همین هفته پیش که اینتل بزرگ رابط فوق‌سریع تاندربولت را معرفی کرد پیش خود گفتم که شاهد بزرگ‌ترین اتفاق صنعت دیجیتال در سال ۸۹ شمسی بودیم، اما سه روز پیش اتفاق دیگری رخ داد که تمامی تلاش رسانه‌ای اینتل را بر باد داد. ده دوازده ماهی می‌شود که شرایط بازیگران صنعت ذخیره‌سازهای مغناطیسی در شرف تغییر است. سال گذشته بود که هیتاچی ژاپنی که میراث‌دار آی.بی.ام بزرگ است، اعلام کرد که آماده واگذاری بخش هارددیسک‌ها با شرایط اکازیون است.آدم‌ها و شرکت‌ها بودندند که برای خرید Hitachi GST صف کشیدند که کوچک‌ترین‌شان من بودم و بزرگ‌ترین‌شان سی‌گیت. اندکی بعد متولیان هیتاچی اعلام انصراف دادند و گفتند که تا اطلاع ثانوی و تا مهیا شدن شرایط بهتر صبر خواهند کرد. همین امر،‌بسیاری را افسرده کرد و سی‌گیت هم اعلامیه‌ای گلایه‌آمیز منتشر کرد. سه چهار هفته بعد خبر دیگری مبنی بر اتحاد هارددیسک‌سازان ژاپنی منتشر شد. هیتاچی و توشیبا و فوجیستو باب مذاکره برای ایجاد شرکتی تخصصی در زمینه طراحی و تولید ذخیره‌سازهای مغناطیسی را باز کرده بوند و قرار بود که کشور آفتاب تابان را در صدر تکنولوژی هارددیسک بنشاند!
شرکتی که سهام اصلی سی‌گیت را در اختیار دارد نیز اعلام کرد که قصد فروش دارد و اگر مشتری خوبی برای سی‌گیت پیدا شود، فروشنده است. متولیان سی‌گیت اختیار از کف داند و هر چه دل‌ تنگ شان می‌خواست نثار شرکت مزبور کردند، اما اندکی بعد خود را بازیافتند و وارد مذاکره شدند که ای دوستان جان، چرا چنین می‌کنید و در این برهه که فروشنده بسیار است، فروش سی‌گیت اصلا و ابدا به صرفه و صلاح نیست. نکته بامزه اینکه اتحادیه نیم‌بند هارددیسک‌سازان ژاپنی به‌طور غیررسمی اعلام کرد که خریدار سی‌گیت است و شاید همین بود که سی‌گیت از فروش انصراف داد. البته قوانین ضدانحصار آمریکا، انجام این‌قبیل معاملات بزرگ را که باطل می‌داند و طرفین را مورد تعقیب قضایی قرار می‌دهد! تا اینجای داستان این شد که سی‌گیت و هیتاچی اعلام فروش کردند و هفته بعد انصراف دادند. اما توشیبا و فوجیتسو ماجرا را جدی گرفته بودند که منجر به انعقاد تفاهم‌نامه‌ای شد که به موجب آن، توشیبا با پرداخت مبلغی قابل توجه در حوالی یک میلیارد دلار، مالک بخش ذخیره‌سازهای مغناطیسی فوجیتسو می‌شود. فرایند انتقال مالکیت فوجیتسو همین دو سه ماه پیش تکمیل شد و بخش هارددیسک فوجیتسو در توشیبا ادغام شد یعنی ماندند چهار شرکت سی‌گیت، وسترن‌دیجیتال، هیتاچی و توشیبایی که بزرگ‌تر و تاثیرگذارتر شده بود.برای چند ماهی صنعت هارددیسک‌ آرام بود تا آنجا که هیتاچی خبر از تکنولوژی جدیدی داد که ظرفیت ذخیره‌سازی را دگرگون خواهد کرد. به فاصله چهارپنج هفته، توشیبا نیز از تکنولوژی دیگری پرده برداشت که محدودیت‌های کنونی در ذخیره‌سازی را برای مدت‌ها صنعت ذخیره‌سازی مغناطیسی دور می‌کرد تا اینکه…
وسترن‌دیجیتال وارد می‌شود!
