توصیف معماری :
همانطور که از نام این بنا مشخص است مدرسه – مسجد دارالاحسان ترکیبی از مسجد و مدرسه است . این بنا دارای یک حیاط ، شبستان ستون دار و دو ایوان است که یکی رو به شرق و دیگری روبه سمت قبله است . حجره ها ، مدرس ها ، مدخل ورودی ، راهروهای جانبی ، فضای مرده شور خانه و دو مناره این بنا بر روی ایوان رو به شرق یعنی غرب حیاط ساخته شده است . در پیرامون حیاط حجره هایی با ایوانچه هایی در مقابل آن دیده می شود . در وسط حیاط حوض آبی تعبیه شده است که آب آن از قنات معروف به مسجد دارالاحسان تامین می شده است . ایوان رو به شرق مسجد که در ضلع غربی حیاط قرار گرفته است علاوه بر عملکرد یک ایوان با شکوه ، مدخل ورودی به اخل شبستان مسجد است.
به طور کلی در نگاه نخست این بنای باشکوه به صورت یک بنای تک ایوانی از نظر سبک شناسی مساجد ایران محسوب می شود البته این نکته قابل توجه است که مسجد ایوانی نیز روبه جنوب دارد که دو مدخل نیز در آن تعبیه شده است چون این مدخل ها در طرفین محراب قرار دارند احتمالاً راهی برای ورود و خروج والی یا مقامات سیاسی و دینی بوده اند وبعید است که راه ورودی عامه مردم بوده باشند.
به اعتقاد برخی از مورخان امان الله خان والی بزرگ کردستان قصد ساخت فضا ها و حیاطی در مقابل ایوان جنوبی که اکنون محل خیابان و ساختمان های پیرامون است را داشته ولی موفق به انجام آن نشده است . البته شاید این سبک معماری خاص مساجد منطقه کردستان باشد که در زمان والیان در این منطقه مرسوم شده است.
در این سبک معماری یک ایوان رو به سمت شرق در حیاط مدرسه و ایوانی رو به جنوب در قسمت جنوبی مسجد تعبیه می شده است . شاید این امر متاثر از معماری شمال غرب ایران باشد که بنا ها عموماً ایوانی ستون دار به سمت جنوب دارند این سبک معماری در مناطق آذربایجان، کردستان و همدان رایج بوده است و اما در این جا این نوع معماری در مساجد – مدرسه مرسوم بوده است و به ویژه این سبک در طراحی و ساخت مدرسه – مسجد دارالاحسان به خوبی اجرا شده است .
در ساخت مساجد شهر سنندج و حتی مساجد سایر شهر های استان کردستان از این شیوه معماری الهام گرفته شده است و مساجدی چون مسجد والی ( دارالامان ) ، مسجد وزیر ، مسجد میرزا فرج الله و مسجد عبدالله بیگ سنندج ، مسجد خسرو آباد شهرستان بیجار و مسجد دو مناره سقز با یکدیگر قابل مقایسه هستند .
پاسخ با نقل قول
علاقه مندی ها (بوک مارک ها)