستات كه با آرسنيك در تماس هستند .
آرسنيك
معادن طلا كه در اثر آتشباري و انفجار، آرسنيك از گوگرد جدا ميشود و به صورت آزاد وجود دارد. همچنين در معادن زرنيخ و رآلگار به صورت سيانور
اختلال هاي ذهني، اتاكسي(عدم تعادل)اختلال در راه رفتن، در تكلم ، محدود شدن ميدان بينايي و اختلال در جويدن و بلع
جيوه
در معادن و مناطقي كه ماده معدني سينابر با آتشباري استخراج ميشود
كرامپ و درد شكم، اسهال، بيماري هاي كليه، سرطان پروستات
كادميوم
در اثر نفوذ كادميوم در آبهاي آشاميدني معادن
سرطان ريه
ذرات كربن
خروج گاز از موتور ديزلي
آزبستورين و نئوپلاسم هاي ناي، برونش و شش، مزوتليوما(Mesothelioma)
الياف آزبست
معادن آزبست(پنبه كوهي)
نئوپلاسم بدخيم مثانه(سرطان بدخيم مثانه)
مواد و ذرات منتشر شده از كوره زغال كك
كارگران واحدهاي فرآوري و كوره زغال
نئوپلاسم بدخيم مثانه و ناي و برونش و شش
ذرات رادون
تماس مستقيم معدنكاران با مواد راديواكتيويته
كم خوني آپلاستيك(كم خوني كه منشأ مغز استخوان دارد)
تي . ان . تي
(T.N.T)
توليد مواد منفجره
گرانولوسيتوز(كاهش سيستم دفاعي بدن)
فسفر
معادن فسفات P2O5و صنايع توليد مواد منفجره
آنسفاليت سمي(التهاب بافت مغز)Toxic encephalitis
سرب
كارخانه هاي فرآوري سرب و ريخته گري
پاركينسون
منگنز
منگنز
بيماري هاي شغلي
گرد زغال
معادن زغال سنگ و بيتومين
تأثير سروصدا بر گوش داخلي
سروصداي زياد
آلودگي هاي صوتي در معادن
مزوتليوما(سرطان پرده پوشاننده ريه)
عناصر سمي
لباس هاي آلوده كارگران معدني در معادن سرب
اختلالات دستگاه عصبي
حلال ها
كارگران معدني كه با حلال ها سروكار دارند
سرطان مثانه
رنگ
كارگران معدني كه با رنگ سروكار دارند
لوسمي يا سرطان خون
بنزن
پرسنل و كارگران معدني كه با بنزن سروكار دارند
نارسايي كليه، صدمه ديدن عملكرد دستگاه توليد مثل
سرب
معادن سرب
نقص عضو، از دست دادن اعضاي بدن
غيراستاندارد بودن مواد ناريه و دستگاه سيم برش الماسه و ...
در معادن سنگ هاي تزئين

[Sara12]

