مقالات مهندسی صنایع

[Sara12]

Accreditation
شركت URS توسط ارگان تائيد صلاحيت UKAS انگلستان و RAB آمريكا و درتطابق با مقررات اعتباربخشي اتحاديه اروپا (EU) تائيد صلاحيت گرديده است.
گواهينامه‎هاي صادره توسط اين شركت مورد تائيد سازمان‌هاي بين‎المللي اعتباردهنده نظير UKAS، RAB و IATF بوده كه در تمامي كشورهاي صنعتي دنيا داراي اعتباري خاص مي‎باشد. UKAS و RAB از اصلي‌ترين اركان سازمان تائيد صلاحيت بين‌المللي ( IAF ) بوده و بعنوان اولين و قويترين ارگان‌هاي تائيد صلاحيت دنيا در حال فعاليت و ارائه خدمات مي‌باشند. شايان ذكر است UKAS و RAB عضو پيمان چند جانبه (MLA ) و داراي قرارداد متقابل اعتباربخشي با 17 ارگان اعتباربخشي ديگر دنيا از قبيل DAR آلمان، RVA هلند و ساير ارگان‌هاي تائيد صلاحيت بين‌المللي مي‌باشند، به همين دليل كليه گواهينامه‌هاي صادره توسط URS در كليه كشورهاي مذكور بعنوان گواهينامه‌هاي معتبر شناسايي مي‌گردند. با عنايت به توضيحات فوق صدور گواهينامه‎هاي اين شركت اهميت بسياري در صادرات داشته و سازمان‌ها را قادر ساخته است تا با از ميان برداشتن موانع تجاري مبادرت به ارتباط تجاري با اتحاديه اروپا، انگلستان، آمريكا، آسياي جنوب شرقي، كشورهاي حوزه خليج فارس و ساير كشورهاي جهان نمايند. از اين‌رو شركت‌هاي بسياري در انگلستان، آمريكا، اروپا، آسيا و خاور دور جهت حضور در بازارهاي بين‎المللي با استفاده از اعتبار گواهينامه‎هاي URS از خدمات اين شركت استفاده نموده‎اند. اين امر بدين معناست كه سازمان‌هايي كه داراي گواهينامه URS مي‌باشند داراي اعتبار جهاني خواهند بود.

[Sara12]

خدمات آموزشي:
خدمات آموزشي urs هم راستا با ساير خدمات آن و به‌منظور تامين اطلاعات و نگرش درست در تمام افرادي است که در تلاشند سيستم‌هاي مديريت را در سازمان‌هاي خود استقرار دهند و يا خواستار ارتقاء سطوح علمي و حرفه‌ايي مي‌باشند.
تنوع اين دوره‌ها به‌منظور تامين نيازمندي‌هاي گستره وسيعي از مشتريان طرح‌ريزي شده است، به‌گونه‌ايي که تمامي افراد از مبتدي تا حرفه‌ايي بتوانند، از آن جهت ارتقا سطح دانش و مهارت‌هاي خود بهره جويند.
دوره‌هاي آموزشي اين شركت با بهره‌گيري از اساتيد مجرب و بين‌المللي برگزار گرديده و دوره‌ها به صورت تئوري و عملي مي‌باشد.

دوره‌هاي آموزشي به‌صورت عمومي و ويژه قابل برگزاري است، در دوره‌هاي عمومي افرادي از صنايع مختلف شرکت مي‌کنند و دوره‌هاي ويژه براي يک صنعت خاص يا براي يک سازمان خاص طرح‌ريزي مي‌شود، همچنين اين امکان وجود دارد که دوره‌هاي ويژه در محل سازمان مخاطب برگزار گردد.
دوره‌هاي بين‌المللي ثبت شده شرکت urs به‌منظور تاييد صلاحيت و ارتقاء سطح حرفه‌ايي مخاطبان طرح‌ريزي شده است و تاکنون تعداد زيادي از مديران و کارشناسان ايراني از طريق اين دوره‌ها به‌صورت يک مرجع معتبر در سازمان خود به رسميت شناخته شده‌اند.
دوره ممیزی داخلی و سرممیزی سیستم مدیریت امنیت اطلا عاتisms)) بر اساس iso27001:2005 که موضوع بازدید شما از این صفحه است در همین راستا طرح ریزی و ارائه می شود.

