دیوان حافظ(غزلیات)

[mozhgan]

نوش کن جام شراب يک منی
تا بدان بيخ غم از دل برکنی
دل گشاده دار چون جام شراب
سر گرفته چند چون خم دنی
چون ز جام بيخودی رطلی کشی
کم زنی از خويشتن لاف منی
سنگسان شو در قدم نی همچو آب
جمله رنگ آميزی و تردامنی
دل به می دربند تا مردانه وار
گردن سالوس و تقوا بشکنی
خيز و جهدی کن چو حافظ تا مگر
خويشتن در پای معشوق افکنی

[mozhgan]

صبح است و ژاله می‌چکد از ابر بهمنی
برگ صبوح ساز و بده جام يک منی
در بحر مايی و منی افتاده‌ام بيار
می تا خلاص بخشدم از مايی و منی
خون پياله خور که حلال است خون او
در کار يار باش که کاريست کردنی
ساقی به دست باش که غم در کمين ماست
مطرب نگاه دار همين ره که می‌زنی
می ده که سر به گوش من آورد چنگ و گفت
خوش بگذران و بشنو از اين پير منحنی
ساقی به بی‌نيازی رندان که می بده
تا بشنوی ز صوت مغنی هوالغنی

[mozhgan]

ای که در کشتن ما هيچ مدارا نکنی
سود و سرمايه بسوزی و محابا نکنی
دردمندان بلا زهر هلاهل دارند
قصد اين قوم خطا باشد هان تا نکنی
رنج ما را که توان برد به يک گوشه چشم
شرط انصاف نباشد که مداوا نکنی
ديده ما چو به اميد تو درياست چرا
به تفرج گذری بر لب دريا نکنی
نقل هر جور که از خلق کريمت کردند
قول صاحب غرضان است تو آن‌ها نکنی
بر تو گر جلوه کند شاهد ما ای زاهد
از خدا جز می و معشوق تمنا نکنی
حافظا سجده به ابروی چو محرابش بر
که دعايی ز سر صدق جز آن جا نکنی

[mozhgan]

بشنو اين نکته که خود را ز غم آزاده کنی
خون خوری گر طلب روزی ننهاده کنی
آخرالامر گل کوزه گران خواهی شد
حاليا فکر سبو کن که پر از باده کنی
گر از آن آدميانی که بهشتت هوس است
عيش با آدمی ای چند پری زاده کنی
تکيه بر جای بزرگان نتوان زد به گزاف
مگر اسباب بزرگی همه آماده کنی
اجرها باشدت ای خسرو شيرين دهنان
گر نگاهی سوی فرهاد دل افتاده کنی
خاطرت کی رقم فيض پذيرد هيهات
مگر از نقش پراگنده ورق ساده کنی
کار خود گر به کرم بازگذاری حافظ
ای بسا عيش که با بخت خداداده کنی
ای صبا بندگی خواجه جلال الدين کن
که جهان پرسمن و سوسن آزاده کنی

[mozhgan]

ای دل به کوی عشق گذاری نمی‌کنی
اسباب جمع داری و کاری نمی‌کنی
چوگان حکم در کف و گويی نمی‌زنی
باز ظفر به دست و شکاری نمی‌کنی
اين خون که موج می‌زند اندر جگر تو را
در کار رنگ و بوی نگاری نمی‌کنی
مشکين از آن نشد دم خلقت که چون صبا
بر خاک کوی دوست گذاری نمی‌کنی
ترسم کز اين چمن نبری آستين گل
کز گلشنش تحمل خاری نمی‌کنی
در آستين جان تو صد نافه مدرج است
وان را فدای طره ياری نمی‌کنی
ساغر لطيف و دلکش و می افکنی به خاک
و انديشه از بلای خماری نمی‌کنی
حافظ برو که بندگی پادشاه وقت
گر جمله می‌کنند تو باری نمی‌کنی

[mozhgan]

سحرگه ره روی در سرزمينی
همی‌گفت اين معما با قرينی
که ای صوفی شراب آن گه شود صاف
که در شيشه برآرد اربعينی
خدا زان خرقه بيزار است صد بار
که صد بت باشدش در آستينی
مروت گر چه نامی بی‌نشان است
نيازی عرضه کن بر نازنينی
ثوابت باشد ای دارای خرمن
اگر رحمی کنی بر خوشه چينی
نمی‌بينم نشاط عيش در کس
نه درمان دلی نه درد دينی
درون‌ها تيره شد باشد که از غيب
چراغی برکند خلوت نشينی
گر انگشت سليمانی نباشد
چه خاصيت دهد نقش نگينی
اگر چه رسم خوبان تندخوييست
چه باشد گر بسازد با غمينی
ره ميخانه بنما تا بپرسم
مال خويش را از پيش بينی
نه حافظ را حضور درس خلوت
نه دانشمند را علم اليقينی

