عوامل ايجاد‌كننده آسم شغلي:
حساسيت‌زاهاي طبيعي
حساسيت‌زاهاي موجود در آرد، سبب ايجاد آسم نانوايان (baker’s asthma) مي‌شود، در كارگران مبتلا به اين نوع آسم، سطح سرمي IgE اختصاصي براي پروتئين غلات، هاگ قارچها و آنزيمهاي موجود در آرد بالاست. مشخص شده است كه IgE اختصاصي هم در برابر جزء آلبومين محلول در آب و هم در برابر جزء گلوتني نامحلول در آب (گلوبولين، گليادين و گلوتنين)، ايجاد مي‌شود. چاودار، جو، جو دوسر، برنج و ذرت از ديگر غلات حساسيت‌زاي احتمالي هستند. در بعضي از كارگران با آزمونهاي استنشاقي، مشخص شده است كه عامل بروز آسم نانوايان، آلوده شدن آرد به هاگ آسپرژيلوس و آلترناريا بوده است. افزون بر آلفا آميلاز، اخيراً آنزيم ديگري از آسپرژيلوس به‌نام گلوكوآميلاز را نيز در پيدايش آسم نانوايان، مؤثر دانسته‌اند. دوره نهفته، ممكن است از چند ماه تا چند سال، متغير باشد و تقريباً هميشه پيش درآمد نشانه‌هاي آسم، بروز نشانه‌ها در بيني و آلرژي چشم است.
در كارگران علامت‌دار، آزمون پوستي مثبت به حساسيت‌زاهاي موجود در هوا، بسيار شايع است و همچنين در كارگر مبتلا به پاسخ غيراختصاصي راه‌هاي هوايي به متاكولين، ممكن است پس از تماس با آرد غلات، حساسيت نايژه مشاهده شود. آنزيمهايي كه براي تخمير به آرد افزوده مي‌شوند نيز مي‌توانند از علل بروز آسم نانوايان باشند.
آنزيمها از علل شايع آسم شغلي در صنايع مختلف هستند. در صنايع مواد پاك‌كننده، كارگران آتوپيك در معرض خطر بروز حساسيت تنفسي با آنزيمهاي باسيلوس سوبتيلي و آسپرژيلوس قرار دارند.
نشانه‌هاي آلرژي چشمي يا بيني، اغلب با آغاز آسم همراه هستند. در اين كارگران آزمون پوستي با عوامل آلفا آميلاز يا آكالاز حسـاسيت بيـشتري ازELISA,RASTُ, براي IgE اختصاصي دارد.
پوشش‌دار كردن آنزيمهاي موجود در پاك كننده‌ها از بروز آسم شغلي در كارگران جديد، كاسته است.
آلرژي به حيوانات آزمايشگاهي به شكل التهاب بيني يا آسم شغلي در افرادي ديده مي‌شود كه در مراكز پژوهشي با حيواناتي از قبيل موش، موش صحرايي، خوكچه هندي و خرگوش سر و كار دارند. شيوع آلرژي تنفسي، ممكن است بسيار زياد و در حدود ۳۰ درصد باشد. ولي شيوع آسم شغلي، كمتر و حدود ۸ تا ۱۲ درصد است. عوامل حساسيتزا شامل پروتئينهاي موجود در پوست، ادرار، بزاق يا موي آنهاست.
كارگران آتوپيك، بيشتر در معرض خطر ابتلاء به اين نـوع آسم هستند. همچنين آسم آلرژيك، در مورد افرادي كه با حساسيت‌زاهاي شوره ميمون در آزمايشگاه تماس دارند نيز گزارش شده است.
استنشاق پروتئينهاي تخم‌مرغ در كارگران صنايع غذايي و نانوايان، مي‌تواند سبب ايجاد آسم شغلي شود؛ آزمون پوستي با بخش پروتئيني سفيده تخم‌مرغ (كونالبومين، اووآلبومين و اووموكئيد) در شناسايي كارگران حساس، بيش از عصارة تخم‌مرغ اهميت دارد.
كارگراني كه در جريان حمل و نقل و جابجايي در تماس با گرد و غبار ناشي از ذرات دانه‌هاي كوچك، قهوه، سويا و كاكائو تماس پيدا مي‌كنند، ممكن است دچار آسم با واسطه IgE شوند. مصرف سيگار و سابقه آتوپي، خطر حساسيت به حساسيت‌زاهاي دانه قهوه را افزايش مي‌دهد. حساسيت به ماهي و سخت‌پوستان (خرچنگ، صدف و ميگو) در كارگران شيلات و صنايع غذايي، گزارش شده است.