[Sara12]

معرفی خانواده ایزو
استانداردهاي سري iso 9000 در مرحله نخست تصويب و ارائه تا مرحلة نهائي ، ازسوي سازمان بين المللي استاندارد (سال 1994) به شكل زير ارائه گرديدند :

iso 8402
واژه نامه مديريت و تضمين كيفت
iso 9000-1
استاندارد مديريت و تضمين كيفيت – راهنماي انتخاب و استفاده
iso 9001
الگوي تضمين كيفيت در سازمانهايي كه داراي واحدهاي طراحي ؛ توسعه ؛ توليد ؛ نصب و خدمات بعد از فروش ميباشند .
Iso 9002
الگوي تضمين كيفيت در سازمانهايي كه داراي واحدهاي توليد نصب و خدمات بعد از فروش ميباشند
iso 9003
الگوي تضمين كيفيت در سازمانهايي كه داراي خدمات بازرسي ميباشند
iso 9004-1
راهنماي عناصرسيستم كيفيت و مديريت كيفيت
iso 9000-2
راهنماي كاربرد استانداردهاي الگويهاي سه گانه ايزو 9001 تا 9003
iso 9000-3
راهنماي به كارگيري ايزو 9001 در توسعه و خدمات نرم افرازي
iso 9000-4
راهنماي برنامه ريزي مديريت در خصوص استانداردهاي مديريت و تضمين كيفيت
iso 90004-2
راهنماي به كارگيري استانداردها در شركتهاي خدماتي
iso 9004-3
راهنماي استانداردهاي مديريت كيفيت در مواد فرآيند شده
iso 9004-4
راهنماي استانداردهاي مديريت كيفيت در بهبود كيفيت
iso 10011-1
راهنماي مميزي سيستمهاي مديريت كيفيت
iso 10011-2
راهنماي تائيد صلاحيت مميزان سيستمهاي مديريت كيفيت
iso 10011-3
مديريت برنامه هاي مميزي
iso 10012-1
خواسته هاي تضمين كيفيت در تجهيزات اندازه گيري – قسمت اول سيستم انطباق متوولوژي
iso/dis 10013
راهنماي تهيه نظامنامه مديريت كيفيت
iso/dis 9004-5
راهنماي تهيه برنامه هاي كيفيت
iso/dis 9004-7
راهنماي ساختار مديريت در سيستمهاي مديريت كيفيت
iso/cd 9004-6
راهنماي تضمين كيفيت در مديريت پروژه
iso/wd 10014
راهنماي اقتصاديات مديريت كيفيت
iso/wd 10012-2
خواسته هاي تضمين كيفيت در تجهيزات اندازه گيري – قسمت دوم تضمين اندازه گيري
iso/np 9004-8
راهنماي اصول كيفيت و كاربرد آنها در عملكردهاي مديريت
iso/np 10015
راهنماي آموزش و تحصيلات تكميلي در خصوص كيفيت
iso/np 10016
استانداردهاي مديريت كيفيت در مواد فرآيند شده
en 45001
استاندارد اروپا براي مراكز آزمايشگاههائي كه كار آزمون انجام مي دهند
en 45002
استاندارد اروپا براي كارشناسي آزمايشگاههايي كه كار تائيد صلاحيت انجام ميدهند
en 45003
استاندارد اروپا براي مراكز تائيد كننده صلاحيت آزمايشگاهي
en 45011
استاندارد اروپا براي مراكز تائيد كننده كيفيت محصول
en 45012
استاندارد اروپا براي مراكز تائيد كننده صلاحيت سيستم مديريت كيفيت
en 45013
استاندارد اروپا براي مراكز تائيد كننده صلاحيت پرسنل
en 45014
استاندارد اروپا براي تشريح انطباق مورد عرضه شده
__________________