هیچ‌یک از صنعت‌گران ذخیره‌سازهای مغناطیسی علاقه‌ای به یادآوری بحران میانه‌های دهه نود میلادی را ندارد. انگاری که چنین رویدادی از ابتدا رخ نداده است. سی‌گیت به هزار ضرب و زور توانست گلیم خود را بیرون بکشد، اما بسیار ضعیف شده بود. کوآنتوم هم با تحمل هزار مصیبت از بحران خارج شد. اما وسترن‌دیجیتالی که در مسیر رشد قرار داشت، زمین‌گیر شده بود تا اینکه آی.بی‌ام شکست‌ناپذیر در مقام منجی ظاهر شد و وسترن را از بحران خارج کرد. از آن زمان، رابطه‌ای نزدیک میان وسترن و آی.‌بی.ام شکل گرفت و بعدها که بخش قادردیسک آی.ی.ام به هیتاچی واگذار شد ادامه داشت. تا بدان‌جا که برخی شایع کرده بوند که این دو شرکت درخفا برای مدیریت بازار هارددیسک‌ها هماهنگی می‌کنند که اگر اثبات می‌شد، هستی‌شان بر باد می‌رفت! مراحل پیچیده تملک هیتاچی جی.اس.تی توسط وسترن‌دیجیتال در سکوت مطلق خبری پیگیری شده است و هیچ‌شایعه‌ای در این‌باره منتشر نشده است و سکوت آماتوری روابط عمومی سی‌گیت نشان می‌دهد که آنها نیز در بی‌خبری کامل سیر می‌کردند!
بزرگ‌ترین معامله صنعت هارددیسک امجام شده است و تعداد بازیگران این صنعت به سه تن کاهش یافته است. پیش‌تر از سی‌گیت به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده هارددیسک یاد می‌شد که این عنوان از این پس به وسترن‌دیجیتال تعلق خواهد گرفت. سامسونگ هم البته در این بازار نقش دارد و کم‌انصافی است اگر نادیده انگاشته شود، اما هم توان تولید محدودی دارد و هم در قیاس با بزرگان، بخشی مختصری از بازار را مدیریت می‌کند.
شیوه مالکیت!
وسترن‌دیجیتال متعهد به پرداخت ۴٫۳ میلیارد دلار برای تصاحب کامل سهام هیتاچی جی.اس.تی است که ۳٫۵ میلیاردش به‌طور نقدی پرداخت می‌شود و مابقی در قالب ۲۵ میلیون سهم وسترن‌دیجیتال به مبلغ ۷۵۰ میلیون دلار در اختیار هیتاچی قرار خواهد گرفت. همچنین نام شرکت همچنان وسترن‌دیجیتال باقی خواهد ماند و دفتر مرکزی شرکت نیز در اروین کالیفرنیا خواهد بود. نکته دیگر اینکه دو نفر از اعضای بلندمرتبه هیتاچی جی.اس.تی به هیأت مدیره وسترن‌دیجیتال منتقل می‌شود. رئیس و مدیرعامل هیتاچی جی.اس.تی نیز به هیأت مدیره وسترن‌دیجیتال منتقل می‌شود و به‌طور مستقیم به مدیرعامل وسترن‌دیجیتال پاسخ‌گوست. تاریخ دقیق انتقال مالکیت پس از اخذ تاییدیه‌ها و بررسی‌ها اعلام خواهد شد، اما رئیس هیتاچی که خود زمانی مدیرعامل هیتاچی جی.اس.تی بود می‌گوید که این معامله را قطعی فرض کرده و بر فرصت‌هایی که ایجاد می‌کند تمرکز کنید. نگاه‌ها به این معامله آنقدر مثبت است که هر سهم وسترن‌دیجیتال حوالی ۱۷ درصد رشد داشته است
و اما بعد!
حال و روز متولیان سی‌گیت را نمی‌توانم تصور کنم، چرا که ایشان همان‌هایی بودند که بعد از تصاحب مکستور، خدا را بنده نبودند و به دیگران از زاویه تحقیر نظر می‌کردند. وسترن‌دیجیتال جدید وارث فرصت‌ها و موقعیت‌های بی‌بدیل هیتاچی در بازار هارددیسک‌های حرفه‌ای است. هیتاچی بخش تحقیق و توسعه‌ای دارد که در میان شرکت‌های بزرگ آی.تی کم‌نظیر است. وسترن‌دیجیتال جدید چیز دیگری خواهد شد، چرا که فرصتی منحصربفرد پیدا کرده است و آن، مالکیت تمامی دستاوردهای فنی و پژوهشی هیتاچی است. دسترسی به تکنولوژی انحصاری هدهای خواندن و نوشتن و نرم‌افزارهای جامع هیتاچی که از آی.بی.ام اخذ شده، چیز کمی نیست!
برای پرهیز از اطاله کلام، اجازه بدهید تا ابعاد متفاوت این پیوند تاریخی در صنعت هارددیسک و پیامدهای آن را برای بازار داخلی در فرصتی دیگر مورد کنکاش قرار دهیم!