خصوصي‌سازي با طعم دولتي بزرگ‌ترين معالمه تاريخ بورس ايران با ارزشي بالغ بر 8 هزار ميليارد تومان، حاشيه‌ها، نگراني‌ها، حرف و حديث‌ها و سئوالات و ابهامات زيادي را با خود به همراه آورد. درست ساعاتي قبل از اعلام نتايج برنده نهايي اين معامله اعلام شد كه شركت پيشگامان كوير يزد از اين معادله كنار گذاشته شد. اين شركت كه كاملا از دل بخش خصوصي برخاسته بود و مديريتي كاملا خصوصي داشت در واكنش به اين اتفاق گفت: انصراف نداديم، گفتند از معامله خارج شويد. سخنگوي كنسرسيوم شركت پيشگامان كوير يزد (خريدار بلوكي مخابرات) در پاسخ به انصراف شركت از خريد سهام مخابرات گفت: ما از خريد سهام اين شركت انصراف نداده‌ايم و مديرعامل سازمان خصوصي‌سازي با ارسال نامه‌اي در روز 4 مهمر ماه ساعت 15 و 40 دقيقه به ما اعلام كردند كه ما به دليل عدم صلاحيت امنيتي نمي‌توانيم در معامله شركت كنيم و درخواست خروج از معامله را به ما دادند.

سجادي گفت: ما در حال پيگيري موضوع از طريق مجاري قانوني هستيم. سجادي با اشاره به اينكه صلاحيت امنيتي شركت به طور كامل تاييد شده بود اضافه كرد: اما علي رغم اين موضوع با ارسال نامه از سوي مديرعامل سازمان خصوصي‌سازي درخواست خروج از عرصه رقابت صادر شد. سخنگوي كنسرسيوم شركت پيشگامان در ادامه عنوان كرد: هزينه‌هايي هم براي آماده‌سازي شركت در اين معامله داشتيم كه اين موضوع را هم پيگيري مي‌كنيم. درست چند ساعت بعد خبري روي سايت خبرگزاري‌ها رفت كه شايد ابهامات كنار زدن كنسرسيوم پيشگامان كوير يزد را برطرف كرد.

خبري با اين عنوان: با حذف پيشگامان كوير، كنسرسيوم اعتماد مبين، مالك مخابرات شد. با آغاز بازگشايي نماد معاملاتي مخابرات در ساعت 11 و 09 دقيقه روز يكشنبه 5 مهر رقابت با قيمت 337 تومان و 9 ريال آغاز شد تا اينكه در نهايت اين سهام بلوكي به قيمت 340 تومان و 9 ريال از سوي كنسرسيوم اعتماد مبين خريداري شد.

درباره كنسرسيوم اعتماد توسعه اعتماد مبين
كنسرسيوم «توسعه اعتماد مبين» تركيبي از دو شركت سرمايه‌گذاري و يك شركت فعال در زمينه مخابراتي است. شركت‌هاي سرمايه‌گذاري «توسعه اعتماد» و «شهريار مهستان» به همراه شركت «گسترش الكترونيك مبين ايران»، سه شركتي هستند كه با بررسي وضعيت آنها مشخص شد كه 2 شركت از زيرمجموعه‌هاي بنياد تعاون سپاه و شركت سوم نيز متعلق به ستاد اجرايي فرمان امام (ره) است. بر اساس اطلاعاتي كه در سايت «روزنامه رسمي» منتشر شده، شركت‌هاي سرمايه‌گذاري توسعه اعتماد و شهريار مهستان متعلق به بنياد تعاون سپاه و شركت گسترش الكترونيك مبين ايران نيز مربوط به ستاد اجرايي فرمان امام (ره) است.