تاریخچه معدن ومعدنکاری

تاریخچه معدن ومعدنکاری تاریخچه فعالیت های معدنی در جهان – ایران
معدنکاری باستانی که در اصطلاع معدنکاران «شدادی» نیز گفته می شود، به طور سنتی در هزاره چهارم قبل از میلاد و احتمالا قبل از آن، در سرزمین ایران انجام می شده است.
از بازمانده های چوب های مورد استفاده برای کوره های ذوب شدادی در چند ناحیه کرمان که مورد آزمایش سن رادیومتری با روش رادیو کربنی قرار گرفته اند، تاریخچه معدنکاری در ایران را حدود پنج هزار سال قبل از میلاد مسیح محاسبه کرده اند.
دکتر کالدول (Caldwell) که در این زمینه در کرمان بررسی هایی کرده، می نویسد:
«در بین طبقات سفالینی که از طبقات اول و دوم تل ابلیس در کرمان جمع آوری کرده ایم تعدادی از نمونه ها دارای بقایای رنگ مس بودند، این چنین به نظر می رسد که این آثار از بقایای سفالین ذوب فلزات بوده باشند ... پس از بدست آوردن نتایج آزمایشات رادیو کربن، مسلم گردید که این قطعات مربوط به توده های سفالین ذوب فلز بوده و شش هزار سال قدمت دارند ... به نظر می آید منطقه تل ابلیس در کرمان قدیمی ترین محل صنعت ذوب فلز در دنیا بوده است.»
استرابو جغرافیا دان مشهور یونانی رودخانه هیکاتانس در کرمانیا(کرمان) را نام برده که طلای آبرفتی غنی داشته است. وی می نویسد: «در ایران طلا، نقره، مس، آهن، سرب و زرنیخ استخراج می شده و بیشتر از ناحیه کرمان بدست می آمده است.»
هردودت نیز می نویسد:« داریوش نقره را از کامپاد و ریا و کارمانیا بدست می آورده است.»
سابقه فعالیت دانشمندان مسلمان ایران در شناخت کانیها و معادن:
ابن سینا( 428-370 هـ.ق) که در غرب به «اویسینا» معروف است در کتاب شفا فصل پنجم طبیعیات، درباره مواد معدنی بحث مفصلی ارائه می کند. این فصل از کتاب شفا در حدود سال 1200 میلادی توسط آلفرد سارشل به لاتین ترجمه شده و نفوذ گسترده ای در عصر رنسانس از خود به جای گذاشت.
در رشته زمین شناسی و کانی شناسی بیش از شاخه های دیگر علوم توجه ابن سینا به روش های مشاهده و تجربه روشن می شود. او اولین طبقه بندی علمی کانی ها را در کتاب شفا مطرح نمود در این طبقه بندی کانی ها را به چهار دسته زیر تقسیم بندی کرد:
الف ـ سنگها و خاک ها
ب ـ سوختنی ها و ترکیبات گوگردی
پ ـ نمک ها
ت ـ فلزها
رساله ابن سینا درباره کانی ها همراه با آثار علویه ارسطو و کتاب عناصر منصوب به ارسطو، منابع اصلی نظرات زمین شناسی مؤلفان مسیحی دائره معارف صده سیزدهم را تشکیل می داد.
کانی «آویسینیت» در سال 1985 به افتخار ابن سینا، نامگذاری گردید.

[Sara12]

آثار زیست محیطی مواد معدنی

آثار زیست محیطی مواد معدنی در مناطقی که معادن جدید تاسیس می‌شود، بجز ترقی و شکوفایی ، اثرهای زیست محیطی نیز الزاما وجود خواهد داشت. اثرات استخراج معادن بر روی محیط زیست ، باعث کشمکشهایی در زمینه اراضی و مخالفت طرفداران محیط زیست با استخراج ذخایر ، بویژه در بخشهای پرجمعیت‌تر کشورهای توسعه یافته شده است. در عین حال که ریسک سیاسی به‌عنوان سدی در برابر سرمایه‌گذاری در برخی کشورها ذکر شده است، ریسک زیست محیطی اگر بزرگتر از سایر موانع نباشد، به هر حال مانع بزرگی است.
تاریخچه
مخالفت طرفداران محیط زیست با اکتشاف و معدنکاری در سال 1973، تا حدودی باعث متروک شدن یک پروژه معدنی بزرگ مس در بریتانیا شد. کمیسیون جهانی محیط زیست و توسعه سازمان ملل متحد در سال 1987 در مقاله‌ای به نام ««آینده مشترک ما»» که توسط نخست وزیر نروژ ، "خانم بروشلاند" نوشته شد، اظهار می‌دارد که تولید کالا در جهان ، امروز هفت برابر بیش از 1950 است.
این کمیسیون توسعه پایدار یا به عبارتی رشد بدون آسیب رساندن به محیط زیست را به‌عنوان تنها راه حل عملی مطرح می‌کند.
پیامدهای احتمالی زیست محیطی معدنکاری و استخراج
تخریب زمین
برآورد می‌شود که مصرف جهانی زمین برای معدنکاری بین سالهای 1976 و 2000 ، حدود 37000 کیلومتر مربع یا به عبارتی حدود 0.2 درصد سطح خشکی‌ها خواهد بود.

