موسس و مدیر
به نام یزدان پاک
سلام دوستان و همکاران
دوستان از همگی میخوام هر چی اسناد و مدارک و تصاویر در مورد خلیج پارس دارید به هر زبانی و به هر صورتی از تصویر و فایل فلش تا مدارک تاریخی را دارید در این تاپیک قرار دهید تا تاپیکی جامع داشته باشیم .
در صورت موافقت حتی بخش ایران جدا شده و به نام خلیج پارس تغییر نام پیدا کنه و هر آنچه به سهم خودمان در توان داریم به کار ببریم تا شاید جور آنان که بر مسند نشسته و هنوز در فکر خاک اعراب هستند را کمی ما بکشیم .
شاد و پیروز باشید
زنده باد وطن
زندگی در بردگی شرمندگی است * معنی آزاد بودن زندگی است
سر که خم گردد به پای دیگران * بر تن مردان بود بار گران
مدير باز نشسته
ت
خليج فارس نام پيش‌رفتگی آب دريای عمان است که بين جنوب ايران و شبه‌جزيره‌ی عربستان جای دارد. اين خليج 990 کيلومتر درازا و در پهن‌ترين جای خود، نزديک 340 کيلومتر پهنا دارد که در تنگه‌ی هرمز به کم‌تر از 55 کيلومتر کاهش می‌يابد. ميانگين ژرفای آن 35 متر است و ژرفای 90 تا 100 متر در جاهايی از آن وجود دارد. يونانی‌ها اين خليج را پرسيکوس می‌ناميدند و عرب‌ها از گذشته‌های دور آن را با نام بحرالفارس می‌شناختند. امروزه خليج فارس به خاطر سرچشمه‌های نفت جهان، که در پيرامون آن يا در بستر آن جای دارند، اهميت پيدا کرده است.
نام‌گذاری خليج فارس
کهن‌ترين نام خليج فارس، که در کتيبه‌های آشوری آمده است، نارمرتو (Nar-Merratu) به معنای دريای تلخ است که به شوری بسيار زياد آب اين دريا اشاره دارد. در تنگه‌ی هرمز کتيبه‌ای از داريوش اول (داريوش بزرگ) به دست آمده است که در آن به زبان پارسی باستان چنين مفهومی نوشته شده است:"دريايی که از پارس می‌رود." اين خليج را از زمان ساسانيان دريای پارس می‌گفتند. فلاويوس آريانوس، تاريخ‌نگار يونانی که در سده‌ی دوم پس از ميلاد زندگی می‌کرده است، در آثار خود از اين خليج با نام پرسيکوس (persikon Karitas) ياد کرده که به معنای خليج پارس است. استرابن، جغرافیدان يونانی، که در سده‌ی اول پس از ميلاد می‌زيست، همين نام را به کار برده است. در کتاب‌های لاتين سده‌های ميانه(قرون وسطی)، نام پرسيکوس سينوس (persicus sinus) يا پرسيکوم ماره (persicus mare) به کار رفته است. در ديگر زبان‌ها زنده‌ی دنيا نيز واژه‌ی پرسيکوس با دگرگونی اندک به کار رفته است.
