نگاهی به ارزیابی های یک روزنامه نگار و نویسنده اروپایی با نام Willy Sperco خواهیم افکند واز دریچه نگرش وی به آتاترک نگاه خواهیم کرد. Willy Sperco کسی است که در روزهای جنگ جهانی اول در ازمیر سکنی گزیده وشاهد تولد یک ملت مبارز شده است. Willy Sperco از نزدیک شاهد بود که آتاترک و دوستانش چگونه جنبش مقاومت را به یک جنگ رهایی بخش مبدل ساختند و خوب می دانست که آتاترک در جهت تاسیس یک جمهوری جدید ترکیه چگونه تلاش کرده است. بیائید با هم به ارزیابی های Sperco که شایسته دریافت نشان افتخار از ایتالیا و نشان ویژه از فرانسه و هلند گردیده در کتابی که با نام آتاترک منتشر ساخته و در آن به ویژه گی انقلابی آتاترک پرداخته است نگاهی اجمالی بیفکنیم. در ابتدا این سوال مطرح می گردد که Willy Sperco کیست؟
Michel Gaglielmo Willim Sperco با نام مخفف Willy Sperco در سال ۱۸۸۷ در ازمیر چشم به جهان گشود. پدرش اصلا اهل ونیز بوده مادرش نیز نوه سفیر کبیر فرانسه که در امپراطوری عثمانی انجام وظیفه می کرد بود. Willy Sperco تحصیلات خود را در فرانسه و در رشته حقوق به پایان رساند. این نویسنده در اواخر جنگ جهانی اول مجددا به ترکیه باز گشت. با همکاری با تمام روزنامه هایی که به زبان فرانسوی در خاور نزدیک به چاپ می رسید در ازمیر روزنامه پرطرفدار " Le Levent " یعنی شرق را منتشر ساخت. همچنین با نام مستعار Jean Peyrat در روزنامه های ازمیر پوستاسی و استانبول گزارشاتی مربوط به مشکلات روزانه نوشت. در ادامه برنامه سطوری از کتاب Willy Sperco که در آن به شرح روحیه انقلابی مصطفی کمال آتاترک بنیان گذار جمهوری ترکیه پرداخته است را برایتان می خوانیم.
یکی از پر طرفدارترین، جسورترین ومسرور کننده ترین انقلاباتی که آتاترک به انجام رساند و از سوی دولت جمهوری ترکیه نیز مورد قبول واقع گردید بی تردید فراهم کردن شرایط دست یابی زنان ترک به آزادی بود. جوی که بر مبنای طرز فکری شرقی حاکم بود پاک شده ودر تاریخ ششم اکتبر سال ۱۹۲٦ نیز مفهوم پولوگامی یعنی " چند همسری " از میان برداشته شد. و بدین ترتیب با تغییر قوانین و برداشت های موجود در جامعه لباس زنان نیز تغییر کرد. در سال ۱۹۲۰ فعالیت و مشغولیت زنان در بیرون از خانه قطعا ممنوع بود. بازیگران زن تاتر همه بانوان ارمنی بودند. و هیچ زن عثمانی وجود نداشت که با درآمدی از کار خود امرار معاش نماید. در اصل در آن دوران طور دیگری نیز نمی توانست باشد چرا که تمامی احکام دینی سنت ها و پیش داوریهای قدیمی هرگونه روابط زن و مرد را منع می ساخت. نامزدهای جوان اجازه دیدار با همسر آینده خود را نداشتند. همسران با یکدیگر حق گردش در کوچه و خیابان را نداشتند. ارتباط یک برادر با دوستان خواهران خود در داخل خانه نیز ممنوع بود. زنان مسلمان هنگام گردش در خیابان و حتی در بازارها در معرض توهین و آزار و اذیت مردان قرار می گرفتند.
به خواندن ارزیابی های Willy Sperco نویسنده اروپایی در رابطه با انقلابات آتاترک که در سالهای اولیه جمهوری ترکیه شاهد آن بوده است ادامه می دهیم. با تشویق آتاترک چهار قانون ذیربط با تغییر عاداتی که قرنها در بین مردم جای گرفته بود در پائیز سال ۱۹۳٤ از سوی مجلس ملی کبیر کشورمان به اتفاق آرا مورد قبول واقع گردید. اولین آنها همه اتباع ترک را مجبور به انتخاب یک نام خانواده گی می نمود. آتاترک یک شب هنگامی که دوستان و برخی وزیر انش در کنارش بودند گفت ترکها حتما باید برای خود نام خانواده گی داشته باشند. باید خود را با یک فرهنگ معاصر وفق دهیم . قوانین یک مرتبه تمام سختی های ناشی از کاربردهای قدیمی را برطرف ساخت. چگونگی انتخاب نام خانواده گی با مصوبه هیات وزیران اعلام گردید. کاربرد اسامی تاریخی ویا خارجی فاقد مجوز ممنوع گشت. در عین حال با این قانون جدید نام خانواده گی شهروندان ترک نباید همانند گذشته نشانگر دینی که بدان منسوب بودند می گردید. و بعد از گذشت شش ماه تمامی ترکها از یک نام خانواده گی برخوردار شدند. قانون دومی که باز به اتفاق آرا به تصویب رسید قانون از میان برداشتن القابی چون پاشا، بیگ، افندی و حاجی بودند که کاربرد آنها منجر به ایجاد تبعیض در بین مردم می شد. مصطفی کمال آتاترک همواره می گفت : در جمهوری لائیک ترکیه بین شهروندان ترک تبعیض اعمال نمی شود. لازم به ذکر است اعطای مدال ها و رتبه های سویل بی مورد نیز از میان برداشته شد. و بعد از آن دیگر استفاده ترکها از مدال های دریافت شده از سوی دیگر دولتها ممنوع شد. تنها کسانی که در آناطولی در جنگ استقلال شرکت جسته بودند می توانستند سینه خود را با مدال های طلایی جنگ رهایی بخش ملی زینت دهند. قانون سومی که باز با هم رایی به تصویب رسید مصوبه ای بود که طی آن کاربرد عبا و عمامه را برای روحانیون در خارج از مساجد، کلیساها و کنیسه ها ممنوع می ساخت. این قانون نه تنها در مورد مسلمانان بلکه در مورد غیر مسلمین نیز به اجرا درآمد. قانون دیگر نیز به زنان حق انتخاب کردن و انتخاب شدن می داد. این قانون با هیجانی فراوان از سوی مدافعین حقوق زنان که در تمام شهرها میتینگ ترتیب می دادند مورد استقبال قرار گرفت و آنان با سخنرانی های پرهیجان پیوندها و دین خود به غازی مصطفی کمال را نشان دادند.
پاسخ با نقل قول
علاقه مندی ها (بوک مارک ها)