آزاد شدن مواد سمی
برخی عناصر فلزی ، اجزای ضروری سازنده موجودات زنده هستند و کمبود یا زیادی آنها می‌تواند برای حیات مضر باشد. برخی فلزها مانند کادمیم ، جیوه و شبه‌فلزهایی مانند آنتیموان و آرسنیک که به مقدار کم در بسیاری از کانسنگهای سولفیدی چند فلزی بسیار رایج هستند و در واقع اغلب به عنوان محصول جانبی بازیافت می‌شوند، حتی در مقادیر کم نیز بسیار سمی‌اند، بویژه به شکل انحلال پذیر که بوسیله موجودات زنده جذب می‌شود.
زه‌کشی اسیدی معادن
آبهای اسیدی ایجاد شده به کانی‌های دیگر جمله کرده ، محلولهایی را بوجود می‌آورند که ممکن است عناصری مانند کادمیم و آرسنیک را وارد محیط ریست کند.
سلامت و ایمنی کارگران
سلامت و ایمنی کارگران ، چه در هنگام استخراج معدن و چه در کارخانه‌های فراوری و کارخانه‌های ذوب ، به خطر می‌افتد.
غبار
در معادنی که غبار سیلیس ممکن است تولید شود، کنترل غبار حائز اهمیت است، چون باعث مبتلا شدن معدنکاران به بیماریهای ریوی مانند پنوموکوینوسیس می‌شود.
سر و صدا
امروزه سر و صدا گسترده‌ترین خطر شغلی است و کارگران و همچنین مردم مجاور مناطق صنعتی باید به قدر کافی از صداهای مضر و مزاحم محافظت شوند.


کارخانه‌های ذوب
یکی از آلوده کننده‌ترین مواد خروجی از کارخانه‌های ذوب و از ایستگاههای زغال‌سوز تولید برق ، so2 است که همراه با nox و co2 ، باران اسیدی را به‌وجود می‌آورند و همچنین تولید یک‌سری عناصر سمی می‌کنند که در واقع باعث از بین رفتن پوشش گیاهی و آلودگی زمینهای کشاورزی و آبهای زیر زمینی و سطحی می‌شود.
چشم انداز بحث
در آینده نزدیک باید به احساس مسئولیت پذیری همه افراد درگیر در صنایع چه شرکتهای توسعه و چه قانونگذارها توجه شود. نشانه‌های امیدوار کننده زیادی وجود دارد که این امر رخ خواهد داد. برای مثال در سال 1992 ، نوزده شرکت مهم معدنکاری از پنج قاره جهان به یکدیگر پیوستند تا شورای بین‌المللی فلزها و محیط زیست را بوجود آورند که حیطه اختیار آن ، ترویج ، توسعه ، تحقق و همساز کردن سیاستها و فعالیتهای بهداشتی در زیست محیطی سالم که ایمنی در تولید کاربری بازیافت و دفن فلزها را تضمین کند، می‌باشد.
در مناطقی که معادن جدید تاسیس می‌شود، بجز ترقی و شکوفایی ، اثرهای زیست محیطی نیز الزاما وجود خواهد داشت. اثرات استخراج معادن بر روی محیط زیست ، باعث کشمکشهایی در زمینه اراضی و مخالفت طرفداران محیط زیست با استخراج ذخایر ، بویژه در بخشهای پرجمعیت‌تر کشورهای توسعه یافته شده است. در عین حال که ریسک سیاسی به‌عنوان سدی در برابر سرمایه‌گذاری در برخی کشورها ذکر شده است، ریسک زیست محیطی اگر بزرگتر از سایر موانع نباشد، به هر حال مانع بزرگی است.
تاریخچه
مخالفت طرفداران محیط زیست با اکتشاف و معدنکاری در سال 1973، تا حدودی باعث متروک شدن یک پروژه معدنی بزرگ مس در بریتانیا شد. کمیسیون جهانی محیط زیست و توسعه سازمان ملل متحد در سال 1987 در مقاله‌ای به نام ««آینده مشترک ما»» که توسط نخست وزیر نروژ ، "خانم بروشلاند" نوشته شد، اظهار می‌دارد که تولید کالا در جهان ، امروز هفت برابر بیش از 1950 است.
این کمیسیون توسعه پایدار یا به عبارتی رشد بدون آسیب رساندن به محیط زیست را به‌عنوان تنها راه حل عملی مطرح می‌کند.
پیامدهای احتمالی زیست محیطی معدنکاری و استخراج
تخریب زمین
برآورد می‌شود که مصرف جهانی زمین برای معدنکاری بین سالهای 1976 و 2000 ، حدود 37000 کیلومتر مربع یا به عبارتی حدود 0.2 درصد سطح خشکی‌ها خواهد بود.

