پوکی استخوان

[korosh-8020]

پوكي استخوان چيست؟
كمبود كلسيم در پوكي استخوان باعث می‌شود که بخش داخلي استخوان‌ها متخلخل ‌شود. این حالت را از دست رفتن توده استخوانی می‌نامند.

این عارضه در طول زمان باعث ضعیف‌شدن استخوان‌ها و افزایش احتمال شکستگی در آنها می‌شود.

پوكي استخوان بيشتر در بين زنان رايج است تا مردان. به اين دليل كه حجم استخوان در زنان كمتر از مردان است. معمولا عمر زن‌ها از مردان بيشتر و مصرف كلسيم در آنها كمتر است، و براي قوي نگهداشتن استخوانهاي‌شان به هورمون زنانه استروزن نيز دارند.

اگر عمر مردان آنقدر زياد باشد، آنها نیز شاهدخطر ابتلاء به پوكي استخوان در اواخر عمرشان خواهند بود.

هنگامی که توده کل استخوانی در حدود 35 سالگی‌ به اوج خود می‌رسد، همه بزرگسالان از 35 سال به بعد شروع به از دست دادن توده استخوانی می‌کنند.

در زنان میزان از دست رفتن استخوان پس از یائسگی که میزان هورمون استروژن افت پيدا مي كند، سرعت می‌گیرد. از آنجایی که تخمدان‌ها استروژن می‌‌سازند، اگر هر دو تخمدان با عمل جراحی برداشته شوند، به سرعت از دست رفتن توده استخوانی افزوده می‌شود.

علائم پوكي استخوان چيست؟

ممكن نيست بدانيد پوكي استخوان داريد تا وقتي كه علائم جدي آن را احساس كنيد. علائم اين بيماري شامل شكستگي استخوان، كمر درد يا قوز پشت است.

همچنين ممكن است قد شما در طول زمان كوتاه‌تر شود، زیرا پوکی استخوان می‌تواند باعث متلاشی‌شدن مهره‌ها (استخوان‌هاي ستون فقرات شما) شود.

اين مشكلات معمولا پس از آنكه مقدار زیادی از كلسيم موجود در استخوان از بين رود اتفاق مي‌افتد.

آیا خطر پوكي استخوان براي من وجود دارد؟

عوامل خطر ابتلاء به پوكي استخوان این‌ها هستند:

• يائسگي قبل از 48 سال.

• جراحي برداشتن تخمدان‌ها قبل از يائسگي.

• كمبود كلسيم دریافتی.

• ورزش نكردن به قدر كفايت.

• استعمال دخانيات.

• سابقه پوكي استخوان در خانواده.

• مصرف مواد مخدر.

• بدن لاغر و هيكل استخواني كوچكتر

• پوست روشن (سفيد پوست یا نژاد آسيايي)

• پركاري تيروئيد

• استفاده طولاني مدت از داروهای استروئيدی خوراکی.

موارد فوق فهرستي از چیزهایی است که احتمال پوكي استخوان را افزایش می‌دهند. در اين زمينه با دكتر خانوادگي خود در مورد عوامل خطرساز برای پوکی استخوان صحبت كنيد.

آيا نياز به تراكم‌سنجی استخوان خواهم داشت؟

با پزشک‌تان مشورت کنید. برای بسیاری از زنان، پوكي استخوان (يا خطر بروز آن)را مي‌توان بدون آزمايش تشخيص داد. وقتي انجام آزمایش لازم باشد، پزشكان با استفاده از تجهيزات عكسبرداري از استخوان، تصویری از استخوان به دست می‌آورند تا متخلخل شدن آن را بررسی کنند.

كالسيتونين چيست؟

calcitonin (با نام‌هاي تجاري: calcimar, miacalcin) هورموني است كه به پيشگيري از بين رفتن مجدد استخوان و كاهش درد در افراد مبتلا به پوكي استخوان كمك مي‌كند.
این دارو به صورت تزریقی یا اسپری بینی مصرف می‌شود و شایع‌ترن عارضه جانبی آن تهوع است.

ايباندرونيت سديم چيست؟

Ibandronate sodium (نام تجاری Boniva) داروي جديدي است كه فقط يكبار در ماه بكار مي‌رود. اين دارو هورمون نيست، اما بطور تدريجي از بين رفتن استخوان را كم و تراكم استخوان را زياد مي‌كند. عوارض جانبی این دارو شامل ناراحتي معده، سوزش معده(قلب)، حالت تهوع و اسهال است.

آلندرونيت و ريسدرونيت چيست؟

داروهای Alendronaten (نام تجاري:fosamax) و risdronate (نام تجاري:actonel) اين داروها هورمون نيستند اما براي كمك به پيشگيري و درمان پوكي استخوان استفاده مي‌شوند. انها داروهايي هستند كه به كاهش خطر شكستگي استخوان و كاهش سرعت از بين رفتن استخوان كمك مي‌كنند. شایع‌ترین اثر جانبی آنها شامل ناراحتي معده است.

ريلوكسيفين چيست؟

Reloxifene (نام تجاري:eviste ) دارويي است که براي پيشگيري و درمان پوكي استخوان با افزايش تراكم استخوان استفاده مي‌شود.

اين دارو هورمون نيست اما برخي از تاثيرات آن به تقليد از هورمون جنسي استروژن است. گرماي ناگهاني بدن و خطر لخته شدن خون از عوارض جانبي اين دارو است.

تریپاراتید چیست؟

Teriparatide (نام تجاري :forteo ) تری‌پاراتید یک هورمون مصنوعی تزریقی جدید است كه براي درمان پوكي استخوان يكبار در روز استفاده مي شود. اين دارو سبب رشد استخوان جديد مي‌شود. عوارض جانبي آن حالت تهوع ، سرگيجه و گرفتگي عضلات ران است.

چه مقدار كلسيم نياز دارم؟

شما قبل از يائسگي هر روز به 1000 ميلي گرم كلسيم نياز داريد. بعد از يائسگي اگر استروژن مصرف مي‌كنيد هر روز به 1000 ميلي گرم كلسيم نياز داريد. اگر استروژن مصرف نمي‌كنيد هر روز به 1500 ميلي گرم كلسيم نياز داريد.

معمولا بزرگترين حجم گرفتن كلسيم از غذا است. منابع خوب كلسيم، فرآورده‌هاي لبني بدون چربي و كم چرب هستند. از ديگر منابع كلسيم شامل باقلا خشكيده، ماهي ريز(ساردين) و كلم بروكلي است.

در هر يك از موارد ذيل در حدود 300 ميلي گرم كلسيم وجود دارد:

• يك فنجان شير يا ماست،2 پيمانه كلم بروكلي، يا 6 تا 7 ماهي ريز (ساردين).

اگرشما با خوردن غذا كلسيم كافي را نگيريد. ممكن است پزشك به شما قرص كلسيم پيشنهاد كند. آن را در بين وعده هاي غذايي يا با شير مصرف كنيد. ويتامين D و لاكتوز (قند طبيعي شير) به بدن شما در جذب كلسيم كمك مي‌كند.

روش‌هاي قوي نگه داشتن استخوان‌ها

• ورزش

• رژیم غذایی متعادل که دست كم روزانه حاوی 1000 ميلي گرم كلسيم باشد.

• ترك سيگار. كشيدن سيگار باعث تشديد پوكي استخوان مي‌شود.

