دیوان عرفی شیرازی

[sorna]

دورم از کوی تو، جا در زیر خاکم بهتر است

زندگی تلخ است با حرمان، هلاکم بهتر است


من که مجروح خمارم مرهم راحت چه سود

جای مرهم بر جراحت برگ تاکم بهتر است


گر بکشتی از فراقم، سوختی، منت منه

من که در دوزخ به زندان، هلاکم بهتر است


ره به امیدم مده عرفی که بی باکم بسی

من صلاح خویش دانم، ترسناکم بهتر است

[sorna]

بیدادگری روی تو اندازه ی راز است

این رشته به انگشت نپیچی که دراز است


عشق آفت سلطان بود، آرایش بنده

این مسأله در نسخه ی محمود و ایاز است


یا رب تو نگهدار دل خلوتیان را

کان مغبچه مست است و در صومعه باز است


خونابه ی حسرت چکد از هز مژه هر گاه

بینم که خداوند کسی بنده نواز است


این قهقهه ی عیش که با کبک دل ماست

باور نتوان کرد که در چنگل باز است


هر چند که عرفی پی تحقیق شتاب است

مشتاب به دنبال، که او بیهده تاز است

[sorna]

از آن ز شربت صلحم هوای پرهیز است

که آتش تب شوقم نه آن چنان تیز است


چو زلف باز کنی ناله خیزد از دل ها

که دام ما همه این طره ی دل آویز است


ز طره مشک به دامان کوهکن پاشد

اگر چه تکیه ی شیرین به دوش پرویز است


سمند سعی چه بیهوده رانی ای فرهاد

که هم عنانی گردون نصیب شبدیز است


چگونه مانع نظاره ام شوی که مرا

ز شوق روی تو سر تا قدم نگه خیز است

[sorna]

جنگ آتش، آشتی آتش، مدارا آتش است

خوش سر و کاری از آن بدخو مرا با آتش است


باده خواهی باش تا از خم برون آرم، که من

آن چه در جام و سبو دارم، مهیا، آتش است


با که گویم سر این معنی که نور حسن دوست

با دماغ ما گل و در چشم موسی آتش است


هم سمندر باش و هم ماهی که در جیحون عشق

روی دریا سلسبیل و قعر دریا آتش است


دوست را محکوم کس دیدن بود جانسوزتر

ور نه در جان زلیخا، شرم و سودا، آتش است


حسن جنسی نیست کانرا سیم و زر باشد بها

خان و مان کاروانی از این جا آتش است


عرفی از اندیشه ی بیهوده باز آ ، چاره نیست

سر نوشت ما بهشت جاودان یا آتش است

[sorna]

عهد حسنش روزگار دستبرد آتش است

صاف آتش حسن او خورشیدبرد آتش است


خان و نان عالمی از آتش حسنش بسوخت

در شمار خانه سوز روزبرد آتش است


بستگان عشق را بی دل برد آب حیات

این متاع آماده بهر دست برد آتش است


عرفی اندر عشق اگر ناقص بود افسرده نیست

صید عشق ار خام باشد نیم خورد آتش است

[sorna]

تا روی دل فروز تو بستان آتش است

دل نغمه سنج گلستان آتش است


یارب چه آتشی تو که چندین هزار داغ

از شعله ی جمال تو در جان آتش است


گر مست حیرتیم ز روی تو دور نیست

آتش پرست واله و حیران آتش است


افسرده را نصیب نباشد دل کباب

آن یابد این نواله که مهمان آتش است


ای طائر بهشت ز باغ دلم حذر

کاین لاله زار داغ گلستان آتش است


خون شهید عشق جهان را فرو گرفت

کشتی مساز نوح که طوفان آتش است


مستم به محفلی که در او آتش جحیم

ته جرعه ای ز ساغر مستان آتش است


افتاد دامن دل عرفی به دست عشق

یعنی که دست شعله به دامان آتش است

[sorna]

شب عشاق ز روز دگران در پیش است

مرگ این طایفه، بسیار، ز جان در پیش است


من همان روز که جولان تو دیدم گفتم

که فراموشی ام ز دست و عنان در پیش است


چه غم از پرده دری های نمیم است مرا

که بر انداختن نام و نشان در پیش است


برو ای عقل منه منطق و حکمت پیشم

که مرا نسخه ی غم های فلان در پیش است


رفت عرفی ز پی عقل و به جایی نرسید

گر چه صد مرحله ی کون و مکان در پیش است

[sorna]

برو مسیح که فکر فراغ من غلط است

غلط مکن که علاج دماغ من غلط است


نشان پای من آوارگی بجست، نیافت

به دشت گم شدگی ها سراغ من غلط است


ز استخوان همای باغ دوست معمور است

ترانه ی گله آلود زاغ من غلط است


نه عندلیب چمن زارم، از بهشت مگو

ز گلخن آمده ام ، کشت باغ من غلط است


کنون که لذت الماس از نمک رو تافت

کرشمه سنجی مرهم به داغ من غلط است


حلاوتی که توان یافتن به خون جگر

شکستن هوسش در دماغ من غلط است


متاز بر اثر نور وغظ من، عرفی

که پیروی به فروغ چراغ من غلط است

[sorna]

گر نوش وفا قحط شود، نیش کفاف است

امروز که مرهم نبود ریش کفاف است


گر سلطنت دنیی و دین جمع نکردیم

پیشانی شاه و دل درویش کفاف است


بی سلسله جنبان ستم چرخ بجستند

پیرانه ستم گر نکند خویش کفاف است


آن را که در گنج سعادت بگشایند

تشویش ستم های کم و بیش کفاف است


در منجله ی عشق سر انگشت فرو بر

گر شهد میسر نشود نیش کفاف است


عرفی به ره تجربه زین پس بنشینند

محنت زده را واقعه ی پیش کفاف است

[sorna]

آتشین لاله ی دل صد ورق است

هر ورق مایده ی صد طبق است


غشق می خوانم و می گریم زار

طفل نادانم و اول سبق است


حرف مقصود نمی ریزد زود

خانه ی طالع من تنگ شق است


گل غم زآتش من می جوشد

شیشه ی دل ز غمش پر عرق است


از کتابی که منش در خواندم

لوح محفوظ نخستین ورق است


عرفی از عیب تو گفتیم مرنج

هر چه در خق تو گویند حق است