دیوان اشعار سعدی

[sorna]

هر ساعتم اندرون بجوشد خون را

واگاهی نیست مردم بیرون را


الا مگر آنکه روی لیلی دیدست

داند که چه درد می‌کشد مجنون را؟

[sorna]

عشاق به درگهت اسیرند بیا

بدخویی تو بر تو نگیرند بیا


هرجور و جفا که کرده‌ای معذوری

زان پیش که عذرت نپذیرند بیا




ای چشم تو مست خواب و سرمست شراب

صاحبنظران تشنه و وصل تو سراب


مانند تو آدمی در آباد و خراب

باشد که در آیینه توان دید و در آب

[sorna]

چون دل ز هوای دوست نتوان پرداخت

درمانش تحملست و سر پیش انداخت


یا ترک گل لعل همی باید گفت

یا با الم خار همی باید ساخت



دل می‌رود و دیده نمی‌شاید دوخت

چون زهد نباشد نتوان زرق فروخت


پروانهٔ مستمند را شمع نسوخت

آن سوخت که شمع را چنین می‌افروخت

[sorna]

روزی گفتی شبی کنم دلشادت

وز بند غمان خود کنم آزادت


دیدی که از آن روز چه شبها بگذشت

وز گفتهٔ خود هیچ نیامد یادت؟



آن یار که عهد دوستاری بشکست

می‌رفت و منش گرفته دامان در دست


می‌گفت دگرباره به خوابم بینی

پنداشت که بعد از آن مرا خوابی هست

[sorna]

شبها گذرد که دیده نتوانم بست

مردم همه از خواب و من از فکر تو مست


باشد که به دست خویش خونم ریزی

تا جان بدهم دامن مقصود به دست



هشیار سری بود ز سودای تو مست

خوش آنکه ز روی تودلش رفت ز دست


بی‌تو همه هیچ نیست در ملک وجود

ور هیچ نباشد چو تو هستی همه هست

[sorna]

گر زحمت مردمان این کوی از ماست

یا جرم ترش بودن آن روی از ماست


فردا متغیر شود آن روی چو شیر

ما نیز برون شویم چون موی از ماست


وه وه که قیامتست این قامت راست

با سرو نباشد این لطافت که تراست


شاید که تو دیگر به زیارت نروی

تا مرده نگوید که قیامت برخاست

[sorna]

سرو از قدت اندازهٔ بالا بردست

بحر از دهنت لؤلؤ لالا بردست


هر جا که بنفشه‌ای ببینم گویم

مویی ز سرت باد به صحرا بردست




امشب که حضور یار جان افروزست

بختم به خلاف دشمنان پیروزست


گو شمع بمیر و مه فرو شو که مرا

آن شب که تو در کنار باشی روزست

[sorna]

آن شب که تو در کنار مایی روزست

و آن روز که با تو می‌رود نوروزست


دی رفت و به انتظار فردا منشین

دریاب که حاصل حیات امروزست



گویند هوای فصل آزار خوشست

بوی گل و بانگ مرغ گلزار خوشست


ابریشم زیر ونالهٔ زار خوشست

ای بیخبران اینهمه با یار خوشست

[sorna]

خیزم بروم چو صبر نامحتملست

جان در قدمش کنم که آرام دلست


و اقرار کنم برابر دشمن و دوست

کانکس که مرا بکشت از من بحلست


آن ماه که گفتی ملک رحمانست

این بار اگرش نگه کنی شیطانست


رویی که چو آتش به زمستان خوش بود

امروز چو پوستین به تابستانست

[sorna]

آن سست وفا که یار دل سخت منست

شمع دگران و آتش رخت منست


ای با همه کس به صلح و با ما به خلاف

جرم از تو نباشد گنه از بخت منست


از بس که بیازرد دل دشمن و دوست

گویی به گناه مسخ کردندش پوست


وقتی غم او بر همه دلها بودی

اکنون همه غمهای جهان بر دل اوست