آزاد شدن مواد سمی
برخی عناصر فلزی ، اجزای ضروری سازنده موجودات زنده هستند و کمبود یا زیادی آنها می‌تواند برای حیات مضر باشد. برخی فلزها مانند کادمیم ، جیوه و شبه‌فلزهایی مانند آنتیموان و آرسنیک که به مقدار کم در بسیاری از کانسنگهای سولفیدی چند فلزی بسیار رایج هستند و در واقع اغلب به عنوان محصول جانبی بازیافت می‌شوند، حتی در مقادیر کم نیز بسیار سمی‌اند، بویژه به شکل انحلال پذیر که بوسیله موجودات زنده جذب می‌شود.
زه‌کشی اسیدی معادن
آبهای اسیدی ایجاد شده به کانی‌های دیگر جمله کرده ، محلولهایی را بوجود می‌آورند که ممکن است عناصری مانند کادمیم و آرسنیک را وارد محیط ریست کند.
سلامت و ایمنی کارگران
سلامت و ایمنی کارگران ، چه در هنگام استخراج معدن و چه در کارخانه‌های فراوری و کارخانه‌های ذوب ، به خطر می‌افتد.
غبار
در معادنی که غبار سیلیس ممکن است تولید شود، کنترل غبار حائز اهمیت است، چون باعث مبتلا شدن معدنکاران به بیماریهای ریوی مانند پنوموکوینوسیس می‌شود.
سر و صدا
امروزه سر و صدا گسترده‌ترین خطر شغلی است و کارگران و همچنین مردم مجاور مناطق صنعتی باید به قدر کافی از صداهای مضر و مزاحم محافظت شوند.


کارخانه‌های ذوب
یکی از آلوده کننده‌ترین مواد خروجی از کارخانه‌های ذوب و از ایستگاههای زغال‌سوز تولید برق ، so2 است که همراه با nox و co2 ، باران اسیدی را به‌وجود می‌آورند و همچنین تولید یک‌سری عناصر سمی می‌کنند که در واقع باعث از بین رفتن پوشش گیاهی و آلودگی زمینهای کشاورزی و آبهای زیر زمینی و سطحی می‌شود.
چشم انداز بحث
در آینده نزدیک باید به احساس مسئولیت پذیری همه افراد درگیر در صنایع چه شرکتهای توسعه و چه قانونگذارها توجه شود. نشانه‌های امیدوار کننده زیادی وجود دارد که این امر رخ خواهد داد. برای مثال در سال 1992 ، نوزده شرکت مهم معدنکاری از پنج قاره جهان به یکدیگر پیوستند تا شورای بین‌المللی فلزها و محیط زیست را بوجود آورند که حیطه اختیار آن ، ترویج ، توسعه ، تحقق و همساز کردن سیاستها و فعالیتهای بهداشتی در زیست محیطی سالم که ایمنی در تولید کاربری بازیافت و دفن فلزها را تضمین کند، می‌باشد.

