حیــــــــــــــــــدر بابایه سلام (شهـــــــــریار)

[Sara12]

منيم آتام سفره لى بير کيشييدى

ائل اليندن توتماق اوْنون ايشييدى

گؤزللرين آخره قالميشييدى

اوْننان سوْرا دؤنرگه لر دؤنوْبلر

محبّتين چيراخلارى سؤنوْبلر

ترجمه فارسی

آن سفره هاى باز پدر ياد کردنى است

آن ياريش به ايل من انشا کردنى است

روحش به ياد نيکى او شاد کردنى است

وارونه گشت بعدِ پدر کار روزگار

خاموش شد چراغ محبت در اين ديار

نوشته لاتین

Menim atam süfreli bir kisiydi,

El elinden tutmak onun isiydi,

Gözellerin âhire kalmisiydi,

Ondan sonra dönergeler döndüler,

Mehebbetin çiraglari söndüler.

ترجمه انگلیسی

My father kept an open table,

Helping the people was his job,

He was the last of the good ones.

After him every thing changed,

The lights of affection went out.

ترجمه استانبولی

Benim babam sofralı bir kişiydi,

El elinden tutumak onun işiydi,

Güzellerin āhire kalmışıydı,

Ondan sonra çarklar dönmüşler,

Muhabbetin çerağları sönmüşler.

[Sara12]

ميرصالحين دلى سوْلوق ائتمه سى

مير عزيزين شيرين شاخسِى گئتمه سى

ميرممّدين قورولماسى ، بيتمه سى

ايندى دئسک ، احوالاتدى ، ناغيلدى

گئچدى ، گئتدى ، ايتدى ، باتدى ، داغيلدى

ترجمه فارسی

بشنو ز ميرصالح و ديوانه بازيش

سيد عزيز و شاخسى و سرفرازيش

ميرممّد و نشستن و آن صحنه سازيش

امروز گفتنم همه افسانه است و لاف

بگذشت و رفت و گم شد و نابود ، بى گزاف

نوشته لاتین

Mir Sâlih’in deli sevlik etmesi,

Mir Aziz’in sirin sahsey getmesi,

Mir Memmed’in kurulmasi, bitmesi,

Indi desek, ahvâlâtdi, nagildi,

Keçdi getdi, itdi batdi, dagildi

ترجمه انگلیسی

Mir Saleh's overthe top acting,

Mir Aziz's passionate participation in religious ceremonies,

Mir Mamad's sudden temper and cooling down,

These are all like past events and stories,

That have gone away, lost, dispursed.

ترجمه استانبولی

Mir Salih’in delice hareket etmesi,

Mir Azizin tatlı şahsey gitmesi,

Mir Memmedin kurulması, bitmesi,

Şimdi desek hikāyedir, masaldır,

Geçti, gitti, yitti, battı, dağıldı.

[Sara12]

مير عبدوْلوْن آيناداقاش ياخماسى

جؤجيلريندن قاشينين آخماسى

بوْيلانماسى ، دام-دوواردان باخماسى

شاه عبّاسين دوْربوْنى ، يادش بخير !

خشگنابين خوْش گوْنى ، يادش بخير !


ترجمه فارسی

بشنو ز مير عبدل و آن وسمه بستنش

تا کُنج لب سياهى وسمه گسستنش

از بام و در نگاهش و رعنا نشستنش

شاه عبّاسين دوْربوْنى ، يادش بخير !

خشگنابين خوْش گوْنى ، يادش بخير !


نوشته لاتین

Mir Abdül’ün aynada kas yakmasi,

Çövçülerinden, kasinin akmasi,

Boylanmasi, dam-divardan bakmasi,

Sah Abbas’in dürbini, yâdes behayr,

Hosgenâb’in hos günü, yâdes behayr


ترجمه انگلیسی

Mir Abdul's dying his eyebrows,

The dye dropping from sides of his eyebrows,

His standing on tiptoe to peer over the walls and houses,

These are like childhood tales of Shah Abbas,

I well remember the pleasant days of Khoshkanab.

ترجمه استانبولی

Mir Abdul’un aynada kaş yakması,

Uçlarından kaşının akması,

Uzanması, damdan duvardan bakması,

Şah Abbasın dürbünü, hayırla yād edilsin..

Huşgenabın hoş günü, hayırla yād edilsin.

[Sara12]

ستاره عمّه نزيک لرى ياپاردى

ميرقادر ده ، هر دم بيرين قاپاردى

قاپيپ ، يئيوْب ، دايچاتکين چاپاردى

گوْلمه ليدى اوْنون نزيک قاپپاسى

عمّه مينده ارسينينين شاپپاسى

ترجمه فارسی

عمّه ستاره نازک را بسته در تنور

هر دم رُبوده قادر از آنها يکى به روز

چون کُرّه اسب تاخته و خورده دور دور

آن صحنة ربودنِ نان خنده دار بود

سيخ تنور عمّه عجب ناگوار بود !

