ارتقا ،قسمت پنجم ارتقا چیست و چگونه باید انجام گیرد؟
آنچه گذشت
هفته گذشته از نقطه صفرم به نقطه چهارم ارتقا سیستم رسیدیم. خلاصه بحث اینکه در فیلم‌نامه ارتقا، نقش اصلی از آن مادربرد است. شخص مادربرد نیز ارادت خاصی به چیپ‌ست اصلی دارد. دوستی پرسیده بود که تفاوت چیپ‌ست اصلی با پل‌شمال (Northbridge) چیست؟
با توجه به این نکته که سواد تخصصی ما ته کشیده است، پاسخ می‌دهم که تمام مادربردها دارای یک چیپ‌کنترل مرکزی هستند. این چیپ‌‌مرکزی که به‌طور معمول در نزدیکی سوکت پردازنده و در کنار شکاف‌های حافظه قرار می‌گیرد، در اصطلاح پل‌شمالی خوانده می‌شود. به‌جز چند استثنا در چیپ‌ست‌های nVIDIA، تمامی مادربردهای کنونی از یک چیپ‌کمکی دیگر نیز استفاده می‌کنند که تحت کنترل چیپ‌مرکزی قرار دارد. این چیپ‌کمکی در اصطلاح پل‌جنوبی (Southbridge) خوانده می‌شود. البته مادربردها شمال و جنوب ندارند و توصیه می‌کنم ذهن مبارک خود را درگیر این قضیه نکنید. علمای سخت‌افزار به این دسته از چیپ‌های مرکزی (پل‌شمالی) که همه‌فن حریف هم هستند، عنوان چیپ‌ست را اعطا فرموده‌اند.
نقطه چهارم
در جلسه گذشته کلیاتی درباره اهمیت و اولویت انتخاب چیپ‌ست‌ها قلم‌فرسایی کردیم. همچنین در قدم‌های قبلی گفته شد که در انتخاب مادربرد به تکنولوژی تولید خازن و البته رگولاتورها توجه کنید. همچنین درباره سازندگان اصلی چیپ‌ست سخن گفته شد. این مطالب را یادآوری کردم که بدانید،‌ مادربرد همچنان موضوع بحث ماست. باور کنید داشتن یک مادربرد خوب و نازنین برای جوانان از ازدواج واجب‌تر است!
اکنون شما آماده هستید تا چیپ‌ست فرعی یا پل‌جنوبی را انتخاب کنید. به‌طور معمول آن کس که چیپ‌ست اصلی را می‌سازد، جور ساخت چیپ‌ست فرعی را نیز خواهد کشید، پس کار دشواری در پیش نخواهید داشت. البته در روزگاران قدیم بودند مادربردهایی که از دو چیپ‌ست متفاوت استفاده می‌کردند،‌ نسل این‌گونه مادربردها به‌سر آمده است. القصه، توصیه ما برای انتخاب چیپ‌ست از چهار پنج قسم فراتر نمی‌رود. این مورد شامل حال چیپ‌ست جنوبی نیز می‌شود. چیپ‌ست جنوبی عهده‌دار پشتیبانی از شکاف‌های PCI، رابط‌های خارجی مانند USB و Firewire، رابط‌های شبکه و صدا، ارتباط با BIOS، رابط‌های ذخیره‌سازی مانند SATA‌، eSATA، IDE و غیره است. بسته به‌نوع چیپ‌ست‌ها، کارهای دیگری نیز توسط این موجود پیگیری و انجام می‌شود که به‌سهولت از آن می‌گذریم.
تفاوت بسیاری از مادربردها در کیفیت، امکانات و قیمت، با نوع چیپ‌ست جنوبی آنها مرتبط است. به‌عنوان مثال، اگر دوربین دیجیتالی دارید که از رابط Firewire یا iLink استفاده می‌کند، یا از اهالی تدوین فیلم هستید و سرعت و امنیت در ذخیره‌سازی برای شما از درجه اول اهمیت برخوردار است باید به امکانات چیپ‌ست جنوبی به‌صورت جدی توجه کنید. بسیاری از سازندگان مادربرد، چندین مدل مختلف را بر مبنای یک نوع چیپ‌ست تولید می‌کنند و برخی امکانات آن را به صورت انتخابی در اختیار شما قرار خواهند داد. به‌عنوان مثال، ممکن است که چیپ‌ست انتخاب شده از رابط Firewire پشتیبانی کند، اما جای ارتباط آن در پانل پشتی یا روی مدار چاپی مادربرد خالی باشد. دیگر اینکه به پشتیبانی کامل از یک امکان خاص توجه کنید. RAID امکانی است که قریب به اتفاق مادربردهای کنونی از آن پشتیبانی می‌کنند. برای متخصصی که سرعت و امنیت اطلاعات ذخیره‌ شده در هارددیسک‌ها اهمیت یکسانی دارد، نوع RAID‌ ارایه شده توسط چیپ‌ست اهمیت بسیار دارد. RAID 0، RAID 1 به‌صورت عام در اغلب مادربردهای سطح متوسط به بالا وجود دارند، ولی برای کارهای تخصصی پاسخ‌گو نیستند. برای حل نیازهای پیچیده‌تر به انواع RAID 0+1، RAID 1+0، RAID 5 و RAID 10 توجه کنید. چیپ‌ست‌ها امکانات حاشیه‌ای دیگری نیز دارند که کمتر بدان‌ها پرداخته شده است. از این بابت از چیپ‌ست‌ها طلب پوزش می‌کنیم. ارایه امکاناتی چون RAID، USB2.0 و امثالهم در لیست امکانات مادربرد ذکر می‌شوند، اما کمتر منبعی اشاره به امکانات پایه‌ای دیگر دارد. با یک مثال، بحث امروز را خاتمه می‌دهیم. بد نیست بدانید که چیپ‌ست گران و قدرتمندی مانند Intel 975X از تکنولوژی NCQ پشتیبانی نمی‌کند. امثال این نداشته‌ها را یک ضعف بزرگ قلمداد کنید و بدان حساس باشید.