• با پزشك خود در مورد "درمان جایگزینی هورمونی" یا HRT پس از یائسگی و
  يا داروهاي پيشگيري و درمان ‌کننده پوكي استخوان مشورت کنید.

[korosh-8020]

ورزش و پوكي استخوان


بيماری- حمزه بهارلوئي*:

استخوان بافتي زنده و منحصر به فرد است و مي‌تواند در خود تغيير ايجاد كند.
تراكم و ساختار داخلي استخوان با توجه به ميزان فعاليت بدني، استرس‌هاي وارده از طرف تاندون و عضلات، رژيم غذايي و وضعيت سلامت ما تغيير مي‌كند. پوكي استخوان يك بيماري پيش‌رونده اسكلتي است كه در آن تراكم استخوان كاهش مي‌يابد، بافت آن رو به نابودي مي‌رود و در نتيجه استخوان مستعد شكستگي مي‌شود.
پوكي استخوان رابطه بسيار نزديكي با افزايش سن دارد. جمعيت جهان و همچنين اميد به زندگي در حال افزايش است. از سوي ديگر سطح كيفي زندگي و استقلال افراد در بزرگسالي نيز رو به رشد است. در نتيجه پوكي استخوان مشكل مهمي براي جوامع هم از نظر فردي و هم از نظر هزينه‌هاي وارد بر سرويس سلامت كشور خواهد بود.
پوكي استخوان اغلب بيماري خاموش خوانده مي‌شود؛ زيرا كاهش تراكم استخوان هيچ علامت و نشانه‌اي ندارد و تنها زماني فرد به بيماري خود پي مي‌برد كه دچار شكستگي شود.اطلاعات و فرضيه‌هاي موجود، بيانگراين است كه در حال حاضر پيشگيري بهترين درمان پوكي استخوان است. ورزش دو نقش مهم در پيشگيري از شكستگي‌ها دارد؛ اولا به افزايش تراكم استخوان كمك مي‌كند، ثانيا با افزايش قدرت و هماهنگي عضلات باعث بهبود نقش حمايتي آنها مي‌شود.
ساختار استخوان براي تحمل وزن و فشار طراحي شده است و زماني در بهترين وضعيت سلامت خود قرار مي‌گيرد كه اين وظيفه را انجام دهد. بي‌حركتي يكي از عوامل خطر‌ساز در پوكي استخوان است. هر هفته بي‌حركتي برابر با يك درصد كاهش تراكم استخوان است كه البته باانجام فعاليت‌هاي بدني مي‌توان اين كاهش را تا حدودي جبران كرد. ورزش‌هاي با تحمل وزن نقش مهمي در پيشگيري از پوكي استخوان دارند. اعمال فشار به استخوان‌ها با وزنه و يا وزن بدن باعث تحريك سلول‌هاي استخواني، حفظ ميزان تراكم ماده معدني استخوان و احتمالا افزايش آن مي‌شود.
با افزايش ميزان فشار فعاليت سلول‌ها بيشتر مي‌شود. ورزش‌هايي مانند دويدن آرام و ورزش‌هاي هوازي كه مدت تماس پا با زمين بيشتر است، نسبت به ورزش‌هايي مانند پريدن و دويدن سريع نقش بيشتري در پيشگيري از پوكي استخوان دارند.
افراد با سابقه شكستگي به‌علت پوكي استخوان و آنهايي كه تراكم استخوان آنها به ميزان زيادي كاهش پيدا كرده است، بايد بيشتر در انجام تمرينات ورزشي دقت كنند.
ورزش‌هاي همراه با تحمل فشار بيش از اندازه روي استخوان و تمرينات كششي شديد مانند خم شدن بيش از اندازه به جلو ممكن است براي آنها خطرناك باشد و حتي باعث شكستگي‌هاي بيشتر شود.
در چنين شرايطي بهتر است تمرينات قدرتي ملايم جايگزين ورزش‌هاي خطرناك شود.
درصورتي كه به پوكي استخوان مبتلا هستيد، براي پيشگيري از شكستگي در هنگام ورزش به نكات زير توجه كنيد.
1- از انجام ورزش‌هاي با شدت و حجم بالا بپرهيزيد. تمرينات بايد براساس شدت پوكي استخوان تعيين و با مقاومت و فشار كم آغاز شوند. نرمش‌هاي مختلف را تنها يك ست (تعداد معين تكرار يك حركت) انجام دهيد. شدت تمرينات را براي 6 تا 8 هفته ثابت نگه داريد.
2- شدت و حجم تمرينات را به‌تدريج افزايش دهيد تا در نهايت به 3 تا 4 ست با شدت متوسط برسد.
3- از انجام ورزش‌هايي با فشار زياد مانند پريدن روي دو پا يا يك پا پرهيز كنيد. تمريناتي مانند بالا و پايين رفتن از پله براي شما مناسب‌تر است و اگر اين تمرينات را با قرار دادن وزنه‌اي در دست انجام دهيد، تاثيرات بيشتري خواهد داشت.
4- حركات سريع در ستون مهره‌ها و اندام‌ها، فشار زيادي بر استخوان‌ها وارد مي‌كند و نبايد اين حركات را انجام داد.
5- خم كردن تنه همراه با چرخش در دامنه انتهايي، فشار زيادي را بر قسمت جلويي مهره‌ها وارد مي‌كند و ممكن است باعث شكستگي گوه‌اي شكل آنها و كاهش قد شود. تمرين سفت كردن شكم مفيدتر از تمريناتي است كه با خم شدن به جلو همراه است.
6- در حالت ايستاده، حركاتي را كه با چرخش پا همراه است، انجام ندهيد. اين كار به‌ويژه براي آنهايي كه در قسمت بالايي استخوان ران دچار پوكي شده اند، خطرناك است.
7- براي پيشگيري از بر هم خوردن تعادل و زمين خوردن، از يك سطح با ثبات براي انجام تمرينات استفاده كنيد. چنانچه تعادل مناسبي نداريد يا چندين بار زمين خورده‌ايد، بهتر است تمرينات را در وضعيت نشسته انجام دهيد.

[korosh-8020]

پوكي‌ استخوان‌ osteoporosis

شرح بيماري
پوكي‌ استخوان‌ كاهش‌ تراكم‌ و قدرت‌ طبيعي‌ استخوان‌ كه‌ منجر به‌ سستي‌ استخوان‌ و مستعدشدن‌ آن‌ براي‌ شكستگي‌ مي‌شود. اين‌ عارضه‌ بيشتر در خانم‌هاي‌ يائسه‌ ديده‌ مي‌شود.