فضولات حشرات حاوي گليكو پروتئينهايي به‌صورت حساسيت‌زاهاي بسيار قوي هستند و مي‌توانند كارگران را حساس كنند. آسم در كارگراني كه در تهية طعمه كار مي‌كنند و در معرض پوست‌اندازي لارو حشره‌اي به‌نام Tenebrio Molitor قرار دارند نيز ديده مي‌شود. در اين افراد، واكنش پوستي، افزايش IgE اختصاصي و آزمون تحريك نايژه نسبت به عصاره پيكر اين حشره، ديده مي‌شود.
حساسيت به لاروبيد يا كرم والكس (گالريا ملونيا) نيز در افرادي كه در جابجايي و حمل و نقل طعمه كار مي‌كنند، توصيف شده است. در افرادي كه در آزمايشگاه‌ها با ملخ يا سوسك، سر و كار دارند نيز ممكن است التهاب بيني يا آسم شغلي ناشي از حشرات، ايجاد شود.
مزرعه‌داران و كارگراني كه با حبوبات سر و كار دارند، ممكن است دچار آسم شغلي ناشي از گونه‌هاي مختلف هيره (mite) انبار حبوبات شوند. هيره‌هايي مانند: لپيدوگليفوس دستروكتور، آكاروس سيرو و تيروفاگوس پوتسسنيته شايع‌ترين گونه‌هاي هيره‌هاي انبار حبوبات هستند. هيره طيور كه به‌طور گسترده در مرغداريها، يافت مي‌شود، سبب ايجاد آسم شغلي در مرغداران مي‌شود.
صمغ گوار در قاليبافان، صمغ عربي در كارگران صنايع چاپ، صمغ كارايا يا تراگاگانت (كتيرا) در آرايشگران نيز از جمله علل آسم شغلي ذكر شده‌اند.
لاتكس طبيعي كه از درخت لاستيك۹ (درخت كائوچو) به‌دست مي‌آيد، در تهيه دستكشهاي استريل و غير استريل به‌كار مي‌رود و روزانه ميليونها كارگر، با آن سر و كار دارند. كاركنان بهداشتي و كارگران صنايع ساخت دستكشهاي لاتكس و حتي كارگراني كه در ساخت عروسكهاي لاتكس كار مي‌كنند، در معرض خطر بروز آلرژي پوستي و تنفسي هستند. حساسيت‌زاهايي با وزن مولكولي مختلف شناسايي شده‌اند.
احتمال استنشاق مواد حساسيت‌زاي موجود در پروتئينهاي لاتكس درصورت اسـتفاده از دستكشهاي پودر زده، بيشتر مي‌شود زيرا پروتئينهاي حساسيتزا كه جذب پودر شده‌اند در حين تعويض دستكش به آساني در هوا، پراكنده مي‌شوند.
شيوع آلرژي پوستي به مواد حساسيت‌زاي موجود در اينگونه دستكشها، در حدود ۳ تا ۱۰ درصد است.
كهير تماسي يكي ديگر از تظاهرات شايع آلرژي به لاتكس است. تخمين زده مي‌شود كه در ۶/۲% كاركنان بهداشتي كه با لاتكس تماس دارند، آسم شغلي بروز نمايد. شيوع حساسيت پوستي در افراد آتوپيك، بيشتر است.
اين كارگران به‌علت واكنش متقابل لاتكس با مواد حساسيت‌زاي غذايي، ممكن است دچار واكنش‌هاي غذايي نسبت به كيوي، شاه بلوط، آدوكارو و موز، شوند.
استفاده از دستكشهاي غيرلاتكس يا لاتكس فاقد پودر، سبب كاهش آسم ناشي از مواد حساسيت‌زاي لاتكس مي‌گردد. آزمون پوست به عصاره دستكش لاتكس يا عصارة تجاري لاتكس خام، در تأئيد حساسيت، كمك مي‌نمايد.
چنانچه كارگراني سابقه واكنش آسمي شديد يا آنافيلاكسي داشته باشند، آزمون پوستي بايد با احتياط انجام شود و سنجش سرم شناختي IgE اختصاصي لاتكس در چنين مواردي، برتري دارد. اخيراً وجود ارتباط بين قطر برجستگي محل آزمون پوستي و شدت نشانه‌هاي ناشي از لاتكس، گزارش شده است.
پاسخ با نقل قول
علاقه مندی ها (بوک مارک ها)