قلعه* های روستای ماریان - دامغان روستای ماریان در شش کیلومتری دامغان و دو کیلومتری جنوب راه شوسه تهران – مشهد واقع است.



این روستا دارای سه قلعه به نام*های قلعه بالا، قلعه پایین و قلعه حرم است. قلعه*های بالا و پایین مسکونی است و در بیرون این دو قلعه هم انبوهی از خانه های روستاییان قرار گرفته است. قلعه حرم که به شکل مخروبه است، در جنوب آبادی قرار گرفته و دراطراف همین قلعه؛ خرابه*های زیادی مشاهده می*شود, ضمن آن که در همین جا باغ*ها و زمین*های زراعتی زیادی وجود دارند.قدیمی*ترین قلعه میان این سه قلعه، قلعه بالا است. این قلعه که هنوز دیواره*های آن با گذشت هفتصد سال پابرجاست، به شکل مربع و دارای چهار برج به ارتفاع هشت متر است که سه برج آن نیمه خراب است. تکیه (حسینیه) با تاق نماها و اتاق*ها در داخل همین قلعه است و در ده روز اول محرم در آن مراسم عزاداری و شبیه*خوانی برپا می*شود.به فاصله دو هزار متر مستقیم از قلعه بالا، قلعه پایین واقع شده است این قلعه مستطیل شکل است و دیوارها و برج*های آن به مراتب کم تر آسیب*دیده و به شکل مستطیل است. باغی در ضلع شمالی داخل قلعه وجود دارد که آن را شترخان می*نامند. پشت دیوار شمالی آن اراضی زراعتی وزیرآباد است و به قلعه حرم منتهی می*شود.قلعه حرم مستطیل شکل است و دو ضلع شمالی و جنوبی آن درازتر است. در ورودی قلعه به طرف جنوب است. جلو درب، زمین زراعی وسیعی است که میدان نامیده می شود. این قلعه دارای شش برج به ارتفاع هشت متر است. با سفر به روستای ماریان می توان از هر سه قلعه در فضایی کاملا روستایی بازدید کرد.

قلعه بیار (قلعه ملحدو) - شاهرود قلعه بیار (قلعه ملحدو) در 69 کیلومتری شاهرود در وسط جاده شاهرود به سبزوار در روستای زیدر قراردارد.


سرمای این محل مشهور است و محلی ها جای سرد و پرباد را به «دهنه * زیدر» تشبیه می کنند. در 42 کیلومتر زیدر به طرف جنوب، یعنی به طرف داخل کویر، آبادی «بیار» واقع شده است. این نام اغلب با نام روستای دیگر یعنی «جومند» یکجا ذکر می*شوند. ترکیب این دو اسم به شکل*های بیاروجومند و «بیارجمند» ثبت شده است.رشته کوهی با امتداد خاوری و باختری در جنوب بیار وجود دارد که با رشته*های فرعی جنوب دامغان پیوستگی دارد. در دامنه این رشته از خاور به باختر آبادی*های قلعه احمد، قلعه بالا، گیور، و دزیان قرار دارند. آبادی دزیان از شمال به خان خودی و از جنوب به کوه «تیره» منتهی می*شود. آبادی دزیان از روستای «بیار» سه فرسخ فاصله دارد. دزیان در دامنه کوه «تیره» و ارتفاع محل از سطح دریا 1275 متر است. خرابه*های اطراف و آثاری از قبیل سنگ عصاری و سنگ آسیاب که در دامنه شمالی دیده می*شود, حکایت کننده آبادانی این نقاط است. از سوی دیگر نام*های «بازارو» نزدیک آسیاب بالا و «لشکرگاه» نزدیک قلعه بالا را که اثری از بازار و لشکر در آن جا نیست را می*توان دلیلی بر آبادی و پیشینه این نقاط دانست. این قلعه از نظر موقعیت جغرافیایی جزو دژهای رشته کوه*های البرز نیست. ولی از آن جا که آخرین قلعه*ای است که در این ناحیه به دست اسماعیلیان بوده؛ اهمیت زیادی دارد.

قلعه پارت*ها - شاهرود بنای قلعه پارت*ها در 60 کیلومتری روستای شاهرود واقع شده است که در درون این قلعه بقایای کوره آجرپزی و سفالینه*های مربوط به آن دوران وجود دارد.


پیشینه این قلعه به عهده پارت*ها و ساسانیان مربوط می شود و آثار مربوط به به بیش از دو هزار سال قبل در شاهرود کشف و شناسایی شده است. قلعه یاد شده که مستطیل شکل است، 15 متر از سطح زمین ارتفاع دارد و در چهار طرف آن تاق*های فرو ریخته قوسی شکل مشاهده می*شود. این قلعه که احتمال می*رود در ابتدا سه طبقه بوده، از ویژگی*های معماری دوران پارت*ها برخوردار است.
قلعه میامی - سمنان در جنوب میامی خرابه*ای هست که طبق عقیده اهالی این خرابه در گذشته مرکز قصبه میامی بود و در زمان فتنه مغول خراب شد.



قلعه اراکی چهاربرجی نیز در قصبه میامی در بالای کوه میامی است که دروازه آن را از آجر ساخته*اند و یک آب انبار بزرگ در میان آن است. درجلو این قلعه که نزدیک به یکی از قله*ها است، آثار حدود دویست خانه دیده می*شود. همه راه*های بین این قلعه و کوه مذکور را با سنگ بسته*اند که کسی نتواند خود را به آن محل برساند.

مسجد جامع - دامغان مسجد جامع دامغان از دیگر مسجد های مهم شهر است که روبه روی مدرسه حاج فتح علی*بیگ که به آن مدرسه پامنار نیز می*گویند, قرار گرفته است.


این مسجد دارای 35 متر طول , 18 متر عرض و دو ردیف ستون است که روی ستون*ها سقف*های مدور آجری کار شده است و فواصل آجرها نیز با گچ بند*کشی شده است. دالان ورودی به صحن مسجد که دارای 38 متر درازا و 36 متر پهنا است, منتهی می*شود. ضلع جنوبی صحن دارای سه ایوان است که ایوان وسط آن مرتفع*تر و عریض*تر از ایوان*های طرفین است. محراب در همین ایوان واقع شده است. دهانه این ایوان هفت متر و درازای زیر سقف 16 متر است.این مسجد در ضلع غربی و شرقی خود دو شبستان دارد که چند سال پیش مرمت و بازسازی شده است.