گزیده اشعار احمد شاملو

[mozhgan]

فراغی


چه بی تابه می خواهمت ای دوریت آزمون تلخ زنده به گوری!
چه بی تابه تو را طلب می کنم!
بر پشت ِسمندی
گوئی
نوزین
که قرارش نیست.
و فاصله
تجربه ئی بیهوده است.
بوی پیرهنت،
این جا
و کنون. ـ
کوه ها در فاصله
سردند.
دست
در کوپه وبستر
حضور مانوس ِدست تو را می جوید،
و به راه اندیشیدن
یاس را
رج می زند
بی نجوای ِانگشتانت
فقط.-
و جهان از هر سلامی خالی است

[mozhgan]

سمیرمی


با ُسمضَربه رقصان اسبش می گذرد
از کوچه سر پوشیده
سواری،
بر َتسمه َبند ِ
قرابینش
برق ِهر سکه
ستاره ئی
بالای خرمنی
در شب بی نسیم
در شب ایلاتی عشقی.
چار سوار از َتـنگ در اومد
چار تفنگ بر دوش ِشون.
دختر از مهتابی نظاره می کند
و از عبور ِسوار خاطره ئی
همچون داغ خاموش ِزخمی
چارتا مادیون پشت ِمسجد
چار جنازه پشت ِشون
با ُسمضَربه رقصان اسبش می گذرد
از کوچه سر پوشیده
سواری،
بر َتسمه َبند ِ
قرابینش
برق ِهر سکه
ستاره ئی
بالای خرمنی
در شب بی نسیم
در شب ایلاتی عشقی.
چار سوار از َتـنگ در اومد
چار تفنگ بر دوش ِشون.
دختر از مهتابی نظاره می کند
و از عبور ِسوار خاطره ئی
همچون داغ خاموش ِزخمی
چارتا مادیون پشت ِمسجد
چار جنازه پشت ِشون

[mozhgan]

از منظر


در دل ِمه
لنگان
زارعی شکسته می گذرد
پا در پای سگی
گامی گاه در پس او
گاه گامی در پیش.
وضوح و مه
در مرز ویرانی
در جدالند،
با تو در این لکه قانع آفتاب امــّا
مرا
پروای زمان نیست.
خسته
با کوله باری از یاد امــّا،
بی گوشه بامی بر سر
دیگر بار.
اما کنون بر چار راه ِزمان ایستاده ایم
و آنجا که بادها را اندیشه فریبی در سر نیست
به راهی که هر خروس ِباد نمات اشارت می دهد
باور کن!
کوچه ما تـنگ نیست
شادمانه باش!
و شاهراه ما
از منظر ِتمامی ِآزادیها می گذرد

[mozhgan]

شبانه آخر


زیبا ترین تماشاست
وقتی
شبانه
بادها
از شش جهت به سوی تو می ایند،
و از شکوهمندی یاس انگیزش
پرواز ِشامگاهی ِدرناها را
پنداری
یکسر به سوی ماه است.
***
زنگار خورده باشد بی حاصل
هر چند
از دیر باز
آن چنگ تیز پاسخ ِاحساس
در قعر جان ِتو، ـ
پرواز شامگاهی درناها
و باز گشت بادها
در گور خاطر تو
غباری
از سنگی می روبد،
چیزنهفته ئی ت می آموزد:
چیزی که ای بسا می دانسته ئی،
چیزی که
بی گمان
به زمانهای دور دست
می دانسته ئی

[mozhgan]

بخش پایانی ...

احمد شاملو در سال 1304 درتهران چشم به جهان گشود دوره آموزشهای دبستانی و دبیرستانی او بسیار نا مرتب و در شهرهای گوناگون بوده زیرا پدرش افسر ارتش بود و به همین جهت خانواده اش همواره در شهرهای مختلف بودند سرانجام دوره دبیرستان را در تهران به پایان رساند
در سال 1323 برای همیشه دست از تحصیل شست و ضمن ادامه مبارزه سیاسی تمام مدت به نوشتن و سرودن پرداخت زندگی احمد شاملو در کار روزنامه نویسی و اداره مجلات ادبی گذشته و تا کنون شغل دولتی نداشت
اداره مجله هفتگی آشنا کتاب هفته و هفته نامه خوشه با بود


دفترهای شعر
آهنگهای فراموش شده تهران 1326
23 تهران
آهن و احساس تهران
هوای تازه نیل 1336
باغ ایینه تهران 1339
ایدا در اینه و لحظه ها و همیشه تهران 1339
ققنوس در باران نیل 1345
برگزیده اشعار روزن 1347
مرثیه های خک امیرکبیر 1348
برگزیده شعر ها بامداد 1349
شکفتن در مه زمان 1349
لبراهیم در آتش زمان 1352
دشنه در دیس مروارید 1356
ترانه های کوچک غربت نازیار 1359
کاشفان فروتن شوکران ابتکار 1359