[mozhgan]

تو مگر بر لب آبی به هوس بنشينی
ور نه هر فتنه که بينی همه از خود بينی
به خدايی که تويی بنده بگزيده او
که بر اين چاکر ديرينه کسی نگزينی
گر امانت به سلامت ببرم باکی نيست
بی دلی سهل بود گر نبود بی‌دينی
ادب و شرم تو را خسرو مه رويان کرد
آفرين بر تو که شايسته صد چندينی
عجب از لطف تو ای گل که نشستی با خار
ظاهرا مصلحت وقت در آن می‌بينی
صبر بر جور رقيبت چه کنم گر نکنم
عاشقان را نبود چاره بجز مسکينی
باد صبحی به هوايت ز گلستان برخاست
که تو خوشتر ز گل و تازه‌تر از نسرينی
شيشه بازی سرشکم نگری از چپ و راست
گر بر اين منظر بينش نفسی بنشينی
سخنی بی‌غرض از بنده مخلص بشنو
ای که منظور بزرگان حقيقت بينی
نازنينی چو تو پاکيزه دل و پاک نهاد
بهتر آن است که با مردم بد ننشينی
سيل اين اشک روان صبر و دل حافظ برد
بلغ الطاقه يا مقله عينی بينی
تو بدين نازکی و سرکشی ای شمع چگل
لايق بندگی خواجه جلال الدينی

[mozhgan]

ساقيا سايه ابر است و بهار و لب جوی
من نگويم چه کن ار اهل دلی خود تو بگوی
بوی يک رنگی از اين نقش نمی‌آيد خيز
دلق آلوده صوفی به می ناب بشوی
سفله طبع است جهان بر کرمش تکيه مکن
ای جهان ديده ثبات قدم از سفله مجوی
دو نصيحت کنمت بشنو و صد گنج ببر
از در عيش درآ و به ره عيب مپوی
شکر آن را که دگربار رسيدی به بهار
بيخ نيکی بنشان و ره تحقيق بجوی
روی جانان طلبی آينه را قابل ساز
ور نه هرگز گل و نسرين ندمد ز آهن و روی
گوش بگشای که بلبل به فغان می‌گويد
خواجه تقصير مفرما گل توفيق ببوی
گفتی از حافظ ما بوی ريا می‌آيد
آفرين بر نفست باد که خوش بردی بوی

[mozhgan]

بلبل ز شاخ سرو به گلبانگ پهلوی
می‌خواند دوش درس مقامات معنوی
يعنی بيا که آتش موسی نمود گل
تا از درخت نکته توحيد بشنوی
مرغان باغ قافيه سن*** و بذله گوی
تا خواجه می خورد به غزل‌های پهلوی
جمشيد جز حکايت جام از جهان نبرد
زنهار دل مبند بر اسباب دنيوی
اين قصه عجب شنو از بخت واژگون
ما را بکشت يار به انفاس عيسوی
خوش وقت بوريا و گدايی و خواب امن
کاين عيش نيست درخور اورنگ خسروی
چشمت به غمزه خانه مردم خراب کرد
مخموريت مباد که خوش مست می‌روی
دهقان سالخورده چه خوش گفت با پسر
کای نور چشم من بجز از کشته ندروی
ساقی مگر وظيفه حافظ زياده داد
کشفته گشت طره دستار مولوی

[mozhgan]

سحرم هاتف ميخانه به دولتخواهی
گفت بازآی که ديرينه اين درگاهی
همچو جم جرعه ما کش که ز سر دو جهان
پرتو جام جهان بين دهدت آگاهی
بر در ميکده رندان قلندر باشند
که ستانند و دهند افسر شاهنشاهی
خشت زير سر و بر تارک هفت اختر پای
دست قدرت نگر و منصب صاحب جاهی
سر ما و در ميخانه که طرف بامش
به فلک بر شد و ديوار بدين کوتاهی
قطع اين مرحله بی همرهی خضر مکن
ظلمات است بترس از خطر گمراهی
اگرت سلطنت فقر ببخشند ای دل
کمترين ملک تو از ماه بود تا ماهی
تو دم فقر ندانی زدن از دست مده
مسند خواجگی و مجلس تورانشاهی
حافظ خام طمع شرمی از اين قصه بدار
عملت چيست که فردوس برين می‌خواهی