20 شهر باستاني زنده دنيا
آنچه در ادامه مي‌ايد، بخش نخست از 20 شهر تاريخي زنده جهان است که چندي پيش در سايت تلگراف معرفي شده‌اند.
1.اريحا، فلسطين
شهر اريحا که قدمت بناي آن به 9 هزار سال پيش از ميلاد مي‌رسد، امروز اولين شهر باستاني زنده دنيا است، شهري که کاوش‌هاي باستان‌شناسي در آن به کشف بقايايي از 20 سکونتگاه باستاني متعلق به دوره‌هاي مختلف انجاميده است. اين شهر در نزديک رود اردن در کرانه باختري قرارداشته و جمعيت امروز آن 20 هزار نفر است.
2- الجبيل، لبنان:
اين شهر، پنج هزار سال پيش از ميلاد، به دست فينيقي‌ها بناشد.نام اين شهر برگرفته از لغتي يوناني است و توسط بازرگانان يوناني که براي تجارت پاپيروس به اين شهر مي‌آمدند نام‌گذاري شده است. واژه انگليسي بايبل (Bible) که در فارسي انجيل مي‌گوييم، نيز از نام همين شهر که در واژگان لاتين بيبلوس(Byblos) آمده، اقتباس شده است. اين شهر همچون ديگر شهرهاي تاريخي، از مناطق باستاني برخوردار بوده و پرجاذبه‌ترين مناطق تاريخي و گردشگري آن را معابد فينيقي‌ها، قلعه الجبيل، کليساي سنت جان که در قرن دوازدهم به دست صليبيون بناشد و ديوار شهري قرون وسطي تشکيل مي‌دهند.
3-حلب، سوريه:
شهر حلب که در حال حاضر با جمعيتي چهارميليون و 400 هزار نفري، يکي از پرجمعيت‌ترين شهرهاي سوريه به شمار مي‌رود. درحدود 4300 سال پيش از ميلاد مسيح شکل گرفت.
تاريخ طولاني و اهميت باستاني آن سالهاي متمادي شهر حلب را مرکز توجه باستان‌شناساني کرده است که مدت‌ها پژوهشهايي باستان‌شناسي را هر چند به صورت ناقص در اين منطقه انجام دادند. شهر حلب تا سال 800 پيش از ميلاد تحت حکومت هيتي‌ها بود و پس از آن به دست آشوري‌ها، يوناني‌ها و امپراتوري ايران افتاد. امپراتوري روم و بيزانس و به دنبال آن اعراب فاتحان بعدي اين شهر بوده و مغول‌ها و امپراتوري عثماني نيز حاکمان بعدي اين شهر پس از به تسخير در آمدن به دست صليبيون شدند.
4-دمشق، سوريه:
برخي منابع تاريخي، شهر دمشق را قديمي‌ترين شهر زنده دنيا معرفي کرده‌اند. شهري که به گفته گروهي از باستان‌شناسان، 10 هزارسال پيش از ميلاد شکل گرفته است. دمشق دردوره آرامي‌ها، به يکي از مهم‌ترين سکونتگاه‌هاي منطقه تبديل شد. هنوز هم شبکه‌هاي آب‌رساني به جاي مانده از اين تمدن پايه و زيربناي توسعه کانالهاي آبي اين شهر محسوب مي‌شود.
علاوه بر اسکندر مقدوني، که در لشکر‌کشي‌هاي جهاني خود اين شهر را به تصرف درآورد، رومي‌ها، اعراب و امپراتوري عثماني نيز از تملک اين شهر تاريخي بي‌نصيب‌نبودند. حضور تمدن‌هاي گوناگون، امروز شهر دمشق را به يکي ا زجاذبه‌هاي اصلي گردشگري جهان تبديل کرده است.
5-شوش، ايران:
شهر تاريخي شوش با قدمت 6200 ساله خود پيش از ورود آشوري‌ها، پايتخت امپراتوري عيلامي بود. در دوره هخامنشيان، کوروش کبير، شهر شوش را از دست آشورها بيرون آورد و آنرا به سرزمين‌هاي امپراتوري ايران افزود. امروز نزديک به 65 هزار نفر در اين شهر باستاني زندگي مي‌کنند.
6-فيوم، مصر:
شهر فيوم، در جنوب غرب قاهره، 4000 سال پيش از ميلاد تاسيس شد. شهر قديمي کروکوديل پليس که محل عبادت‌کنندگان تمساح بوده از بخش‌هاي اين شهر محسوب مي‌شود. امروز، اين شهر مملو از مساجد، بازارها و حمام‌هاي عمومي بوده و اهرام لهين (Lehin) و هوارا) Hawara) نيز در حومه اين شهر قراردارند.
7-صيدون، لبنان:
شهر صيدون لبنان، که در 25 مايلي جنوب بيروت قراردارد با سابقه 6000 ساله خود يکي از مهم‌ترين و شايد قديمي‌ترين شهرهاي فينيقي‌ها به شمار مي‌رود. مورخان شهر صيدون را زيربناي شکل‌گيري تمدن فنيقي‌ها در امپراتوري مديترانه مي‌نامند. شهري که بنا بر گفته برخي ميزبان حضرت عيسي مسيح (ع) و پولس مقدس بوده است.