نوشته لاتین

Sitâr’ emme nezikleri yapardi,

Mir Kadir de her dem birin kapardi

Kapib, yeyib, dayça tekin çapardi,

Gülmeliydi onun nezik kappasi,

Emmemin de, ersininin sappasi

ترجمه انگلیسی

Aunty Sitara baked lavash,

Mir Gadir snatched one from her,

Bolted away like a foal and ate,

It was funny the way he snatched the lavash

And my aunty's reaction.

ترجمه استانبولی

Sitare hala çörekleri yapardı,

Mir Kadir de her an birini kapardı,

Kapıp yiyip tay gibi koşardı,

Gülünecek şeydi onun çörek kapması,

Halamın da hamur kepçesinin şaplaması.

[Sara12]

حيدربابا ، آمير حيدر نئينيوْر ؟

يقين گنه سماوارى قئينيوْر

داى قوْجاليب ، آلت انگينن چئينيوْر

قولاخ باتيب ، گؤزى گيريب قاشينا

يازيق عمّه ، هاوا گليب باشينا

ترجمه فرسی

گويند مير حيدرت اکنون شده است پير

برپاست آن سماور جوشانِ دلپذير

شد اسبْ پير و ، مى جَوَد از آروارِ زير

ابرو فتاده کُنج لب و گشته گوش کر

بيچاره عمّه هوش ندارد به سر دگر


نوشته لاتین

Heyder Baba, Amir Heyder neyneyir?

Yakin gene samavari keyneyir,

Day kocalib, alt engiynin çeyneyir,

Kulak batib, gözü girib kasina,

Yazik emme, havâ gelib basina.

ترجمه انگلیسی

Haydar Baba, what is Amir Haydar doing?

Surely his samovar must still be on the boil?

He must be old and has lost his teeth

His ears hardly hear and his eyes have sunk in his eyebrows,

Poor aunty, it must make her sad!

ترجمه استانبولی


Haydar Baba, Āmir Haydar neyliyor,

Muhakkak, yine semaveri kaynıyor,

Daha kocalmış alt çenesiyle çiyniyor,

Kulak batmış, gözü girmiş kaşına,

Yazık hala, hava gelmiş başına.

[Sara12]

(٦٢)

خانم عمّه ميرعبدوْلوْن سؤزوْنى

ائشيدنده ، ايه ر آغز-گؤزوْنى

مَلْکامِدا وئرر اوْنون اؤزوْنى

دعوالارين شوخلوغيلان قاتاللار

اتى يئيوْب ، باشى آتيب ، ياتاللار

ترجمه فرسی

مير عبدل آن زمان که دهن باز مى کند

عمّه خانم دهن کجى آغاز مى کند

با جان ستان گرفتنِ جان ساز مى کند

تا وقت شام و خوابِ شبانگاه مى رسد

شوخى و صلح و دوستى از راه مى رسد

نوشته لاتین

Hanim emme Mir Abdül’ün sözünü,

Esidende eyer agzi, gözünü,

Melkâmid’a verer onun özünü,

Da’valarin suhlugilan katallar,

Eti yeyib, basi atib yatallar

ترجمه انگلیسی

Khanum aunty used to pull a face,

When she heard Mir Abdul speaking,

And swear that 'Azrael take him'

They mixed their quarrel with jokes,

Had their dinner and went to bed afterwards.

ترجمه استانبولی

Hanım hala, Mir Abdulun sözünü,

İşitince eğer ağzını gözünü,

Azraile verir onun kendisini,

Davalarını şaka ile katarlar,

Eti yiyip kafayı vurup yatarlar.

[Sara12]

(٦٣)


فضّه خانم خشگنابين گوْلييدى

آميريحيا عمقزينون قولييدى

رُخساره آرتيستيدى ، سؤگوْلييدى

سيّد حسين ، مير صالحى يانسيلار

آميرجعفر غيرتلى دير ، قان سالار

ترجمه فرسی

فضّه خانم گُزيدة گلهاى خشگناب
يحيى ، غلامِ دختر عمو بود در حساب
رُخساره نيز بود هنرمند و کامياب
سيد حسين ز صالح تقليد مى کند
با غيرت است جعفر و تهديد مى کند


نوشته لاتین

Fizze hanim Hosgenâb’in gülüydü,

Amir Yahya em kizinin kuluydu,

Ruhsâre artist idi, sevgiliydi,

Seyid Hüseyn Mir Salih’i yansilar,

Amir Cefer geyretlidir, kan salar.