دانشمندان مسلمان، چه عرب‌تبار و چه ايرانی‌تبار، در همه‌ی کتاب‌های جغرافيايی و تاريخی، از خليج فارس با نام بحرفارس، البحرالفارسی يا خليج‌فارس ياد کردهاند. مسعودی، تاريخ‌نگار و جغرافیدان عرب که در سده‌ی چهارم هجری می‌زيسته و طی سفری از بغداد به خليج فارس و سپس کرمان، ورارود(ماوراءالنهر) و چين رفته است، می‌گويد که: "دريای عمان دنباله‌ی بحر فارس است". اصطخری، جغرافیدان ايرانی سده‌ی چهارم هجری و ابن‌حوقل بغدادی نيز چنين نظری داشته‌اند و در آثار خود همواره ا ز " بحرفارس" ياد کردهاند. از ديگر دانشمندان و پژوهشگران مسلمان، که در آثار خود به نام خليج فارس اشاره کردهاند، برپايه‌ی پژوهش محمد جواد شکور، می‌توان نمونه‌های زير را نام برد :
• ابن‌فقيه در کتاب البلدان (تاليف 279 قمری )؛ با نام بحر فارس
• ابن‌رسته در کتاب الاعلام النفيسه(تاليف 290 قمری)؛ خليج الفارسی
• ابن‌خردادبه در کتاب المسالک و الممالک(سده‌ی سوم هجری)؛ بحر فارس
• سهراب در کتاب عجايب‌الاقاليم‌السبعه(سد ی سوم هجری)؛ بحر فارس
• بزرگ‌بن‌شهريار در کتاب عجايب الهند(تاليف 342 قمری)؛ بحر فارس
• اصطخری در کتاب المسالک الممالک و در کتاب الاقاليم(سده‌ی چهارم هجری)؛ بحر فارس
• ابن‌مطهر در کتاب البدء و التاريخ(تاليف 355 قمری)؛ خليج الفارس
• ابن‌حوقل در کتاب صوره‌الارض(تاليف 367 قمری)؛ بحر فارس
• مسعودی در کتاب مروج‌الذهب و در کتاب التنبيه و الاشراف(سده‌ی چهارم هجری)؛ بحر فارس
• ابوريحان بيرونی(درگذشته به 440 قمری) در کتاب التفهيم ،خليج پارس و دريای پارس؛ در کتاب قانون مسعودی، دريای فارس و در کتاب تحديد نهايات الامانی، بحر فارس
• نويسنده‌ی ناشناخته در حدود العالم من المشرق الی المغرب(تاليف 372 قمری)؛ خليج فارس و دريای پارس
• مقدسی در کتاب احسن‌التقاسيم فی معرفه ال ا قاليم(تاليف 375 قمری)؛ بحر فارس
• محمد‌بن‌نجيب در کتاب جهان‌نامه(سده‌ی چهارم هجری)؛ بحر پارس
• ابن‌بلخی در کتاب فارسنامه(تاليف 500 قمری)؛ بحر فارس
• طاهر مروزی در کتاب طبايع‌الحيوان(تاليف 514 قمری)؛ الخليج‌الفارس
• شريف ادريسی در کتاب نزهه‌المشتاق(سده‌ی ششم هجری)؛ بحر فارس
• ياقوت حموی در کتاب معجم البلدان(سده‌ی ششم هجری)؛ بحر فارس
• زکريای قزوينی در کتاب آثار البلاد(سده‌ی ششم هجری)؛ بحر فارس
• انصاری‌الدمشقی در کتاب نخبه‌الدهر(سده‌ی هشتم هجری)؛ بحر فارس
• ابوالفداء در کتاب تقويم البلدان(سده‌ی هشتم هجری)؛ بحر فارس
• شهاب‌الدين احمد نويری در کتاب نهايه‌الادب(سده‌ی هشتم هجری)؛ خليج فارس
• حمدالله مستوفی قزوينی در کتاب نزهه‌القلوب(سده‌ی هشتم هجری)؛ بحر فارس
• ابوحفض‌ابن‌الوردی در کتاب خريده العجايب(سده‌ی هشتم هجری)؛ بحر فارس
• ابن‌بطوطه در کتاب رحله(سده‌ی هشتم هجری)؛ بحر فارس
• قلقشندی در کتاب صبح‌الاعشی(سده‌ی نهم هجری)؛ بحر فارس
• حاجی‌خليفه در کتاب جهان‌نما(سده‌ی يازدهم هجری )
• شمس‌الدين محمد سامی در کتاب قاموس الاعلام(سده‌ی سيزدهم هجری)؛ خليج بصره
• البستانی در دايره‌المعارف البستانی(سده‌ی نوزدهم ميلادی)؛ الخليج العجمی
منبع:
1. دهخدا، علی‌اکبر. لغت‌نامه(واژه‌ی خليج فارس)، انتشارات دانشگاه تهران، 1377
2. مصاحب، غلام‌حسين. دايره‌المعارف فارسی(مقاله‌ی خليج فارس). انتشارات فرانکلين، 1345