سرود برای سپاس و پرستش

بوسه های تو گنجشککان پر گوی باغند
و **********هایت کندوی کوهستانهاست
و تنت رازی است جاودانه
که در خلوتی عظیم با منش در میان می گذارند
تن تو آهنگی است و تن من کلمه ای است
که در آن مینشینند
تا نغمه ای در وجود اید
سرودی که تداوم را می تپد
در نگاهت همه مهربانیهاست
قاصدی که زندگی را خبر می دهد
و در سکوتت همه صداها فریادی که بودن را تجربه می کند

بر سرمای درون

همه
ارزش دست و دلم
از آن بود
که عشق پناهی گردد
پروازی نه گریز گاهی گردد
ای عشق ای عشق
چهره آبیت پیدا نیست
و خنکای مرهمی بر شعله زخمی
نه شور شعله بر سرمای درون
ای عشق ای عشق
چهره سرخت پیدا نیست
غبار تیره تسکینی بر حضور وهن
و دنج رهایی بر گزیر حضور
ساهی بر آرامش آبی و سبزه برگچه بر ارغوان
ای عشق ای عشق
رنگ آشنایت
پیدا نیست

[Sara12]

لبانت
به ظرافت شعر
شهوانی ترین بوسه ها را به چنان شرمی مبدل می کند
که جاندار غار نشین از آن سود می جوید
تا به صورت انسان دراید

و گونه هایت
با دو شیار مّورب
که غرور تو را هدایت می کنند و
سرنوشت مرا
که شب را تحمل کرده ام
بی آن که به انتظار صبح
مسلح بوده باشم،
و بکارتی سر بلند را
از رو سپیخانه های داد و ستد
سر به مهر باز آورده ام


هرگز کسی این گونه فجیع به کشتن خود برنخاست
که من به زندگی نشستم!

و چشمانت از آتش است

و عشقت پیروزی آدمی ست
هنگامی که به جنگ تقدیر می شتابد

و آغوشت
اندک جائی برای زیستن
اندک جائی برای مردن
و گریز از شهر
که به هزار انگشت
به وقاحت
پاکی آسمان را متهم می کند


کوه با نخستین سنگ ها آغاز می شود
و انسان با نخستین درد

در من زندانی ستمگری بود
که به آواز زنجیرش خو نمی کرد -
من با نخستین نگاه تو آغاز شدم

توفان ها
در رقص عظیم تو
به شکوهمندی
نی لبکی می نوازند،
و ترانه رگ هایت
آفتاب همیشه را طالع می کند

بگذار چنان از خواب بر ایم
که کوچه های شهر
حضور مرا دریابند
دستانت آشتی است
ودوستانی که یاری می دهند
تا دشمنی
از یاد برده شود
پیشانیت ایینه ای بلند است
تابنک و بلند،
که خواهران هفتگانه در آن می نگرند
تا به زیبایی خویش دست یابند

دو پرنده بی طاقت در سینه ات آوازمی خوانند
تابستان از کدامین راه فرا خواهد رسید
تا عطش
آب ها را گوارا تر کند؟

تا آ یینه پدیدار آئی
عمری دراز در آن نگریستم
من برکه ها ودریا ها را گریستم
ای پری وار درقالب آدمی
که پیکرت جزدر خلواره ناراستی نمی سوزد!
حضور بهشتی است
که گریز از جهنم را توجیه می کند،
دریائی که مرا در خود غرق می کند
تا از همه گناهان ودروغ
شسته شوم
وسپیده دم با دستهایت بیدارمی شود


احمد شاملو

[shirin71]

فریادی و دیگر هیچ .



چرا که امید آنچنان توانا نیست



که پا سر یاس بتواند نهاد.


بر بستر سبزه ها خفته ایم



با یقین سنگ



بر بستر سبزه ها با عشق پیوند نهاده ایم



و با امیدی بی شکست



از بستر سبزه ها



با عشقی به یقین سنگ برخاسته ایم


اما یاس آنچنان تواناست



که بسترها و سنگ ها زمزمه ئی بیش نیست !



فریادی



و دیگر



هیچ !!!

[shirin71]

بودن

یا نبودن...

بحث در این نیست

وسوسه این است.

شراب ِ زهر آلوده به جام و

شمشیر به زهر آب دیده در کف دشمن

همه چیزی

از پیش روشن است و حساب شده

و پرده در لحظه معلوم فرو خواهد افتاد.