ترجمه انگلیسی

Fizia Khanum was the flower of Khoshkanab,

Amir Yahya was the cousin's favourite,

Rukhsara was like an actress and popular,

Sayyid Hussein makes fun of Mir Saleh,

Amir Jafar becomes upset and starts quarrelling.

ترجمه استانبولی

Fizze Hanım, Huşgenab’ın gülüydü,

Āmir Yahya amca kızının kuluydu,

Ruhsāre artist idi, sevgiliydi,

Seyyid Hüseyin Mir Salih’i taklit eder,

Āmir Cafer gayretlidir, kan salar.

[Sara12]

(٦٤)

سحر تئزدن ناخيرچيلار گَلَردى

قوْيون-قوزى دام باجادا مَلَردى

عمّه جانيم کؤرپه لرين بَلَردى

تنديرلرين قوْزاناردى توْسيسى

چؤرکلرين گؤزل اييى ، ايسيسى


ترجمه فارسی

از بانگ گوسفند و بز و برّه و سگان

غوغا به پاست صبحدمان ، آمده شبان

در بندِ شير خوارة خود هست عمّه جان

بيرون زند ز روزنه دود تَنورها

از نانِ گرم و تازه دَمَد خوش بَخورها

نوشته لاتین

Seher tezden nahirçilar gelerdi,

Koyun kuzu dam bacadan melerdi,

Emme Can’im körpelerin belerdi,

Tendirlerin kavzanardi tüstüsi,

Çöreklerin gözel iyi, istisi.

ترجمه انگلیسی

Early morning the shephards came,

Collected lambs and sheep from the houses,

While aunty tended her babies,

The smoke rose from the bread ovens,

With the sweet smell of hot bread.

ترجمه استانبولی

Sabah erken sığırtmaçlar gelirdi,

Koyun kuzu damda bacada melerdi,

Hala Can’ım körpelerini belerdi,

Tandırların yükselirdi dumanı,

Çöreklerin güzel kokusu, sıcağı
__________________

[Sara12]

(٦٥)
گؤيرچينلر دسته قالخيب ، اوچاللار

گوْن ساچاندا ، قيزيل پرده آچاللار

قيزيل پرده آچيب ، ييغيب ، قاچاللار

گوْن اوجاليب ، آرتارداغين جلالى

طبيعتين جوانلانار جمالى

ترجمه فرسی

پرواز دسته دستة زيبا کبوتران

گويى گشاده پردة زرّين در آسمان

در نور ، باز و بسته شود پرده هر زمان

در اوج آفتاب نگر بر جلال کوه

زيبا شود جمال طبيعت در آن شکوه

نوشته لاتین


Göyerçinler deste kalkib uçallar,

Gün saçanda kizil perde açallar,

Kizil perde açib, yigib kaçallar,

Gün ucalib, artar dagin celâli,

Tebietin cevanlanar cemâli

ترجمه انگلیسی

The pigeons soar up together

At sunrise they spread a golden curtain in sky!

Then collect the golden curtain and fly away

The sun rises higher and enhances the glory of the

mountain

The face of nature becomes younger.


ترجمه استانبولی

Güvercinler küme halinde kalkıp uçarlar,

Güneş ışıklarını saçınca kızıl perde açarlar,

Kızıl perde açıp yığıp kaçarlar,

Güneş yükselip artar dağın celāli,

Tabiatın gençleşir cemali

[Sara12]

(٦٦)

حيدربابا ، قارلى داغلار آشاندا

گئجه کروان يوْلون آزيب ، چاشاندا

من هارداسام ، تهراندا يا کاشاندا

اوزاقلاردان گؤزوم سئچر اوْنلارى

خيال گليب ، آشيب ، گئچر اوْنلارى

ترجمه فارسی

گر کاروان گذر کند از برفِ پشت کوه

شب راه گم کند به سرازيرى ، آن گروه

باشم به هر کجاى ، ز ايرانِ پُرشُکوه

چشمم بيابد اينکه کجا هست کاروان

آيد خيال و سبقت گيرد در آن ميان

نوشته لاتـــــین

Heyder Baba, karli daglar asanda,

Gece kervan yolun asib çasanda,

Men hardasam, Tehran’da, ya Kâsan’da,

Uzaklardan gözüm seçer onlari,

Hayâl gelib, asib keçer onlari.
ترجمه انگلیسی
Haydar Baba, when you were snowclad,

Caravans passed over you at nights,

Whether I am in Tehran or Kashan

I still can see them in the distance

My imagination covers all the ground.
ترجمه استانبولی
Haydar Baba, karlı dağlar aşınca,

Gece kervan yolunu kaybedip şaşırınca,

Ben nerdeysem, Tahran’da veya Kāşan’da

Uzaklardan gözüm seçer onları,

Hayal gelip aşıp geçer onları