ضربات روسها متلاشى شد. شايد اگر ژنرال «هوت» (طراح عمليات كورسك) نبود، آلمان ها تا نفر آخر قتل عام مى شدند. واحدهاى زرهى هوت پى بردند، مقاومت در كورسك كار ساده اى نيست. ژنرال مانشتاين فرمانده ارتشهاى جنوب كه نيروهاى خود را در خطر مى ديد، با جمع آورى قواى محدود خود دست به آخرين يورش زد اما ضد حمله عظيم روسها در ۱۲ ژوييه كه در آن ده ها لشكر زرهى تازه نفس، بيش از يك ميليون سرباز شركت داشتند و توسط هزاران توپ پشتيبانى مى شدند، صحنه نبرد كورسك را به «قتلگاه» آلمان ها تبديل كردند. شكافى كه در خط دفاعى آلمان افتاد، سبب شد، روسها تا ۱۰ روز ديگر نيز آلمان ها را به عقب برانند.
نتيجه نبرد
در نبرد كورسك، ۲ ميليون سرباز، ۵ هزار تانك و ۴ هزار هواپيما شركت داشتند. اين نبرد عظيم درسهاى بزرگى براى آلمان دربرداشت.
اول آنكه اين كشور براى اولين بار شاهد يك ضد حمله عظيم زرهى از جانب دشمنانش بود و پى برد «ابتكار استفاده از لشكرهاى انبوه زرهى» ديگر حربه اى كهنه است چرا كه با توسعه لشكرهاى زرهى روسى، انگليسى و آمريكايى ديگر قدرت اول زرهى جهان اين ۳ كشور هستند.
دوم آنكه در نبرد كورسك تلفات روسها نيز كم نبود، در اين مقطع از جنگ، هر تانك و يا سرباز آلمانى كه از بين مى رفت، جانشينى نداشت. حال آنكه روسها با برخوردارى از جمعيت سرسخت و قدرت صنعتى خود، مرتب خود را تقويت مى كردند و برترى خويش را بر آلمان ها به ۴ بر يك رسانده بودند. اين امر سبب شد عمليات كورسك شكست تلقى شود. گذشت زمان نيز اين را ثابت كرد چرا كه آلمانها ديگر هرگز نتوانستند در جبهه روسيه «حمله» كنند بلكه پس از اين، كار آنها تنها عقب نشينى بود.
نكته ديگر اين بود كه آلمانها براى اولين بار پى بردند كه ديگر از نظر هوايى و توپخانه نيز «دست بالا» را ندارند.
آلمانها در هر دو نبرد مسكو و كورسك ضربه اصلى را از جاسوسان اتحاد شوروى تحمل كردند. الن موروس در اكتبر ۱۹۴۱ و جاسوسان شوروى در سوئيس در جولاى ۱۹۴۳ با دو گزارش به موقع كه ارتش آلمان را شكستند. البته نبايد از ياد برد كه در فاصله ماههاى ژانويه تا ژوئن ۱۹۴۱ (تاريخ حمله آلمان به شوروى) ده ها جاسوس روس به استالين خبر داده بودند آلمان در حال تجهيز قوا براى حمله به شوروى است اما ديكتاتور روس «احمقانه» خود را به خوش خيالى زده و گزارش جاسوسان را اقدام مذبوحانه انتليجنس سرويس انگليس خوانده بود.
نبرد كورسك از نظر حجم تجهيزات جنگى بزرگترين نبرد تاريخ است. «اگرچه استالينگراد از نظر تعداد سربازان و طولانى بودن» اول بود اما نبرد كورسك كه ۱۸ روز به طول انجاميد، ديگر هرگز در تاريخ تكرار نشد.
علاقه مندی ها (بوک مارک ها)