اسکندر مقدوني نيز در تداوم فتوحات خود اين شهر را در سال 333 پيش از ميلاد به تصرف خود درآورده بود.
8-پلووديف، بلغارستان:
شهر شش هزار ساله پلووديف بلغارستان پيش از آنکه به يکي از شهرهاي مهم امپراتوري روم تبديل شود، سکونتگاه تمدن تراقي بود. اين شهر که امروز، دومين شهر بزرگ بلغارستان به شمار مي‌رود، پيش از اتصال به سرزمين بلغارستان در تملک امپراتوري بيزانس و عثماني قرار گرفته بود.
لوسيان نويسنده رمي درباره اين شهر مي‌گويد: پلووديف، زيباترين و بزرگترين شهر بلغارستان است. شهري که زيباييهايش حتي از دوردست‌ها پيداست.
9-غازيان تپه، ترکيه:
شهر 5650 ساله غازيان تپه که تاريخ آن به زمان هيتي‌ها مي‌رسد در جنوب ترکيه، نزديک مرز سوريه قرار گرفته است. از آثار معروف اين شهر مي‌توان به ارگ رواندا (Ravanda) اشاره کرد که در قرن ششم ميلادي و در زمان امپراتوري بيزانس بازسازي شد. موزاييک‌هاي رومي نيز از ديگر آثار تاريخي اين شهر باستاني به شمار مي‌روند.
ساموئل تيلور کولويج مي‌نويسد: ساکنان غازيان تپه نه گذشته‌اي دارند و نه مي‌توان آنها را مردمان باستاني ناميد. آنها فقط در زمان حال زندگي مي‌کنند.
10-بيروت، لبنان:
بيروت علاوه بر آنکه پايتخت لبنان محسوب مي‌شود، مرکز اقتصادي، اداري و فرهنگي اين کشور نيز هست شهري با سابقه 5000 ساله. اکتشافات باستان شناسي دراين شهر به شناسايي ويرانه‌هايي متعلق به فنيقي‌ها، هلني‌ها،رومي‌ها،اعراب و عثماني‌ها انجاميد. علاوه بر آن در برخي متون باستاني به دست آمده در کاوش‌هاي اين شهر اسنادي وجود دارند که سابقه حضور فراعنه مصر را در حدود 1400 سال پيش از ميلاد دراين شهر نشان مي‌دهند.
در نوشته‌هاي جان موريس آمده است: بيروت براي يک دانشجوي تاريخ سخت کوش يک پديده است، و شايد اغواکننده اما شناخت آن کاملاً غير ممکن است.
بيت المقدس، فلسطين اشغالي:
شهر تاريخي و مقدس بيت المقدس در حدود 2800 سال پيش از ميلاد بناشد. اين شهر که سومين شهر مذهبي مسلمانان نيز ناميده مي‌شود در دين يهود نيز از اهميت و قداست بالايي برخوردار است.
مسجد الاقصي ، قبله اول مسلمين جهان، از آثار تاريخي و مذهبي برجسته اين شهر محسوب مي‌شود و درکنار آن مناطق مذهبي ديگري همچون، قبه‌الصخره، ديوار غربي و کليساي مقبره مقدس(کليساي رستاخيز) قرار دارند.
بيت المقدس در طول تاريخ 23 بار به محاصره نيروهاي خارجي درآمد، 52 بار مورد تاخت و تاز قرار گرفت، 44 بار تصرف شد و دوبار به صورت کامل ويران شد.
بزرگي مي‌گويد: بيت المقدس را بايد تاريخ دنياي حاضر ناميد؛ حتي بيشتر، اين شهر به قدمت زمين و آسمان است.
صور، لبنان:
شهر صور، زادگاه زنان افسانه‌اي به نام‌هاي اروپا (Europa)، دختر آژنور پادشاه صور و ديدو(Dido) ، ملکه افسانه‌اي کارتاژ است که به سال 2750 پيش از ميلاد شکل گرفته است .
اين شهر درسال 332 پيش از ميلاد پس از محاصره‌اي هفت ماهه به دست اسکندر مقدوني فتح شد و در سال 64 پيش از ميلاد به عنوان يکي از استا‌ن‌هاي امپراتوري روم درآمد.
امروز، اين شهر به يکي از جاذبه‌هاي توريستي لبنان تشکيل شده و ميدان اسب‌دواني به جاي مانده ازدوره امپراتوري روم آن نيز يکي از چندين ميراث گنجانده شده در فهرست يونسکو مي‌باشد.
در بخشي از انجيل درباره اين شهر آمده است: صور، اين شهر درهم پيچيده که بازرگانانش، شاهزادگان هستند.
اربيل، عراق:
شهر اربيل، با قدمت 5300 ساله خود، از مناطق و شهرهاي باستاني عراق محسوب مي شود که در شمال کرکوک قرار گرفته است. آشورها، پارت‌ها، ساسانيان، اعراب و عثماني‌ها از جمله فاتحان و تصرف‌کنندگان اين شهر در طول تاريخ حيات آن به شمار مي‌روند.