[Sara12]

استانداردهاي ايزو چگونه به جامعه سود ميرسانند؟

◄ براي تجارت:
پذيرش عمومي استانداردهاي بين المللي باعث ميشود که توليد کننده اساس توسعه محصولات و سرويسهاي خود را بر اين اساس گذاشته و در نتيجه به مقبوليت عمومي دست پيدا کند.همچنين باعث ميشود که کسب و کارهايي که بر اساس استانداردهاي بين المللي ايجاد شده اند به راحتي در نقاط مختلف دنيا قابل رقابت باشند.
◄ براي خريداران:
مطابقت و سازگاري عمومي محصولات در جهان که در اثر پيروي از استانداردهاي بين المللي بوجود آمده است باعث شده است تا مصرف کنندگان داراي قدرت انتخاب بيشتر شوند و همچنين از قيمت پا يينتر که در اثر رقابت بوجود آمده است بهره برند.
◄براي دولتها:
استانداردهاي بين المللي پايه هاي تکنولوژيکي و علمي را فراهم ميکند که باعث پايه ريزي سلامتي, امنيت و حفظ طبيعت ميشود.
◄براي کشور هاي توسعه يافته :
استانداردهاي بين المللي به کشورهاي توسعه يافته اين امکان را مي دهد که که با سرمايه گذاري صحيح بر روي منابع کمياب خود از اتلاف آنها جلوگيري کنند.
◄ براي مصرف کنندگان:
انطباق محصولات و سرويسها با استانداردهاي بين المللي مصرف کننده را از کيفيت , امنيت و راحتي مطمئن ميسازد.
◄ براي همه افراد:
استانداردهاي بين المللي به همه کمک ميکند تا از امنيت حمل و نقل , دستگاه ها و لوازمي که استفاده مي کنند مطمئن باشند.
◄براي محيط زيست:
براي محيط زيستي که در آن ساکن شديم , استاندارد هاي بين المللي براي هوا , آب و کيفيت خاک , و انتشار گازها و تشاشعات مي تواند به ما در حفظ محيط زيست کمک کند.

[Sara12]

انواع كلي استاندارد ها :
الف ) عرف
ب ) قانون
ويژگيهاي استاندارد :
● تامين حداقل نيازها
● قابليت اندازه گيري و سنجش
الف ) استانداردهاي عرفي :
شامل آندسته از عقايد ؛ نگرش و بينش هاي اجتماعي در خصوص يك مقوله يا كالاميگردد كه عموم و يا اكثريت مطلق يك جامعه و يا فرهنگ آنرا بعنوان معيار مناسب تلقي مي نمايند .
بعنوان مثال :
ب ) استانداردهاي قانوني :
شامل آندسته از مقررات و قوانيني ميگردد كه با توصيف و تشريح خصوصيات و ويژگيهاي لازم وبارز از يك مقوله ، شرايط احراز صلاحيت آنرا عنوان نموده و عدول از آن شرايط بمنزله خروج از حدود قانوني تعيين شده وعدم صلاحيت تلقي مي گردد
بعنوان مثال : قوانين راهنمائي و رانندگي بطوريكه وسايل نقليه حق عبور از چراغ قرمز را ندارند
لذا استانداردهاي قانوني خود به چند دسته تقسيم ميگردند از جمله :
● استانداردهاي سازماني ● استانداردهاي ملي
● استانداردهاي منطقه اي ● استانداردهاي بين المللي