شركت توسعه اعتماد در سال 83 با سرمايه يك‌ميليون تومان در اداره ثبت شركت‌ها به ثبت رسيده و در سال 84 سرمايه خود را به 4ميليارد تومان افزايش داده است. بر اساس آخرين مصوبه مجمع شركت در سال 86، تركيب هيات مديره اين شركت عمدتا به نمايندگي از زيرمجموعه‌هاي بنياد تعاون سپاه منصوب شده‌اند. در طرف ديگر شركت‌ «شهريار مهستان» نيز در سال 85 با سرمايه يك‌ ميليون توماني ثبت شده و بر اساس تركيب هيات مديره كه در مجمع اسفند ماه سال 86 انتخاب شده‌اند، نام بنياد تعاون سپاه به عنوان مالك اصلي شركت مشخص مي‌شود. اما شركت سوم حاضر در كنسرسيوم «توسعه اعتماد مبين»، شركت گسترش الكترونيك مبين ايران است كه در سال 86 با سرمايه يك‌ ميليون توماني تاسيس شده است. فعاليت اصلي اين شركت در زمينه الكترونيك و تجهيزات مرتبط با آن است كه بر اساس مصوبه مجمع شركت در سال 87، تمام اعضاي هيات مديره به نمايندگي از شركت سرمايه‌گذاري تدبير كه از زيرمجموعه‌هاي ستاد اجرايي فرمان امام (ره) انتخاب شده‌اند.

اين خصوصي‌سازي نيست
به فاصله كوتاهي از اعلام اين خبر نظرات گوناگوني در اين زمينه از سوي صاحبنظران ارائه شد. رسانه‌هاي گروهي مستقل ضمن انتقاد از روش انجام اين كار، آن را همسو با خصوصي سازي ندانسته‌اند. علي مطهري نماينده پارلمان و رييس كميته مخابرات مجلس شوراي اسلامي نيز نگاه انتقادي مجلس به اين روش را اعلام كرد. وي در گفت‌وگو با حيات‌نو، ضمن وارد دانستن برخي انتقادها به اين روش افزود: «بنده اين نحوه واگذاري را به معناي واقعي، خصوصي‌سازي نمي‌دانم.»

وي ضمن آنكه ورود مخابرات به بورس و اقدام اخير را در مجموع،‌ قدمي مثبت ارزيابي كرد، با تاكيد بر وجود توانايي‌ها و دانش كافي علمي و مديريتي در بخش خصوصي حوزه ارتباطات و مخابرات كشورمان، ضرورت ايجاد زمينه براي بروز اين توانايي‌ها، و جلوگيري از رقابت‌هاي نامناسب را يادآور شد. مطهري با اشاره به عدم اطلاع مجلس از دلايل حذف يك شركت خصوصي در جريان واگذاري سهام مخابرات، اعلام كرد كه اين موضوع از طريق مجلس شوراي اسلامي نيز قابل پيگيري خواهد بود.

معامله مشكلي ندارد
پس از اين حرف و حديث‌ها بود كه بلافاصله اولين واكنش رسمي در تاييد و يا رد اين معامله از سوي شوراي رقابت مطرح شد. رئيس شوراي رقابت گفت: شرايط و نحوه واگذاري سهام مخابرات با محتواي قانون اصل 44 در تعارض نيست و از اين نظر نمي‌توان ايرادي به آن وارد كرد. جمشيد پژويان در گفت‌و گو با فارس با بيان اينكه صنعت مخابرات در كشور ما تا حدودي داراي انحصار است، گفت: معمولا بايد قبل از واگذاري اين انحصارات شكسته شود و بعد سهام آن را واگذار نمود كه اين مسئله از ديد كارايي بسيار مهم است. رئيس شوراي رقابت ضمن تكذيب خبر يكي از رسانه‌ها به نقل از وي مبني بر اينكه واگذاري سهام مخابرات انحراف از اصل44 است، گفت: قانون اصل 44، واگذاري از طريق سه روش از جمله روش بورس را به دولت معرفي كرده است و از طرف ديگر شرايط و ساختار متقاضيان را نيز مشخص كرده كه در تطبيق شرايط خريداران و نحوه واگذاري سهام مخابرات با قانون اصل 44 نمي توان هيچگونه تعارضي را مشاهده كرد.