3. ويلسون، سرآرنولد. خليج فارس. ترجمه‌ی محمد سعيدی. انتشارات علمی و فرهنگی، 1366
4. اقتداری، احمد. خليج فارس. شرکت سهامی کتاب‌های جيبی، 1356
5. اقبال، عباس. تاريخ اکتشافات جغرافيايی و علم جغرافيا. شرکت مطبوعات، 1317
6. تکميل‌همايون، ناصر. خليج فارس. دفتر پژوهش‌های فرهنگی، 1381
1. Children,s Encyclopedia Britanica. 1995
2. Encyclopedia Americana. 1998
3. Compton,s Encyclopedia. 1995
مدير باز نشسته
پيشينه‌ی دريانوردی
پيشينه‌ی دريانوردی در خليج فارس به گذشته‌های بسيار دور، دست‌کم دو هزار سال پيش از ميلاد، می رسد. مردمان تمدن‌های سومر، آکاد، عيلام، همواره بين ميان‌رودان(بين‌النهرين) و موهنجودارو در دره‌ی سند، از اين راه دريايی در رفت و آمد بودند. کاوش‌ها و پژوهش‌های چند دهه‌ی کنونی نشان داده است که فينيقی‌ها، مردمانی آريايی‌نژاد که در سرزمين‌های ساحلی دريای مديترانه(لبنان، بخش‌هايی از سوريه و فلسطين) زندگی می‌کردند، نخست در جزيره‌ها و سرزمين‌های پيرامون خليج فارس زندگی و دريانوردی می‌کردند. پس از روی کار آمدن هخامنشيان در ايران، داريوش اول برای کشف سرزمين‌های تازه از دريانوردانی برجسته‌ی ايرانی، فينيقی و ساتراب‌های يونانی‌نشين امپراتوری پارس خواست که برای شناخت بيشتر آسيا و ديگر سرزمين‌ها به دريانوردی بپردازند. به نظر می‌رسد در زمان همين پادشاه بود که شناخت ايرانيان از خليج فارس بيشتر شد.
با اين همه، کهن‌ترين سند پيرامون دريانوردی در خليج فارس به سده‌ی چهارم پيش از ميلاد باز می‌گردد . در آن زمان، دريانوردی به نام نيارخوس به فرمان اسکندر مقدونی برای کاوش در سرزمين‌های نه چندان شناخته به سفر دريايی پرداخت. او سفر خود را در يازدهمين سال فرمان‌روايی اسکندر آغاز کرد و از مصب رود سند به دهانه‌ی تنگ هرمز و از آن‌جا به آب‌های خليج فارس رفت و سرانجام در ساحل رود کارون لنگر انداخت. او در اين سفر از راهنمايی چند دريانورد ايرانی، از جمله بگيوس پسر فرناکه، هيدارس بلوچ و مازان قشمی بهره‌مند بود و ماجرای سفر دريايی 146 روزه‌ی خود را در سفرنامه‌ای نوشت که اصل آن از بين رفته، اما چکيده‌ای از آن در کتاب يکی از تاريخ‌نگاران سده‌ی نخست پيش از ميلاد به عنوان لشکرکشی اسکندر، برجای مانده است. او هنگام دريانوردی در خليج فارس با فانوس‌های دريايی بزرگی رو‌به‌رو شده بودکه تا آن زمان مانند آن را نديده بود و در سفرنامه‌ی خود از آنها به عنوان يکی از شگفتی‌های سفرش ياد کرده است.
در زمان ساسانيان، شاپور دوم(ذوالاکتاف) پس از تصرف همه‌ی جزيره‌های خليج‌فارس برای جلوگيری از يورش عرب‌های باديه‌نشين، جزيره‌های بحرين را به صورت ساخلو ( پادگان نظامی) درآورد. پس از ورود عرب‌های مسلمان به ايران و شکست ساسانيان، سراسر خليج جولانگاه بازرگانان مسلمان شد. اما پس از کاهش نفوذ خليفه‌های عباسی، فرمان‌روايان آل‌بويه(سده‌ی چهارم هجری/دهم ميلادی) بار ديگر عمان و بحرين را بخشی از ايران کردند. از آن پس، عمان و بحرين و جزيره‌های پيرامون آن، تا نزديک يک سده بخشی از ولايت فارس به شمار می‌آمد و دولت آل‌بويه فرمان‌روايانی را برای اداره‌ی اين منطقه‌ی دريايی به سيراف و کيش می‌فرستاد. اين دو بندر از نظر بازرگانی به چنان اهميتی رسيدند که کشتی‌های چينی بری خريد و فروش کالا در آن‌جا پهلو می‌گرفتند .