[Sara12]

اشکال ذخایر معدنی

اشکال ذخایر معدنی ذخایر ایزومتریک
گسترش این ذخایر در سه بعد یکسان و نسبتا زیاد است. این ذخایر در صورت واقع شدن در سطح زمین به روش روباز قابل بهره برداری هستند. ذخایر ایزومتریک مهم عبارتند از :

نوع استوک
حالت گنبدی تجمع مواد معدنی را در یک نقطه استوک (stock) می‌گویند. نظیر گنبدهای نمکی ، گچی و بعضی از ذخایر سرب ، روی و مس جانشینی در کربناتها و در برخی ذخایر مس پورفیری کانی سازی از انواع پراکنده و به شکل استوک است.
نوع استوک ورک
شکل کلی ذخیره حالتی از استوک است اما بافت ذخیره حالتی از استوک ورک دارد. محلولهای ماگمایی که در تشکیل ذخایر مس و مولیبدن پورفیری نقش اساسی دارند در مرحله خاصی از تبلور ماگما در سنگهای فوقانی موجب تشکیل درزه و شکافهایی می‌شوند که توسط محلولها پر شده و بافت استوک ورک را بوجود آورند.
نوع کیسه‌ای
هرگاه محلول گرمایی و یا ماگمایی از یک سنگ کربناته و دارای تخلخل مفید و قابلیت واکنش پذیری نسبتا خوب به یک سنگ غیر قابل نفوذ برسند ماده معدنی در سنگ کربناته در مرز با سنگ دیگری تجمع پیدا می‌کند و تشکیل ذخایر کیسه‌ای را می‌دهد.
ذخایر صفحه‌ای
ذخایر صفحه‌ای در جهت طول و عمق گسترش زیاد دارند حال آنکه در جهت عرض بسیار محدود می‌باشند. ذخایر صفحه‌ای را به دو دسته لایه‌ای و رگه‌ای تقسیم می‌کنند.
ذخایر لایه‌ای
اکثر ذخایر رسوبی از نوع لایه‌ای هستند. و این ذخایر همزمان با رسوبگذاری تشکیل می‌شوند که از جمله می‌توان ذخایر رسوبی شیمیایی آهن و منگنز را نام برد. در این نوع ذخایر تغییرات مورفولوژیکی زیادی دیده نمی‌شود. از ذخایر دارای منشأ ماگمایی به کرومیت و مگنتیت در سنگهای اولترامافیکی می‌توان اشاره نمود.
ذخایر جانشینی در شرایط خاص حالت لایه‌ای دارند و این در صورتی است که سنگهای واقع در اطراف گسل ، به صورت تناوبی از سنگهای کربناته (با تخلخل بالا و واکنش پذیر) و سنگهای غیرقابل نفوذ و مقاوم تشکیل شده باشد و محلولهای گرمایی و ماگمایی در سنگهای کربناته نفوذ و ضمن انجام واکنش ، مواد معدنی برجای گذاشته شوند و در لایه‌های غیرقابل نفوذ تغییری رخ ندهد.

ذخایر رگه‌ای
گسلها و شکستگی‌ها در صورتی که توسط محلولهای گرمایی و یا ماگمایی پرشوند ذخایر رگه‌ای تشکیل می‌شوند. ذخایر رگه‌ای برخلاف حالت لایه‌ای اکثرا اپی‌ژنتیک هستند. ذخایر رگه‌ای به صورت ساده و پیچیده هستند. شکل ذخایر رگه ، تابع نوع گسلها و شکستگیهای منطقه است که خود توسط مقاومت مکانیکی سنگها ، فشار و نحوه توزیع نیروها عمق و عوامل دیگر کنترل می‌شود. رگه‌ای مهم عبارتند از : رگه‌های ساده ، شعاعی ، حلقوی ، پلکانی ، بادبزنی ، موازی ، دم اسبی و غیره .

رگه‌های شعاعی : اکثرا در بالای توده‌های نفوذی به خصوص در قسمت‌های فوقانی ذخایر مس پورفیری واقع می‌شوند و به کمک آن می‌توان موقعیت توده نفوذی و ذخایر پورفیری را در اعماق مشخص نمود.

رگه‌های حلقوی : اکثرا در اطراف دهانه‌های آتشفشانی گزارش شده‌اند. که خروج ماگما با حجم زیاد موجب ریزش دهانه می‌شود که گسلهای نرمال حلقوی در حاشیه دهانه بوجود می‌آید که توسط محلولهای گرمایی و یا ماگمایی پر می‌شوند و رگه‌های حلقوی تشکیل خواهند شد.