◄ استانداردهاي سازماني :
به استانــداردهائي گفته ميشود كه تــــوسط مهندسيــن ؛ متخصصين و مجــربين در يــك گروه كــاري يا كارخانه جهت تعيين سطح مقبوليت محصولات يا خدمات توليـدي تعيين ميـگردد (مثل حدود تلرانس يك قطعه )
◄ استاندارد منطقه اي :
به استانداردهايي گفته ميشود كه توسط يك صنف ؛ اتحاديه يا گروهي از كشورها و سازمانهاي مشترك المنافع يــا هم صنـعت جهت هماهنــگي عملكرد و تعيين معيـار مقبوليت بــراي خروجي هاي فرآيندهايشــان تنظيم و در محدوده اجرائي مصوب ، ابلاغ و لازم الاجراء ميگردد (مثل استاندارد Emas يا ,CE در كشورهاي عضو اتحاديه اروپائي )
◄ استاندارد ملي :
به استانداردهايي گفته ميشود كه توسط متولي اين امور يعني مؤسسه استاندارد يا صنايع يك كشور جهت معــرفي مقبوليت مقوله هاي مختــلف ؛ به سازمــانها و صنايع تابعه ابلاغ ميگرددكه داراي قيــدهايي مثل اجباري ؛ اختياري يا تشويقي ميباشند .بطوريكه :
● استانداردهاي اجباري جهت ارائه فعاليت لازم الاجراء است
● استانداردهاي اختياري به صنايع و حرفه ها جهت بهبود كيفيت يا عملكرد توصيه ميگردد
● استانداردهاي تشويقي كه در صورت اجراء ؛ سازمان تابعه را مشمول تشويق و يا تخفيف هاي مالياتي مي نمايد .
◄ استاندارد بين المللي :
به استانداردهائي گفته ميشود كه توسط مؤسسه استاندارد جهاني و يا قانونگذاران جهاني و توسط اكثريت كشورها و سازمانهاي عضو ؛ تائيدهاي لازم را كسب نموده و صحه گذاري شده باشد (مثل قوانين وضع شده از طرف سازمان استاندارد جهاني )
ISO : International Organization For Standardization
بطوريكه استانداردهاي جهاني با توافق اعضاء ميتوانند لازم الاجراء يا اختياري باشند.
بعنوان مثال : استاندارد ISO 2859 كه يك استاندارد اختياري است .

[Sara12]

اگر استانداردها وجود نداشتند چه اتفاقي مي افتاد؟
اگر استانداردها وجود نداشتند ما به سرعت متوجه اين موضوع مي شديم. استانداردها در زندگي انسانها نقش بزرگي را ايفا مي کنند اگر چه اين نقش در اغلب اوقات به صورت نا مرئي عمل مي کند.در غياب آنها اهمييتشان آشکار مي شود .
به عنوان مثال به عنوان مصرف کننده يک کالا در نبود استاندارد ها از بد شدن کيفيت يک کالا مطلع ميشويم.ما اغلب از اهميت استانداردها در ارتقاء سطح کيفيت , راحتي استفاده, بازده و قابليت تعويض نا آگاه هستيم همچنان که از فراهم آوردن اين امکانات با قيمت اقتصادي تا آگاه هستيم.
ايزو بزرگترين توسعه دهنده استاندارد در دنيا است. اگر چه فعاليت عمده ايزو توسعه فني استانداردها است در عين حال استانداردهاي ايزو داراي انعکاس زياد اقتصادي و اجتماعي است. استانداردهاي ايزو باعث تغييرات مثبت ميشوند; نه تنها براي مهندسان و صاحبان شرکت بلکه براي کساني که مشکلات ساده را در توليد و توزيع حل ميکنند و در کل براي عموم مردم. استانداردهاي بين المللي که ايزو آنها را توسعه ميدهد بسيار مورد استفاده و کاربردي هستند.آنها براي انواع سازمانهاي تجاري, دولتها ,مديران فروش, متخصصان تنظيم اظهارنامه هاي مالي , تعميين کنندگان مواد اولييه , سرويس دهندگان عمومي و خصوصي و در نهايت خريداران و مصرف کنندگان نهايي مفيد اند. استانداردهاي ايزو در توسعه , توليد و تهيه محصولات و سرويس هاي کارآمد , ايمنتر و تميزتر به ما کمک مي کنند. آنها معامله بين کشور ها را آسان تر ميکنند. آنها براي دولتها سلامتي , ايمني , و قوانين محيط زيستي را فراهم مي کنند.انتقال تکنولوژي را به کشورهاي در حال توسعه اسانتر مي کنند. همچنين استانداردهاي ايزو از مشتريان و مصرف کنندگان عمومي در برابرمحصولات و سرويس هاي ارائه شده محافظت مي کند. و در کل زندگي را براي آنها ساده تر ميکند. وقتي همه کارها درست انجام ميشود-مثلا سيستمها , ماشينها و دستگاه ها درست و مطمئن کار ميکنند . اغلب به اين دليل است که استاندارد ها پياده سازي شده اند.و سازمانها مسوول استفاده از هزاران استاندارد هستند که آنه iso نام دارند.
__________________