شهر اربيل يکي از توقف‌گاه‌هاي اصلي بازرگانان جاده ابريشم به شمار مي رفت و ارگ باستاني آن با ارتفاع 16 متري خود همچنان نيز آسمان اين شهر را به تصرف خود درآورده است.
کرکوک، عراق:
شهر 4400 ساله کرکوک،ايستاده بر عرفه(Arrapha) پايتخت باستاني آشوري‌ها در 150 مايلي شمال بغداد واقع شده است. بابلي‌ها و مادها، اولين تمدن‌هايي بودند که به اهميت استراتژيک اين شهر پي برده و کنترل آن را به دست گرفتند.
اين شهر که امروز مرکز اصلي پالايشگاه‌هاي نفت عراق محسوب مي‌شود، هنوز هم ويرانه‌هاي ارگ پنج هزار ساله خود را حفظ کرده است.
بلخ، افغانستان:
اعراب نام اين شهر شمالي افغانستان را «مادر شهرها» نام گذشته بودند. اوج شکوفايي بلخ را پيش از برخاستن امپراتوري ايرانيان و مادها، در فاصله سالهاي 1900 تا 2500 قبل از ميلاد مي‌دانند. اگرچه بايد تداوم شهرنشيني در آن را از 1500 سال پيش از ميلاد تا به امروز دانست. در حال حاضر نيز، شهر بلخ مرکز صنعت نخ‌ريسي افغانستان به شمار مي‌رود.
آتن، يونان:
شهر آتن، مهد تمدن غرب و زادگاه دموکراسي، 1400 سال پيش از ميلاد شکل گرفت. ميراث باستاني اين شهر تاريخي مملو از بناها و ويرانه‌هاي به جاي مانده از يونانيان، رومي‌ها،امپراتوري بيزانس و عثماني‌ها است که منجر به حضور خيل عظيمي از گردشگران در طول سال شده است.
اسکندر مقدوني مي‌گويد: چه بسيار خطراتي را براي باقي‌گذاردن نامي خوش از آتن، تحمل کردم.
لارناکا، قبرس:
فينيقي‌ها، شهر لارناکا را 3400 پيش بنا کرده آن را سيتيوم نام نهادند . اين شهر امروز به لطف سواحل پوشيده از نخلستان‌هاي خود، شهرتي جهاني پيدا کرده، از مناطق و جاذبه‌هاي متعددي برخوردار است که علاوه بر گردشگران تاريخ دوست، بازديدکنندگان امروزي يا مدرن را نيز به سمت خود مي‌کشاند.
رابرت بايرن درخصوص اين شهر مي‌نويسد: تاريخ در اين شهر، کاملا فرسوده شده است. لارناکا به افراد نوعي حالت بدگواري ذهني مي‌دهد.
طبس، يونان:
شهر طبس که آنرا رقيب اصلي آتن مي‌نامند در حدود 3400 سال پيش تاسيس و تحت فرمان حکومت بوئوتيان بوده و سپس در طول مدت لشگرکشي خشايارشاه به يونان در سال 480 پيش از ميلاد در اختيار وي قرار گرفت.
کاوش‌هاي باستان‌شناسي در اين شهر منجر به بيرون کشيده شدن سکونتگاهي از دوره مسيني‌ها شد که قدمتي به مراتب بيشتر از سابقه خود شهر داشته است.
طبس امروز، چيزي بيشتر از يک شهر بازارچه‌اي کوچک نيست.
کاديز، اسپانيا:
شهر 3100 ساله کاديز، واقع در باريکهاي تنگ پيش آمده در اقيانوس آتلانتيک است که از قرن هجدهم تاکنون مرکز نيروي دريايي اسپانيا به شمار مي‌رود.
اين شهر در ابتدا، توقف‌گاه تجاري کوچک فينيقي‌ها بود که بعدها پس از توسعه پيدا کردن همچون ديگر قلمروهاي فينيقي‌ها سقوط کرده و در حدود سال 500 پيش از ميلاد به تصرف کارتا‍ژها درآده و به پايگاهي براي هانيبال در زمان پيروزي بر ايبريا تبديل شد.
رومي‌ها و اقوام مورت (Moorish) مالکان بعدي اين سرزمين، پيش از تجربه رنسانس عصر کاوش بودند.
واراناسي، هند:
شهر واراناسي که به آن بنارس هم مي‌گويند،هزار سال پيش از ميلاد در کرانه باختري رودخانه گنگز شکل گرفت و تا به امروز يکي از شهرهاي مهم هندوها و بودايي‌هاي هند به شمار مي‌رود. براساس اساطير اين سرزمين لرد شيوا، پنج هزار سال پيش آن را بنا کرد اما براساس مدارک موجود سابقه شکل‌گيري اين شهر سه‌هزار سال است.
مارک تواين مي‌گويد: بنارس قديمي‌تر از تاريخ، سنت وحتي افسانه است و شايد دوبرابر قديمي‌تر از همه آنها.
پاسخ با نقل قول
علاقه مندی ها (بوک مارک ها)