علايم‌ شايع‌

مراحل‌ اوليه‌:
كمردرد
بدون‌ علامت‌ (اغلب‌)
مراحل‌ پيشرفته‌:
درد ناگهاني‌ پشت‌ همراه‌ به‌ يك‌ صداي‌ خردشدگي‌ كه‌ نشانه‌ بروز شكستگي‌ مهره‌هاست‌.
تغيير شكل‌ ستون‌ فقرات‌ به‌ صورت‌ قوز كردن‌
كاهش‌ قد
بروز شكستگي‌ با ضربه‌ خفيف‌، به‌ ويژه‌ در ناحيه‌ استخوان‌ ران‌ و بازو


علل‌

از دست‌ رفتن‌ ساختار و قدرت‌ استخواني‌، عوامل‌ اين‌ عارضه‌ عبارتند از:
كمبود طولاني‌ مدت‌ كلسيم‌ و پروتئين‌ در رژيم‌ غذايي‌
سطح‌ پايين‌ استروژن‌ پس‌ از يائسگي‌
كاهش‌ فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري با افزايش‌ سن‌
استعمال‌ دخانيات‌ (احتمالاً)
مصرف‌ داروهاي‌ استروييد (كورتوني‌)
بيماري‌هاي‌ مزمن‌ از جمله‌ اعتياد به‌ الكل‌
كمبود ويتامين‌ها (به‌ ويژه‌ ويتامين‌ ـ ث‌)
پركاري‌ تيروييد
سرطان‌
زمينه‌ ژنتيكي‌ مساعد


عوامل تشديد كننده بيماري
جراحي‌ برداشت‌ تخمدان‌ها
اشعه‌درماني‌ براي‌ سرطان‌ تخمدان‌
فقر تغذيه‌اي‌، به‌ خصوص‌ كمبود كلسيم‌ و پروتئين‌ رژيم‌ غذايي‌
نوع‌ ساختار بدن‌. خانم‌هاي‌ لاغر با استخوانبندي‌ كوچك‌ نسبت‌ به‌ اين‌ عارضه‌ مستعدترند.
سابقه‌ خانوادگي‌ پوكي‌ استخوان‌
استعمال‌ دخانيات‌
مصرف‌ الكل‌
مصرف‌ داروهاي‌ تيروييد


پيشگيري

شروع‌ درمان‌ جايگزيني‌ هورموني‌ با بروز يائسگي‌ در خانم‌ها
مصرف‌ مقادير كافي‌ كلسيم‌ تا 1500 ميلي‌گرم‌ در روز با مصرف‌ شير و فرآورده‌هاي‌ لبني‌ يا مكمل‌هاي‌ كلسيم‌
ورزش‌ منظم‌ نظير پياده‌روي‌ تُند كه‌ در پيشگيري‌ از پوكي‌ استخوان‌ بهتر از شناست‌.
در مورد مصرف‌ استروژن‌، كلسيم‌ و فلوريد پس‌ از بروز يائسگي‌ يا برداشت‌ تخمدان‌ها با جراحي‌ با پزشك‌ مشورت‌ شود.
اجتناب‌ از عوامل تشديد كننده بيماري ذكر شده‌ در بالا تا حدامكان‌


عواقب‌ مورد انتظار

با رژيم‌ غذايي‌ مناسب‌، مكمل‌هاي‌ كلسيم‌ و فلوريد، ويتامين‌ ـ د، ورزش‌ و استروژن‌ مي‌توان‌ سير پوكي‌ استخوان‌ را متوقف‌ كرده‌ و احتمالاً روند آن‌ را در جهت‌ رسيدن‌ به‌ حالت‌ طبيعي‌ معكوس‌ كرد. شكستگي‌هاي‌ عارض‌ شده‌، با درمان‌ قابل‌ علاج‌ است‌.


عوارض‌ احتمالي

افتادن‌ كه‌ باعث‌ شكستگي‌، به‌ خصوص‌ شكستگي‌ استخوان‌ ران‌ يا ستون‌ فقرات‌، مي‌گردد. گاهي‌ شكستگي‌ به‌ طور خودبه‌خود و بدون‌ ضربه‌ يا افتادن‌ اتفاق‌ مي‌افتد.
درد شديد و ناتوان‌كننده‌

درمان‌


اصول‌ كلي‌
- بررسي‌هاي‌ پزشكي‌ شامل‌ راديوگرافي‌ و تراكم‌ نسبي‌ استخوان‌ها مي‌باشد.
- درمان‌ با هدف‌ تخفيف‌ درد و پيشگيري‌ از بروز شكستگي‌ و گاهي‌، بازسازي‌ ساختار استخوان‌ها انجام‌ مي‌شود.
- دوري‌ از هر موقعيتي‌ كه‌ ممكن‌ است‌ منجر به‌ آسيب‌ديدگي‌ گردد. از راه‌ رفتن‌ در خيابان‌هاي‌ يخ‌زده‌ يا برروي‌ سطوح‌ خيس‌ يا لغزنده‌ خودداري‌ كنيد. هنگام‌ بالا يا پايين‌ رفتن‌ از پلكان‌، نرده‌هاي‌ پلكان‌ را بگيريد و قبل‌ از آن‌ اطمينان‌ حاصل‌ كنيد كه‌ نرده‌ها به‌ اندازه‌ كافي‌ محكم‌ باشند.
- در صورت‌ تجويز استروژن‌، براي‌ معاينه‌ لگني‌ و انجام‌ پاپ‌ اسمير به‌ طور منظم‌ به‌ پزشك‌ مراجعه‌ كنيد. ماهي‌ يك‌ بار پستان‌ها را از نظر وجود توده‌ بررسي‌ كنيد. هرگونه‌ خونريزي‌ يا ترشح‌ مهبلي‌ را به‌ پزشك‌ گزارش‌ دهيد.
- از كمپرس‌ گرم‌ يا سرد به‌ هر شكل‌ براي‌ تخفيف‌ درد استفاده‌ كنيد.
- براي‌ خوابيدن‌ از تشك‌ سفت‌ استفاده‌ كنيد.
- در صورت‌ صلاحديد پزشك‌ از كمربند طبي‌ استفاده‌ كنيد؛ وضعيت‌ صحيح‌ بدن‌ را حفظ‌ كند.
- از مصرف‌ داروهاي‌ مؤثر بر هوشياري‌ نظير داروهاي‌ خواب‌آور و آرامبخش‌ها، كه‌ ممكن‌ است‌ باعث‌ افتادن‌ و بروز شكستگي‌ گردند، خودداري‌ كنيد.


داروها

براي‌ درد خفيف‌، مصرف‌ داروهاي‌ بدون‌ نسخه‌ نظير استامينوفن‌ ممكن‌ است‌ كافي‌ باشد.
مكمل‌هاي‌ كلسيم‌ و ويتامين‌ ـ د، درمان‌ جايگزين‌ هورموني‌ يا فلوريد ممكن‌ است‌ تجويز شود.
ساير داروهايي‌ كه‌ روند تحليل‌ رفتن‌ استخوان‌ را كُند كرده‌ يا رشد استخوان‌ را افزايش‌ مي‌دهند نيز ممكن‌ است‌ تجويز شوند.


فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري

ضمن‌ حفظ‌ فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري طبيعي‌ خود از موقعيت‌هايي‌ كه‌ با خطر افتادن‌ همراهند، اجتناب‌ كنيد. ورزش‌، به‌ خصوص‌ ورزش‌هاي‌ تحمل‌كننده‌ وزن‌ نظير پياده‌روي‌ يا دويدن‌ براي‌ حفظ‌ قدرت‌ استخواني‌ توصيه‌ مي‌شود.


رژيم‌ غذايي

از يك‌ رژيم‌ عادي‌ متعادل‌ حاوي‌ مقادير بالاي‌ پروتئين‌، كلسيم‌ و ويتامين‌ ـ د استفاده‌ كنيد؛ در صورت‌ داشتن‌ اضافه‌ وزن‌ از يك‌ رژيم‌ لاغري‌ استفاده‌ كنيد.

درچه شرايطي بايد به پزشك مراجعه نمود؟

اگر شما يا يكي‌ از اعضاي‌ خانواده‌تان داراي‌ علايم‌ پوكي‌ استخوان‌ باشيد.
بروز درد به‌ ويژه‌ پس‌ از ضربه‌
اگر دچار علايم جديد و غيرقابل توجيه نظير خونريزي‌ مهبلي شده ايد داروهاي‌ تجويز ممكن‌ است‌ با عوارض‌ جانبي‌ همراه‌ باشند.