[Sara12]

کلیاتی درباره ی مهندسی صنایع

مهندسی صنایع یکی از شاخه های مهندسی می باشد که به توسعه ٬ بهبود ٬ اجرا و ارزیابی سیستمهای منسجم انسانی ٬ مالی ٬ اطلاعاتی ٬ تجهیزاتی ٬ انرژی ٬ ماده و فرایند می پردازد. مهندسی صنایع برپایه ترکیب و ادغام مبانی ریاضیات ٬ فیزیک و دانش های اجتماعی با متدهای مهندسی تحلیل و طراحی بمنظور تعیین ٬ پیش بینی و ارزیابی نتیجه بدست آمده از سیستمهای مطبوع طراحی شده است.در سیستمهای تولید ناب و بدون خطا(lean manufacturing) ٬ مهندسی صنایع در جهت حذف و کاهش منابع تلف شده از قبیل زمان ٬ پول ٬ ماده وانرژی نقش کلیدی دارد.

تاریخچه

دوره مهندسی صنایع از اواخر قرن نوزدهم میلادی در بسیاری از دانشگاه های دنیا ارایه می شود. اولین مرکز مهندسی صنایع در سال 1908 میلادی در دانشگاه پنسیلوانیا در کشور آمریکا ایجاد شد. اولین دکترای مهندسی صنایع در سال 1930 توسط دانشگاه کورنل (Cornell University) اعطا گردید. پدر علم مهندسی صنایع فردریک تیلور است

تعریف وزارت علوم، تحقیقات و فن آوری ایران از مهندسی صنایع به صورت زیر می باشد:

با پيشرفت سريع علم ,تکنولوژی و پيچيدگيهای روز افزون آن , بالطبع سيستمهای توليدی و خدماتی نيز گسترش يافته است اداره صحيح و مناسب و سيستماتيک اين گونه واحد ها مستلزم استفاده از تکنيک های علمی و پيشرفته است . مباحث توليد و خدمات چنان گسترش يافته است که رشته های مهندسی سنتي از قبيل شيمی ,راه و ساختمان , مکانيک و غيره پاسخگوی همه مسائل نيست.برای جبران چنين کمبودهايي در قرن حاضر به ويژه طی چند دهه اخير از پيوند رشته های گوناگون علوم مديريت ,اقتصاد و روش های مهندسی , رشته جديدی به نام مهندسی صنايع بوجود آمده است.

موقعیت های کاری:
در حال حاضر موقعیت کاری مهندسین صنایع در ایران با توجه به در حال رشد بودن صنعت و پروژه ها بسیار خوب است.
__________________

[Sara12]