پدرم مگر به باغ جسمانی خفته بود

که نقش من میراث اعتماد فریبکار اوست

وبستر فریب او کامگاه عمویم!

من این همه را

به ناگهان دریافتم،

با نیم نگاهی

از سر اتفاق

به نظاره گان تماشا

اگر اعتماد

چون شیطانی دیگر

این قابیل دیگر را

به جتسمانی دیگر

به بی خبری لا لا نگفته بود،

خدا را

خدا را !

چه فریبی اما،

چه فریبی!

که آنکه از پس پرده نیمرنگ ظلمت به تماشا نشسته

از تمامی فاجعه آگاه است

وغمنامه مرا پیشاپیش حرف به حرف

باز می شناسد

در پس پرده نیمرنگ تاریکی چشمها

نظاره درد مرا

سکه ها از سیم و زر پرداخته اند.

تا از طرح آزاد ِ گریستن

در اختلال صدا و تنفس آن کس

که متظاهرانه

در حقیقت به تردید می نگرد

لذتی به کف آرند.

از اینان مدد از چه خواهم، که سرانجام

مرا و عموی مرا به تساوی

در برابر خویش به کرنش می خوانند

هرچند رنج ِمن ایشان را ندا در داده باشد که دیگر

کلادیوس نه نام عــّم

که مفهومی است عام.

وپرده...

در لحظه مختوم...

با این همه

از آن زمان که حقیقت

چون روح ِ سرگردان ِ بی آرامی بر من آشکاره شد

و گندِ جهان چون دود مشعلی در صحنه دروغین

منخرین مرا آزرد،

بحثی نه که وسوسه ئی است این:

بودن

یا

نبودن . . .

[shirin71]

چندان که هیاهوی سبز بهاری دیگر

از فرا سوی هفته ها به گوش آمد،

با برف کهنه

که می رفت

از مرگ من سخن گفتم.

و چندان که

قافله در رسید و بار افکند

و به هر کجا بر دشت از گیلاس بنان

آتشی عطر افشان بر افروخت،

با آتشدان باغ

از مرگ من سخن گفتم.

غبار آلود و خسته

از راه دراز خویش

تابستان پیر چون فراز آمد در سایه گاه دیوار

به سنگینی یله داد

و

کودکان

شادی کنان گرد بر گردش ایستادند

تا به رسم دیرین

خورجین کهنه را گره بگشاید

و جیب دامن ایشان را همه از گوجه سبز و سیب سرخ و گردوی تازه بیا کند.

پس

من مرگ خوشتن را رازی کردم و

او را محرم رازی؛

و با او از مرگ من سخن گفتم.

و با پیچک که بهار خواب هر خانه را استادانه تجیری کرده بود،

و با عطش که چهره هر آبشار کوچک

از آن با چاه سخن گفتم،

و با ماهیان خرد کاریز

که گفت و شنود جاودانه شان را آوازی نیست،

و با زنبور زرینی که جنگل را به تاراج می برد

و عسل فروش پیر را می پنداشت که باز گشت او را انتظاری می کشید.

و از آ ن با برگ آخرین سخن گفتم

که پنجه خشکش نو امیدانه دستاویزی می جست

در فضائی که بی رحمانه تهی بود.

و چندان که خش خش سپید زمستانی دیگر

از فرا سوی هفته های نزدیک

به گوش آمد

و سمور و قمری

آسیه سر از لانه و آشیانه خویش سر کشیدند،

با آخرین پروانه باغ

از مرگ من سخن گفتم.

من مرگ خوشتن را

با فصلها در میان نهاده ام و با فصلی که در می گذشت؛

من مرگ خویشتن را با برفها در میان نهادم و

با برفی که می نشست؛

با پرنده ها و با هر پرنده که در برف

در جست و جوی چینه ئی بود.
با کاریز و با ماهیان خاموشی.

من مرگ خویشتن را با دیواری در میان نهادم

که صدای مرا به جانب من باز پس نمی فرستاد.

چرا که می بایست تا مرگ خویشتن را

من نیز از خود نهان کنم . . .

[shirin71]

زیبا ترین تماشاست

وقتی شبانه بادها

از شش جهت به سوی تو می آیند،

و از شکوهمندی یاس انگیزش

پرواز ِشامگاهی ِدرناها را

پنداری

یکسر به سوی ماه است.

زنگار خورده بی حاصل

هر چند

از دیر باز

آن چنگ تیز پاسخ ِ احساس

در قعر جان ِ تو،

پرواز شامگاهی درناها

و باز گشت بادها

در گور خاطر تو

غباری

از سنگی می روبد،

چیزنهفته ئی ت می آموزد:

چیزی که ای بسا می دانسته ئی،

چیزی که بی گمان به زمانهای دور دست

می دانسته ئی.