[korosh-8020]

راهنماي تغذيه مناسب در پوکي استخوان

راهنماي تغذيه مناسب در پوکي استخوان

کلسيم و ويتامين دي از مهم ترين مواد موجود در بدن مي باشند . براي داشتن استخوانهاي قوي بايد کلسيم و ويتامين دي کافي در بدن وجود داشته باشد . به غير از اين ، مواد فوق را براي سلامت قلب ، ماهيچه ها ، اعصاب و براي اين که خونريزي از زخمهايمان بند بيايد نياز داريد ، البته ما روزانه مقداري از کلسيم بدنمان را از راه مواد دفعي بدن مثل عرق ، ادرار و مدفوع ، پوسته هايي که
بطور طبيعي از پوستمان مي ريزد ، ناخنها و موهايمان ،‌از دست مي دهيم . بنابراين مخصوصاً براي جلوگيري از پوکي استخوان بايد در مواد غذايي که مصرف مي کنيم ، کلسيم کافي وجود داشته باشد ( پروتئين ، منيزيوم ، روي ، ويتامين آ و ويتامين ث همه براي سلامت استخوان ضروري اند )
ميزان کلسيم مورد نياز افراد :
از 11تا 24 سالگي 1200-500 ميلي گرم
از 25 تا 49 سالگي ( شامل زنان غير يائسه 1000 ميلي گرم )
از 50 تا 64 سالگي ( شامل زنان يائسه 1500 - 1000 ميلي گرم)‌
در بعد از 65 سالگي 1500ميلي گرم
زنان باردار يا شيرده 1500 - 1200 ميلي گرم
بهترين راه به دست آوردن کلسيم ، خوردن غذاهاي پرکلسيم است مانند: لبنيات : شير ،‌ پنير و ماست ( انواع کم چربي را انتخاب کنيد و نگران نباشيد که کلسيم کمتري را به دست مي آوريد ، زيرا کلسيم اين غذاها همراه چربي آنها نيست )‌. اگر نمي توانيد شير را تحمل کنيد ، ماست و‌ پنير جايگزينهاي خوبي هستند .
ماهيهاي نرم استخوان : نظير ماهي آزاد ، ساردين ، کيلکا
سبزي هاي تازه ، خشکبار ، حبوبات ، سويا
بدانيد که اگر کسي در نيمه اول زندگي ، کلسيم ، خوب مصرف نکند، به سختي مي تواند آنرا در نيمه دوم زندگي جبران کند .
اگر بخواهيم به شما با توجه به سنتان توصيه کنيم لازم است بگوييم:‌
10 تا 20 سالگي : بانک استخوانتان را با ذخيره ي کلسيم سرشار کنيد . به نظر مي رسد استخوانهاي نوجوانان براي جذب کلسيم ساخته شده است . استخوانهاي نوجوانها براي آن است که کلسيم را جذب کنند و از آن استفاده کنند . در استخوانها ، ابتدا داربستهايي از پروتئين به طور ميکروسکوپي ساخته مي شود و بعد اين داربستها به وسيله کلسيم ، پر و انباشته مي شود . بدين ترتيب استخوانهاي متراکم ما ساخته مي شود . در اين سال ها براي ساختن استخوانهاي قوي به حداقل 1200 ميلي گرم کلسيم نياز داريد . سعي کنيد به جاي انواع و اقسام نوشابه ها ، ( روزانه 3 ليوان ) شير بنوشيد . همچنين از منابع ديگري که کلسيم دارند مثل ماست ، پنير ، سبزي ها با برگ سبز تيره زياد مصرف کنيد . دوشيزه ها بايد بدانند که داشتن قاعدگي هاي منظم براي جلوگيري از پوکي استخوان مهم است . اگر شما 16 ساله ايد و هنوز قاعده نشده ايد يا قاعدگي شما نامنظم است به پزشک مراجعه کنيد .

20 تا 35 سالگي : گرچه در اين سالها به راحتي استخوان ساخته نمي شود ، ولي استخوانهاي شما در همين سن به حداکثر قدرت خود خواهند رسيد . مهم است که در اين سالها ورزش کنيد و دريافت کلسيم کافي داشته باشيد . شما تقريباً روزانه به 1200 ميلي گرم کلسيم نياز داريد . شرکت در ورزشهايي که در آن ها پاهايتان وزن شما را تحمل مي کنند شما را در ساختن استخوانهاي محکمتر کمک مي کند .

35 تا 50 سالگي : ممکن است به تدريج شروع به از دست دادن استخوانهايتان کرده باشيد . در چنين مرحله اي از زندگي دريافت مقدار کلسيم کافي ( 1000 ميلي گرم) و ورزش براي در حداقل نگه داشتن سطح کاهش قدرت استخوان ضروري است . بيشتر زنان در 55-42 سالگي يائسه مي شوند . اگر قبل از اين سنين قاعدگي شما نامنظم شده يا علائمي از يائسگي داريد ، در رابطه با پوکي استخوان نيز با پزشکتان مشورت کنيد . در ضمن شايد لازم باشد در مورد روشهاي سنجش تراکم استخوان که مقدار پوکي آن را نشان مي دهند ، از پزشکتان سئوال کنيد .