زمينه هاي فعاليت مهندسي صنايع

با پيشرفت و تحول سريع علوم و فنون و پيچيدگيهاي روز افزودن آن، بالطبع نظامهاي توليدي و خدماتي نيز گسترش يافته اند كه در اين ميان اداره صحيح و مناسب اين گونه واحدها مستلزم بكارگيري تكنيكهاي علمي و پيشرفته جهت پيشبيني مدلسازي، برنامه ريزي، تأمين و تدارك، اجرا و نظارت و ارزيابي نتايج حاصله در راستاي وظايف مديريتي است. همانطوري كه ميدانيم فعاليت هر نظام اعم از توليدي يا خدماتي با اتكا بر فناوري خاص آن امكان تداوم و استمرار دارد و صرفنظر از ماهيت فني و صنعتي امر، فناوري داراي چهار جز اصلي يعني شامل 1- تجهيزات، امكانات توليدي و خدماتي 2- مديريت و سازمان 3- نيروي انساني 4- دانش فني است. از آنجا كه رشته هاي مهندسي مرسوم نظير مهندسي مكانيك، برق، ساختمان و ... بيشتر به ابعاد فني صنعت (مورد 1 و 4) توجه دارند. در فرايند كسب و كار رقابتي به تنهايي پاسخگوي مسائل پيچيده خدمات مهندسي و مديريتي مدرن امروزي كه بصورت سيستماتيك تحولات سياسي، اجتماعي، اقتصادي و باورهاي انساني را در چرخه حيات سيستمهاي مورد توجه خود لحاظ نمينمايند نيستند. لذا براي رفع چنين كمبودهايي در قرن حاضر بويژه طي چند دهه اخير، رشته جديدي تحت عنوان مهندسي صنايع با بهره گيري از علوم رياضي، فيزيكي، اجتماعي، اقتصادي و تكنيكها و فنون مهندسي بوجود آمده است. با توجه به مراتب فوق شايد مناسب بود اين رشته با عنوان مهندسي مديريت معرفي ميشد، چرا كه كاربردهاي آن محدود به صنعت نيست و هر موسسه انتفاعي و غير انتفاعي با جنبه صنعتي يا خدماتي ميتواند از فنون و تكنيكهاي مهندسي صنايع بهره گيرد. مبحث صرف منابع و حصول حد اكثر نتيجه از منابع مصروفي چيزي نيست كه منحصر به صنعت يا بنگاه خاصي باشد و امروزه با توجه به كمبود ارتقاع سطح بهره وري امري ضروري و حياتي محسوب ميشود كه نشانگر بستر گسترده براي فعاليتهاي مهندسي صنايع نفتي ميشود . مهندسي صنايع در حرفه ها و مشاغلي همچون، بانكداري، خدمات مشاوره اي، صنعت بيمه، شركتهاي هواپيمايي، كشتيراني، بيمارستانها، كارخانجات، كشت و صنعت، خدمات شهري، استاديومهاي ورزشي و يا هر مكان ديگري كه نياز به برنامه ريزي، هدايت و مديريت و ارتقا بهره وري ميباشد كاربرد دارد. برخي از زمينه هاي كاري مشخص مهندسي صنايع در بازار كسب و كار عبارتند از:
برنامه ريزي استراتژيك و عملياتي سازمان
مديريت توليد
مديريت مهندسي
مديريت پروژه
مهندسي لجستيك
سيستمهاي توليدي
مهندسي سيستمهاي كيفيت
مهندسي سيستمهاي اطلاعاتي
مهندسي مالي
مهندسي ارزش
مهندسي سيستمهاي بهره وري
طراحي فرايندها و ساختارهاي سازماني

[Sara12]

کلیه درس های مهندسی صنایع

درس‌های اصلی مهندس صنایع در دوره کارشناسی:

* استاتیک و مقاومت مصالح
* روشهای تولید1و2
* مونتاژ مکانیکی
* طراحی و ایجاد واحدهای صنعتی
* آزمایشگاه اندازه گیری دقیق
* تحقیق در عملیات
* احتمالات
* آمار مهندسی
* ارزیابی کار و زمان و زمان سنجی
* برنامه‌ریزی و کنترل موجودی 1و2
* برنامه‌ریزی تولید
* برنامه‌ریزی و کنترل پروژه
* اقتصاد خرد
* اقتصاد كلان
* اقتصاد مهندسی
* اقتصادسنجی
* شبیه‌سازی
* کنترل کیفیت
* مدیریت کیفیت
* طراحی سیستم‌های اطلاعاتی
* مدیریت کیفیت
* نظریه سیستم‌ها
* مدیریت استراتژیک
* مدیریت طرح‌های توسعه
* مدیریت تکنولوژی
* فرایندها و روش‌های تولید
* طراحی قالب و جیگ و فیکسچر
* برنامه ریزی Cnc
* برنامه ريزي نگهداری و تعميرات