رگه‌های زین اسبی : این نوع ذخایر در تاقدیس‌ها تشکیل می‌شوند.
ذخایر استوانه‌ای
گسترش آنها در یک جهت نسبتاً زیاد است. محلولهای گرمایی و ماگمایی که در شرایط خاصی در سنگهای کربناته جانشین شوند تشکیل ذخایر استوانه‌ای را خواهند داد. غارهای موجود در سنگهای کربناته که توسط محلولهای گرمایی و یا ماگمایی پر شده‌اند تشکیل ذخایر استوانه‌ای را می‌دهند. این ذخایر را نسبت به وضعیت طول آنها به دو دسته تقسیم می‌کنند. ذخایر دودکشی(chimney) یا تنوره‌ای که طول استوانه عمود یا تقریباً عمود است و در صورتی که طول استوانه حالت افقی داشته باشد به آن مانتو (Manto) گفته می‌شود.
ذخایر عدسی
در بعضی از ذخایر به دلیل وضعیت خاص منطقه کانی سازی و شرایط تبلور ذخیره شده حالت عدسی به خود می‌گیرد، نظیر ذخایر ماسیوسولفید و عدسی‌های کرومی

[Sara12]

نحوه تشکیل ذخایر معدنی

نحوه تشکیل ذخایر معدنی بررسی فاکتورهای مؤثر در تشکیل ذخایر معدنی
برای پی‌بردن به چگونگی تشکیل ذخایر معدنی بررسی چهار عامل زیر ضروری است.
منشأ محلولهای کانه‌دار
منشأ محلولهای کانه‌دار شامل موارد زیر می باشد.
ماگما و محلولهای ماگمایی
ماگما مواد مذابی هستند که قسمت اعظم آنها را ترکیبات سیلیکاتی تشکیل می‌دهد (به استثنای کربناتیتها) و از اعماق مختلف زمین منشأ گرفته و پس از سرد شدن سنگهای آذرین را می‌سازد. ماگماهای مانیکی و اولترامافیکی از جبه و بخشهای عمیق زمین منشأ می‌گیرند. ماگمای اسیدی حاصل ذوب آناتکسی پوسته قاره‌ها است.
آبهای سطحی
نقش اساسی در تشکیل ذخایر رسوبی شیمیایی (اورانیوم) ، ذخایر برجای مانده (نیکل) هوازده (بوکسیت) ، ذخایر پلاسر ، ذخایر غنی شده (مس) و ذخایر گرمایی عهده‌دار هستند.
آبهای اقیانوسی
نوعی از آبهای سطحی را شامل می‌شوند که در تشکیل بعضی از ذخایر رسوبی و یا سیوسولفیدها نقش اساسی را ایفا می‌کنند.
آبهای دگرگونی
هرگاه آبهای محصور در بین ذرات رسوبی تحت تأثیر فشار و حرارت حاصل از دگرگونی ناحیه‌ای قرار گیرند شروع به حرکت کرده و بعضی از مواد را در خود حل و آنها را در شکستگی‌ها و گسلها به صورت ذخایر رگه‌ای برجای می‌گذارند.
آبهای فسیل شده
آبهای موجود در حوضهای نفتی سرشار از املاح Na ، Cl ، Cu ، Mg و بی‌کربنات می‌باشند این آبها بجز در شرایط دگرگونی به ندرت در تشکیل ذخایر معدنی شرکت می‌کنند.
منشأ مواد معدنی
بطور کلی منشأ مواد معدنی را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد.
منشأ ماگمایی
ذخایری نظیر کرومیت ، پلاتین ، نیکل ، کبالت و الماس همراه سنگهای اولترامانیکی و ذخایر مس پورفیری و مولیبدن پورفیری همراه سنگهای اسیدی و حد واسط یافت می‌شوند. بنابراین ترکیب شیمیایی ماگما نوع مواد معدنی را کنترل می‌کند. نوع ذخایر ماگمایی تابع عمق و مسیری است که ماگما طی می‌کند. مثلا ماگمایی که از لایه گوشته زمین سرچشمه می‌گیرد، ذخایر کروم ، نیکل، پلاتین را به همراه داشته باشد و ماگمایی که حاصل پوسته قاره‌ها است قلع ، تنگستن ، اورانیوم ، فلوئور و غیره را همراه خواهدداشت.


