تأثیر استرس بر بازی ورزشکاران، یک موضوع نگرانکننده منطقی برای بیشتر مربیان و ورزشکاران میباشد. چه ما متوجه باشیم و چه نباشیم، احساسات ما روی همه سلولهای بدن ما اثر میگذارند. استرس اغلب واکنشهای احساسی منفی ایجاد میکند. یکی از راههای مقابله با استرس آشنائی با اثرات جسمی و روحی آن است. برای همین آزمون ذیل بهعنوان اولین قدم در آشنائی و مقابله با تأثیرات مضر استرس بر بازی ورزشکاران، طراحی شده است.
به جملات زیر با ”درست یا نادرست“ پاسخ دهید.
۱. ورزشکاران معمولاً تحت فشار شدید استرس، میدان توجه وسیعی دارند.
۲. وقتیکه استرس برای دفاع طبیعی بدن در برابر یک خونریزی مرگبار ایجاد میشود، ما اغلب احساس خوشایندی داریم.
۳. تنها ورزشکاران تازهکار گرفتار استرس میشوند.
۵. ابتلاء به بیماریهای معده و برگشت غذا در زمان عصبانیت، یکی از راههائی است که بدن به کمک آن شما را از اینکه تحت استرس هستید، آگاه میسازد.
۶. کافئین تأثیرات روحی و جسمی استرس را زیاد میکند.
۷. پاسخ بدن به استرس که اصطلاحاً پاسخ جنگی یا پرواز نامیده میشود، به ما اجازه میدهد که کارهای مافوق بشری انجام دهیم.
۸. تنها زمانیکه استرس خوب است، زمانی است که استرس نداریم.
۹. آە کشیدن، وقتی بسیار خسته هستیم، آرامبخشتر از آە نکشیدن است.
۱۰. تحت فشار استرس ورزشکاران اغلب به بهترین رفتاری که یاد گرفتهاند رجوع میکنند.
● کلید پاسخ
۱. نادرست
استرس شدید توجه و تمرکز ورزشکاران را کاهش میدهد، اغلب در حد میدان بینائی. همچنین ممکن است باعث شود توجه آنان بر روی مراحل درونی تفکر متمرکز شود که این باعث خفگی تحت فشار استرس خواهد شد.
۲. نادرست
یکی از پاسخهای جسمی بدن در برابر استرس، خروج خون از رگهای کوچک نزدیک پوست است. این امر نوعی دفاع در برابر خونریزی مرگبار زخمها است ولی به پوست احساس ناخوشایندی خواهد داد.
۳. نادرست
ورزشکاران سرآمد هم، به اندازه دیگران در برابر استرس واکنشهای عصبی دارند اما در مقایسه با سایر ورزشکاران، واکنشهای آنان مثبتتر و مفید است.
۴. درست
تفکر واضح در شرایط استرس بسیار مشکل است. برای همین تمام مربیان و ورزشکاران باید تمرین کنند که چه کاری انجام دهند و چگونه به موقعیتهای پرفشار پاسخ دهند.
۵. نادرست
به منظور آمادگی برای فعالیتهای شدید مثل جنگیدن و یا فرار کردن، خون بیشتری در دسترس ماهیچههای بدن قرار میگیرد، بنابراین سیستم گوارشی از کار میافتد. در طول این دوره اسید معده شما باعث تهوع میشود که نتیجه آن خروج مواد غذائی است. این یک واکنش طبیعی نسبت به استرس است.
۶. درست
بهنظر میرسد که کافئین اثرات جسمی و روحی استرس را افزایش میدهد، با توجه به این امر ورزشکاران و مربیان باید از مصرف مشتقات کافئین قبل از قرار گرفتن در شرایط استرسزا خودداری کنند.
۷. نادرست
استرس چنان نیروئی در اختیار ما قرار نمیدهد که فوقالعاده باشیم.
۸. نادرست
تعدادی از استرسها هم خوب هستند. برای مثال اولین روز کار با یک تیم جدید استرس را همراه خواهد داشت که بیشتر ورزشکاران از آن لذت میبرند. مثال دیگر از استرس مثبت تمرین روحی و جسمی است. همه ورزشکاران تحت فشار استرس قرار میگیرند. وقتیکه در طول تمرین سعی میکنند خودشان را به سمت بهتری سوق دهند تا بدنشان با تقاضا سازگاری بیشتری پیدا کند و قویتر شوند. استرس را تجربه میکنند.
۹. درست
بهدلایل زیادی آه کشیدن هنگامیکه خسته هستید بسیار آرامبخش است. این روش جزئی از روشهای آرامبخش جانبی است که در تمرینات مربوط به تنفس انجام میشود.