درسهای مشترک دوره کارشناسی و کارشناسی ارشد * تحقیق در عملیات ۲
* برنامه‌ریزی وکنترل تولید۲
* روشهای تولید پیشرفته
* رگرسیون
* تئوری صف

این درسها و درسهای مشترک در دانشگاههای مختلف در سطح ایران به صورت های گوناگونی ممکن است ارایه شوند:
* مديريت فازي
* طراحی آزمایشها
* تحلیل تصمیم گیری
* پایایی
* مدیریت پروژه
* طراحی برای ساخت
* برنامه‌ریزی زنجیره عرضه
* برنامه‌ریزی پویا
* سیستمهای صف
* سمینار کارشناسی ارشد
* پروژه کارشناسی ارشد
* اقتصاد مهندسی پیشرفته
* آمار مهندسي پيشرفته
* طراحی سیستمهای صنعتی
* بهینه‌سازی ترکیبی
* تئوری فازی
* مهندسی کیفیت
__________________

درسهای دوره دکتری این دانشجویان می توانند از درسهای دوره کارشناسی ارشد و مشترک نیز واحد بگیرند.
* امتحان جامع دکترا
* تز دکترا
* دستیار آموزشی

[Sara12]

صنایع

صنایع تعريف‌شناسي مهندسي صنايع



نخستين گامها در شناخت پديده‌ها ، با تعريف نمودن آنان آغاز مي‌گردد . تعريف‌شناسي ، اشرافي نسبت به موضوع در اختيارمان مي‌نهد و ياريمان مي‌دهد تا با ذهني روشنتر به جستجو و پژوهش در محتواي آن ادامه دهيم . در تعريف‌شناسي مهندسي صنايع كه مشتمل بر گامهاي اول تا سوم خواهد بود ، ابتدا به تعريف مهندسي خواهيم پرداخت و سپس مهندسي صنايع را تعريف نموده و آنگاه اين تعريف را به تفسير خواهيم نشست .

در پايان گام سوم ، توانايي اين را خواهيم داشت كه با بياني روشن و صريح ، تعريفي كوتاه اما مبين و مفهوم از مهندسي صنايع ارائه دهيم تا آغازي باشد بر پژوهش در حيطه دانش مهندسي صنايع .



گام اول



مهندسی (engineering)به چه معناست ؟

تاکنون بارها و بارها اين واژه را در كاربردهاي عاميانه و تخصصي شنيده‌ايم ؛ پرسش اينجاست كه آيا اگر از ما بخواهند اين کلمه را به تعريف آوريم قادر به بيان روان آن هستيم ؟

گام اول ما در يادگيری مهندسی صنايع ، آموزش معنای دقيقی برای مهندسی است . مجمع اعتباری مهندسی و تکنولوژی

(the Accrediation Board for Engineering and Technology)

که يکی از وظايف آن تعريف و يکسان‌سازی واژه‌های مهندسيست ، مهندسی را به صورت زير تعريف می‌کند :

مهندسی ، مجموعه مهارتهايی است که با استفاده از معلومات رياضی و علوم طبيعی و در اثر مطالعه ، تمرين و تکرار حاصل شده‌اند و ما را به راههای بهره‌گيری اقتصادی‌تر از مواد اوليه و منابع طبيعی در جهت منافع انسانيمان رهنمون می‌کنند .

حال درک روشنی از واژه پراستفاده مهندسی پيدا کرده‌ايم ؛ مشاهده مي‌نماييم که حيطه وسيعی در اين تعريف جای می‌گيرند و به طور کلی می‌توان گفت که هدف غايی همه آنها کمک به زندگی بهتر و راحت‌تر برای مجموعه انسانهاست . اين هدف را از خاطر نبريم ...