خليج فارس در زمان سلجوقيان نيز اهميت زيادی داشت. البته، توران‌شاه سلجوقی، از سلجوقيان کرمان، مرکز بازرگانی دريايی را از سيراف به کيش جابه‌جا کرد و آرام آرام از اهميت سيراف کاسته و بر اهميت کيش افزوده شد. اتابکان فارس(قرن هفتم هجری/سيزدهم ميلادی) به فرمان‌روايی اميران کيش پايان دادند و جزيره‌ی هرمز را مرکز بازرگانی دريايی کردند. در آن دوران، اهميت بازرگانی خليج فارس به اندازه‌ای بود که پيش از کشف دماغه‌ی اميدنيک به کوشش واسکو دی‌گاما (Vasco de Gama) ، دريانورد پرتغالی، خريد و فروش ادويه و ابريشم و ديگر کالاهايی که برای بازارهای اروپايی اهميت بسياری داشت، از راه خليج‌فارس به دجله و سپس از ميان‌رودان و باديه شام به بندرهای سوريه در ساحل شرقی مديترانه، انجام می‌گرفت و بازرگانان ونيزی کالاها را از اين بندرها به اروپا می‌بردند .
مدير باز نشسته
خليج فارس درقراردادها و معاهدات ميان كشورهاي عربي و قراردادهاي بين المللي
و در ساير زبانهاي دنيا مترادف همين اسم بكار رفته است. اين نام بيشتر از 1400 سال بطور مستمر در ادبيات مكتوب نه تنها از سوي اعراب، تركها و ايرانيها بلكه در ادبيات تمام جهان بر پهنه آبي جنوب ايران اطلاق مي‌شده است و وجود دهها كتاب مورخين و جغرافيانويسان و صدهها نقشه تاريخي و مجموعه اسناد و قراردادههاي ميان ايران ، اعراب و ساير كشورها دليل بارز اين امر است با مراجعه به كتاب مجموعه عهدنامه هاي تاريخي ايران و يا آرشيو وزارتخارجه نشان مي دهد كه نام خليج فارس حد اقل در 25 عهدنامه تاريخي هزاره اول و دوم ميلادي در فارسي ، عربي و تركي با نامهاي بحر فارس ، درياي پارس ، بحر عجم، درياي ايران و در نسخه هاي لاتين معادلها و مترادف هاي آنها بكار برده شده است از جمله آنها مي توان به عهدنامه هاي ذيل اشاره نمود:
قرارداد 1622 برابر با 1031 قمري ميان شاه عباس و ادوارد كنوك سفير برتانيا و نماينده كمپاني هند شرقي.
فرمان كريم خان 1763 م در خصوص اعطاي اختيارات به ويليام اندروپرايس حاكم بريتانيا در خليج فارس ( در متن فارسي خليج ايران)
در عهد نامه 19 مجمل مارس 1809 ( 1224ق) ايران و انگليس يا قرارداد جونز بريتانيا حاكميت ايران را بر كل خليج فارس برسميت شناخته و متعهد شده است كشتي هاي انگليس فقط از نقاطي كه دولت ايران اجازه مي دهد ؤ حق عبور داشته باشد ( متن فارسي بحر العجم)
در معاهده 1807 فين كن اشتاين ( در فصل هشتم متن فارسي خليج ايران)
در من فارسي عهد نامه 12 ماده اي دولت ايران با سرگوراوزلي سفير انگليس به سال 1227 دارالخلافه طهران فصل ششم در خصوص بحر قلزم (سرخ) و فصل هشتم بحر العجم ذكر شده است.
عهدنامه جيمز موريه و هنري اليس در دارالخلافه طهران 1229برابر با 1814 در بند نهم متن فارسي بحر العجم بيان شده است.
معاهده 1851 ايران و انگليس در خصوص منع تجارت برده در خليج فارس .
عهدنامه صلح ايران و انگليس معروف به معاهده صلح پاريس 1857 در فصل سيزدهم متن فارسي خليج فارس بكار برده شده است.
معاهده 1882 منع تجارت برده ( خليج ايران)
در عهد نامه تجارت ايران ويونان 1861 بند هشتم راجع به تجارت در خليج فارس است كه در متن فارسي خليج فارس ومتن فرانسه پرسيك گلف بكار رفته است. در عهدنامه ايران و فرانسه 1808 برابر با 1222 با امضاي ژنرال گاردان و ميرزا شفيع نيز اين عبارت بكار رفته است.