بالاي 50 سال : زناني که وارد مرحله يائسگي شده اند ، ممکن است سالانه 1 تا 6 قسمت از صد قسمت قدرت استخوانشان را از دست بدهند . از پزشکتان سئوال کنيد ؛
آيا براي جلوگيري از پوکي استخوان و کمتر شدن بيماري نياز به دارو داريد يا نه؟ چه نوع داروهايي براي شما مي تواند مناسب باشد ؟
دريافت مقدار کلسيم کافي و ورزش هنوز مهم اند . شما بايد حداقل 1000 ميلي گرم کلسيم دريافت کنيد . بايد سعي کنيد به اندازه ي کافي در معرض نور آفتاب باشيد تا ويتامين دي لازم را دريافت کنيد . حداقل 20 دقيقه در روز و سه بار در هفته پياده روي داشته باشيد . بعضي افراد به داروهاي داراي کلسيم نياز دارند که در اين باره مي توانيد با پزشکتان مشورت کنيد .
ويتامين دي : چرا ما به ويتامين دي نياز داريم ؟ ويتامين دي در برابر جذب کلسيم مثل کليد دري قفل شده اثر مي کند . ويتامين دي مثل کليدي است که در قفل شده ي روده ها را به طرف جريان خون باز مي کند و اجازه مي دهد کلسيم جذب شده از مواد خوراکي ، از روده ها وارد جريان خون شده به وسيله ي آن به جاهاي لازم مثل استخوانها برسد . ويتامين دي همچنين روي کليه ها اثر مي کند و مانع دفع کلسيم از راه ادرار مي شود . ويتامين دي در پوست بر اثر تابش آفتاب ساخته مي شود . ميزان ويتامين دي ساخته شده در پوست ، در اوقات مختلف روز ، فصول مختلف ، نواحي مختلف دنيا و نوع رنگ پوست فرد فرق مي کند . معمولاً اگر صورت و دستها ، روزانه ۱۵ دقيقه در مقابل نور آفتاب قرار بگيرند ( به شرطي که کرم ضد آفتاب روي پوست نباشد ) ويتامين دي لازم براي بدن فراهم مي شود .
نور آفتاب بايد مستقيم به پوست بتابد . شيشه پنجره ها و لباسها و آلودگي هوا مانع از اثر نور آفتاب براي ساختن ويتامين دي مي شوند . هر چه پوست بدن روشنتر باشد ويتامين دي بيشتري ساخته مي شود . بعضي از غذاها که ويتامين دي زيادي دارند عبارتند از زرده تخم مرغ ، ماهي هاي روغن دار ، ماهيهاي آب شور ، جگر و غلات طبيعي . در زمستانها وقتي فرد نتواند از خانه خارج شود و در معرض نور آفتاب قرار بگيرد ، ويتامين دي کمتري در بدن ساخته مي شود . همچنين با افزايش سن ، توانايي پوست براي ساختن ويتامين دي کاهش مي يابد . بنابراين شايد افراد مسن نياز داشته باشند که از دارو براي به دست آوردن ويتامين دي استفاده کنند . در اين باره با پزشکتان مشورت کنيد .
چربي و روغنها : استفاده روزانه از 2 قاشق مرباخوري ( 10 گرم ) روغن گياهي ،‌( آفتابگران ، ذرت ، زيتون ، کنگر و دانه ي شلغم ) که گرم نشده باشد ( روغني که در سالاد استفاده مي شود ) . البته روغنها بايد کيفيتي مناسب داشته باشند . براي آماده سازي غذا بيش از 2 قاشق مرباخوري روغن آشپزي ( روغن زيتون يا روغن بادام زميني ) استفاده نکنيد . روزانه بيش از 2 قاشق مرباخوري کره يا مارگارين روي نان صبحانه خود نماليد . روزانه بيش از يک وعده غذاي چرب و خيلي سرخ شده مثل سيب زميني سرخ شده ، سوسيس ، سسها ، کيکها و شکلاتها مصرف نکنيد .
گوشت ، ماهي ، تخم مرغ : سعي کنيد درهفته 4-2 بار ،‌ قطعه اي گوشت در غذايتان باشد ( هر قطعه گوشت معادل 120-80 گرم است ) . بيشتر از آن لازم نيست و کمترش هم ايرادي ندارد . از امعا و احشاي حيوانات ( دل ، جگر ، قلوه ، سيرابي و کله پاچه ) بيش از يکبار در ماه ( 120 -80 گرم ) استفاده نکنيد . کمتر از آن ايرادي ندارد .
استفاده از 1-1 قسمت ماهي در هفته را در برنامه ي غذايي تان بگنجانيد ( در هر قسمت 120-100 گرم ) در هفته 3-1 عدد تخم مرغ بخوريد چنان که مي دانيد تخم مرغ در خيلي از مواد غذايي مثل کيکها ،‌ نان شيريني ها ، کرمها و سسها وجود دارد .

شيريني ها :شيريني ها را به مقدار متعادل مصرف کنيد . خيلي از آنها در خود چربي دارند . چنانچه بعد از غذا از ، دسر استفاده مي کنيد ، تکه اي کوچک بخوريد . از دسرهايي استفاده کنيد که منبع خوب کلسيم اند مثل شير يا ماست . حبوبات : سعي کنيد درهفته 2-1 وعده عدس ، نخود و لوبيا قرمز بخوريد . يک وعده حبوبات به اندازه ي 120-100 گرم است .

ترکيبات غلات و سيب زميني : روازنه حداقل سه وعده از ترکيباتي بخوريد که قند طبيعي زيادي دارند . نان ، سيب زميني ، برنج ، غلات و ماکاروني غذاهايي هستند که قند طبيعي زيادي دارند . اين که روزانه چه مقدار از آنها استفاده کنيد ، بسته به فعاليت بدني روزانه ي شما دارد .

شير و فرآورده هاي آن : نوجوانان و بزرگسالان تا 24 سال و زنان شيرده بايد 4-3 وعده ( هر وعده معادل يک ليوان ) در روز شير بخورند . اگر شير را تحمل نمي کنيد ، ماست و پنير جايگزين هاي خوبي اند . پياله اي ماست و دو قطعه پنير ( اندازه دو قوطي کبريت) تقريباً معادل يک ليوان شير ، کلسيم دارند .
ميوه ها : اگر يک عدد سيب ، يک عدد موز ، يک بشقاب از ميوه هايي مانند توت يا انگور را يک وعده ميوه حساب کنيم بايد روزانه 2-3 وعده ميوه مصرف کرد . ميوه هاي خام بهترند.
سبزي ها : يک وعده از سبزي ها ، به اندازه ي 100 گرم سبزي خام يا 200-150 گرم سبزي پخته ،‌50 گرم کاهو يا 100 گرم سالاد مخلوط است . سعي کنيد روزانه 4-3 وعده سبزي بخوريد و حداقل يکي از اين وعده ها به صورت خام باشد .
نوشيدني ها : روزانه حداقل حدود 1.5 ليتر مايعات بنوشيد ( 7-6 ليوان )‌ . ترجيحاًُ از نوشابه هاي غيرشيرين استفاده کنيد . قهوه ، چاي ، چاي سياه و نوشابه هاي کولا را خيلي نخوريد . آب معدني چنانچه از کلسيم غني باشد نوشابه ي خوبي است.
به طور خلاصه :
1 - روزانه 4-3 قسمت شير يا فراورده هاي آن را بخوريد .
2 - گوشت زياد نخوريد .
3- هرگز الکل مصرف نکنيد . ( الکل دفع کلسيم را از بدن زياد مي کند )
4 - نمک ، زياد مصرف نکنيد .
در ايران تحقيقات نشان داده است که مردم معمولاً روزانه کمتر از 800 ميلي گرم کلسيم مصرف ميکنند . دخترها حتي کمتر از پسرها کلسيم مصرف مي کنند . پس حتماً به مصرف کلسيم و ويتامين دي در غذايتان دقت کنيد . اگر خانمي يائسه ايد و براي درمان پوکي استخوان ، از داروي خاصي استفاده مي کنيد ، بدانيد که اگر کلسيم کافي نخوريد ، اين داروها هيچ فايده اي ندارند ، زيرا ماده ي اصلي در بدنتان وجود ندارد که اين داروها کمک کنند که استخوان با آن ساخته شود يا از تخريب استخوان جلوگيري کنند .

[korosh-8020]

داروی پوکی استخوان ، ماهی یکبار

جام جم آنلاین: افرادی که مبتلا به پوکی استخوان هستند اکنون می توانند بجای مصرف داروی روزانه یا هفتگی ، ماهی یکبار دارو بخورند.
نحوه عملکرد این قرص مانند سایر بی فسفونات های موجود است که به بدن در استخوان سازی مجدد کمک می کند.
به گزارش بی بی سی نتایج تحقیقات نشان می دهد نیمی از بیماران که بطور هفتگی بی فسفونات دریافت می کردند تا پایان سال اول مصرف قرص را متوقف می کنند.
بسیاری از آنها به دلیل اینکه نشانه های بیماری را تا چند سالی ندارند به درمان ادامه نمی دهند و در نتیجه اثرات سودمند دارورا بر استخوان هایشان حس نمی کنند.
بسیاری از افراد بویژه زنان در معرض ابتلا به پوکی استخوان قرار دارند زیرا استخوان های کوچکتر و شکننده تری دارند.
این وضع با یائسگی که طی آن بدن هورمون استروژن (هورمونی که برای رشد مناسب استخوان ضروری است) تولید نمی کند پیچیده تر می شود و بدلیل روند طبیعی پیری احتمال پوکی استخوان با بالا رفتن سن افزایش می یابد.
در حال حاضر درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد اما تعدای از داروها هستند که به حفظ تراکم استخوان کمک می کنند و مانع شکستگی آن می شوند.
این داروها شامل بی فسفونات ها ، مکمل های کلسیم و ویتامین D ، داروهای هورمونی ، و غیره هستند.