گام دوم




مهندسی صنايع را چگونه تعريف کنيم ؟

در گام اول نگاه روشنی به مفهوم مهندسی حاصل کرديم ؛ اينک به مهندسي صنايع باز می‌گرديم و می‌خواهيم در دومين گام تعريفی از مهندسی صنايع ياد گيريم . بی‌شک موفقيت در هر شغلی مستلزم اشراف کلی بر جوانب آن می‌باشد و يکی از نکات مهم در اين مبحث ، دانستن تعريف منطقی و صحيحی از شغل می‌باشد . نگارنده بر اين عقيده‌ است که وظايف مهندس صنايع تا اندازه‌ای شيرين و پرهيجان می‌باشد که شايد جای اين باشد از آن به عنوان يک سرگرمی فرح‌بخش و ليك در عين‌حال جدی و پراهميت ياد نمود ؛ و اما مهندسی صنايع چيست ؟

انجمن مهندسی صنايع آمريکا ، تعريف ذيل را بيان کرده‌است :

مهندسی صنايع رشته‌ايست که با طراحی ، پياده سازی و بهبود سيستمهای يکپارچه ای از انسان (human) ، مواد (material)، اطلاعات (information)، تجهيزات (instrument) و انرژی (energy)مرتبط می‌باشد . اين رشته بر پايه دانش تخصصی در علوم رياضی ، طبيعی ، اجتماعی و نيز قوانين و روشهای تجزيه و تحليل مهندسی و طراحی بنا شده است تا به کمک آنها به ارزيابی نتايج حاصل از سيستم‌های يکپارچه بپردازد .

در گام آتي اين تعريف را با يكديگر به تفسير خواهيم نشست ...





گام سوم



تعريف مهندسی صنايع را چگونه تفسير کنيم ؟

در گام پيشين تعريف انجمن مهندسی صنايع آمريکا را خوانديم ؛ اگر با دقت آن را مروری ديگر کنيم به واژه‌اي کليدي‌ خواهيم رسيد : سيستم ! لازم است در اين لغت به خوبي خوب تامل گردد که تمامی تلاش مهندسين صنايع بر روی سيستم پياده می‌شود . نترسيد ! به هيچ وجه با مفهوم ناآشنايي روبرو نيستيم . سيستم به هر مجموعه‌ای از اجزا اطلاق می‌شود که برای حصول هدفی با يکديگر در ارتباط موثرند . حال در ذهن خود به دنبال نمونه بگرديد و ذهن خود را وادار به پويايی نماييد ! نمونه‌اي می‌آوريم : خانواده ! به همين سادگی ! اما توجه داشته باشيد که سيستمهايی که ما با آنها در محيط کاری سروکار خواهيم داشت لزوما به همين سادگی نيستند ؛ آنها گروهی از انسانها ، دسته‌ای از مواد ، حجم بالای اطلاعات و مواردی اينچنينی را دربر خواهند گرفت ؛ می‌بينم که گستره وسيعيست آنچه يک مهندس صنايع با آنها همسايه خواهد بود و به همين دليل بايد برای تمامی آنها دارای حداقل اطلاعات لازم باشد . هدف يک مهندس صنايع بهبود کارايي سيستم به جهت نيل به اهداف کل مجموعه است و ايجاد بهبود در سيستم نيازمند بمباران فکری در مورد همه آنهاست . گمان دارد كه دگرگونی و بهبود را از چه جايی بايد آغاز نمود ؟! نگاهی به اطراف بياندازيد ، از چيزهايی آغاز کنيد که نزديکترند ؛ حال سوالي از شما می‌پرسيم : چه چيز به شما از خود شما نزديکتر است ؟! پس :

مغرور نباشيد ؛ کسی شما را زير سوال نخواهد برد ؛ بهبود را بايد از خود شروع کنيد ...