منشأ رسوبی
ذخایر گچ ، نمک ، زغال سنگ و آهن لایه‌ای
منشأ دگرگونی
ذخایر کرندوم ، گارنت ، آندالوزیت ، سیلیمانیت و غیره را نام برد.
منشأ گرمایی
ذخایری که در رابطه با محلولهای گرمایی تشکیل می‌شوند ذخایر سرب ، روی ، مس ، جیوه ، طلا ، نقره و … است. سنگهای مسیر چرخه آب نوع کانسار گرمابی را کنترل می‌کند سنگهای ولکانیکی اسیدی امکان تشکیل ذخایر نوع طلا ، نقره ، اورانیوم ، سرب ، روی ، … و در سنگهای اولترامافیکی امکان وجود ذخایر گرمابی نوع تیزیت و هونتیت و در سنگهای غنی از سیلیس امکان تشکیل رگه‌های کوارتز را می‌توان داشت.
چگونگی حمل مواد
مواد معدنی به صورت محلول و یا غیر محلول در آب و یا به صورت ترکیبات ساده یونی و کمپلکس توسط ماگما و یا محلولهای ماگمایی ، گرمایی و آبهای سطحی حمل می‌شوند. مواد معدنی در محلولهای ماگمایی و گرمایی اکثرا به صورت کمپلکس‌های مختلف حمل می‌شوند. عناصر Pb ، Zn ، Cu ، Ag به صورت کمپلکس‌های کلر و عناصر Au ، Hg ، As ، Sb در حرارت پایین به صورت کمپلکس بی‌سولفید و عناصر Sn و Mo به صورت کمپلکس فلوئور حمل می‌شوند.
نحوه ته‌نشینی مواد معدنی
مواد معدنی می‌توانند در اثر تغییر یکی از عوامل زیر ته نشین شوند.
وزن مخصوص
یکی از فاکتورهای مهم در ته نشینی و تجمع بعضی از ذخایر معدنی است. ذخایر پلاسر به دلیل مقاومت کانی تحت تأثیر فرآیندهای شیمیایی پس از حمل مکانیکی در محلی که متناسب با وزن مخصوص آن باشد نظیر پلاسرهای رودخانه‌ای و ساحلی تجمع پیدا می‌نمایند. در ماگماهای مافیکی و اولترامافیکی کانی‌های وزن مخصوص بالا نظیر کرومیت ، مگنتیت ، پنتلازولیت و غیره همزمان با سیلیکاتها متبلور می‌شوند.
تغییرات Eh و PH
کلیه ذخایر رسوبی شیمیایی و ذخایری که از حالت محلول در نزدیک سطح زمین یا دریاها تشکیل شده یا می‌شوند، تغییرات مربوط به Eh و PH محیط و محلول از عوامل مهم و مؤثر در ته نشینی آنها است.
تغییرات درجه حرارت و فشار
از فاکتورهای مهم و مؤثر در تشکیل ذخایر گرمایی ، ماگمایی و دگرگونی می‌باشند. کاهش درجه حرارت مهم‌ترین عامل ته نشینی ذخایر گرمایی است. تغییرات فشار و حرارت موجب ناپایداری کمپلکس‌ها شده که خود عامل مهمی در ته نشینی ذخایر معدنی به شمار می‌رود.
واکنش شیمیایی با سنگهای اطراف یا با مولکولهای دیگر
محلول گرمایی و یا ماگمایی با سنگهای مناسب وارد واکنش شده مواد خود را در ناحیه واکنش برجای می‌گذارند. به خصوص واکنش با سنگهای کربناته در حرارت بالا و عمق زیاد یکسری سیلیکاتهای کلسیم ، آهن ، منیزیم و آلومینیم‌دار تشکیل می‌شود (اسکارن) که همزمان با سیلیکاتهای مواد معدنی برجای گذاشته می