نمونه هايي از اشعار نيما:
خواب ِ زمستاني
سر شكسته‌وار در بالش كشيده ،
نه هوايي ياريش داده ،
آفتابي نه دمي با بوسه‌ي ِ گرمش به سوي ِ او دويده ،
تيزپروازي به سنگين خواب ِ روزانش زمستاني
خواب مي‌بيند جهان ِ زندگاني را ،
در جهاني بين ِ مرگ و زندگاني .
همچنان با شربت ِ نوشش
زندگي در زهرهاي ِ ناگوارايش .
خواب مي‌بيند فرو بسته‌ست زرّين بال و پرهايش
از بر ِ او شورها برپاست .
مي‌پرند از پيش ِ روي ِ او
دل‌به‌دو‌جايان ِ ناهمرنگ ،
و‌آفرين ِ خلق بر آن‌هاست .
خواب مي‌بيند ( چه خواب ِ دلگزاي او را )
كه به‌نوك‌آلوده مرغي زشت ،
جوش ِ آن دارد كه برگيرد ز جاي او را
و اوست مانده با تن ِ لخت و پر ِ مفلوك و پاي ِ سرد .
پوست مي‌خواهد بدرّاند به تن بي‌تاب
خاطر ِ او تيرگي مي‌گيرد از اين خواب
در غبارانگيزي از اين‌گونه با ايّام
چه بسا جاندار كاو ناكام
چه بسا هوش و لياقت‌ها نهان مانده
رفته با بسيارها روي ِ نشان ، بسيارها چه بي‌نشان مانده
آتشي را روي پوشيده به خاكستر
چه بسا خاكستر او را گشته بستر
هيچ كس پايان ِ اين روزان نمي‌داند .
برد ِ پرواز ِ كدامين بال تا سوي ِ كجا باشد .
كس نمي‌بيند .
ناگهان هولي برانگيزد
نابجايي گرم برخيزد
هوشمندي سرد بنشيند ،
ليك با طبع ِ خموش ِ اوست
چشم‌باش ِ زندگاني‌ها
سردي‌آراي ِ درون ِ گرم ِ او با بال‌هايش ناروان رمزي است
از زمان‌هاي ِ رواني‌ها .
سرگراني نيستش با خواب ِ سنگين ِ زمستاني
از پس ِ سرديّ ِ روزان ِ زمستان است روزان ِ بهاراني .
او جهان‌بيني‌ست نيروي ِ جهان با او
زير ِ ميناي ِ دو چشم ِ بي‌فروغ و سرد ِ او ، تو سرد منگر
رهگذار ! اي رهگذار
دلگشا آينده روزي است پيدا بي‌گمان با او .
او شعاع ِ گرم از دستي به دستي كرده بر پيشاني ِ روز و شب ِ دلسرد مي‌بندد
مرده را ماند . به خواب ِ خود فرو رفته‌ست امّا
بر رخ ِ بيداروار ِ اين گروه ِ خفته مي‌خندد .
زندگي از او نشسته دست
زنده است او ، زنده‌ي ِ بيدار .
گر كسي او را بجويد ، گر نجويد كس ،
ورچه با او نه رگي هشيار .
سر شكسته‌وار در بالش كشيده ،
نه هوايي ياريش داده ،
آفتابي نه دمي با خنده‌اش دلگرم سوي ِ او رسيده
تيزپروازي به سنگين خواب ِ روزانش زمستاني
خواب مي‌بيند جهان ِ زندگاني را
در جهاني بين ِ مرگ و زندگاني .
------------------------5 خرداد ِ 1320
اي آدمها!
اي آدمها كه بر ساحل نشسته، شاد و خندانيد!
يك نفر در آب دارد مي سپارد جان
يك نفر دارد كه دست و پاي دائم مي زند
روي اين درياي تند و تيره و سنگين كه مي دانيد
آن زمان كه مست هستيد
از خيال دست يا بيدن به دشمن
آن زمان كه پيش خود بيهوده پنداريد
كه گرفتستيد دست ناتواني را
تا توانايي بهتر را پديد آريد
آن زمان كه تنگ مي بنديد
بر كمرهاتان كمربند
در چه هنگامي بگويم من؟
يك نفر در آب دارد مي كند بيهوده جان، قربان
***
آي آدمها! كه بر ساحل بساط دلگشا داريد
نان به سفره، جامه تان برتن
يك نفر در آب مي خواند شما را
موج سنگين را به دست خسته مي كوبد
باز مي دارد دهان با چشم از وحشت دريده
سايه هاتان را ز راه دور ديده
آب را بلعيده در گود كبود و هر زمان، بي تابيش افزون
مي كند زين آبها بيرون
گاه سر، گه پا
آي آدمها!
او ز راه مرگ، اين كهنه جهان را باز مي پايد
ميزند فرياد و اميد كمك دارد
آي آدمها كه روي ساحل آدرام، در كار تماشاييد!
***
موج مي كوبد به روي ساحل خاموش
پخش مي گردد چنان مستي به جاي افتاده، بس مدهوش
مي رود نعره زنان؛ وين بانگ باز از دور مي آيد:
"آي آدمها!"
و صداي باد هر دم دلگزاتر
در صداي باد بانگ او رهاتر
از ميان آبهاي دور و نزديك
باز در گوش اين نداها:
"آي آدمها!"...
مي تراود مهتاب
مي تراود مهتاب
مي درخشد شب تاب
نيست يك دم شكند خواب به چشم كس وليك
غم اين خفته ي چند
خواب در چشم ترم مي شكند
نگران با من استاده سحر
صبح مي خواهد از من
كز مبارك دم او آورم اين قوم به جان باخته را
در جگر ليكن خاري
از ره اين سفرم مي شكند
نازك آراي تن ساق گلي
كه به جانش كشتم
و به جان دادمش آب
اي دريغا به برم مي شكند
دست ها مي سايم
تا دري بگشايم
بر عبث مي پايم
كه به در كس آيد
در و ديوار به هم ريخته شان
بر سرم مي شكند
***
مي تراود مهتاب
مي درخشد شب تاب
مانده پاي آبله از راه دراز
بر دم دهكده مردي تنها
كوله بارش بر دوش
دست او بر در، مي گويد با خود:
غم اين خفته چند خواب در چشم ترم مي شكند
تلخ
پاي‌آبله ز راه ِ بيابان رسيده‌ام
بشمرده دانه دانه كلوخ ِ خراب ِ او
-------------------برده به‌سر به بيخ ِ گياهان و آب ِ تلخ
در بر رخ‌ام مبند ، كه غم بسته بر درم
دل‌خسته‌ام به زحمت ِ شب‌زنده‌داري‌ام
-------------------ويرانه‌ام ز هيبت آباد ِ خواب ِ تلخ
عيب‌ام مبين ، كه زشت و نكو ديده‌ام بسي
ديده گناه‌كردن ِ شيرين ِ ديگران
-------------------وز بي‌گناه دل‌شدگاني ثواب ِ تلخ
در موسمي كه خستگي‌ام مي بَرَد ز جاي
با من بدار حوصله ، بگشاي در ز حرف
-------------------امّا در آن نه ذرّه عتاب و خطاب ِ تلخ
چون اين شنيد ، بر سر ِ بالين ِ من گريست
گفتا : كنون چه چاره ؟ بگفتم : اگر رسد
-------------------با روزگار ِ هجر و صبوري ، شراب ِ تلخ !
----------------------------12 آبان 1327
پاسخ با نقل قول
علاقه مندی ها (بوک مارک ها)