دیوان اشعار سعدی

[sorna]

آنان که پریروی و شکر گفتارند

حیفست که روی خوب پنهان دارند


فی‌الجمله نقاب نیز بیفایده نیست

تا زشت بپوشند و نکو بگذارند

[sorna]

آن کودک لشکری که لشکر شکند

دایم دل ما چو قلب کافر شکند


محبوب که تازیانه در سر شکند

به زانکه ببیند و عنان برشکند



کس عیب نظر باختن ما نکند

زیرا که نظر داعی تنها نکند


بیکار بهیمه‌ای و کژ طبع کسی

کو فرق میان زشت و زیبا نکند

[sorna]

مجنون اگر احتمال لیلی نکند

شاید که به صدق عشق دعوی نکند


در مذهب عشق هر که جانی دارد

روی دل ازو به هر که دنیی نکند



آن درد ندارم که طبیبان دانند

دردیست محبت که حبیبان دانند


ما را غم روی آشنایی کشتست

این حال نباید که غریبان دانند

[sorna]

مردان نه بهشت و رنگ و بو می‌خواهند

یا موی خوش و روی نکو می‌خواهند


یاری دارند مثل و مانندش نیست

در دنیی و آخرت هم او می‌خواهند





هر چند که عیبم از قفا می‌گویند

دشنام و دروغ و ناسزا می‌گویند


نتوان به حدیث دشمن از دوست برید

دانی چه؟ رها کنیم تا می‌گویند

[sorna]

با دوست به گرمابه درم خلوت بود

وانروی گلینش گل حمام آلود


گفتا دگر این روی کسی دارد دوست؟

گفتم به گل آفتاب نتوان اندود




من دوش قضا یار و قدر پشتم بود

نارنج زنخدان تو در مشتم بود


دیدم که همی گزم لب شیرینش

بیدار چو گشتم سر انگشتم بود

[sorna]

داد طرب از عمر بده تا برود

تا ماه برآید و ثریا برود


ور خواب گران شود بخسبیم به صبح

چندانکه نماز چاشت از ما برود




سودای تو از سرم به در می‌نرود

نقشت ز برابر نظر می‌نرود


افسوس که در پای تو ای سرو روان

سر می‌رود و بی‌تو به سر می‌نرود

[sorna]

من گر سگکی زان تو باشم چه شود؟

خاری ز گلستان تو باشم چه شود؟


شیران جهان روبه درگاه تواند

گر من سگ دربان تو باشم چه شود؟




چون صورت خویشتن در آیینه بدید

وان کام و دهان و لب و دندان لذیذ


می‌گفت چنانکه می‌توانست شنید

بس جان به لب آمد که بدین لب نرسید

[sorna]

گر تیر جفای دشمنان می‌آید

دل تنگ مکن که دوست می‌فرماید


بر یار ذلیل هر ملامت کاید

چون یار عزیز می‌پسندد شاید



من چاکر آنم که دلی برباید

یا دل به کسی دهد که جان آساید


آن کس که نه عاشق و نه معشوق کسیست

در ملک خدای اگر نباشد شاید

[sorna]

این ریش تو سخت زود برمی‌آید

گرچه نه مراد بود برمی‌آید


بر آتش رخسار تو دلهای کباب

از بس که بسوخت دود برمی‌آید






امشب نه بیاض روز برمی‌آید

نه نالهٔ مرغان سحر می‌آید


بیدار همه شب و نظر بر سر کوه

تا صبح کی از سنگ به در می‌آید

[sorna]

هرچند که هست عالم از خوبان پر

شیرازی و کازرونی و دشتی و لر


مولای منست آن عربی‌زادهٔ حر

کاخر به دهان حلو می‌گوید مر




بستان رخ تو گلستان آرد بار

وصل تو حیات جاودان آرد بار


بر خاک فکن قطره‌ای از آب دو لعل

تا بوم و بر زمانه جان آرد بار