در فصل دوم معاهده ايران و اسپانيا 1870 متن فارسي خليج فارس و متن اسپانيايي پرسيك گلف بكار رفته است. در نقشه هاي سرحدي ملحق به پروتوكل 1913 ايران و تركيه خليج فارس ذكر شده و رود زاب كوچك يا كيالو نهر عجم ناميده شده است در دهها معاهده ديگر نيز كلمه خليج فارس بكار رفته كه از بيان آن به جهت طولاني شدن خودداري مي شود.
در فرامين پادشاهان ايراني خطاب به حكام محلي خليج فارس نيز از اين پهنه آبي از خليج عجم، درياي ايران و بحر فارس نام برده شده است و درطول تاريخ در همه كتب جغرافيايي و تاريخي در سراسر جهان نيز معادل و مترادف هايي كه صفت ايراني دارد آورده شده است.
از سال 1507 تا 1960 در تمامي قرارداها و معاهده هايي كه پرتغاليها، اسپانيايي ها، انگليسي ها، هلندي ها، فرانسويها،بلژيكي ها، روسها و آلمانيها با دولت ايران و يا هر كشور و يا پديده سياسي و يا امراي تحت الحمايه خود در منطقه امضا نموده اند، در زبانهاي مختلف واژه هاي مترادف با خليج فارس بكار برده اند.. حد اقل 10 مورد از اينگونه قراردادها كه ميان كشورهايي همانند كويت، عربستان، عثماني، عمان و امارات متصالحه هم به زبان عربي و هم انگليسي خليج فارس بكار رفته است در فهرست ضميمه شرح داده شده است.از جمله آن مي توان به موارد ذيل اشاره نمود.
در قرارداد موسوم به قولنامه اتفاقيه بوشهر 1814 بين ويليام بروس به نمايندگي از بريتانيا و حسن ابن محمد به نمايندگي از حسن ابن رحمه رهبر قواسم بحر فارس بكار رفته است .
در معاهده السلام 1820 كه قراردارد صلح 11 ماده اي است و قرارداد معروف به " معاهده عمومي با امراي عرب خليج فارس ناميده مي شود و در 8 ژانويه 1820" ميان اقوام و مشايخ متصالح در خليج فارس به امضاي ژنرال كاير و 11 نفر از روءساي قبايل عرب رسيده است كلمه بحر الفارسي در متن عربي و در ماده 6 بكار رفته است.
معاهده الهدنه البحريه الاولي ( قرارداد اول صلح در دريا) 21/5/1835 و معاهده الهدنه البحريه الثانيه ( قرارداد دوم صلح در دريا) 13/4/1836 و معاهده الهدنه البحريه الثالثه (قرارداد سوم صلح در دريا) 15/4/1837 و معاهده الهدنه البحريه الرابعه و منع حمل الرقيق قرارداد چهارم صلح در دريا و ايستا كردن سوداگري و يا حمل برده 17/4/1838
قرارداد1847 منع خريد و فروش برده كه به امضاي شيوخ امارات سواحل عربي خليج فارس از جمله سلطان ابن صقر و سيوخ عجمان، دبي، شيخ ام فويين و شيخ زايد رسيده است.
معاهده دائمي صلح 1853 كه به امضاي شيوخ امارات سواحل عربي خليج فارس رسيده است.
معاهده 1856 تجارت برده
معاهده متمم بر معاهده 1853 كه در سال 1864 به امضاي شيوخ امارات سواحل عربي خليج فارس رسيده است.
معاهده 5 ماده اي 1879
معاهده منع شدن شيوخ عرب از بستن قرارداد با دولتهاي بيگانه 1892
قرارداد بين شركت نفت انگلو ايراني و حاكم دبي كلمه في خليج فارس موجود در اين قرارداد بر روي جلد كتاب علي محمد راشد چاپ شده است.
در يادداشتهايي كه منجر به استقلال كويت گرديد و مي توان آنرا قرارداد استقلال كويت ناميد همه جا از عبارت خليج الفارسي استفاده شده در عنوان يادداشت امير كويت به نماينده ملكه انگليس در خليج فارس نيز چنين آمده است:
حضرت صاحب الفخامه المقيم السياسي لصاحبه اجلاله في الخليج الفارسي المحترم.