در پس پرده
همه اين اتفاقات باعث شد تا مالكين جديد مخابرات در طي يك كنفرانس خبري تصميم بگيرند تا به ابهامات و سئوالات پيش‌آمده در افكار عمومي پاسخ دهند. اين شد كه تصميم گرفتند كنفرانس خبري برگزار كنند. اين كنفرانس خبري با حضور روزنامه‌نگاران و خبرنگاران رسانه‌هاي مختلف هفته گذشته در هتل سيمرغ برگزار شد. بحث وابستگی شرکت توسعه اعتماد مبین به سپاه پاسداران، تغییرات تعرفه‌ها، خدمات مخابرات به مشترکان، علل کناره‌گیری یک شرکت در جریان واگذاری و علت حذف یک رقیب به دلیل آنچه عدم اهلیت امنیتی عنوان شد، احتمال شنود مکالمات نحوه اداره شرکت و ... از اهم سئوالات خبرنگاران از مدیران کنسرسیوم برنده سهام 50 درصد به علاوه یک سهم مخابرات ایران بود. مدیران شرکت اعتماد مبین ضمن رد هرگونه وابستگی به سپاه اعلام کردند که حاضرند سهام خود را به افرادی دیگر و شرکت‌های علاقمند واگذار کنند. به گزارش حيات‌نو یکی از مدیران شرکت در تكميل اين گفته تصریح کرد: در پرداخت اقساط این معامله مشکلی نداریم شاید پرداخت 20 درصد اولیه قدری مشکل باشد اما نگران نباشید با استفاده از منابع موجود این مبلغ پرداخت می شود و در ادامه برای واگذاری سهام به علاقمندان اقدام خواهد شد.

آیا شنود هم خواهید کرد؟
پوررنجبر در پاسخ به سئوال يكي از خبرنگاران با اين عنوان كه آيا شنود هم خواهيد كرد گفت: طبق مفاد صریح مصوبه شورای امنیت اپراتور حق شنود ندارد. یکی ديگر از خبرنگاران پرسید: اپراتور حق ندارد بقیه جاها چطور؟ که وی در پاسخ بیان کرد: من مسوول بقیه جاها نیستم. مدرسی مدیرعامل یکی دیگر از شرکت‌های زیرمجموعه کنسرسیوم نیز گفت: ما شنود نمی‌کنیم شما خبرنگارها ضبط دارید و می‌توانید شنود کنید!یکی دیگر از خبرنگاران به طور ضمنی مدیران شرکت اعتماد مبین را به به کارگیری رانت در معامله مخابرات متهم کرد که پوررنجبر در پاسخ اظهار داشت: رانت‌خواری نکرده‌ایم و به آن اعتقاد هم نداریم با رقبای خود نیز نه برای حضور در معامله نه برای کنار کشیدن آنان هیچ هماهنگی نکرده‌ایم. در ادامه اين جلسه پرسش و پاسخ مدیران این شرکت در خصوص اعلام نکردن عدم وابستگی خود به سپاه پیش از انجام معامله، تاکید کردند که پیش از برنده شدن لزومی برای این کار نمی‌دیدند. در ادامه پوررنجبر گفت: تلاش می‌کنیم سرویس متنوع، با کیفیت متعالی و با قیمت متناسب به مردم ارائه بدهیم.

دليل اين فضاسازي‌ها چيست؟
اما واكنشي ديگر در برابر مسائل و ابهامات مطرح شده در خصوص اين معامله از طرف بنياد تعاون سپاه بود كه گفت: بنیاد تعاون سپاه مربوط به پرسنل سپاه و مردم عادی است و واگذاری 11 درصد سهام مخابرات به این مؤسسه، مغایرتی با اصل 44 ندارد. به گزارش تابناک، یک منبع آگاه از بنیاد تعاون سپاه گفت: از مجموع این 11 درصد از 25 درصد سهام خریداری شده مخابرات، تنها 2 درصد آن متعلق به بنیاد تعاون سپاه است و 9 درصد دیگر آن متعلق به شرکتی مربوط به گروه بهمن بوده که قرار است به بنیاد تعاون سپاه فروخته شود که اگر این اتفاق نیفتد، بنیاد تعاون سپاه از کل سهام مخابراتی که معامله شده، تنها 2 درصد از این سهام را از آن خود کرده است و نکته آن که حتی اگر بیش از این 2 درصد هم بود، با توجه به غیر دولتی بودن بنیاد، این مسأله مغایرتی با اصل 44 نداشت.

گفتنی است، بنا بر این اظهارات، بنیاد تعاون سپاه بر پایه قانون تجارت به ثبت رسیده و همه ضوابط و مقررات مربوطه را از جمله پرداخت مالیات به دولت، رعایت کرده است و بر این مبنا، معلوم نیست چرا درباره واگذاری سهام مخابرات، این گونه فضاسازی رسانه‌ای مسموم و خلاف واقع انجام گرفته است.

در آخر
اين معامله جنجال‌هاي زيادي را برپا كرد. هر كسي به نحوي و با اظهارنظري سعي در حل اين ابهامات دارد. بايد ديد چه سرنوشتي در انتظار اين معامله خواهد بود.