تهیه و تنظیم : گروه اینترنتی نیک صالحی

[korosh-8020]

افزایش پوکی استخوان در دختران جوان



نارسایی های اسکلتی و رشد ناکافی دختران جوان را تهدید می کند
چاقی ناشی از بی تحرکی، نارسایی های اسکلتی و عدم رشد کافی، دختران جوان ایرانی را به شدت تهدید می کند.
به گزارش خبرگزاری مهر، دکتر شهلا چایچیان عضو کمیته علمی هفتمین کنگره بین المللی بیماریهای زنان و مامایی ایران در آستانه برگزاری این کنگره (22 و 18 آبان ماه جاری) با اعلام خبر فوق گفت: دختران ایرانی به دلیل کوچک بودن مدارس، عدم فضای مناسب جهت پیاده روی در خیابانها، آلودگی هوا، استفاده بیش از حد از غذاهای آماده و روش نامناسب زندگی، از همان ابتدای عمر برای پوکی استخوانها مستعد می شوند و در آینده زندگی خود با کاهش رشد، مشکلات هورمونی و چاقی روبرو شده که خود این مشکلات باعث عوارض دیگری شامل از دست دادن زیبایی (رشد موهای زائد در صورت)، کاهش قدرت باروری و احتمال ابتلا به بیماری های عروقی از جمله فشار خون و دیابت و انواع سرطانها در سنین پایین تر می شود.
وی افزود: متاسفانه در حال حاضر جامعه ما از بیماری های ناشی از تمدن و پیشرفت تکنولوژی بیش از هر چیز دیگر آن بهره مند شده و به عنوان مثال دختران ایرانی که امروزه به صورت وسیع از رایانه و اینترنت استفاده می کنند به دلیل عدم تحرک کافی و استراحت در هنگام کار با رایانه دچار مشکلات اسکلتی و همین طور چاقی می شوند.
چایچیان یکی از مشکلات دیگر بانوان را استفاده از سیگار عنوان کرد و گفت: مصرف سیگار سن یائسگی را که مرز بین جوانی و پیری به حساب می آید به جلو می اندازد که یکی از علل آن تحت تاثیر قرار گرفتن عروق تخمدانها می باشد و قابل ذکر است سیگار خود عاملی جهت ابتلا به پوکی استخوانها نیز می باشد.
وی خاطر نشان کرد: در هفتمین کنگره بین المللی بیماریهای زنان و مامایی ایران که از 18 تا 22 آبان ماه سال جاری در مرکز همایش های رازی تهران برگزار می شود، متخصصان زنان و مامایی از سراسر کشور در کنار میهمانانی از سایر کشورهای جهان به بحث و تبادل نظر پیرامون آخرین روش های درمانی دارویی و جراحی در رشته زنان و مامایی و بررسی آینده مامایی و بحث نانوتکنولوژی ، مهندسی ژنتیک و استفاده از نانو ذرات در تشخیص زودرس بیماری های زنان و جنین و مادران در دوران بارداری و همچنین ریز داروها در درمان بیماری های شایع زنان خواهند پرداخت.

[korosh-8020]

پوکی استخوان: ایرانیان یا اروپاییان؟
ایرانیان ده سال زودتر از اروپائیان مبتلا به پوکی استخوان می شوند .ایرانیان به جهت نوع تغذیه مصرفی، وضعیت ورزش و تحرک ده سال زودتر از اروپائیان مبتلا به پوکی استخوان می شوند...



مطهره علامه ای درگفتگو با خبرنگارسلامت نیوز افزود: برپایه تحقیقات انجام شده دریافت کلسیم در ایران بسیارپائین است و شصت درصد میزان استاندار جهانی به صورت عمومی مصرف و تنها روزانه پانزده درصد از میزان استاندارد جهانی ویتامین d مصرف می شود.
وی با اشاره به اینکه سرانه مصرف منابع لبنی و غذاهای دریایی درخانواده ایرانی بسیار کم است بیان داشت: پوکی استخوان درایران همچون کشورهای اروپایی بیشتر دربین بانوان قابل مشاهده است که کاهش استروژن خون به علت یائسگی باعث کم شدن استحکام و حفظ استخوان بدن زنان می شود و بار بیماری پوکی استخوان را دربین این قشر افزایش داده است.
کارشناس اداره میانسالان وزارت بهداشت بیان داشت: پنجاه و هفت درصد از جمعیت بیست تا شصت و نه سال کشور به کمبود ویتامین d مبتلا هستند و چهل تا هشتاد درصد ازعموم جامعه با سنین مختلف و ازمناطق گوناگون ایران با این کمبود روبروهستند.
وی با بیان اینکه به مرحله قبل از پوکی استخوان قطعی مرحله کاهش توده استخوان گفته می شود اظهارداشت: سی و هفت درصد از زنان به پوکی استخوان مهره، چهل و هفت درصد به پوکی استخوان ران و نزدیک به لگن و چهل و یک درصد به پوکی استخوان قطعی مهره و سه ممیز شش درصد به پوکی استخوان قطعی ناحیه فمور مبتلا هستند.
وی با اعلام اینکه پوکی استخوان قطعی مهره در جمعیت مردان، ده درصد است تصریح کرد: درکشورهای اروپایی مردان دو برابر جمعیت زنان مبتلا به پوکی استخوان مهره می شوند که درایران این تفاوت زیادتر است.
کارشناس اداره میانسالان وزارت بهداشت، تغذیه، تحرک و استروژن را از عوامل موثر در بروز بیماری پوکی استخوان عنوان کرد و اظهارداشت: درحال حاضر تحقیقی در زمینه روند این بیماری درکشور سنجیده نشده است اما این درحالی که پیش بینی می شود بیماری پوکی استخوان رو به افزایش باشد.

[korosh-8020]

پوکي استخوان، بيماري خاموش قرن



جام جم آنلاين: پوکي استخوان که از بيماري هاي نوپديد و پيامد زندگي ماشيني هزاره سوم است، سازمان بهداشت جهاني را بر آن داشته است تا درباره گسترش روزافزون اين بيماري و تبديل آن به يک معضل بزرگ براي جوامع هشدار دهد.

پوکي استخوان يا دراصطلاح پزشکان فرنگي استئوپروز از زمان شروع کاهش تراکم استخوان ها دربدن فرد مبتلا تا بروز اولين نشانه ها و علايم آن روندي تدريجي دارد و اين موضوع درکنار عوارض و هزينه هاي سنگيني که به مبتلايان، خانواده آنان و بطور کلي ارگان هاي بهداشتي و درماني جوامع تحميل مي کند سبب شده که از آن به عنوان بيماري خاموش قرن ياد شود.

استئوپروز از بيماري هاي بسيار خطرناک قرن محسوب مي شود که درصورت پيشرفت آن عوارض نامطلوبي چون شکستن سريع استخوان ها، زمين گير شدن فرد و در نهايت در مراحل بسيار پيشرفته و درگير کردن ديگر اعضا و ارگان هاي حياتي بدن حتي مرگ بيمار مبتلا را هم به دنبال خواهد داشت.