بعد السلام و تحيه …. اين سند كه در تاريخ 19 ژوئن 1961 توسط عبد الله السالم الصباح امضا شده است طبق اصل 102 منشور سازمان ملل در دبير خانه اين سازمان به ثبت رسيده است و يك سند قابل استناد در دعاوي بين المللي است.
جزئيات بعضي از اينگونه معاهدات در كتاب خليج فارس آرنولد ويلسن بيان شده است.
در ضمايم قرارداد الجزاير 1975 كه به پيمان صلح ميان ايران و عراق است نيز خليج فارس بكار رفته است. در چندين معاهده ديگر كه در همه آنها شيوخ خليج فارس و بريتانيا و يا شيوخ خليج فارس با ساير دول خارجي امضاء كنندگان قرار داد بوده اند خليج فارس بكار برده شده است.
در گزارش نهايي كميته فني اعزامي از سوي سازمان ملل براي تعيين حدود مرزي كويت و عراق در سال 1996 همه جا از نام خليج فارس استفاده شده است و در نقشه ضميمه گزارش كه به عنوان سند شوراي امنيت منتشر شده است نيز خليج فارس بكار رفته است.
در كتابي كه تحت عنوان ، الاتفاقيات السياسيه و الاقتصاديه التي عقدت بين الامارات ساحل عمان و بريتانيا 1806- 1971 . علي محمد راشد، منشورات اتحاد كتاب و ادباء الامارات، 1989 معاهده هاي سياسي حقوقي و اقتصادي ميان امارات متصالحه و دول بيگانه از سال 1806 تا 1971 منتشر شده در تمام معاهداتي كه در اين كتاب نام خليج بكار رفته عبارت بحر فارس و خليج فارس بكار رفته و تصوير يكي از معاهدات بر روي جلد كتاب با نام خليج فارس وجود دارد .
به هر حال هيچ اصل و قاعده حقوقي اجازه نمي دهد كه دولت واحدي و يا جند دولت به دلخواه خود و بنابر اهداف سياسي به تغيير نام يك پهنه آبي بين المللي اقدام كنند بلكه بر عكس قطعنامه شماره 9 كنفرانس يكسان سازي اسامي جغرافيايي سازمان ملل 1381 برلين، صراحتاً نامهاي تاريخي را ميراث فرهنگي و تاريخي ملل دانسته و بطور ضمني تغيير اينگونه نامها را محكوم مي كند. اگرچه امروزه مترجمين عربي در ترجمه اسناد حقوقي و تاريخي و حتي مكاتبات وزارتخارجه انگليس را ضمن تحريف با كلمه جعلي خليج و يا خليج عربي ترجمه مي كنندولي اين اقدام بر خلاف عرف ، منطق و حقوق بين الملل و برخلاف معاهدات بين المللي مربوط به مالكيت معنوي و معاهدات مربوط به امور علمي و فرهنگي است.
مدير باز نشسته
نقشه ای که توسط کارتوگرافر آلمانی آبراهام ارتلیوس ترسیم شده که در نخستین اطلس نوین در میان سال‌های ۱۵۷۰ تا ۱۶۲۴ چاپ شده‌است. نام خلیج فارس در نقشه مشهود است
مدير باز نشسته
نقشه‌ای که توسط اصطخری جغرافیدان ایرانی در قرن ۹ میلادی در کتاب الاقالیم رسم شده‌است، و در آن نام «دریای فارس» (بحر فارس) برای خلیج فارس به‌کار رفته است.
مدير باز نشسته
نقشه بریتانیایی چاپ ۱۸۰۸ میلادی که نام خلیج فارس را نشان می‌دهد.
مدير باز نشسته
نقشه‌ای اروپایی از سال ۱۷۱۹ میلادی که نام خلیج فارس را نشان می‌دهد.
مدير باز نشسته
نقشه تاریخی به زبان فرانسه از خلیج فارس
مدير باز نشسته
نقشه‌ای اروپایی از قرن ۱۶ میلادی؛ نام خلیج فارس به لاتین SinusPersicus در سمت راست پایین نقشه دیده می‌شود
پاسخ با نقل قول
علاقه مندی ها (بوک مارک ها)