يادگار تاريخ<<معرفي بناها و محوطه هاي باستاني>>

[Mohamad]

طاق بستان

سنگ نگاره­ی اردشیر دوم:

در سمت راست ایوان کوچک، سنگ نگاره­ای وجود دارد که صحنه­ی تاج ستانی اردشیر دوم (383 - 379 م) نهمین شاه ساسانی را نشان می­دهد. در این مجلس، شاه ساسانی به حالت ایستاده با صورتی سه رخ و بدنی تمام رخ در مرکز نقش شده، دست چپ را بر روی قبضه­ی شمشیر گذاشته و با دست راست در حال گرفتن حلقه­ی روبان داری از نماد اهورامزدا است. شاه ساسانی چشمانی درشت و ابروانی برجسته دارد. ریش او مجعد و موهای سرش به صورت انبوه بر روی شانه­هایش ریخته است. او گوشواره، گردن بند و دست بند به بر دارد. گوشواره­ی او به شکل حلقه­ی مدوری است و گوی کوچکی به آن آویزان است. گردن بند او یک ردیف مروارید درشت دارد.
شاه تاجی بر سر دارد، قسمت پایین آن به صورت نوار ساده و قسمت بالای آن به شکل کوریمبوس است و بخش انبوهی از موهای سر او در این قسمت قرار دارد و با دو رشته روبان بسته شده است. همچنین روبانی از پشت تاج او آویزان است. لباس او پیراهن چین داری تا روی زانو است و قسمت پایین آن مدور می­باشد. شلوار بلند و چین­دار او به وسیله­ی نوار روبان به کف پا بسته شده است. کمربند او باریک و با مروارید تزیین شده و در قسمت جلو پاپیونی به آن آویزان است. در قسمت پایین کمربند، حمایلی جواهرنشان بسته و شمشیری به آن آویخته است.
در سمت راست شاه، پیکر اهورامزدا به حالت ایستاده با صورتی سه رخ و بدنی تمام رخ نقش شده، دست چپ را به کمر زده و با دست راست حلقه­ی روبان داری را به شاه تقدیم می­کند. او صورتی کشیده و ریش بلندی دارد. موهای سرش مجعد و به صورت انبوه بر روی شانه­هایش ریخته است. اهورامزدا گوشواره­ای بر گوش و گردن­بندی بر گردن دارد. تاج اهورامزدا از نوع تاج­های کنگره دار است. پایه­ی تاج با یک ردیف مروارید تزیین شده و در بالای تاج نیز بخشی از موهای سر به صورت انبوه و بدون پوشش رها شده است. پیراهن چین­داری تا روی زانو، شلواری چین­دار - شبیه به شلوار شاه - بر تن دارد. کمربند او نیز شبیه به کمربند اردشیر دوم است.
در سمت چپ نقش اردشیر دوم، پیرک ایزد مهر که بر روی گل نیلوفر بزرگی ایستاده، با صورت و بدنی سه رخ نقش شده است. شوربختانه جزییات صورت او آسیب دیده و تنها مشخص است که ریشی کوتاه و مجعد دارد. جزییات تاج او نیز از بین رفته و تنها روبان­هایی که از پشت تاج آویزان است، دیده می­شود. در بالای سر وی، هاله­ای از نور دیده می­شود. در دست­های او دسته­ای از شاخ­های نباتی مخصوص مراسم مذهبی «برسم»، قرار دارد. لباس ایزد مهر شبیه لباس اهورا مزدا است.
در زیر پای اهورامزدا و اردشیر دوم، پیکر دشمن شکست خورده­ای نقش شده که بخش زیادی از آن از بین رفته است. جزییات صورت او نیز آسیب دیده، ریش او ساده و با خطوط مواج عمودی نشان داده شده است. موهای سر او نیز ساده است. تاج او به شکل سربندی است که با سه ردیف مروارید و پلاک مدوری در مرکز، تزیین شده است. این شخص گردن­بندی شامل یک ردیف مهره­های مدور بر گردن دارد. لباس او پیراهن بلندی تا قوزک پا است. این شخص چکمه­های ساق کوتاه پوشیده و شمشیری به کمر بسته است. برخی از محققین این پیکره را متعلق به یکی از شاهان شکست خورده «کوشان» می­دانند. ولی امروزه بسیاری از محققین این نقش را به «جولیانوس» امپراتور روم نسبت می­دهند که در سال 362 میلادی به دست اردشیر دوم کشته شد.