شدت گسترش و پيامدهاي نامطلوب بيماري به حدي است که روز بيستم اکتبر ميلادي مصادف با 29 مهرماه به عنوان روز جهاني پوکي استخوان نامگذاري شده است.

کارشناسان، شيوه و سبک زندگي مانند بي تحرکي و کم تحرکي، نرسيدن کلسيم و ويتامين D به اندازه کافي به بدن، افزايش استفاده مردم از موادي چون قهوه، دخانيات و مشروبات الکلي را از علل مهم بروز پوکي استخوان در انسان به عنوان ارمغان ناخوشايند زندگي پرهياهو و پيچيده ماشيني در دنياي امروز ذکر مي کنند.

اين کارشناسان و متخصصان مي گويند: هر چند با افزايش سن و شروع دوران ميان سالي و پيري روند کاهش تراکم استخوان در انسان ها شروع مي شود و موضوعي طبيعي است اما علل بروز بيماري پوکي استخوان در جهان امروز همان تعيير شيوه و سبک زندگي مي باشد.

به گفته آنان رشد طولي استخوان انسان ها بطور معمول از زمان کودکي تا سن 20 سالگي شروع و از آن به بعد متوقف مي شود اما مرحله تراکم استخوان هاي انسان از 20 سالگي تا 30 سالگي است و در اين دهه شتاب بيشتري مي يابد.

يک فوق تخصص متابوليسم در استان اردبيل مي گويد: از سن 30 سالگي به بعد هر سال يک تا پنج درصد از ميزان تراکم استخوان ها کاسته مي شود و اين روند از سن 50 سالگي شتاب بيشتري مي گيرد.

دکتر منوچهر ايرانپرور در همايش روز جهاني پوکي استخوان در سالن اجتماعات بيمارستان امام خميني (ره ) اردبيل افزود: از 50 تا 60 سالگي روند کاهش تراکم استخوان ها در بانوان بيشتر است و از اين سن به بعد مردان و زنان به يک اندازه تراکم استخوان خود را از دست مي دهند.

او گفت: چون هزينه هاي درمان بيماران مبتلا به استئوپروز بسيار سنگين است و از سويي اين بيماري دردها و گرفتاري هاي متعددي براي مبتلايان به دنبال دارد بايد براي پيشگيري از پوکي استخوان باتوجه به روند شديد گسترش آن در جامعه در دوران حاضر از همان سنين نوجواني براي حفاظت از استخوان ها
سرمايه گذاري شود اما اين موضوع نافي غربالگري و شناسايي اين بيماران و هزينه کردن براي درمان آنان نيست.

وي افزود: هزينه هاي سنگين درمان اين بيماري حتي براي کشورهاي داراي اقتصاد قوي و پيشرفته قابل تحمل نيست و به همين دليل بايد تمام پرستاران دانشجويان، پزشکان و پيراپزشکان براي به کارگيري راه هاي پيشگيري غير دارويي اين بيماري بيش از پيش تلاش نمايند.

دکتر ايرانپرور گفت: مردم اغلب زماني متوجه ابتلا به پوکي استخوان مي شوند که ديگر کار از کار گذشته است و بايد براي درمان آن سال ها وقت و مبالغ زيادي هزينه نمايند.

يک فوق تخصص روماتولوژي نيز در اين مراسم گفت: عواملي چون داروهاي تضعيف کننده سامانه ايمني بدن، داروهاي مدر، ابتلا افراد به بيماري هاي خوني مانند لفنوم ها، کمبود و يا نبود استروژن و مصرف داروهاي کوروتون دار مي توانند سبب بروز و يا تشديد پوکي استخوان در انسان ها شوند.

دکتر مارينا جستان مرني افزود: البته عامل وراثت و ژنتيک هم از علل مهم ابتلا به پوکي استخوان است و در کنار آن نرسيدن کلسيم و ويتامين D به اندازه کافي به بدن، مصرف الکل، دخانيات، قهوه و مهمتر از همه نبود ورزش هاي منظم و روزانه از علل اين بيماري محسوب مي شوند.

وي با اعلام اينکه پوکي استخوان بطور معمول داراي دردهاي مشخصي در بدن نيست، گفت: احساس درد و گرفتگي به ويژه در ستون فقرات ، مچ دست ، گردن فمور ، مهره هاي پشت ، خميدگي ستون فقرات و شکستگي ساده استخوان حتي براي مثال با بغل کردن يک کودک مي توانند از نشانه هاي ابتلا فرد به اين بيماري
باشند.

وي انجام ورزش به مدت دست کم 30 دقيقه در روز ، پياده روي منظم ، طناب بازي ، پيشگيري از کاهش وزن شديد به ويژه در افرادي که رژيم لاغري گرفته اند، ترک مصرف سيگار و دخانيات و افزايش مصرف مواد خوراکي حاوي کلسيم به ويژه انواع لبنيات و ماهي را از راه هاي پيشگيري و حتي درمان پوکي استخوان ذکر کرد.

به گفته او، اگر شکستگي هايي متعدد در مهره ها براثر اين بيماري روي دهد سبب کوتاه شدن قد فرد خواهد شد و در مواردي به سبب پايين آمدن ديافراگم احساس سيري زودرس، کم شدن حجم قفسه سينه و بروز تنگي نفس شود و نيز ممکن است به کليه و دستگاه مجاري ادرار نيز آسيب برساند که در صورت رسيدن به
مرحله بسيار خطرناک ديگر کاري از دست هيچ فردي براي درمان برنخواهد آمد.

وي يادآور شد که بيماري پوکي استخوان حتي در مراحلي که بيماري پيشرفت نسبي دارد از طريق روش هاي غير دارويي فوق الذکر و نيز مصرف و تجويز دارو هاي ويژه قابل درمان مي باشد.

دکتر جستان استفاده از سونوگرافي استخوان ، سي تي اسکن ، ام آر آي و سنجش تراکم استخوان را از روش هاي تشخيص بيماري پوکي استخوان ذکر کرد.

وي انجام روش هاي درماني غيردارويي را در کنار درمان دارويي بيماري پوکي استخوان ضروري دانست و گفت اگر درمان هاي دارويي بدون انجام ورزش ، مصرف لبنيات و کنار گذاشتن مصرف دخانيات ، الکل و قهوه باشد هيچگاه موثر نخواهد بود.

او گفت: فرهنگ سازي در زمينه افزايش آگاهي هاي مردم با راه هاي پيشگيري از ابتلا به پوکي استخوان ضرورت دارد و باتوجه به اينکه اين بيماري طي سال هاي متمادي در فرد ايجاد مي شود درمان آن نيز نياز به سپري شدن چندين سال زمان دارد.

آمار دقيقي از تعداد افراد مبتلا به پوکي استخوان (استئوپروز) در استان اردبيل در دست نيست اما زياد بودن تعداد افرادي که داراي نشانه هايي شبيه علايم بيماري پوکي استخوان هستند و نيز تعداد بيماراني که با اين علايم به متخصصان مراجعه مي کنند از ابتلا تعداد فراواني از جمعيت ميان سال و بزرگ سال در اين استان به پوکي استخوان حکايت مي کند.