۱۰. درست
در شرایط استرسزا ورزشکاران اغلب رفتاری را در پیش میگیرند که برای آنها آشناست و با آن راحت هستند. این یکی از دلایلی است که ایجاب میکند ورزشکاران مهارت و روشهای جدید را در دوران استراحتهای فصلی خود یاد بگیرند.
در نتیجه واکنش شما، استرس روی تکتک سلولهای بدنتان اثر خواهد گذاشت. بدون توجه به اینکه این امر منطقی و یا واهی باشد، واکنش شما یکسان خواهد بود. هر کدام از ما یک ساعت زنگدار طبیعی در بدن خود داریم که گاه بهطور خودکار خاموش میشود، چه بخواهیم و چه نخواهیم.
واکنش ما به استرس زمانیکه در حال برخورد با یک ماشین هستیم باارزش خواهد بود و وقتی که در حال تمرکز بر روی یک بازی هستیم مضر. با شناخت نوع واکنش، ورزشکاران میتوانند واکنشها و پاسخهای خود را مثبتتر و طبیعیتر نمایند.
● کنترل استرس و آرامش
کنترل استرس، یک مهارت فکری است که اغلب در پیشبرد و گسترش بیشتر مهارتهای ورزشی دخیل است. کنترل استرس جنبهای از کنترل احساسات است. شرکت در فعالیتهای ورزشی ممکن است به شماری از واکنشها و پاسخهای احساسی مختلف منجر شود، احساس نگرانی یکی از این واکنشهای معمول است. بعضی ورزشکاران نسبت به وقتیکه مضطربند یا طپش قلب تندی دارند یا دلشوره دارند و کف دستشان عرق میکند آگاهی دارند. در حالیکه بعضی دیگر این علائم را ندارند و یا نسبت به آن ناآگاه هستند. اولین کلید کنترل استرس و ایجاد آرامش، کمک به ورزشکاران برای شناخت واکنشهای احساسی خود در پاسخ به موقعیتهای استرسزا میباشد. اولین چیزی که ورزشکاران یاد میگیرند این است که چگونه در مقابل استرس واکنش نمایش دهند. آنها برای ساماندهی احساسات خود در مقابل دیگران آمده میشوند و بهتر میتوانند در جهت کاهش اثرات استرسزائی که در موقعیتهای اجرائی ممکن است پیش بیاید شرکت کنند. مهارتهای کنترل استرس سه چیز به ورزشکاران میآموزد: کنترل محیطهای ذهنی ـ انگیزشی در موقعیتهای ورزشی، شناخت موقعیتهای احساسی که در اعمال بزرگ دخیل هستند و یادگیری چگونگی برنامهریزی و ساماندهی پاسخهای آتی به موقعیتهای اجرائی بخش آموزش شامل کاربرد تکنیکهای مختلف آرامش است. این بخش میتواند شامل آرامش ترقییافته، کنترل تنفس، مدیتیشن و تصورات ذهنی شود. تمام تکنیکهای آرامبخشی برای آگاهی ورزشکار از انقباض در ماهیچههاست. بحث دیگری که به این موضوع مربوط میشود آموزش تکنیکهای مهیج به ورزشکاران برای کمک به ایجاد احساسات فعال و پرجنب و جوش در عملکردهای بهتر است. روشهای بسیاری میتواند در جهت رسیدن به این هدف تدریس شود. این تکنیکها کاربرد لغاط و اطلاعات کلیدی را در بر میگیرد که در یادآوری موقعیتها و تمرینات مهم و حساس به ورزشکار کمک میکند. تصورات ذهنی هم مؤثر است، تصور اینکه شما در حال انجام مسابقه بزرگی هستید. چرا به وادار کردن ورزشکار به بودن در حالت احساسی و دیداری تأکید میشود و از او خواسته میشود تا وضعیت احساسی را جلوی چشمان خود تصور کند؟ بسیاری از روانشناسان حرفهای ورزش بر این باورند که وقتی فردی تصور میکند در حال انجام تمرین ورزشی به بهترین نحو است بهتر از زمانی است که در این شرایط قرار نمیگیرد. یک حرفهای روانشناسی ورزش با مشاهده مصاحبه و ارزیابی میتواند وضعیتهای احساسی ـ دیداری ورزشکار ر اشناسائی کرده و سپس به ورزشکار بیاموزد که چگونه در حین کار دوباره آنرا خلق کند یعنی چگونه در تمرینات واقعی دوباره آن احساسات مثبت را که در تصور خود داشته بهوجود میآورد.