[korosh-8020]

رژيم غذايي كاهش وزن و پوكي استخوان
يكي از مشكلات افراد چاق آن است كه آيا رژيم غذايي و محدوديت انرژي دريافتي موجب از دست رفتن بافت استخواني يا پوكي استخوان نمي‌شود، چراكه خيلي از افراد چاق بويژه خانم‌ها و آن هم پس از سن 50 سالگي به طور خود به خود از پوكي استخوان رنج مي‌برند و نگران آن مي‌باشند كه رژيم باعث تشديد اين مشكل نگردد.
مطالعات انجام شده نشان داده است چنان كه شما يك تغذيه كاملا متعادل را داشته باشيد با كاهش انرژي دريافتي از پوكي استخوان رنج نخواهيد برد. در اين مطالعه كه توسط دكتر ردمن و همكارانش در مجله آرشيو طب داخلي در ماه سپتامبر 2008 چاپ شده است كاهش وزن و كاهش بافت استخواني روي 46‌مرد و زن چاق كه روي 4 رژيم متفاوت غذايي قرار داشتند در مدت 6 ماه مورد بررسي قرار گرفت.
همه افراد شركت‌كننده ميزان توصيه شده ويتامين و املاح ازجمله كلسيم را طي اين مدت دريافت كردند. گروه كنترل، رژيم غذايي سالم بدون محدوديت انرژي را داشتند در حالي كه رژيم غذايي گروه دوم حاوي 25 درصد انرژي كمتر در مقايسه با انرژي سوخت و سازشان بود.
گروه سوم همين ميزان كاهش انرژي دريافتي را از تركيب ورزش و رژيم غذايي اعمال كردند و بالاخره گروه چهارم رژيم با كالري بسيار محدود كمتر از 1000 كيلوكالري در روز را داشتند، تا آنجا كه 15 درصد از وزنشان را از دست دادند.
براساس توصيه انجمن متخصصان قلب آمريكا، رژيم غذايي اين افراد حاوي 30‌درصد چربي، 15 درصد پروتئين و 55 درصد كربوهيدرات بود. ميزان تراكم استخواني و شاخص‌هاي خوني نشان‌دهنده تحليل و ايجاد بافت استخواني نيز مورد سنجش قرار گرفت.
براساس نتايج اين مطالعه، تغييرات معناداري در ميزان بافت استخواني گروه‌هاي رژيم‌گيرنده نسبت به گروه كنترل وجود نداشت. در حالي كه كاهش وزن در گروه كنترل يك درصد و در گروه‌هاي رژيم‌گيرنده به ترتيب 4/10، 10 و 8/13 درصد بوده است.
البته مطالعات قبلي روي افراد مسن‌تر نشان داده است كه رژيم غذايي با ميزان محدوديت مشابه در انرژي دريافتي تغييرات بافت استخواني را در كمتر از 6 ماه باعث شده است. توجيه اين تناقض، نياز به مطالعات آينده دارد، ولي شايد رده سني پايين‌تر باعث عدم ايجاد پوكي استخوان در هنگام كاهش وزن شده است.
نتيجه‌گيري عملي از نتايج مطالعه فوق‌الذكر آن است كه اولا كاهش وزن به دليل جلوگيري از اثرات نامطلوب احتمالي در بافت استخواني بايد در سنين جوان‌تر شروع شود.
ثانيا براي كاهش وزن از رژيم‌هاي غذايي متعادل كه منجر به كاهش وزن 10 در صدي در مدت 3 ماه شود، استفاده نماييد، نه رژيم‌هاي غذايي سريع‌الاثر و معجزه‌آساي چندروزه. علاوه بر آن ريزمغذي‌ها و ويتامين‌هاي مورد نياز را حتما با مشورت پزشك متخصص دريافت كنيد.
ثالثا اضافه كردن فعاليت بدني به رژيم غذايي علاوه بر تسهيل كاهش وزن، باعث تقويت بافت استخواني و پيشگيري از پوكي استخوان احتمالي مي‌شود.

[korosh-8020]

تغذيه در پوكي استخوان
پوکي استخوان ، بيماري بسيار شايعي است که بيشتر در دهه هاي ششم و هفتم زندگي ظاهر ميشود .اين بيماري پيشرونده و بدون علامت است و بعلت کاهش چگالي استخوانها ، فرد در معرض خطر شکستگي استخوان قرار ميگيرد . تغذيه در جلوگيري از بيماري پوکي استخوان نقش اول را ايفا ميکند .اگر مصرف کلسيم و ويتامين D در رژيم غذايي در طي دوران بلوغ و بزرگسالي کافي باشد ، پوکي استخوان تا حد زيادي قابل پيشگيري است .
حدود سن 35 سالگي زماني است که حجم توده استخواني فرد در بالاترين ميزان خود قرار دارد و تا رسيدن به اين سن ميزان مصرف کلسيم و ويتامين D بايد در حد کافي باشد .
بعد از اين سن احتمالا کلسيم و ويتامين D نقش کمتري در سلامت استخوانها دارند اما با اين وجود هنوز مصرف آنها به منظور استخوانها ضروري وحياتي است .
به منظور جلوگيري از خطرات پوکي استخوان تدابير زير بايد مد نظر قرارگيرند :
- افزايش ميزان کليسم مصرفي به ميزان تقريبا 1200-1000 ميلي گرم در روز.
- افزايش مصرف ويتامين D در رژيم غذايي ، توصيه ميشود فرد روزانه 30- 10دقيقه در معرض مستقيم اشعه آفتاب قرار گيرد تا ويتامين D کافي جذب کند..
- اگر تامين مواد مورد نياز از طريق رژيم غذايي غير ممکن باشد با مشورت متخصص تغذيه ، بايد از مکمل کلسيم و ويتامين D استفاده شود.
- ورزش در پيشگيري پوکي استخوان بسيار موثر است . روزانه 30 دقيقه فعاليت ورزشي همچنين پياده روي توصيه ميشود .
- از مصرف کافئين زياد(بيشتر ازmg 300 در روز) بايد پرهيز کرد
- از مصرف پروتئين حيواني زياد نيز بايد پرهيز کرد چرا که باعث افزايش دفع ادراري کلسيم ميشود .
- کاهش دريافت سديم زياد و افزايش مصرف پتاسيم و منيزيم و منگنز توصيه ميشود .
به منظور افزايش دريافت کلسيم ، موارد زير توصيه ميشود:
روزانه 3-2 واحد شير ولبنيات مصرف کنيد ، هر واحد شير و لبنيات معادل 1 ليوان شير يا 4/3 ليوان ماست يا 2 ليوان دوغ است .
براي کساني که عدم تحمل به شير دارند توصيه ميشود :
- استفاده ازمقادير کم شير را شروع کنند و تدريجا آن را افزايش دهند .
- از مصرف شير به هنگام ناشتا بودن پرهيز کنند ،
- حتي الامکان شير را بصورت سرد مصرف کنند
- از فرآورده هاي شيري استفاده کنند که ميزان لاکتوز کم دارند
- بهترين جايگزين شير در افرادي که شير را تحمل نميکنند ، ماست ميباشد.
پنير هم منبع خوب کلسيم است .از منابع ديگر کلسيم سبزيجات برگ سبز ، کلم و سويا هستند

نسبت کلسيم به فسفر رژيم بايد در حد 1 حفظ شود .فسفر دفع اداري کلسيم را کاهش ميدهد اما مقادير زياد آن هم باعث افزايش هورمون پاراتيروئيد و کاهش کلسيم خون ميگردد .
مصرف زياد نوشابه هاي گازدار سياه به علت داشتن اسيد فسفريک زياد منجر به پوکي استخوان ميشود.